پرش به محتوا

اشرف پهلوی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۴۵: خط ۴۵:


==ورود به ساختار سیاسی==
==ورود به ساختار سیاسی==
مشوق اشرف برای ورد به فعایت‌ها و رقابت‌های سیاسی، على سهیلى بود. سهیلى در قبال خواست‌هاى اعضاى خاندان سلطنت بسیار کوتاه مى‌‏آمد و شاه هم در مقابل خواهر خود بسیار کمرو و بى دست و پا بود تا سال‌هاى دوران حکومت دکتر مصدق هر آنچه را او مى‌‏گفت، انجام مى‌‏داد و پس از 28 مرداد 1332 بود که به دلیل تنفر عمومى مردم ایران، از او خواست مدتى در خارج بماند تا آبها از آسیاب بیفتد و بعد به ایران بازگردد.
مشوق اشرف برای ورد به فعایت ها و رقابتهای سیاسی ، على سهیلى بود. سهیلى در قبال خواستهاى اعضاى خاندان سلطنت بسیار کوتاه مى‏آمد و شاه هم در مقابل خواهر خود بسیار کمرو و بى دست و پا بود تا سالهاى دوران حکومت دکتر مصدق هر آنچه را او مى‏گفت، انجام مى‏داد و پس از 28 مرداد 1332 بود که به دلیل تنفر عمومى مردم ایران، از او خواست مدتى در خارج بماند تا آبها از آسیاب بیفتد و بعد به ایران بازگردد.


اشرف در طى سال‌هاى 1323 تا 1325 موفق شد علاوه بر على سهیلى دو تن از شخصیت‌هاى مهم کشورى و لشگرى ایران را هم به سوى خود جلب کند. نخستین آنان، عبدالحسین هژیر از سیاستمداران مورد اعتماد دربار رضا شاه و محمدرضا شاه بود که دریایى از جاه‌‏طلبى و مقام پرستى را در کنار هوش وذکاوت دربارى، در خود گرد آورده بود.
اشرف در طى سالهاى 1323 تا 1325 موفق شد علاوه بر على سهیلى دو تن از شخصیتهاى مهم کشورى و لشگرى ایران را هم به سوى خود جلب کند. نخستین آنان، عبدالحسین هژیر از سیاستمداران مورد اعتماد دربار رضا شاه و محمدرضا شاه بود که دریایى از جاه‏طلبى و مقام پرستى را در کنار هوش وذکاوت دربارى، در خود گرد آورده بود.


هژیر به غلام و چاکر اشرف پهلوى بدل شده بود و کلیه دستورها وخواست‌هاى او را به اجرا در می‌آورد. فرد دومى که مورد توجه اشرف قرار گرفت ولى بعدها میان آن دو نفاق افتاد و رنجش خاطر ایجاد گردید، سرتیپ تحصیل‌کرده سن سیر فرانسه، على رزم‌‏آرا بود. رزم‌آرا با وجودخوى استقلال طلب و شخصیت نظامى ویژه‏اى که داشت، تا مدتها در مقابل دربار و اشرف سرتسلیم واطاعت فرود آورد و زمانى در صدد مقاومت بر آمد که برادران و خواهران شاه، از جمله علیرضا و اشرف، نسبت به حدود جاه‌طلبى اومشکوک شده بودند و رزم‌‏آرا نیز در برابر خواستهاى بى پایان آنان پایدارى نشان مى‏‌داد. <ref>(مناسبات محرمانه‏اى هم میان رزم آرا و اشرف وجود داشت که نامه‏‌هایى در اوایل انقلاب در یک مجله بنام کارنامک چاپ شد ولى اصل نامه‏‌ها در دسترس نیست.)</ref>
هژیر به غلام و چاکر اشرف پهلوى بدل شده بود و کلیه دستورها وخواستهاى او را به اجرا در می‌آورد. فرد دومى که مورد توجه اشرف قرار گرفت ولى بعدها میان آن دو نفاق افتاد و رنجش خاطر ایجاد گردید، سرتیپ تحصیلکرده سن سیر فرانسه، على رزم‏آرا بود. رزم آرا با وجودخوى استقلال طلب و شخصیت نظامى ویژه‏اى که داشت، تا مدتها در مقابل دربار و اشرف سرتسلیم واطاعت فرود آورد و زمانى در صدد مقاومت بر آمد که برادران و خواهران شاه، از جمله علیرضا و اشرف،نسبت به حدود جاه‏طلبى اومشکوک شده بودند و رزم‏آرا نیز در برابر خواستهاى بى پایان آنان پایدارى نشان مى‏داد. <ref>(مناسبات محرمانه‏اى هم میان رزم آرا و اشرف وجود داشت که نامه‏هایى در اوایل انقلاب در یک مجله بنام کارنامک چاپ شد ولى اصل نامه‏ها در دسترس نیست.)</ref>


