شبهه اطاعت از زنان
این مقاله در صدد پاسخ به مشابهات دینی با رویکرد دینی بر اساس علوم نقلی است .
جوانب مختلف موضوع در دیگر علوم نقلی و علوم عقلی |
در روايت آمده است: هر كه از زن خود اطاعت كند، خدا او را با صورت در آتش مى اندازد. حال باید بررسی کرد که نسبت این روایت با شانیت و کرامت زنان چگونه است؟
روایت
اين جمله بخش ناقصى از يكى از عبارت هاى وصيتنامه مفصّلى است كه پيامبر اسلام صلى الله عليه وآله به اميرالمؤمنين عليه السلام نموده اند: «عن النّبى صلى الله عليه وآله قال يا على! اوصيك بوصية فاحفظها فلا تزال بخير ما حفظت وصيتى... يا على: من أطاع امرأته أكبه الله على وجهه فى النّار. فقال على عليه السلام: وما تلك الطّاعة؟ قال: يأذن فى الذّهاب إلى الحمامات، و العرسات، و النائحات ولبس ثياب الرّقاق. يا على إنّ اللّه تبارك و تعالى قد أذهب بالاسلام نخوة الجاهلية وتفاخرهم بآبائهم ألا و إنّ النّاس من آدم، و آدم من تراب، وأكرمهم عنداللّه أتقاهم»[۱] ؛ «پيامبر صلى الله عليه وآله به على عليه السلام فرمود: اى على! به تو وصيّت مى كنم پس آن را حفظ كن و انجام بده. و تا زمانى كه به وصيّتم عمل مى كنى در خوبى و سلامت خواهى بود... (آنگاه سفارشهايى را بيان كرد و سپس فرمود:) اى على! اگر مردى، همسرش را اطاعت كند خداوند او را با صورت در آتش مى افكند. على عليه السلام سؤل كرد: آن چه اطاعتى است كه چنين عاقبت سويى دارد؟ فرمود: اينكه مرد به همسرش اجازه دهد به گرمابه ها برود، به مجالس جشن و شادى برود، به مجالسى كه نوحه سرايى مى كنند برود، و اجازه دهد كه لباسهاى بدن نما بپوشد. اى على! خداوند تبارك و تعالى، به وسيله اسلام، خودنمايى و فخرفروشى به پدرانشان در جاهليت را از بين برد، همانا مردم از آدمند و آدم هم از خاك، و گرامى ترين آنان نزد خداوند با تقواترينشان است».
تحلیل و بررسی روایت
منظور حضرت از گرمابه ها و مجالس عروسى و...، مجالسى است كه به سبك جاهليت است و زنان در برابر مردان با ناز و فخرفروشى به خودنمايى مى پردازند. بديهى است كه اسلام هرگز به چنين كارى اجازه نمى دهد و چنين مردانى كه زمينه آلوده شدن محيط جامعه و زندگى خويش را فراهم مى كنند مجازات خواهد كرد.
لازم به ذكر است كه روايت مزبور با توجه به ذيل آن، مواردى كه زن با حفظ حجاب و دستورات دينى به جلسات شادى آفرين و يا سوگوارى و... مى رود و قصد خودنمايى و فخرفروشى نيز ندارد را شامل نمى شود.
همچنين در روايت ديگرى كه از پيامبر صلى الله عليه وآله نقل شده است آمده است: «... و المرأة إذا خرجت من باب دارها متزيّنة متعطّرة و الزّوج بذلك راض يبنى لزوجها بكلّ قدم بيت فى النّار...» [۲]؛ «... و هنگامى كه زن از خانه خارج مى شود در حالى كه خود را زينت كرده و خوشبو نموده است و شوهرش نيز به اين كار او راضى است؛ هر قدمى كه آن زن برمى دارد، خانه اى در آتش براى همسرش بنا مى كند».
حال اگر مردى زمام امور زندگى را به دست همسرش بسپارد و يا اجازه هركار نامشروعى را به وى داده و در تمام امور از وى اطاعت نمايد، طبيعى است كه زندگى به صورت عاقلانه اداره نمى شود و چه بسا به سرمنزل مقصود هم نخواهد رسيد. چنان كه در بعضى از روايات آمده است: «زنان دامهاى شيطان هستند» .
نتیجه گیری
بديهى است اينگونه روايات، در مقام هشدار به مردان در نحوه برخورد و رفتار آنان نسبت به زنان است. يعنى اگر بخواهيد سرگرم امور واهى، لهو و لعب و لذائذ زودگذر شويد، شيطان نيز اين امور را براى شما زينت مى بخشد و گرايش به زن را در شما بيشتر مى كند. بنابراين يكى از بهترين دامهاى شيطان، براى ربودن ايمان مردان، ايجاد گرايش بيش از حد آنان به زنان و بزرگ جلوه دادن جذبه هاى زنان براى مردان است. پس از اين حديث، مى توان دو هشدار برداشت كرد: 1. هشدار به مردان، 2. هشدار به زنان. بدين بيان كه زنان هم مراقب رفتار خويش باشند تا با جلوهگرى و رفتارهاى دلفريب خويش موجب جلب بيگانگان نشوند كه در اين صورت بازيچه شيطان قرار خواهند گرفت.