پرش به محتوا

علی شریعتی: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۷۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۷ فوریهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۸: خط ۳۸:
علی شریعتی پنج‌شنبه دوم آذرماه، به دنیا آمد. زادگاه او را مزینان نیز گفته‌اند؛ از آن جهت که در مزینان بالید و نام خانوادگی او، در اصل، «مزینانی» است.<ref>«سالشمار»، وب‌سایت بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی</ref>
علی شریعتی پنج‌شنبه دوم آذرماه، به دنیا آمد. زادگاه او را مزینان نیز گفته‌اند؛ از آن جهت که در مزینان بالید و نام خانوادگی او، در اصل، «مزینانی» است.<ref>«سالشمار»، وب‌سایت بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی</ref>


شریعتی دبستان را در مدرسه ابن یمین، و دبیرستان را در مدرسه فردوسی گذراند و در اداره‌ی فرهنگ مشهد به عنوان معلم استخدام شد. در سال 1331 در روزنامه خراسان فعالیت مطبوعاتی خود را آغاز کرد.<ref>http://drshariati.org/?p=44#more-44</ref><ref>https://web.archive.org/web/20110623142932/http://drshariati.org/%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D8%AA%DB%8C/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87/%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D8%AA%DB%8C/</ref>
شریعتی دبستان را در مدرسه ابن یمین، و دبیرستان را در مدرسه فردوسی گذراند و در اداره‌ی فرهنگ مشهد به عنوان معلم استخدام شد. در سال 1331 در روزنامه خراسان فعالیت مطبوعاتی خود را آغاز کرد.<ref>[https://web.archive.org/web/20110623142932/http://drshariati.org/%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D8%AA%DB%8C/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87/%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D8%AA%DB%8C/ «سالشمار زندگی علی شریعتی»، پایگاه اطلاع رسانی علی شریعتی]</ref>


در سال 1337 پس از دریافت لیسانس در رشته ادبیات فارسى بعلت شاگرد اول شدنش براى ادامه تحصیل به فرانسه فرستاده شد. وى در آنجا به تحصیل علومى چون جامعه شناسى، مبانى علم تاریخ و تاریخ و فرهنگ اسلامى پرداخت و با اساتید بزرگى چون ماسینیون، گورویچ و سارتر و ... آشنا شد.دوران تحصیل شریعتى همزمان با جریان نهضت ملى ایران به رهبرى مصدق بود که او نیز با قلم و بیان خود و نوشته هاى محکم از این حرکت دفاع مینمود. وى پس از سال‌ها تحصیل با مدرک دکترا در رشته‌هاى جامعه شناسى و تاریخ ادیان به ایران بازگشت. [https://www.hamshahrionline.ir/news/43143/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D8%AA%DB%8C-%DB%B1%DB%B3%DB%B1%DB%B2-%DB%B1%DB%B3%DB%B5%DB%B6 خبرگزاری همشهری]
در سال 1337ش پس از دریافت لیسانس در رشته ادبیات فارسى بعلت شاگرد اول شدنش براى ادامه تحصیل به فرانسه فرستاده شد. وى در آنجا به تحصیل علومى چون جامعه شناسى، مبانى علم تاریخ و تاریخ و فرهنگ اسلامى پرداخت و با اساتید بزرگى چون ماسینیون، گورویچ و سارتر و ... آشنا شد.دوران تحصیل شریعتى همزمان با جریان نهضت ملى ایران به رهبرى مصدق بود که او نیز با قلم و بیان خود و نوشته‌هاى محکم از این حرکت دفاع می‌نمود. وى پس از سال‌ها تحصیل با مدرک دکترا در رشته‌هاى جامعه شناسى و تاریخ ادیان به ایران بازگشت. <ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/43143/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D8%AA%DB%8C-%DB%B1%DB%B3%DB%B1%DB%B2-%DB%B1%DB%B3%DB%B5%DB%B6 «زندگینامه: علی شریعتی (۱۳۱۲ - ۱۳۵۶)»،خبرگزاری همشهری]</ref>
شریعتی ۴۳ سال زیست. تدریس را در ۱۹ سالگی آغاز کرد، روزنامه نگاری و تجربه سرایش شعر را از همان سن با چاپ نوشته ها و اشعارش در روزنامه شروع کرد و در ۲۲ سالگی اولین ترجمه اش به بازار کتاب راه یافت (ابوذر، خداپرست سوسیالیست ـ ۱۳۳۴) مهمترین کتاب مکتوبش را در ۳۶ سالگی به چاپ رساند. <ref>drshariati.org/?p=44#more-44</ref>
شریعتی ۴۳ سال زیست. تدریس را در ۱۹ سالگی آغاز کرد، روزنامه نگاری و تجربه سرایش شعر را از همان سن با چاپ نوشته ها و اشعارش در روزنامه شروع کرد و در ۲۲ سالگی اولین ترجمه اش به بازار کتاب راه یافت (ابوذر، خداپرست سوسیالیست ـ ۱۳۳۴) مهمترین کتاب مکتوبش را در ۳۶ سالگی به چاپ رساند.<ref>[drshariati.org/?p=44#more-44|«سالشمار»، وب‌سایت بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی]</ref>


