زن و خانواده در قانون اساسی پرتغال
زن و خانواده در قانون اساسی پرتغال؛ مباحث مرتبط با حوزه زن و خانواده در قانون اساسی کشور پرتغال.
از آنجا که زن و خانواده، دو رکن اصلی جامعه بوده و نقش اساسی آنها در رشد و تعالی انسان غیر قابل انکار است، امروزه، توجه به مباحث مرتبط با حوزه زن و خانواده در سراسر دنیا حائز اهمیت است. از جمله مواردی که در آنها می توان میزان توجه به این مسأله را در کشورهای مختلف بررسی کرد، قوانین اساسی آن کشورهاست. در قانون اساسی کشور پرتغال مصوب 1976م و آخرین اصلاح آن در سال 2005م نیز در این حوزه، مباحث همچون وظایف اساسی دولت، برابری، مصونیت شخصی، حقوق شخصی، حق آزادی و امنیت، خانواده، ازدواج و خویشاوندی ، حق رأی، حق کار، حقوق کارگران، مسکن، پدری و مادری و مشارکت شهروندان در سیاست بیان شده است.
معرفی کشور جمهوری پرتغال
پُرتغال.[۱]کشوری در جنوب غربی اروپا است. [۲] لیسبون، پایتخت آن و پرتغالی از شاخه زبانهای رومیتبار، زبان رسمی آن است. [۳] واحد پول این کشور یورو و جمعیت آن ۱۰٫۵ میلیون نفر است. [۴] یکی از اعضای اتحادیه اروپا و ناتو کشور پرتقال است و شیوه حکومتی آن جمهوری پارلمانی است. [۵] پرتغال جزء کشورهای توسعهیافته بهشمار میآید.[۶] دین مردم این کشور مسیحیت از شاخه کاتولیک رومی است. [۷] پرتغال به عنوان غربیترین کشور سرزمین اصلی اروپا شناخته میشود و خاک پرتغال به همراه تنها همسایه خود اسپانیا شبهجزیره ایبری را تشکیل میدهد.[۸] این کشور به اقیانوس اطلس از سوی غرب محدود شده است و آزور و مادیرا، دو مجمعالجزایر واقع در این اقیانوس اطلس نیز جزء خاک پرتغال هستند. [۹] دو منطقه کلانشهری عمده کشور پرتغال، کلانشهر پورتو در شمال و کلانشهر لسیبون در جنوب است. [۱۰]
پیشینهی قانون اساسی پرتغال
در 25 آوریل 1974م، انقلاب مردم کشور پرتقال با همکاری نیروهای مسلح به انجام رسید و رژیم فاشیستی سرنگون شد.[۱۱] رهایی این کشور از دیکتاتوری، ستم و استعمار تغییری انقلابی و آغاز نقطه عطفی تاریخی برای جامعه پرتغال بود. [۱۲] پس از آن، نمایندگان قانونی مردم گرد هم آمدهاند تا قانون اساسی منطبق با آرمانهای کشور تهیه کنند و حقوق و آزادیها را به مردم کشور بازگردانند.[۱۳] لذا مجلس مؤسسان در جلسه عمومی در 2 آوریل 1976 قانون اساسی جمهوری پرتغال را تصویب کرد. [۱۴]
اصول مرتبط با حوزه زن و خانواده
وظایف اساسی دولت
- اصل9
وظایف اساسی دولت عبارتند از:
- بند8
ترویج برابری زن و مرد. [۱۵]
برابری
- اصل13
- همه شهروندان دارای کرامت اجتماعی یکسان و در مقابل قانون برابر هستند. [۱۶]
- هیچ کس به دلیل اصل و نسب، جنسیت، نژاد، زبان، خاستگاه، مذهب، باورهای سیاسی یا عقیدتی، تحصیلات، وضعیت اقتصادی و اجتماعی در هیچ حقی ممتاز و مورد توجه یا رنجور و محروم نخواهد بود. [۱۷]
مصونیت شخصی
- اصل25
- افراد از همه جهات اخلاقی و جسمانی مصون از تعرض هستند. [۱۸]
- هیچ کس را نمی توان مورد شکنجه، رفتار و مجازات ظالمانه، تحقیرآمیز و غیرانسانی قرار داد.[۱۹]
سایر حقوق شخصی
- اصل26
- حق هرکس در هویت شخصی، اهلیت در امور مدنی، شهروندی، نام و شهرت، وجهه، حق بیان و حق حفاظت از صمیمیت در زندگی خصوصی و خانوادگی او به رسمیت شناخته شده است. [۲۰]
- قانون تدابیر موثری را در برابر استفاده نادرست یا هرگونه استفاده مغایر با کرامت انسانی از اطلاعات مربوط به افراد و خانوادهها ایجاد مینماید. [۲۱]
حق آزادی و امنیت
- اصل 27
برخورداری از آزادی و امنیت حق هر شخص است.
