ایونلی فاکس کلر
ایونلی فاکس کلر[۱] فیزیکدان، نویسنده و فمینیست آمریکایی
ایونلی فاکس کلر در حال حاضر استاد بازنشسته تاریخ و فلسفه علم در موسسه فناوری ماساچوست است. کار اولیه کلر در تقاطع فیزیک و زیست شناسی متمرکز بود. تحقیقات بعدی او بر تاریخ و فلسفه زیست شناسی مدرن و جنسیت و علم متمرکز شده است.
 | |
| اطلاعات شخصی | |
|---|---|
| زاده | 20 مارس 1936؛ نیویورک |
زندگی نامه
دیدگاه‌ها
یکی از افرد موثر در معرفت‌شناسی فمینیستی، ایونلی فاکس کلر است که با سوزان بوردو و سندرا هاردینگ همنظر هستند. معرفت‌شناسی معاصر که پایه اساسی علوم تجربی است، بر تمایز قاطع میان عالِم و عالَم یا ذهن و طبیعت و به دیگر سخن میان فاعل شناسایی و متعلق آن تأکید می‌ورزد. این تفکیک که از ویژگی‌های بنیادی معرفت‌شناسی مدرن است، در دوره‌های ماقبل مدرن وجود نداشته است. زیرا اندیشه‌های حاکم بر دوران پیش از مدرن، جهان را یک ارگانیسم زنده پنداشته و انسان جزئی از این ارگانیسم تلقی می‌شده است. در نتیجه چنین تفکری جهان به صورت روحانی و معنادار درک می‌شد. در حالی که این تصویر در دوران مدرن دگرگون گشت.
بر اساس اندیشه مدرن، اولاً جهان متشکل از موجودات بی‌جان و عاری از شعور است و ثانیاً فاصله‌ای عمیق میان انسان به عنوان موجود درک کننده و فاعل شناسا و موجودات دیگر به عنوان متعلق شناسایی وجود دارد. و به همین خاطر دخالت دادن عواطف در فرایند حصول معرفت، انسان را از دست‌یابی به معرفت صحیح ناکام خواهد گذاشت. بنابراین جهت وصول به عینیت در فهم باید تا آن‌جا که می‌توان عقل را از عواطف پالایش نمود و از هرگونه تأثیرپذیری بر کنار داشت. که در علوم تجربی این تلاش انجام شد. معرفت‌شناسی دوران مدرن مدعی است که ابژکتیو بوده و به لحاظ ارزشی بی‌طرف است؛ یعنی رویکردی غیرجانب‌دارانه به متعلق شناسایی دارد. بنابراین تفکیک میان فاعل شناسایی و متعلق شناسایی و همین طور عینیت در معرفت، یعنی به لحاظ ارزشی بی‌طرف بودن و دخالت ندادن ویژگی‌های روانی و عاطفی فاعل شناسایی در حصول معرفت از عناصر برجسته معرفت‌شناسی معاصر است.
بنا بر نظر سیمون دوبوار در جنس دوم، فعالیت مرد برای غلبه بر نیروهای آشفته حیات، هم طبیعت را به انقیاد خود دراورده است و هم زن را؛ چرا که نخستین یونانیان، قدرت آبستنی زن را مرتبط با نیروی زایش طبیعت می‌دانستند. همان‌طور که افلاطون گفته است زن مقلد زمین است. بوردو با تمرکز بر دکارت، از «اضطراب دکارتی» سخن گفته است؛ به این معنا که دغدغه دکارتی برای تأمین عقلانیت و عینیت، با تأکید بر بی‌طرفی، انتزاع و استقلال رأی همراه بوده است. این مفاهیم ملازم با عقلایت و عینیت رنگ و بوی مردانه داشته‌اند، چرا که زنان را با خصوصیاتی چون جانب‌داری عاطفی در مقابل بی‌طرفی، توجه به جزئیات در مقابل انتزاع، و وابستگی در مقابل استقلال و استقلال رأی باز شناسانده‌اند.
نقد
برخی از محققانی که مطالعات جنسیت و علم دارند، نسخه‌ای از نظریه جنسیت و علم را که توسط کلر ارائه شده بود، مورد انتقاد قرار داده‌اند. آن هیبنر کوبلیتز[۲] استدلال کرده است که نظریه کلر در توضیح تنوع زیاد میان فرهنگ‌ها و دوره‌های زمانی مختلف ناکام است.[۳] به عنوان مثال، اولین نسل از زنانی که مدارک دانشگاهی پیشرفته را در اروپا دریافت کردند تقریباً به طور کامل در علوم طبیعی و پزشکی بودند - تا حدی به این دلیل که آن رشته‌ها در آن زمان بسیار بیشتر از علوم انسانی استقبال می کردند.[۴] کوبلیتز و دیگرانی که علاقه مند به افزایش تعداد زنان در علم هستند، ابراز نگرانی کرده‌اند که برخی از اظهارات کلر می تواند این تلاش ها را تضعیف کند، به ویژه موارد زیر:
همان طور که بی اصالتی هزینه‌ای است که یک زن با پیوستن به مردان در شوخی‌های زن ستیز متحمل می شود، به همان اندازه هزینه زنی است که خود را با تصویری از دانشمند الگوبرداری شده از شوهر مردسالار متحمل می شود. تنها در صورتی که او دستخوش یک تفکیک رادیکال از خود شود، می‌تواند در تسلط بر طبیعتی که در تصویر زن منفعل، بی‌تفاوت و نابینا است، در لذت مردانه سهیم باشد.[۵]
آثار ایونلی فاکس کلر
1983 A Feeling for the Organism: The Life and Work of Barbara McClintock. Freeman ISBN 0-805-07458-9[16]
1985 Reflections on Gender and Science. Yale University Press ISBN 0-300-06595-7(تأملاتی در مورد جنسیت و علم)
1989 Three cultures : fifteen lectures on the confrontation of academic cultures, The Hague : Univ. Pers Rotterdam
1992 Secrets of Life/Secrets of Death: Essays on Language, Gender and Science. Routledge(رازهای زندگی/رازهای مرگ: مقالاتی درباره زبان، جنسیت و علم)
1995 Refiguring Life: Metaphors of Twentieth-century Biology. The Wellek Library Lecture Series at the University of California, Irvine. Columbia University Press ISBN 0-231-10205-4
1998 Keywords in Evolutionary Biology (co-edited with Elisabeth Lloyd). Harvard University Press (reprinted 1998 ISBN 0-674-50313-9). 2000 The Century of the Gene. Harvard University Press ISBN 0-674-00825-1[17][18]
2002 Making Sense of Life : Explaining Biological Development with Models, Metaphors, and Machines. Harvard University Press ISBN 0-674-01250-X
2010 The Mirage of a Space between Nature and Nurture. Duke University Press ISBN 0-822-34731-8 A
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ Evelyn Fox Keller.
- ↑ Ann Hibner Koblitz.
- ↑ Ann Hibner Koblitz, "A historian looks at gender and science," International Journal of Science Education, vol. 9 (1987), p. 399-407.
- ↑ Ann Hibner Koblitz, Science, Women and Revolution in Russia, Routledge, 2000.
- ↑ Evelyn Fox Keller, Reflections on Gender and Science, Yale University Press, 1985, p. 174-175.
منابع
- «اولین فاکس کلر»، در ویکی پدیا، بازدید 25 بهمن 1401ش
- «معرفت‌شناسی فمینیستی(1): انتقادات فمینیسم بر معرفت‌شناسی معاصر»، پایگاه خبری فارس، بازدید 25بهمن 1401ش