شریعتی از سال 1347ش، دو سال پس از آغاز تدریس در دانشکده مشهد و به دنبال پیشنهاد سخنرانی در حسینیه ارشاد ، عرصه عمومی را در کنار نهاد آکادمی برای اشاعه اندیشه و پروژه خود انتخاب می کند. در این عرصه عمومی، هم دانشگاه های سراسری در ایران جای می گیرد، هم انجمن مهندسین، هم کانون های ادبی، هم انجمن های اسلامی دانشجویی ؛ در شهرستان ها، در مکه و مدینه (در عرفات، در منی …) و البته موسسه مذهبی فرهنگی حسینیه ارشاد که سه سال قبل از آغاز سخنرانی توسط شریعتی  تأسیس شده است. در همه جا مخاطب همان است: دانشجویان و قشر جوان. در همه جا موضوعات نیز و روش یکسان است. اگر در دانشکده ادبیات ، اسلام شناسی درس می دهد؛ در حسینیه ارشاد تاریخ ادیان.(هندوئیزم و بودیزم و روح و بینش شرقی و..) گاه بر عکس نیز عمل می کند : در حسینیه ارشاد تند ترین نقدها را به مذهب دارد و در دانشگاهها بیشترین دفاعیات را از مذهب دارد. او تئاتر را به حسینیه می کشاند و مذهب را به دانشکده<ref>[http://drshariati.org/?p=26831#more-26831 «سخن به مثابه عمل؛ فتح عرصه عمومی (۱۳۴۷ تا ۱۳۵۵)»،  بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی]</ref>


شریعتی از سال 47، دو سال پس از آغاز تدریس در دانشکده مشهد و به دنبال پیشنهاد سخنرانی در حسینیه ارشاد ، عرصه عمومی را در کنار نهاد آکادمی برای اشاعه اندیشه و پروژه خود انتخاب می کند. در این عرصه عمومی، هم دانشگاه های سراسری در ایران جای می گیرد، هم انجمن مهندسین، هم کانون های ادبی، هم انجمن های اسلامی دانشجویی ؛ در شهرستان ها، در مکه و مدینه (در عرفات، در منی …) و البته موسسه مذهبی فرهنگی حسینیه ارشاد که سه سال قبل از آغاز سخنرانی توسط شریعتی  تأسیس شده است. در همه جا مخاطب همان است: دانشجویان و قشر جوان. در همه جا موضوعات نیز و روش یکسان است. اگر در دانشکده ادبیات ، اسلام شناسی درس می دهد؛ در حسینیه ارشاد تاریخ ادیان.(هندوئیزم و بودیزم و روح و بینش شرقی و..) گاه بر عکس نیز عمل می کند : در حسینیه ارشاد تند ترین نقدها را به مذهب دارد و در دانشگاهها بیشترین دفاعیات را از مذهب دارد. او تئاتر را به حسینیه می کشاند و مذهب را به دانشکده<ref>http://drshariati.org/?p=26831#more-26831</ref>
او با همکلاسی خود پوران (بی بی فاطمه) شریعت‌رضوی، [[ازدواج]] کرد.  پوران دو برادرش در مقابل با دشمن کشته شده بود. او خواهرعلی‌اصغر شریعت‌رضوی که در مقابله با ارتش روس در سال ۱۳۲۰ در مرز ارومیه کشته شد و آذر شریعت‌رضوی که در اعتراض به سفر نیکسون به ایران در ۱۶ آذر ۱۳۳۲ به همراه دو دانشجوی دیگر –قندچی و بزرگ نیا-در کریدور دانشکده فنی به شهادت رسید.[https://web.archive.org/web/20110623142932/http://drshariati.org/%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D8%AA%DB%8C/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87/%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D8%AA%DB%8C/ «سالشمار زندگی علی شریعتی»، پایگاه اطلاع رسانی علی شریعتی]</ref>
 