خانواده، ازدواج و خویشاوندی
- اصل36
- هرکس حق تشکیل خانواده و ازدواج با شرایط کاملا برابر دارد. [۲۲]
- شرایط لازم و آثار ازدواج و فسخ آن با فوت یا طلاق، بدون تمایز از نظر شکلی که ازدواج به آن منعقد یا انجام شده، توسط قانون تنظیم میشود. [۲۳]
- همسران نسبت به اهلیت مدنی، سیاسی و همچنین نگهداری و تربیت فرزندان از حقوق و وظایف مساوی برخوردارند. [۲۴]
- کودکانی که خارج از ازدواج به دنیا میآیند نباید به این دلیل مورد تبعیض قرار گیرند؛ توسط قانون یا ادارات دولتی یا خدمات رسمی نیز نباید اصطلاحات تبعیضآمیز در رابطه با خانواده آنها استفاده شود. [۲۵]
- والدین حق و وظیفه دارند که فرزندان خود را تربیت و نگهداری کنند. [۲۶]
- اطفال نباید از والدین خود جدا شوند مگر با تصمیم قضایی در صورتی که والدین از انجام وظایف اساسی خود در قبال او کوتاهی کنند. [۲۷]
- تنظیم و حمایت فرزندخواندگی مطابق قانون میباشد. قانون تکمیل الزامات لازم در فرم های سریع را تعیین می کند. [۲۸]
حق رأی
- اصل49
همه شهروندان بالای 18 سال، به استثنای موارد ناتوانی مندرج در قانون عمومی، حق رأی دارند. [۲۹]
حق کار
- اصل58
- بند2
در انتخاب شغل یا نوع کار و شرایطی که مانع از دسترسی به هر پست، کار یا طبقه بندی حرفهای به دلیل جنسیت فرد میشود، فرصت برابر وجود دارد. [۳۰]
حقوق کارگران
- اصل59
همه کارگران بدون در نظر گرفتن سن، جنس، نژاد، ملیت، خاستگاه، مذهب، یا باورهای سیاسی یا عقیدتی، حق دارند:
- الف) اجرت کار بر حسب کمیت، ماهیت و کیفیت آن، بر اساس اصل مزد مساوی در برابر کار مساوی، به نحوی که معیشت مناسبی برای آنان تأمین شود.[۳۱]
- ب) سازماندهی کار باید به صورتی باشد که شأن اجتماعی رعایت شده و رضایت شخصی را فراهم آورد و امکان ایجاد تلفیق و مصالحه زندگی حرفه ای و خانوادگی را فراهم آورد. [۳۲]
- ج) شرایط کار ایمن و سالم. [۳۳]
- د) استراحت و تفریح، محدودیت در طول روز کاری، یک روز استراحت هفتگی و تعطیلات با حقوق. [۳۴]
- ه) حصول اطمینان از حفاظت ویژه در امور شغلی برای زنان در دوران بارداری و پس از زایمان. [۳۵]
- ی)کمک مادی در صورت بیکار شدن ناخواسته. [۳۶]
مسکن
- اصل65
هر کس حق دارد برای خود و خانوادهاش مسکنی با اندازه کافی داشته باشد که استانداردهای بهداشت و آسایش را رعایت و حریم شخصی و خانوادگی را حفظ کند. [۳۷]
خانواده
- اصل67
خانواده به عنوان رکن اساسی جامعه از حمایت جامعه و دولت برخوردار است و کلیه شرایطی که باعث خودشکوفایی شخصی اعضای آن گردیده، ایجاد میشود. [۳۸] به منظور حمایت از خانواده، دولت باید به طور ویژه وظایف زیر را بر عهده بگیرد:
- الف) ارتقای استقلال اجتماعی و اقتصادی واحدهای خانواده؛ [۳۹]
- ب) ترویج ایجاد و تضمین دسترسی به شبکه ملی مهدکودک ها و سایر امکانات اجتماعی که برای حمایت از خانواده طراحی شده است، همراه با سیاستی برای سالمندان؛ [۴۰]
- ج) همکاری با والدین در امر تحصیل فرزندان؛ [۴۱]
- د) تضمین حق تنظیم خانواده با احترام به آزادی فردی، از طریق ارتقای اطلاعات، دسترسی به روش ها و ابزارهای مورد نیاز و سازماندهی ترتیبات قانونی و فنی لازم برای برنامه ریزی آگاهانه مادری و پدری.[۴۲]
- ه) تنظیم حمایت از بارداری به گونه ای که حرمت انسانی حفظ شود. [۴۳]
- و) تعدیل مالیات و مزایای تأمین اجتماعی در راستای هزینه های خانواده؛ [۴۴]
- ز) تدوین و اجرای سیاست جهانی و یکپارچه خانواده، پس از مشورت با انجمن های نماینده خانواده؛ [۴۵]
- ح)رواج دادن تلفیق و مصالحه زندگی حرفه ای و خانوادگی با هماهنگ کردن سیاستهای بخشهای مختلف؛ [۴۶]
پدری و مادری
- اصل68
- پدران و مادران در انجام اقدامات بی بدیل خود در خصوص فرزندانشان، به ویژه در زمینه آموزش و پرورش، از حمایت جامعه و دولت با تدابیری برای خودشکوفایی شغلی و مشارکت آنان در زندگی مدنی کشور برخوردارند. [۴۷]
