زهرا زارعی (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
اسلام و اشتغال زنان؛ [[اشتغال زنان|'''اشتغال زنان''']] در قرآن، روایات، فقه و دیدگاه متفکران اسلامی.
اسلام و اشتغال زنان؛ [[اشتغال زنان|'''اشتغال زنان''']] در قرآن، روایات، فقه و دیدگاه متفکران اسلامی.


در دیدگاه اسلام، اشتغال و فعالیت اقتصادی برای زنان مجاز است. اسلام حق اشتغال زن را به رسمیت شناخته است. اما احکام اسلامی، حدودی را برای اشتغال زن تعیین کرده‌است که هدف از این حدود؛ حفظ بنیان خانواده، کرامت '''[[زن]]''' و مصحلت جامعه است. اکثر علمای شیعه نیز، با حفظ اولویت برای نهاد خانواده و شخصیت زن، اشتغال را به عنوان حق زنان، به رسمیت می‌شناسند. امروزه با گسترش جهانی شدن، نقش زنان در پیشرفت اقتصادی و اجتماعی جوامع اسلامی اهمیت بیشتری پیدا کرده است و به همین منظور، ترسیم الگوی اسلامی-ایرانی اشتغال زنان ضروری است.
در دیدگاه اسلام، اشتغال و فعالیت اقتصادی برای زنان مجاز است. اسلام حق اشتغال زن را به رسمیت شناخته است. اما احکام اسلامی، حدودی را برای اشتغال زن تعیین کرده‌است که هدف از این حدود؛  
 
حفظ بنیان خانواده، کرامت '''[[زن]]''' و مصحلت جامعه است. اکثر علمای شیعه نیز، با حفظ اولویت برای نهاد خانواده و شخصیت زن، اشتغال را به عنوان حق زنان، به رسمیت می‌شناسند.  
 
امروزه با گسترش جهانی شدن، نقش زنان در پیشرفت اقتصادی و اجتماعی جوامع اسلامی اهمیت بیشتری پیدا کرده است و به همین منظور، ترسیم الگوی اسلامی-ایرانی اشتغال زنان ضروری است.
 
==اشتغال زنان در قرآن و روایات==
==اشتغال زنان در قرآن و روایات==
قرآن کریم، عموم انسان‌ها را به تلاش و کسب روزی دعوت می‌کند.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/301948/ سلیمانی، اسلام و اشتغال زنان، ۱۳۹۰ ش، ص ۱۲۱]</ref>اما در آیاتی از قرآن، به طور ویژه مالکیت اقتصادی زن نسبت به درآمد خودش، مطرح شده است که طبق نظر مفسرین، جواز اشتغال زنان هم از همین آیات به دست می‌آید.<ref>سلیمانی، اسلام و اشتغال زنان، ۱۳۹۰ ش، ص ۱۲۳</ref>هم‌چنین، ذکر داستان دختران شعیب و بلقیس ملکه‌ی سبا، نمونه‌هایی از فعالیت اقتصادی و سیاسی-اجتماعی زنان است که در قرآن کریم از آن یاد شده است. <ref>سلیمانی، اسلام و اشتغال زنان، ۱۳۹۰ ش، ص ۱۲۶ و ص ۱۲۷</ref>
قرآن کریم، عموم انسان‌ها را به تلاش و کسب روزی دعوت می‌کند.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/301948/ سلیمانی، اسلام و اشتغال زنان، ۱۳۹۰ ش، ص ۱۲۱]</ref> اما در آیاتی از قرآن، به طور ویژه مالکیت اقتصادی زن نسبت به درآمد خودش، مطرح شده است که طبق نظر مفسرین، جواز اشتغال زنان هم از همین آیات به دست می‌آید.<ref>سلیمانی، اسلام و اشتغال زنان، ۱۳۹۰ ش، ص ۱۲۳</ref> هم‌چنین، ذکر داستان دختران شعیب و بلقیس ملکه‌ی سبا، نمونه‌هایی از فعالیت اقتصادی و سیاسی-اجتماعی زنان است که در قرآن کریم از آن یاد شده است.<ref>سلیمانی، اسلام و اشتغال زنان، ۱۳۹۰ ش، ص ۱۲۶ و ص ۱۲۷</ref>


