درةالمعالی
| اطلاعات شخصی | |
|---|---|
| زاده | 1295 ه.ق تهران؛ ایران، تهران |
| درگذشت | 1344(49سال)ه.ق |
| محل سکونت | ایران |
| فرزندان | 4 |
درةالمعالی؛ از زنان پیشگام در تاسیس مدارس دخترانه.
درةالمعالی لقب یکی از زنان پیشگام تاسیس مدارس دخترانه در دوره مشروطه، که ظاهراً نامش فاطمه بوده است. درةالمعالی مدرسه مخدرات اسلامی را در سال 1284 هَ. ش. دایر نمود. وی همچنین عضو انجمن مخدرات وطن بود و در کنار دوست و همراه خود صدیقه دولت آبادی برای اهداف این انجمن تلاش بسیار کرد.
زندگی‌نامه
درةالمعالی در یکی از خانواده متنفذ طبقه بالای جامعه که با دربار نیز پیوند نزدیکی داشت متولد شد. پدر ایشان((علی شمس المعالی)) پزشک مخصوص ناصرالدین شاه بود. شمس‌المعالی شخصی فاضل و از نخستین کسانی بود که در تهران برای پسران مدرسه تاسیس کرد. [۱] درةالمعالی تحصیلات ابتدایی را نزد پدر آموخت. او از دوره جوانی به آموزش زنان توجهی خاص پیدا کرد.[۲]
فعالیت‌ها
دره المعالی از ثروتی که از پدر خود به ارث برده بود، مدرسه مخدرات تهران یا مخدرات الاسلامیه را در محله عرب‌های تهران که بعدها به پامنار انتقال یافت، تاسیس کرد و از زنان درس‌خوانده خانواده خود خواست تا در این مدرسه تدریس کنند. [۳] مواد درسی مدرسه آموزش زبان فرانسه، فارسی، عربی، حساب و شرعیات بود. پس از نهضت مشروطه به ویژه پس از به توپ بستن مجلس شورای ملی در سال 1326 انجمن‌های گونانگون به ویژه از سوی روشنفکران و آزادی‌طلبان زن تشکیل شد. یکی از این انجمن‌ها انجمن مخدرات وطن بود. دره المعالی نیز به عضویت این انجمن درآمد. ديدگاه‌های اين انجمن ظاهراً در قالب استقلال كشور، تقويت مشروطه و جلوگيری از نفوذ خارجيان بيان شده است كه در پی آن خواهان جلوگيری از واردات كالاهای خارجی چون شكر و كالسكه و قرض نگرفتن از بيگانگان شدند. [۴]
درةالمعالی برای همراهی دولت و جلوگیری از استقراض در مدرسه مخدرات اسلامیه جلسه‌ای تشکیل داد و به جمع‌آوری اعانه از خانم‌های تهران از جمله همسر پیرم خان ارمنی پرداخت. درةالمعالی افکار و عقاید خود رااز طریق روزنامه شکوفه بیان می‌نمود [۵]این نشریه را مریم مزین السلطنه منتشر می‌کرد.
جستارهای وابسته
- روزنامه شکوفه
- انجمن مخدرات وطن
- صدیقه دولت آبادی
پانویس
منابع
- «دره المعالی»، در دانشنامه‌ی جهان اسلام، تاریخ بازدید:5 فروردین 1402ش.
- ژانت، آفاری، «انجمن‌های نیمه سری زنان در نهضت مشروطیت» مترجم: یوسفیان، جواد،،نشر بانو،1377ش .
- بامداد،بدرالملوك «زن ايرانی از انقلاب مشروطيت تا انقلاب سفيد»، تهران، ابن‌سينا، 1347ش.
- «درةالمعالی»، در لغت‌نامه دهخدا، سایت واژه یاب، بازدید 27 بهمن 1401ش.
- مهدی بامداد، «شرح‌حال رجال ایران در قرن 12 و 13 و 14 هجری»، تهران، 1347ـ1351ش.