یکى ازوقایع مهم که در بهارسال 1325 در زندگى اشرف روى داد مسافرت اوبه مسکو و دیدار با استالین پس ازبهبود مناسبات ایران و شوروى در دوران صدارت قوام‏‌السلطنه بود که درمرداد سال بعد نظیر همان سفر را به ایالات متحده انجام داد و به حضور هرى ترومن، رئیس جمهور وقت آمریکا رسید. در ششم اردیبهشت سال 1326 اشرف به آرزوى همیشگى خود دست یافت و به نیابت سرپرست عالى سازمان شاهنشاهى خدمات اجتماعى نایل گشت و این سازمان به پایگاهى براى گسترش نفوذ، گردآورى موافقان و اختاپوس هفت سر براى بلع پول مبدل شد. این سازمان بسیار قدرتمند بود و به تدریج قدرت سیاسى نیز به دست آورد، زیرا یکى از دوایر این سازمان، کانون کار و آموزش، ویژه گردآورى و نگهدارى ولگردان و متکدیان شهر تهران بود و از بهمن ماه 1326 جمع آورى گدایان و سکونت دادن آنان را در کانون کار و آموزش آغاز کرد و این کانون بعدها افراد مورد نیاز براى تشکیل اجتماعات به نفع دربار یا حضور در پاى صندوق‌هاى انتخابات را گردآورى می‌کرد.
یکى ازوقایع مهم که در بهارسال 1325 در زندگى اشرف روى داد مسافرت اوبه مسکو و دیدار با استالین پس ازبهبود مناسبات ایران و شوروى در دوران صدارت قوام‏السلطنه بود که درمرداد سال بعد نظیرهمان سفر را به ایالات متحده انجام داد و به حضور هرى ترومن، رئیس جمهور وقت آمریکا رسید. در ششم اردیبهشت سال 1326 اشرف به آرزوى همیشگى خود دست یافت و به نیابت سرپرست عالى سازمان شاهنشاهى خدمات اجتماعى نایل گشت و این سازمان به پایگاهى براى گسترش نفوذ، گردآورى موافقان و اختاپوس هفت سر براى بلع پول مبدل شد. این سازمان بسیار قدرتمند بود و به تدریج قدرت سیاسى نیز به دست آورد، زیرا یکى از دوایر این سازمان، کانون کار و آموزش، ویژه گردآورى و نگهدارى ولگردان و متکدیان شهر تهران بود و از بهمن ماه 1326 جمع آورى گدایان و سکونت دادن آنان را در کانون کار و آموزش آغاز کرد و این کانون بعدها افراد مورد نیاز براى تشکیل اجتماعات به نفع دربار یا حضور در پاى صندوقهاى انتخابات را گردآورى مى‏کرد.


اشرف در دوران نخست‌وزیرى هژیر و پس از او تا پایان سال 1329، مرکز ثقل و کانون قدرت و تاثیرگذارى بر کشور بود و همه مقامات مهم سیاسى با نظر او تعیین و تایید می‌‏شدند. قاسم غنى در این باره مى‌‏گوید:  
اشرف در دوران نخست وزیرى هژیر و پس از او تا پایان سال 1329، مرکز ثقل و کانون قدرت و تاثیر گذارى بر کشور بود و همه مقامات مهم سیاسى با نظر او تعیین و تایید می‌‏شدند. قاسم غنى در این باره مى‏گوید:  
«درکسان خانواده، اشرف پهلوى همه کاره است. نفوذ غریبى در برادرتاجدار خود دارد. مداخله ایشان در تعیین سفرا، وزراى مختار و وزراء و سایر مقامات موثر است. بوسیله این مقامات در تعیین معاونین و مدیران نیز تاثیر دارد. با وکلا و صاحبان جراید و معاریف تهران از هر طبقه تماس دارد.»
«درکسان خانواده، اشرف پهلوى همه کاره است. نفوذ غریبى در برادرتاجدار خود دارد. مداخله ایشان در تعیین سفرا، وزراى مختار و وزراء و سایر مقامات موثر است. بوسیله این مقامات در تعیین معاونین و مدیران نیز تاثیر دارد. با وکلا و صاحبان جراید و معاریف تهران از هر طبقه تماس دارد.»


