صفیه فیروز
 | |
| اطلاعات شخصی | |
|---|---|
| زاده | 1285 (84 سال)؛ هنگ‌کونگ |
| محل سکونت | ایران |
| فرزندان | 3 (اسکندر، نرسی، مریم) |
| همسر | محمدحسین فیروز |
صفیه نمازی؛ معروف به صفیه فیروز از مؤسسین شورای زنان ایران.
زندگی‌نامه
صفیه نمازی معروف به صفیه فیروز در سال 1285ش در هنگ کنگ زاده شد.[۱] پدرش حاج محمدحسن نمازی اولین واردکننده ظروف چینی به ایران بود. وی نیمی از تحصیلاتش را در چین به پایان رساند و به زبان‌های چینی، فرانسه و انگلیسی تسلط داشت.
او به دلیل سفر به کشورهای مختلف اروپایی و آسیایی با فرهنگ‌های گوناگون آشنا شده و تجربه فراوانی در زمینه فعالیتهای اجتماعی کسب کرد.[۲] وی با محمدحسین فیروز ازدواج کرد و سه فرزند به نام‌های اسکندر، نرسی و مریم به دنیا آورد.[۳]
فعالیت‌ها
فعالیت‌ها و خدمات زنان فعال در عصر مشروطه و پهلوی هر چند حرکتی مهم و تاریخی می‌باشد اما نکته قابل توجه و مورد انتقاد در تمامی این فعالیت‌ها ناآشنا بودن این فعالان با عقبه و ویژگی‌های عصر و دورانی بوده که در آن فعالیت کرده‌اند.
بسیاری از فعالان زن در این دوران دانش‌آموخته‌های غرب بوده که خواستار تحول در زنان ایرانی مسلمان با توجه به مبانی غرب بوده‌اند. بايد گفت برداشت فعالان زن و نخبگان پيرامون مسأله زن و نوسازی، كاملا با روح شرايط اقليمی ايران بيگانه بود و به همين علت، در عمل با تضادها و تناقض‌های عميق روبرو شد.
بسیاری از فعالان زن روح نوسازی را كه بر كاستن از استبداد و خودكامگی و به رسميت شناختن حقوق مردم مبتنی بود، درك نكرده بودند و اصولا از نوسازی، برداشتی سطحی‌نگر داشتند و ازاين رو صرفاً به الگوگيری از ظواهر جوامع اروپايی، اكتفا می‌كردند.
خانم فیروز نیز یکی از همین دانش‌آموختگان غربی است که خواستار تغییر وضعیت زن ایرانی در چارچوب تفکرات غرب می‌باشد، هر چند ایشان اقدامات مثبتی در تغییر وضعیت زنان سطح متوسط رو به پایین داشته‌اند. یکی از این فعالیت‌ها بازدید از زندان زنان و دارالتأدیب کودکان و رسیدگی به امور زنان روسپی بود وی به جهت مبارزه با فساد، کلاس درس و هنرآموزی و حرفه‌ای برای زنان تأسیس کرد.[۴]
صفیه فیروز در زمان جنگ جهانی دوم درمانگاه زنان را شخصاً اداره می‌کرد و با همکاری عده دیگری از بانوان افسران ارتش در سال 1320ش انجمن بانوان افسران را برای کمک به خانواده افراد ارتش تأسیس کرد. وی از جمله نخستین زنانی بود که در «انجمن شیر و خورشید سرخ ایران» به فعالیت پرداخت. همچنین از پیشگامان تشکیل شورای زنان بود.[۵]
شورای زنان از قدیمی ترین جمعیت‌های زنان بود که، فعالیت خود را در سال 1322ش آغاز کرد. اولین جلسه این شورا در منزل صفیه فیروز تشکیل شد. این جمعیت که در ابتدا با پنج عضو شروع به کار کرد پس از اندک زمانی به بیش از چهار صد نفر رسید.
