بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
==تعریف == | ==تعریف == | ||
[[تمکین]] در لغت قادر و مسلط گردانیدن کسی را بر چیزی است.<ref>لغتنامه‌ی دهخدا، واژه‌ی [[تمکین]].</ref> از عنوان [[تمكين]] در باب نكاح بحث شده و به مناسبت در باب‌هاى طهارت، صلات و تجارت نيز مطرح شده است. [[تمكين زوجه]] به این معناست که زن باید امکان [[بهره‌گیری جنسی]] را برای [[شوهر]]ش بدون هیچ‌گونه محدودیت زمانی یا مکانی فراهم کند.<ref>شهید ثانی، مسالک الافهام،ج8، ص439.</ref> | [[تمکین]] در لغت قادر و مسلط گردانیدن کسی را بر چیزی است.<ref>لغتنامه‌ی دهخدا، واژه‌ی [[تمکین]].</ref> از عنوان [[تمكين]] در باب نكاح بحث شده و به مناسبت در باب‌هاى طهارت، صلات و تجارت نيز مطرح شده است. [[تمكين زوجه]] به این معناست که [[زن]] باید امکان [[بهره‌گیری جنسی]] را برای [[شوهر]]ش بدون هیچ‌گونه محدودیت زمانی یا مکانی فراهم کند.<ref>شهید ثانی، مسالک الافهام،ج8، ص439.</ref> | ||
==[[تمکین]] در فقه== | ==[[تمکین]] در فقه== | ||
[[تمكين]] از حقوق واجب [[شوهر]] بر زن است و در صورت خوددارى زن از آن بدون عذر، [[نفقه]] او به سبب تحقق نشوز بر [[شوهر]] واجب نخواهد بود. | [[تمكين]] از حقوق واجب [[شوهر]] بر زن است و در صورت خوددارى [[زن]] از آن بدون عذر، [[نفقه]] او به سبب تحقق نشوز بر [[شوهر]] واجب نخواهد بود. | ||
البتّه در فقه، اين بحث مطرح است كه آيا [[نفقه زوجه]] به صرف عقد دائم بر [[زوج]] واجب مى‌شود يا منوط به [[تمكين]] وى پس از عقد است؟ مشهور، قول دوم است. ه<ref>هاشمى شاهرودى، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم‌السلام، ج2، ص: 634 به نقل از الحدائق الناضرة 25/ 99</ref> | البتّه در فقه، اين بحث مطرح است كه آيا [[نفقه زوجه]] به صرف عقد دائم بر [[زوج]] واجب مى‌شود يا منوط به [[تمكين]] وى پس از عقد است؟ مشهور، قول دوم است. ه<ref>هاشمى شاهرودى، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم‌السلام، ج2، ص: 634 به نقل از الحدائق الناضرة 25/ 99</ref> | ||
برخى قول اوّل را برگزيده و افزودهاند تنها با ظهور نشوز، [[نفقه]] از عهده [[شوهر]] ساقط مى‌شود؛ بنابراين در فرض عدم تحقق نشوز با عدم [[تمكين]]، تأمين [[نفقه]] بر [[شوهر]] واجب خواهد بود، هرچند- به عللى مانند درخواست نكردن [[شوهر]]- [[تمكين]] حاصل نشده باشد. ه<ref>همان به نقل از فقه الصادق 22/ 324- 327</ref> | برخى قول اوّل را برگزيده و افزودهاند تنها با ظهور نشوز، [[نفقه]] از عهده [[شوهر]] ساقط مى‌شود؛ بنابراين در فرض عدم تحقق نشوز با عدم [[تمكين]]، تأمين [[نفقه]] بر [[شوهر]] واجب خواهد بود، هرچند- به عللى مانند درخواست نكردن [[شوهر]]- [[تمكين]] حاصل نشده باشد. ه<ref>همان به نقل از فقه الصادق 22/ 324- 327</ref> | ||
[[زن]]، پس از عقد و پيش از دريافت مهر مىتواند از [[تمكين]] خوددارى كند، به شرط آنكه مهرش نقد و امتناع، قبل از [[آميزش]] باشد. <ref>همان به نقل از جواهر الكلام 31/ 41</ref> | |||