او با همکلاسی خود پوران (بی بی فاطمه) شریعت‌رضوی، ازدواج کرد.  پوران دو برادرش در مقابل با دشمن کشته شده بود. او خواهرعلی‌اصغر شریعت‌رضوی که در مقابله با ارتش روس در سال ۱۳۲۰ در مرز ارومیه کشته شد و آذر شریعت‌رضوی که در اعتراض به سفر نیکسون به ایران در ۱۶ آذر ۱۳۳۲ به همراه دو دانشجوی دیگر –قندچی و بزرگ نیا-در کریدور دانشکده فنی به شهادت رسید.<ref>drshariati.org/?p=44#more-44</ref> <ref>https://web.archive.org/web/20110623142932/http://drshariati.org/دکتر-علی-شریعتی/زندگی‌نامه/سالشمار-زندگی-علی-شریعتی/</ref>
   
   
شریعتی از سن ۲۴ سالگی تا پایان عمر که 43 سال سن داشت ، در مجموع سه بار به زندان افتاده است؛<ref>drshariati.org/?p=44#more-44</ref><ref>https://web.archive.org/web/20110623142932/http://drshariati.org/دکتر-علی-شریعتی/زندگی‌نامه/سالشمار-زندگی-علی-شریعتی/</ref>
شریعتی از سن ۲۴ سالگی تا پایان عمر که 43 سال سن داشت ، در مجموع سه بار به زندان افتاده است؛<ref>«سالشمار»، وب‌سایت بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی</ref>در زمانی که هنوز 36 سال بیشتر نداشت؛ در چهل سالگی بازنشسته زودرس شد؛ در همین سن ممنوع القلم و ممنوع السخن گشت و به همراه هفده تن از اعضای نهضت مقاومت ملی و وابستگان به «کانون نشر حقایق اسلامی»  مشهد دستگیر شد و به تهران انتقال داده شد و در زندان قزل قلعه تهران به مدت یک ماه زندانی شد(۲۵ شهریور و آزادی در مهرماه )و در ۴۳ سالگی ـ دو سال پس از آزادی از زندان و یک ماه پس از تجربه آزادی ـ در خارج از کشور به مرگ مشکوکی در شهر کوچکی در انگلستان از میان رفت. (۱۳۵۶) در زندگی کوتاه شریعتی همه اتفاقات با سرعت می افتد.<ref>«سالشمار»، وب‌سایت بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی</ref>
در زمانی که هنوز 36 سال بیشتر نداشت؛ در چهل سالگی بازنشسته زودرس شد؛ در همین سن ممنوع القلم و ممنوع السخن گشت و به همراه هفده تن از اعضای نهضت مقاومت ملی و وابستگان به «کانون نشر حقایق اسلامی»  مشهد دستگیر شد و به تهران انتقال داده شد و در زندان قزل قلعه تهران به مدت یک ماه زندانی شد(۲۵ شهریور و آزادی در مهرماه )و در ۴۳ سالگی ـ دو سال پس از آزادی از زندان و یک ماه پس از تجربه آزادی ـ در خارج از کشور به مرگ مشکوکی در شهر کوچکی در انگلستان از میان رفت. (۱۳۵۶) در زندگی کوتاه شریعتی همه اتفاقات با سرعت می افتد.<ref>http://drshariati.org/?cat=167</ref><ref>http://drshariati.org/?p=44#more-44</ref> <ref>https://web.archive.org/web/20110623142932/http://drshariati.org/دکتر-علی-شریعتی/زندگی‌نامه/سالشمار-زندگی-علی-شریعتی/</ref>


