زن روز
 | |
| سردبیر | مجید دوامی |
|---|---|
| دسته‌بندی | مجله بانوان |
| بسامد | هفتگی |
| ناشر | کیهان |
| نخستین شماره | دهه ۱۳۴۰ خورشیدی |
| کشور | ایران |
| زبان | فارسی |
زن روز مجله‌ای از گروه نشریات روزنامه‌ی کیهان است. این مجله پرتیراژترین مجله قبل از انقلاب است که از ۱۳۴۳ روی پیشخوان دکه‌های روزنامه‌فروشی قرار گرفت و با پرداختن به موضوعات مختلف مانند: مدل‌های لباس زنانه، اخبار زنان، پزشکی، عکس، سرگرمی، کودکان، هنرپیشه‌هاو تاریخچهٔ لباس بیان‌کننده نوع نگاهی بود که در آن سال‌ها به زن ایرانی وجود داشت.
بنیان‌گذار
این نشریه در اوایل دهه ۱۳۴۰ شمسی توسط مجید دوامی بنیان‌گذاری شد. دوامی معتقد به روزنامه‌نگاری جنجالی بود. وی در بازگشت از سفر به آمریکا که به‌منظور یک دورهٔ مطالعاتی بود، با خود طرحی به همراه داشت که توانست با موافقت دکتر مصباح‌زاده در کیهان آن را به اجرا درآورد. که نتیجه آن در سال ۱۳۴۳ شمسی (۱۹۶۵ میلادی) انتشار پرتیراژترین مجلهٔ تاریخ ایران یعنی هفته‌نامه زن روز با مدیریت فروغ مصباح‌زاده(همسر مصطفی مصباح زاده، موسس روزنامه کیهان) و سردبیری تام‌الاختیار مجید دوامی بود.این نشریه چنان تیراژی پیدا کرد که از تیراژ روزنامه کیهان هم بیشتر بود. تازه کیهان پرتیراژترین نشریه‌ی ایران بود و در ۱۲۰ هزار نسخه منتشر می‌شد.[۱] اما "زن روز" با تیراژ ۱۴۰ هزارتایی از روزنامه کیهان هم پرفروش‌تر بود.شاید دلیل این پرتیتراژی به دلیل سوژه بودن زنان در تمامی مطالب منتشر شده در این مجله بود.
محتوای مجله
قبل از انقلاب ۱۳۵۷ ایران
زن روز قبل از انقلاب ۱۳۵۷ ایران و بعد از اصلاحات مشهور به انقلاب شاه و ملت عملاً پرچمدار مدرنیزم و فمینیسم در ایران بود. در مجله زنان مهم نبود که محصول تبلیغ‌شده مخصوص زنان باشد یا نه؛ از لوازم حمام و کلمن آب گرفته تا شربت و آدامس خروس نشان، تصویر یک زن پای ثابت همه آگهی‌های متعددی است که دهه پنجاه در صفحات مجله «زن روز» کار می‌شد. این آگهی‌ها بیشترین جایی است که زنان در آن حضور دارند. تبلیغاتی که بیشترشان رنگی کارشده‌اند و علاوه بر لباس باز و گاهی نیمه برهنه زنان، آرایش ویژه آن‌ها قابل توجه است. [۲]
آگهی‌های بازرگانی گاهی جنسی‌تر می‌شوند و تصویر نیمه برهنه یک زن در آن خودنمایی می‌کنند. مثلا در یک آگهی مربوط به سری هماهنگ لوازم حمام، در حالی که یک زن زیر دوش قرار دارد و از بالای سر او عکس گرفته‌شده است، این تیتر با فونت بزرگ کارشده است: «بدون کرویدکس، حمام شما لخت است». یا یک بخش دیگر تبلیغات معرفی لباس زیر زنانه است که با تصاویری از زنان نیمه برهنه که آن را پوشیده‌اند، معرفی و تبلیغ‌شده‌اند. اکثر تیتر‌ها با این سمت و سو محتوایی اروتیک دارند.