یکى از کسانى که براثر لطف و حمایت اشرف به مقام معاونت نخست‏‌وزیرى هژیر نایل آمده بود جهانگیر تفضلى بود. وى در یادداشت‌هایش چنین آورده است :« در دوران نخست‏‌وزیرى هژیر، بناى کار چنین گذارده شده بود که کارهاى اطلاعاتى و امنیتى داخل وخارج کشور برعهده رکن دوم ستاد ارتش بود، هرروز یا هفته‏‌اى دو یا سه بار در دو سه نسخه گزارش براى سه مقام مهم کشور یعنى شاه، شاهدخت اشرف و نخست ‏وزیر ارسال می‌‏شد. بعضى از گزارش‏ها را ستاد ارتش به دلیل بسیار محرمانه بودن براى اطلاع نخست‏وزیر ارسال نمى‏‌داشت و فقط به نظر شاه وخواهرش مى‌‏رسید. طى ماههایى که شاه به اروپا رفته بود گزارش شاه را هم براى نخست وزیرى فرستادند و آن قسمت از گزارش‌هاى بسیار محرمانه که رزم‌‏آرا ارسال آن را براى هژیر لازم نمی‌دید اشرف به علت اعتماد و لطف بخصوصى که به نخست‏ وزیر منتخب خود داشت علیرغم نظر رزم آرا، نسخه مخصوص خود را براى هژیر ارسال می‌داشت.»
یکى از کسانى که براثر لطف و حمایت اشرف به مقام معاونت نخست‏ وزیرى هژیر نایل آمده بود جهانگیر تفضلى بود. وى در یادداشتهایش چنین آورده است :« در دوران نخست‏ وزیرى هژیر، بناى کار چنین گذارده شده بود که کارهاى اطلاعاتى و امنیتى داخل وخارج کشور برعهده رکن دوم ستاد ارتش بود، هرروز یا هفته‏‌اى دو یا سه بار در دو سه نسخه گزارش براى سه مقام مهم کشور یعنى شاه، شاهدخت اشرف و نخست ‏وزیر ارسال می‌‏شد. بعضى از گزارش‏ها را ستاد ارتش به دلیل بسیار محرمانه بودن براى اطلاع نخست‏وزیر ارسال نمى‏داشت و فقط به نظر شاه وخواهرش مى‏رسید. طى ماههایى که شاه به اروپا رفته بود گزارش شاه را هم براى نخست وزیرى فرستادند و آن قسمت از گزارشهاى بسیار محرمانه که رزم‏آرا ارسال آن را براى هژیر لازم نمی‌دید اشرف به علت اعتماد و لطف بخصوصى که به نخست‏ وزیر منتخب خود داشت علیرغم نظر رزم آرا، نسخه مخصوص خود را براى هژیر ارسال می‌داشت.»


اشرف در سال 1326 تا 1329 که سالهاى فرازین قدرتمدارى و فرمانفرمایى سیاسى او بود،  یکى از نمادهاى ترقى ایران را گسترش هرچه بیشتر آداب و عادات و شیوه‏‌هاى زندگى اروپایى، به ویژه فرانسوى می‌دانست که در آن دوران کشورهاى عقب مانده شرقى بیش از اندازه تحت تاثیر آن نوع تمدن، که تمدن پاریسى خوانده می‌‏شد، قرار داشتند. تأسیس نمایشگاه‌هاى مد بانوان، فرا خواندن مانکنها به ایران، راه‌اندازى قمارخانه و کازینوهاى سلطنتى بابلسر و رامسر و آبعلى، احضار یک پزشک جراح  پلاستیک از فرانسه براى رفع عیوب چهره خانم‌هاى طبقه نخبگان، در رأس آرزوهاى اشرف و دیگربانوان دربار قرار داشت.
اشرف در سال 1326 تا 1329 که سالهاى فرازین قدرتمدارى و فرمانفرمایى سیاسى او بود،  یکى از نمادهاى ترقى ایران را گسترش هرچه بیشتر آداب و عادات و شیوه‏هاى زندگى اروپایى، به ویژه فرانسوى میدانست که در آن دوران کشورهاى عقب مانده شرقى بیش از اندازه تحت تاثیر آن نوع تمدن، که تمدن پاریسى خوانده می‌‏شد، قرار داشتند. تأسیس نمایشگاههاى مد بانوان، فرا خواندن مانکنها به ایران، راه اندازى قمارخانه و کازینوهاى سلطنتى بابلسر و رامسر و آبعلى، احضار یک پزشک جراح  پلاستیک از فرانسه براى رفع عیوب چهره خانمهاى طبقه نخبگان، در رأس آرزوهاى اشرف و دیگربانوان دربار قرار داشت.


==فعالیت‌های اجتماعی==
==فعالیت‌های اجتماعی==
۲٬۳۴۱

ویرایش