کتاب‌های شریعتی از سوی رژیم شاه گمراه‌کننده و ممنوع دانسته شد و در پی آن از کتابخانه‌ها جمع‌آوری شد. بعد از این (تا اواسط سال ۱۳۵۶)، به کتاب‌های او اجازه چاپ داده نمی‌شد و با نام‌های مستعار علی علوی، علی سبزواری، علی دهقان‌نژاد، علی سربداری، علی شریفی، علی خراسانی، علی مزینانی، علی زمانی، علی راهنما، علی سبزوارزاده، علی اسلام‌دوست، محمدعلی آشنا، محمدعلی اثنی‌عشری، محمدعبدالخطیب مصری، م. رفیع‌الدین، شمع، احسان خراسانی، رضا پایدار، کمال‌الدین مصباح و… چاپ می‌شد.<ref>https://web.archive.org/web/20110623142932/http://drshariati.org/دکتر-علی-شریعتی/زندگی‌نامه/سالشمار-زندگی-علی-شریعتی/</ref> وجه انقلابی و مارکسیستی شریعتی موجب ممنوع بودن کتاب های شریعتی توسط پهلوی بود.
کتاب‌های شریعتی از سوی رژیم شاه گمراه‌کننده و ممنوع دانسته شد و در پی آن از کتابخانه‌ها جمع‌آوری شد. بعد از این (تا اواسط سال ۱۳۵۶)، به کتاب‌های او اجازه چاپ داده نمی‌شد و با نام‌های مستعار علی علوی، علی سبزواری، علی دهقان‌نژاد، علی سربداری، علی شریفی، علی خراسانی، علی مزینانی، علی زمانی، علی راهنما، علی سبزوارزاده، علی اسلام‌دوست، محمدعلی آشنا، محمدعلی اثنی‌عشری، محمدعبدالخطیب مصری، م. رفیع‌الدین، شمع، احسان خراسانی، رضا پایدار، کمال‌الدین مصباح و… چاپ می‌شد.<ref>«سالشمار»، وب‌سایت بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی</ref> وجه انقلابی و مارکسیستی شریعتی موجب ممنوع بودن کتاب های شریعتی توسط پهلوی بود.


البته کتاب های او مورد انتقاد علما و اساتید حوزه نیز بود بنابراین رویکرد های متفاوتی در قبال او گرفته شد برخی به دنبال تغییر در اندیشه او در زمان حیات بودند و به مباحثه با او می پرداختند و برخی به طورکلی مخالف با شریعتی بودند، پس از وفات او، برخی با چاپ کتاب های  او مخالف بودند. به دلیل برخی اشکالاتی که در کتاب های شریعتی بود که ممکن بود موجب انحراف جوانان شود.
البته کتاب های او مورد انتقاد علما و اساتید حوزه نیز بود بنابراین رویکرد های متفاوتی در قبال او گرفته شد برخی به دنبال تغییر در اندیشه او در زمان حیات بودند و به مباحثه با او می پرداختند و برخی به طورکلی مخالف با شریعتی بودند، پس از وفات او، برخی با چاپ کتاب های  او مخالف بودند. به دلیل برخی اشکالاتی که در کتاب های شریعتی بود که ممکن بود موجب انحراف جوانان شود.