معصومین (ع) نیز، انسان را اعم از زن و مرد، به کار، طلب روزی حلال و مشارکت در مسئولیت‌های اجتماعی سفارش کرده‌اند.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/148663/ خیری، اشتغال زنان و پیامدهای آن، ۱۳۸۵ ش، ص ۱۶۶ و ص ۱۶۷]</ref>اما در روایات، بعضی از شغل‌ها مختص زنان عنوان شده است که عبارتند از: آرایشگری، جراحی زنان، مامایی، شیردهی و نگه‌داری فرزندان. <ref>سلیمانی، اسلام و اشتغال زنان، ۱۳۹۰ ش، ص ۱۳۱و ص۱۳۲</ref>تعدادی از مشاغل نیز از نظر معصومین (ع)، حلال و مشترک میان زن و مرد می‌باشد. از آن جمله، تعلیم و تربیت، نوحه‌سرایی، ریسندگی و بافندگی، آشپزی، پرستاری و عطرفروشی را می‌توان نام برد.<ref>سلیمانی، اسلام و اشتغال زنان، ۱۳۹۰ ش، ص ۱۲۷-۱۳۰</ref>
معصومین (ع) نیز، انسان را اعم از زن و مرد، به کار، طلب روزی حلال و مشارکت در مسئولیت‌های اجتماعی سفارش کرده‌اند.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/148663/ خیری، اشتغال زنان و پیامدهای آن، ۱۳۸۵ ش، ص ۱۶۶ و ص ۱۶۷]</ref> اما در روایات، بعضی از شغل‌ها مختص زنان عنوان شده است که عبارتند از: آرایشگری، جراحی زنان، مامایی، شیردهی و نگه‌داری فرزندان. <ref>سلیمانی، اسلام و اشتغال زنان، ۱۳۹۰ ش، ص ۱۳۱و ص۱۳۲</ref> تعدادی از مشاغل نیز از نظر معصومین (ع)، حلال و مشترک میان زن و مرد می‌باشد. از آن جمله، تعلیم و تربیت، نوحه‌سرایی، ریسندگی و بافندگی، آشپزی، پرستاری و عطرفروشی را می‌توان نام برد.<ref>سلیمانی، اسلام و اشتغال زنان، ۱۳۹۰ ش، ص ۱۲۷-۱۳۰</ref>
==اشتغال زنان در فقه و حقوق اسلامی==
==اشتغال زنان در فقه و حقوق اسلامی==
در دین اسلام، زن و '''[[مرد]]''' در اصل آفرینش و رسیدن به مرتبه‌ی بالای کمال، یکسان هستند. اما تفاوت‌های تکوینی بین آنها وجود دارد که شامل تفاوت‌های فیزیولوژیک و تفاوت‌های روانی است. از همین رو، شریعت نقش‌های مختلفی را برای این دو تعیین کرده است.<ref>خیری، اشتغال زنان و پیامدهای آن، ۱۳۸۵ ش، ص ۱۶۵ و ص ۱۶۶</ref>
در دین اسلام، زن و '''[[مرد]]''' در اصل آفرینش و رسیدن به مرتبه‌ی بالای کمال، یکسان هستند. اما تفاوت‌های تکوینی بین آنها وجود دارد که شامل تفاوت‌های فیزیولوژیک و تفاوت‌های روانی است. از همین رو، شریعت نقش‌های مختلفی را برای این دو تعیین کرده است.<ref>خیری، اشتغال زنان و پیامدهای آن، ۱۳۸۵ ش، ص ۱۶۵ و ص ۱۶۶</ref>
خط ۱۶: خط ۲۱:
سلیمانی، اسلام و اشتغال زنان، ۱۳۹۰ ش، ص ۱۴۰-۱۴۳؛ جعفرپور، بررسی فقهی و حقوقی اشتغال زنان، ۱۳۸۶ ش، ص ۶۱ تا ۶۴</ref> بعضی از مشاغل نیز در احکام اسلامی طبق مصالحی، برای زنان ممنوع می‌باشد که شغل قضاوت از مهم‌ترین آن‌هاست.<ref>
سلیمانی، اسلام و اشتغال زنان، ۱۳۹۰ ش، ص ۱۴۰-۱۴۳؛ جعفرپور، بررسی فقهی و حقوقی اشتغال زنان، ۱۳۸۶ ش، ص ۶۱ تا ۶۴</ref> بعضی از مشاغل نیز در احکام اسلامی طبق مصالحی، برای زنان ممنوع می‌باشد که شغل قضاوت از مهم‌ترین آن‌هاست.<ref>
جعفرپور، بررسی فقهی و حقوقی اشتغال زنان، ۱۳۸۶ ش، ص ۷۱</ref>
جعفرپور، بررسی فقهی و حقوقی اشتغال زنان، ۱۳۸۶ ش، ص ۷۱</ref>
 
[[پرونده:اسلام و اشتغال زنان copy.jpg|بندانگشتی]]
==دیدگاه اندیشمندان اسلامی بر اشتغال زنان==
==دیدگاه اندیشمندان اسلامی بر اشتغال زنان==
به‌طور کلی در جوامع اسلامی در خصوص اشتغال زنان، دو دیدگاه زن-محور و خانواده-محور مطرح است.
به‌طور کلی در جوامع اسلامی در خصوص اشتغال زنان، دو دیدگاه زن-محور و خانواده-محور مطرح است.
خط ۵۰: خط ۵۵:


==پدیده‌ی جهانی شدن و اشتغال زنان مسلمان==
==پدیده‌ی جهانی شدن و اشتغال زنان مسلمان==
با گسترش پدیده‌ی «جهانی شدن»، تبادلات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بین کشورها شکل جدیدی یافته است.<ref>داداندیش، تأثیرات جهانی شدن بر اشتغال زنان مسلمان، ۱۳۸۷ ش، ص۲۷۸</ref>جوامع اسلامی نیز متأثر از این پدیده هستند. یکی از مهم‌ترین چالش‌های جهانی به خصوص در کشورهای اسلامی، جایگاه زن در توسعه است.<ref>داداندیش، تأثیرات جهانی شدن بر اشتغال زنان مسلمان، ۱۳۸۷ ش، ص ۲۹۴</ref>اگرچه، پدیده‌ی «جهانی شدن» توانسته است دستیابی زنان به فرصت‌های شغلی، پست‌های تخصصی، فعالیت‌های اقتصادی و دستمزد مطلوب را افزایش دهد اما هم‌چنان بیشتر زنان به کارهای کم ارزش با دستمزد پایین مشغول هستند و فرصت‌های شغلی پایین‌‌تری نسبت به مردان دارند.<ref>داداندیش، تأثیرات جهانی شدن بر اشتغال زنان مسلمان، ۱۳۸۷ ش، ص ۲۹۱ و ص ۲۹۲</ref>
با گسترش پدیده‌ی «جهانی شدن»، تبادلات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بین کشورها شکل جدیدی یافته است.<ref>داداندیش، تأثیرات جهانی شدن بر اشتغال زنان مسلمان، ۱۳۸۷ ش، ص۲۷۸</ref> جوامع اسلامی نیز متأثر از این پدیده هستند. یکی از مهم‌ترین چالش‌های جهانی به خصوص در کشورهای اسلامی، جایگاه زن در توسعه است.<ref>داداندیش، تأثیرات جهانی شدن بر اشتغال زنان مسلمان، ۱۳۸۷ ش، ص ۲۹۴</ref> اگرچه، پدیده‌ی «جهانی شدن» توانسته است دستیابی زنان به فرصت‌های شغلی، پست‌های تخصصی، فعالیت‌های اقتصادی و دستمزد مطلوب را افزایش دهد اما هم‌چنان بیشتر زنان به کارهای کم ارزش با دستمزد پایین مشغول هستند و فرصت‌های شغلی پایین‌‌تری نسبت به مردان دارند.<ref>داداندیش، تأثیرات جهانی شدن بر اشتغال زنان مسلمان، ۱۳۸۷ ش، ص ۲۹۱ و ص ۲۹۲</ref>


در همین راستا، فعالان زن توانسته‌اند در قالب تشکل‌ها و نشست‌ها، مسائل مربوط به زنان را با وضع قوانین بهبود ببخشند. اما در جوامع اسلامی، تشکل‌های حامی زنان با انتقادهای زیادی روبرو بوده‌اند. منتقدین معتقد هستند استانداردهای بیان شده از سوی فعالان زن، غربی و متعارض با فرهنگ اسلامی است. البته زنان فعال مسلمان توانسته‌اند با بومی کردن راهکارهای خود، به میزان زیادی منتقدین را با خود همراه کنند.<ref>
در همین راستا، فعالان زن توانسته‌اند در قالب تشکل‌ها و نشست‌ها، مسائل مربوط به زنان را با وضع قوانین بهبود ببخشند. اما در جوامع اسلامی، تشکل‌های حامی زنان با انتقادهای زیادی روبرو بوده‌اند. منتقدین معتقد هستند استانداردهای بیان شده از سوی فعالان زن، غربی و متعارض با فرهنگ اسلامی است. البته زنان فعال مسلمان توانسته‌اند با بومی کردن راهکارهای خود، به میزان زیادی منتقدین را با خود همراه کنند.<ref>
خط ۷۷: خط ۸۲:
*سلیمانی، منصوره؛ اسلام و اشتغال زنان، طهورا، سال چهارم،  شماره ۸، بهار۱۳۹۰ ش، صفحات ۱۱۸ تا ۱۴۹.
*سلیمانی، منصوره؛ اسلام و اشتغال زنان، طهورا، سال چهارم،  شماره ۸، بهار۱۳۹۰ ش، صفحات ۱۱۸ تا ۱۴۹.
*جعفرپور، جمشید؛ بررسی فقهی و حقوقی اشتغال زنان، حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس، شماره  ۲، بهار ۱۳۸۶ ش، صفحات ۵۵ تا۷۴.
*جعفرپور، جمشید؛ بررسی فقهی و حقوقی اشتغال زنان، حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس، شماره  ۲، بهار ۱۳۸۶ ش، صفحات ۵۵ تا۷۴.
[[رده: ویکی‌جنسیت]]
[[رده: ویکی‌جنسیت]]
[[رده: نظریه‌ها]]