فعالیتهای این جمعیت بیشتر ارائه خدمات اجتماعی بود و کمتر فعالیت سیاسی انجام می‌دادند.[۶] او با همکاری هاجر تربیت، صدیقه دولت‌آبادی و فاطمه سیاح اساس‌نامه جمعیت زنان را مبنی بر بالابردن سطح فرهنگ و دانش و به دست آوردن حقوق اجتماعی و سیاسی زنان طبق الگوهای غربی نوشت.[۷]
اولین انجمن زنان ایرانی که عضو اتحادیه بین‌المللی زنان شد، شورای زنان ایران بود و صفیه فیروز نیابت ریاست اتحادیه بین‌المللی زنان را برعهده داشت.[۸]
فیروز علاوه بر ریاست شورای زنان، نایب رئیس انجمن معاونتی زنان شهر تهران، رئیس شورای امور اجتماعی زنان کارگر، عضو شورای ورزشی بانوان، عضو هیئت مدیره جمعیت ایرانی طرفدار سازمان ملل متحد، عضو هیئت مرکزی شیر و خورشید، نایب رئیس بنگاه مستقل معاونتی عمومی و نماینده ایران در کمیسیون مقام زن وابسته به سازمان ملل متحد بود.[۹]
شرکت در کنفرانس‌ها و کنگره‌های بین‌المللی به عنوان نماینده ایران و سخنرانی در آنجا از دیگر فعالیتهای صفیه فیروز به شمار می‌آید. از جمله این کنگره‌ها می‌توان به:
- کنگره ژنو (1321)؛
- مجمع جهانی زنان در نیویورک (1325)؛
- کنگره آسیایی دهلی (1326)؛
- کمیسیون حقوق زن در بیروت (1328) اشاره کرد.<«صفیه فیروز»، دانشنامه الکترونیکی زنان]</ref>
سرانجام صفیه فیروز در سال 1369 در پاریس درگذشت.[۱۰]
پانویس
- ↑ فرخ زاد، پوران، کارنمای زنان کارای ایران، از دیروز تا امروز، 1381ش، ص618.
- ↑ فرخ‌زاد، پوران، کارنمای زنان کارای ایران، از دیروز تا امروز، 1381ش، ص618.
- ↑ وزیری، خ‍ش‍ای‍ار و ف‍خ‍ری ق‍وی‍م‍ی. ک‍ارن‍ام‍ه زنان م‍ش‍ه‍ور ایران، 1352ش، ص179
- ↑ بامداد، بدرالملوک، زن ایرانی از انقلاب مشروطیت تا انقلاب سفید، 1347ش، ص78
- ↑ وزیری، خ‍ش‍ای‍ار و ف‍خ‍ری ق‍وی‍م‍ی. ک‍ارن‍ام‍ه زنان م‍ش‍ه‍ور ایران، 1352ش، ص179
- ↑ وزیری، خ‍ش‍ای‍ار و ف‍خ‍ری ق‍وی‍م‍ی. ک‍ارن‍ام‍ه زنان م‍ش‍ه‍ور ایران، 1352ش، ص179
- ↑ «صفیه فیروز»، دانشنامه الکترونیکی زنان
- ↑ اح‍م‍دی خ‍راس‍ان‍ی، ن‍وش‍ی‍ن و پروین اردلان،س‍ن‍ات‍ور: فعالیتهای م‍ه‍ران‍گ‍ی‍ز م‍ن‍وچ‍ه‍ری‍ان بر ب‍س‍ت‍ر م‍ب‍ارزات ح‍قوقی زنان در ایران، 1382ش، ص441
- ↑ اح‍م‍دی خ‍راس‍ان‍ی، ن‍وش‍ی‍ن و پروین، س‍ن‍ات‍ور: فعالیتهای م‍ه‍ران‍گ‍ی‍ز م‍ن‍وچ‍ه‍ری‍ان بر ب‍س‍ت‍ر م‍ب‍ارزات ح‍قوقی زنان در ایران، تهران: توسعه، 1382ش، ص437
- ↑ فتحی، مریم، کانون بانوان: با رویکردی به ریشه‌های تاریخی حرکت‌های زنان در ایران، 1382ش، ص170
منابع
- بامداد، بدرالملوک، زن ایرانی از انقلاب مشروطیت تا انقلاب سفید، تهران: ابن سینا، 1347ش.
- «صفیه فیروز»، دانشنامه الکترونیکی زنان، تاریخ بازدید:11 بهمن 1401ش.
- فرخ زاد، پوران، کارنمای زنان کارای ایران، از دیروز تا امروز،نشر قطره، تهران، 1381ش.
- وزیری، خ‍ش‍ای‍ار و ف‍خ‍ری ق‍وی‍م‍ی، ک‍ارن‍ام‍ه زنان م‍ش‍ه‍ور ایران، وزارت آموزش و پرورش، تهران، 1352ش.
- اح‍م‍دی خ‍راس‍ان‍ی، ن‍وش‍ی‍ن و پروین، س‍ن‍ات‍ور: فعالیتهای م‍ه‍ران‍گ‍ی‍ز م‍ن‍وچ‍ه‍ری‍ان بر ب‍س‍ت‍ر م‍ب‍ارزات ح‍قوقی زنان در ایران، توسعه، تهران، 1382ش.
- فتحی، مریم، کانون بانوان: با رویکردی به ریشه‌های تاریخی حرکت‌های زنان در ایران. موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، تهران، 1382ش.
- بانک اطلاعات رجال