شهید مطهری در رابطه با شریعتی می نویسد:«نظر به این‌که تحصیلات عالیه و فرهنگ او غربی بود و هنوز فرصت و مجال کافی نیافته بود در معارف اسلامی مطالعه وافی داشته باشد، تا آن‌جا که گاهی از مسلمات قرآن و سنت و معارف و فقه اسلامی بی‌خبر می‌ماند، هر چند با کوشش زیاد به تدریج بر اطلاعات خود در این زمینه می‌افزود، در مسائل اسلامی (حتی در مسائل اصولی) دچار اشتباهات فراوان گردیده است که سکوت در برابر آن‌ها ناروا و نوعی کتمان حقیقت است....از این‌رو، با توجه به اقبال فراوان جوانان به کتب مشارالیه و این‌که خود او در اواخر عمر در اثر تذکرات متوالی افراد بی‌غرض و بالاتر رفتن سطح مطالعات خودش متوجه اشتباهات خود شد و به یکی از نزدیکانش وکالت تام برای اصلاح آن‌ها داد، این‌جانبان بر آن شدیم به حول و قوه الهی ضمن احترام به شخصیت و تقدیر از زحمات و خدماتش در سوق دادن نسل جوان به طرف اسلام بدون مجامله و پرده‌پوشی و بدون اعتنا به احساسات طرفداران متعصب و یا دشمن مغرض، طی نشریاتی نظریات خود را درباره مطالب و مندرجات کتاب‌های ایشان بالصراحه اعلام داریم. از خداوند متعال مدد می‌طلبیم و از همه افرادی که بی‌غرضانه نظریات مستدل خود را در اختیار ما قرار ‌دهند و ما را در این راه یاری نمایند متشکر خواهیم شد. »<ref>https://web.archive.org/web/20110623133334/http://drshariati.org/%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D8%AA%DB%8C/%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF/%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1/%D9%85%D8%B9%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D8%AA%DB%8C/</ref>
شهید مطهری در رابطه با شریعتی می نویسد:«نظر به این‌که تحصیلات عالیه و فرهنگ او غربی بود و هنوز فرصت و مجال کافی نیافته بود در معارف اسلامی مطالعه وافی داشته باشد، تا آن‌جا که گاهی از مسلمات قرآن و سنت و معارف و فقه اسلامی بی‌خبر می‌ماند، هر چند با کوشش زیاد به تدریج بر اطلاعات خود در این زمینه می‌افزود، در مسائل اسلامی (حتی در مسائل اصولی) دچار اشتباهات فراوان گردیده است که سکوت در برابر آن‌ها ناروا و نوعی کتمان حقیقت است....از این‌رو، با توجه به اقبال فراوان جوانان به کتب مشارالیه و این‌که خود او در اواخر عمر در اثر تذکرات متوالی افراد بی‌غرض و بالاتر رفتن سطح مطالعات خودش متوجه اشتباهات خود شد و به یکی از نزدیکانش وکالت تام برای اصلاح آن‌ها داد، این‌جانبان بر آن شدیم به حول و قوه الهی ضمن احترام به شخصیت و تقدیر از زحمات و خدماتش در سوق دادن نسل جوان به طرف اسلام بدون مجامله و پرده‌پوشی و بدون اعتنا به احساسات طرفداران متعصب و یا دشمن مغرض، طی نشریاتی نظریات خود را درباره مطالب و مندرجات کتاب‌های ایشان بالصراحه اعلام داریم. از خداوند متعال مدد می‌طلبیم و از همه افرادی که بی‌غرضانه نظریات مستدل خود را در اختیار ما قرار ‌دهند و ما را در این راه یاری نمایند متشکر خواهیم شد. »<ref>[https://web.archive.org/web/20110623133334/http://drshariati.org/%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D8%AA%DB%8C/%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF/%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1/%D9%85%D8%B9%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D8%AA%DB%8C «معبودهای شریعتی»،  پایگاه اطلاع رسانی شریعتی]/</ref>
 
در اینجا فقط نظریات شریعتی در موضوع زنان بررسی خواهد شد.


==نظریات شریعتی در موضوع زنان==
==نظریات شریعتی در موضوع زنان==
۶٬۲۰۵

ویرایش