بتی فریدان

بتی فریدان

بتی فریدان؛ لیبرال فمینیسم

بتی فریدان (به انگلیسی: Betty Friedan) (زاده ۴ فوریه ۱۹۲۱ – مرگ ۴ فوریه ۲۰۰۶) نویسنده و فعال اجتماعی فمینیست آمریکایی بود. فریدان از پایه‌گذاران موج دوم جنبش زنان در آمریکا است. کتاب رمز و راز زنانه او در سال ۱۹۶۳ از نخستین کتاب‌هایی است که مسایل زندگی شخصی زنان را از حوزه خصوصی به حوزه عمومی وارد کرده و به موضوعی سیاسی تبدیل کرد. این کتاب از متون کلاسیک فمینیسم محسوب می‌شود.[۲] منظور فریدان از اصطلاح «رمز و راز» اشاره به «مشکلی بود که نامی نداشت». این کتاب اضطراب و افسردگی پنهان زنان سفید طبقه متوسط دهه ۱۹۵۰ آمریکا را عیان می‌کرد که به عنوان زنان خانه‌دار و مصرف‌کننده‌های بدون درآمد تجربه می‌کردند. چاپ این کتاب موجب تشکیل انجمن ملی زنان آمریکا (NOW) شد که با داشتن فریدان در رأس آن بزرگترین سازمان زنان در آمریکا شد. فعالیت این سازمان در راستای برابری حقوقی زنان در آموزش، خانواده، و در برابر قانون است. فریدان فمینیست لیبرال شمرده می‌شود (که خود آن را فمینیسم غالب می‌نامد).

اوائل زندگی

فریدان با نام بتی نائومی گلدستین در سال ۱۹۲۱ در ایلینوی به دنیا آمد. پدر او هری گلدستین و مادر او میریام (هورویتز) نام داشت. خانواده او از نسل یهودیان روسیه و مجارستان بودند. پدر او مغازه جواهر فروشی داشت و میریام در روزنامه کار می‌کرد. در جوانی فریدان در حلقه‌های مارکسیست و یهودی فعال بود. او در نوشته‌های خود گفته‌است که دارای شوقی برای مبارزه با بی‌عدالتی بود و یهودی‌ستیزی او را آزار می‌داد. او به کالج زنانه اسمیت در سال ۱۹۳۸ رفت. او در روزنامه به کار اشتغال پیدا کرد و در مخالفت با جنگ مقالاتی نوشت. او در سال ۱۹۴۲ با مدرک روانشناسی فارغ‌التحصیل شد.

مرحله‌ی دوم زندگی فریدان

بتی فریدان بعد از بیست و پنج سال نظریه پیرامون تشابه زنان به مردان و تشویق زنان به کار بیرون از خانه، می گوید:« من در اینجا نخستین زنی بودم که مدیر شدم. همه چیز خود را وقف کار کردم. در ابتدا هیجان‌انگیز بود که به جایی رسیده باشی که پیش از این هرگز زنی در آن نبوده. حالا چیزی جز یک شغل نیست. اما از همه چیز بدتر این تنهایی آزاردهنده است. تحمل‌ناپذیر است که هر شب تنها به این آپارتمان برگردم. دوست داشتم خانه ای یا شاید باغی داشتم. شاید باید بچه‌دار شوم حتی اگر پدری نداشته باشد. در آن صورت دست کم خانواده ای دارم. بایستی راه بهتری هم برای زندگی وجود داشته باشد. زنی تنها...»

دیدگاه‌ها

همجنسگرایی

او در نوشته‌های خود اشاره کرده‌است که در زمان کودکی با همجنسگرایی بسیار مشکل داشت. او معتقد است که جنبش زنان به جنبش همجنسگرایان بی‌ارتباط است.

سقط جنین

او معتقد است زنان باید در سقط جنین آزاد باشند. او جنبش نارال را در زمانی که سازمان والدشدن برنامه‌ریزی شده از سقط جنین طرفداری نمی‌کرد ایجاد کرد. او بارها به خاطر طرفداری از سقط جنین به مرگ تهدید شد و سخنان او در بسیاری از دانشگاه‌های لغو گردید.

پورنوگرافی

او معتقد است جنبش زنان نباید جلوگیر آزادی بیان در رابطه با تولید فیلمهای پورنوگرافی باشد. او معتقد است که با اینکه او صنعت پورنوگرافی را ضد زن می‌داند ولیکن دلیلی برای ممنوع کردن آن وجود ندارد.

دیدگاه بتی فریدان در کتاب مرحله ی دوم

میتوان زندگی بتی فریدان را به دو مرحله تقسیم کرد. وی در کتاب «مرحله دوم» که بیست و پنج سالی بعد از کتاب «آیین زنانه» نوشت، دشواری تلفیق خانه داری با کار بیرون از خانه را مورد توجه قرار داد. به گفته ی او اگر زنان در دهه 1960 قربانی آیین زنانه بودند در دهه ی 1980 به قربانیان آیین فمینیستی بدل شده اند. او معتقد است زنان در مرحله ی دوم جنبش خود باید علاوه بر کنارگذاشتن سیاست جنسی، خود را شر «آیین فمینیستی» نیز برهانند. از بسیاری جنبه ها تفاوت میان بتی فریدان در آیین زنانه و بتی فریدان در مرحله ی دوم همان تفاوتی است که لیبرال های کلاسیک را از لیبرال های رفاه جو جدا می کند. آیین زنانه زنان را تشویق می کرد مثل مردان شوند امام مرحله ی دوم جامعه را ترغیب می کرد تفاوت میان جنس ها را به رسمیت بشناسد تا روزی که زنان و مردان به موجوداتی دوجنسیتی بدل شوند.

آثار بتی فریدان

• The Feminine Mystique (۱۹۶۳) رمز و راز زنانه

• It Changed My Life (۱۹۷۶)

• The Second Stage (۱۹۸۱) گام دوم

• The Fountain of Age (۱۹۹۳)

• Beyond Gender (۱۹۹۷)

• Life So Far (۲۰۰۰)