- مادری و پدری ارزش های برجسته اجتماعی هستند. [۴۸]
- زنان در دوران بارداری و پس از زایمان از حق حمایت ویژه برخوردار خواهند بود.[۴۹] زنان شاغل، هنگام باردار شدن و پس از زایمان، از حمایت ویژه، از جمله حق مرخصی شغلی بدون از دست دادن حقوق و هرگونه امتیاز برخوردارند. [۵۰]
- قانون اعطای مرخصی کافی به مادران و پدران را با توجه به مصالح کودک و نیازهای کانون خانواده تنظیم می کند. [۵۱]
مشارکت شهروندان در سیاست
- اصل109
مشارکت مستقیم و فعال زنان و مردان در سیاست، ابزاری اساسی در تحکیم نظام دموکراتیک است و قانون باید هم برابری در اعمال حقوق مدنی و سیاسی و هم عدم تبعیض جنسیتی در دسترسی به مناصب سیاسی را حمایت کند. [۵۲]
پانویس
- ↑ آشنایی با کشور پرتقال، وب سایت دانشیاری، ذیل واژه"پرتقال"
- ↑ آشنایی با کشور پرتقال، وب سایت دانشیاری، ذیل واژه"پرتقال"
- ↑ آشنایی با کشور پرتقال، وب سایت دانشیاری، ذیل واژه"پرتقال"
- ↑ آشنایی با کشور پرتقال، وب سایت دانشیاری، ذیل واژه"پرتقال"
- ↑ آشنایی با کشور پرتقال، وب سایت دانشیاری، ذیل واژه"پرتقال"
- ↑ آشنایی با کشور پرتقال، وب سایت دانشیاری، ذیل واژه"پرتقال"
- ↑ آشنایی با کشور پرتقال، وب سایت دانشیاری، ذیل واژه"پرتقال"
- ↑ آشنایی با کشور پرتقال، وب سایت دانشیاری، ذیل واژه"پرتقال"
- ↑ آشنایی با کشور پرتقال، وب سایت دانشیاری، ذیل واژه"پرتقال"
- ↑ آشنایی با کشور پرتقال، وب سایت دانشیاری، ذیل واژه"پرتقال"
- ↑ اصلاح شده قانون اساسی پرتقال در سال 2005؛ وب سایت constituteproject
- ↑ اصلاح شده قانون اساسی پرتقال در سال 2005؛ وب سایت constituteproject
- ↑ اصلاح شده قانون اساسی پرتقال در سال 2005؛ وب سایت constituteproject
- ↑ اصلاح شده قانون اساسی پرتقال در سال 2005؛ وب سایت constituteproject
- ↑ اصلاح شده قانون اساسی پرتقال در سال 2005؛ وب سایت constituteproject
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ اصلاح شده قانون اساسی پرتقال در سال 2005؛ وب سایت constituteproject
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ اصلاح شده قانون اساسی پرتقال در سال 2005؛ وب سایت constituteproject
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ اصلاح شده قانون اساسی پرتقال در سال 2005؛ وب سایت constituteproject
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ اصلاح شده قانون اساسی پرتقال در سال 2005؛ وب سایت constituteproject
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ اصلاح شده قانون اساسی پرتقال در سال 2005؛ وب سایت constituteproject
- ↑ اصلاح شده قانون اساسی پرتقال در سال 2005؛ وب سایت constituteproject
- ↑ اصلاح شده قانون اساسی پرتقال در سال 2005؛ وب سایت constituteproject
- ↑ اصلاح شده قانون اساسی پرتقال در سال 2005؛ وب سایت constituteproject
- ↑ اصلاح شده قانون اساسی پرتقال در سال 2005؛ وب سایت constituteproject
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ اصلاح شده قانون اساسی پرتقال در سال 2005؛ وب سایت constituteproject
- ↑ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، فانون اساسی پرتغال(انگلیسی)
- ↑ اصلاح شده قانون اساسی پرتقال در سال 2005؛ وب سایت constituteproject
- ↑ اصلاح شده قانون اساسی پرتقال در سال 2005؛ وب سایت constituteproject
منابع
- آشنایی با کشور پرتقال، وب سایت دانشیاری، ذیل واژه"پرتقال"؛ تاریخ بازدید: 10 بهمن 1401ش.
- اصلاح شده قانون اساسی پرتقال در سال 2005؛ وب سایت constituteproject. تاریخ بازدید: 10 بهمن 1401ش.
- مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، قانون اساسی پرتقال(انگلیسی)، تاریخ بازدید: 24 دی 1401ش.