نکته دیگری که در صفحات زن روز با محوریت زنان به چشم می‌خورد این است که بخش زیادی از محصولات تبلیغ‌شده، بر روی زیبایی و تناسب‌اندام تمرکز دارند و به نظر می‌رسد نقش پررنگی در القای احساس نیاز به مخاطبین مجله دارد. محصولات خارجی که اغلب آگهی‌ها را شامل می‌شوند به همین ترتیب معرفی می‌شوند و کنار جملاتی که با فونت بزرگ، آمریکایی، آلمانی و انگلیسی بودنش را به‌عنوان تضمین خوب و باکیفیت بودنش عنوان می‌کند، یک زن زیبا و خوش‌اندام خودنمایی می‌کند که البته اغلب ایرانی هستند و از جذابیت‌های جنسی آن‌ها برای فروش این کالاهای خارجی استفاده می‌شود. چند نمونه از جملاتی که در این آگهی‌ها به چشم می‌خورد ازاین‌قرار است: «من، اعتمادبه‌نفس و شیک‌پوشی خود را مدیون انواع طرح و رنگ انحصاری (شومیزیه) میس سان رایز هستم» «زیبایی در حد یک رؤیا؛ لوازم‌آرایشی و بهداشتی پرنسس گالیتزین مستقیم از ایتالیا».
یکی از سوژه‌های اصلی زن روز، گزارش با آب‌وتاب مسابقه «دختر شایسته» است. مسابقه‌ای که این مجله با کپی‌برداری از نوع فرنگی‌اش، مبدع آن است و دختران ایرانی را تشویق می‌کند شایسته بودنشان را با معیارهای این مسابقه محک بزنند. بیشتر این معیارها البته بر اساس استانداردهای فرنگی است.در یکی از این گزارش‌ها درباره برنامه‌های تدارک دیده‌شده برای فینالیست‌های مسابقه این‌طور آمده است: «طبق رسم هرساله در مراسم شب نهائی مسابقه، دختران فینالیست با سه لباس مختلف روی صحنه می‌آیند: لباس یونیفرم، لباس ابتکاری و لباس سواره. تنها لباسی که دختران باید خودشان و با هزینه شخصی خود تهیه کنند، لباس ابتکاری آن‌هاست. در چند سال اخیر، چند تن از طراحان و مد سازان تهران به فکر مدرن کردن و اروپایی پسند کردن پارچه‌های قلمکار افتاده‌اند و با ابتکارهایی که در این راه به خرج داده‌اند، توانسته‌اند مدل‌ها و طرح‌های زیبایی به وجود آورند که حتی موردقبول مشکل‌پسندان پاریس و لندن و آمریکا نیز قرارگرفته است». به همین ترتیب مراحل مختلف مسابقه دختر شایسته در شماره‌های متوالی گزارش می‌شود و در خلال آن یا سالن‌های زیبایی مشهور تهران معرفی می‌شود و یا آموزشگاه‌های هنری و مربیان آن‌ها تبلیغ می‌شوند.
بعداز انقلاب ۱۳۵۷ ایران
در پایئز سال ۵۷ همزمان با وقوع انقلاب، از اولین کسانی که نیروهای مذهبی و سنت گرا به عنوان مروجان "فرهنگ منحط غربی" نام بردند، دوامی بود که اعلامیه‌هائی برای یافتن وی پخش شد چرا که به گفته حجت الاسلام خلخالی وی موجد فساد زنان ایران شده و قتلش واجب بود.[۳]
دوامی سال‌های باقی مانده عمرش را در اروپا، آمریکا و سرانجام اسکاندیناوی گذراند. از آن همه شور و هیجانی که در روزنامه‌نگاری داشت چیزی بروز نکرد، در این فاصله چند مقاله نوشت که یکی از آنان به علت انتقاد شدید از نظام سلطنتی با اعتراض همفکران وی روبرو شد که او را از جمله کسانی دانستند که در فراهم آوردن شرایط سقوط رژیم شاه موثر بوده است. انتشار این نشریه در سال‌های پس انقلاب زیرمجموعهٔ مؤسسه کیهان ادامه داشت.اما این نشریه به دلیل درج و ترویج مباحث فمنیستی تعطیل شد.[۴]
پانویس
منابع
- «زن روز»، درسایت مشرق نیوز، بازدید 10اسفند 1401ش
- «زن روز»، درسایت بی بی سی فارسی، بازدید 10اسفند 1401ش
- «زن روز»، درسایت کندو نیوز، بازدید 10اسفند 1401ش
- «زن روز»، درسایت دولیچه فارسی، بازدید 10اسفند 1401ش
- «زن روز»، در ویکی پدیا، بازدید 10اسفند 1401ش