برخى، توانايى [[شوهر]] در پرداخت مهر را نيز بر شرايط ياد شده افزوده و گفتهاند: اگر [[شوهر]] قدرت پرداخت مهر را نداشته باشد، زن حقّ امتناع از [[تمكين]] ندارد. <ref>همان به نقل از كتاب السرائر 2/ 591- 592</ref> | برخى، توانايى [[شوهر]] در پرداخت مهر را نيز بر شرايط ياد شده افزوده و گفتهاند: اگر [[شوهر]] قدرت پرداخت مهر را نداشته باشد، زن حقّ امتناع از [[تمكين]] ندارد. <ref>همان به نقل از كتاب السرائر 2/ 591- 592</ref> | ||
بر اصل حكم، ادعاى اجماع شده است؛ ليكن برخى آن را نپذيرفته و گفتهاند: هريك از زن و [[شوهر]] مكلّف به وظيفه خويش است؛ زن به [[تمكين]] و مرد به پرداخت مهر و هيچكدام بر ديگرى توقّف ندارد و هركدام به وظيفه خود عمل نكند، مرتكب معصيت شده است.<ref>البحراني، الحدائق الناضرة 24/ 460- 462</ref> | بر اصل حكم، ادعاى اجماع شده است؛ ليكن برخى آن را نپذيرفته و گفتهاند: هريك از زن و [[شوهر]] مكلّف به وظيفه خويش است؛ زن به [[تمكين]] و مرد به پرداخت مهر و هيچكدام بر ديگرى توقّف ندارد و هركدام به وظيفه خود عمل نكند، مرتكب معصيت شده است.<ref>البحراني، الحدائق الناضرة 24/ 460- 462</ref> | ||
در ازدواج | در [[ازدواج موقّت]]، استقرار همه مهر، متوقّف بر [[تمكين]] [[زن]] در تمامى مدّت تعيين شده در عقد است. <ref>نجفی، جواهر الكلام 30/ 167</ref> | ||
در موارد حرمت [[آميزش]] آميزش يا حرمت مطلق استمتاع تمكين نيز بر زن حرام است. | در موارد حرمت [[آميزش]] [[آميزش]] يا حرمت مطلق استمتاع [[تمكين]] نيز بر [[زن]] حرام است. | ||
<ref>هاشمى شاهرودى، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم‌السلام، ج2، ص: 634</ref> | <ref>هاشمى شاهرودى، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم‌السلام، ج2، ص: 634</ref> | ||
به هر حال با توجه به ادله و شواهد متقنف در اصل ثبوت این حق برای [[شوهر]]، اختلاف و تردیدی وجود ندارد. در روایات متعدد، [[تمکین جنسی]] زن در زمره‌ی حقوق [[شوهر]] یا واجبات زن به شمار آمده است و به علاوه، در روایت معتبری به این نکته تصریح شده در سنت پیامبر اکرم(ص) اختیار | به هر حال با توجه به ادله و شواهد متقنف در اصل ثبوت این حق برای [[شوهر]]، اختلاف و تردیدی وجود ندارد. در روایات متعدد، [[تمکین جنسی]] [[زن]] در زمره‌ی حقوق [[شوهر]] یا واجبات زن به شمار آمده است و به علاوه، در روایت معتبری به این نکته تصریح شده در سنت پیامبر اکرم(ص) اختیار همبستری و [[طلاق]] در دست [[شوهر]] است. بر این اساس فقها خودداری [[زن]] از [[تمکین جنسی]] را از مصادیق مسلم نشوز و نافرمانی زن به شمار آورده‌اند. <ref>بستان(نجفی)، خانواده در اسلام، ص82.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی. بی‌تا. | نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی. بی‌تا. | ||
شهید ثانی، مسالک الافهام، قم، موسسه المعارف الاسلامیه، 1416ق. | شهید ثانی، مسالک الافهام، قم، موسسه المعارف الاسلامیه، 1416ق. | ||
لغتنامه‌ی | لغتنامه‌ی دهخدا، زیر نظر محمد معین و سید جعفر شهیدی، مؤسسه لغت نامه دهخدا، ۱۳۷۷ش. | ||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحات]] | [[رده:مفاهیم و اصطلاحات]] | ||
[[رده:ویکی‌جنسیت]] | [[رده:ویکی‌جنسیت]] | ||
[[رده: اصطلاحات فقهی]] | [[رده: اصطلاحات فقهی]] | ||
