| خط ۳: | خط ۳: | ||
دستگاه عاطفی زن معطوف به آرامش‌بخشی بوده و عواطف مردانه در مدار اقتدار مرد فعال می‌شود. از این‌رو، عواطف مردانه با عواطف زنانه در ابعاد مختلف گرایشی، ارزشی، نحوه ابراز و تمایلات جنسی به گونه‌های متفاوتی الگوسازی شده و زن و مرد به مثابه زوج عاطفی، به نیازهای عاطفی همدیگر پاسخ می‌دهند. تفاوت عاطفی مستلزم مواجهه عاطفی مناسب است و روابط عاطفی متناسب، زندگی خانوادگی را مستحکم و لذت‌بخش می‌سازد. | دستگاه عاطفی زن معطوف به آرامش‌بخشی بوده و عواطف مردانه در مدار اقتدار مرد فعال می‌شود. از این‌رو، عواطف مردانه با عواطف زنانه در ابعاد مختلف گرایشی، ارزشی، نحوه ابراز و تمایلات جنسی به گونه‌های متفاوتی الگوسازی شده و زن و مرد به مثابه زوج عاطفی، به نیازهای عاطفی همدیگر پاسخ می‌دهند. تفاوت عاطفی مستلزم مواجهه عاطفی مناسب است و روابط عاطفی متناسب، زندگی خانوادگی را مستحکم و لذت‌بخش می‌سازد. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
عاطفه در لغت به‌معنای شفقت، مهر، علاقه،<ref>عمید، فرهنگ فارسی عمید، 1384ش، ذیل واژه عاطفه.</ref> رقت قلب و حُسن خُلق آمده است.<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، 1414ق، ذیل واژه عطف.</ref> در علم روانشناسی به احساسات و هیجانات، عاطفه گفته می‌شود.<ref>آذربایجانی و دیگران، «روانشناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی»، 1382ش، ص239.</ref> هیجان‌ها به دو دسته مثبت و منفی قابل تقسیم هستند؛ عواطف مثبت شامل علاقه، شادی، غرور، شایستگی، مهربانی، رضایت و پذیرش می‌شود و عواطف منفی ناظر به ترس، خشم، نفرت، سرخوردگی، اضطراب، حقارت، تنهایی و حسادت است.<ref>نجمی، روانشناسی شادی، 1382ش، ص39.</ref> عواطف مثبت بیانگر مشغولیت لذت‌بخش بوده و عاطفه منفی نشان‌دهنده، مشغولیت ناخوشایند است.<ref>مارشال‌ریو، انگیزش و هیجان، 1385ش، ص341.</ref> عواطف مثبت؛ احساس یگانگی، عشق و یکی بودن با دیگران را افزایش می‌دهد؛ اما عواطف منفی باعث دوری از دیگران می‌شود.<ref>نجمی، روانشناسی شادی، 1382ش، ص119.</ref> عواطف مثبت از طریق گشاده‌رویی، لبخند، سلام کردن، هدیه دادن، اعلام دوستی، دست دادن و در آغوش کشیدن بروز می‌یابد.<ref>آذربایجانی و دیگران، «روانشناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی»، 1382ش، ص244-245.</ref> عاطفه در نگرش جامعه‌شناختی به‌عنوان نیاز اجتماعی دارای شاخص‌هایی | عاطفه در لغت به‌معنای شفقت، مهر، علاقه،<ref>عمید، فرهنگ فارسی عمید، 1384ش، ذیل واژه عاطفه.</ref> رقت قلب و حُسن خُلق آمده است.<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، 1414ق، ذیل واژه عطف.</ref> در علم روانشناسی به احساسات و هیجانات، عاطفه گفته می‌شود.<ref>آذربایجانی و دیگران، «روانشناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی»، 1382ش، ص239.</ref> هیجان‌ها به دو دسته مثبت و منفی قابل تقسیم هستند؛ عواطف مثبت شامل علاقه، شادی، غرور، شایستگی، مهربانی، رضایت و پذیرش می‌شود و عواطف منفی ناظر به ترس، خشم، نفرت، سرخوردگی، اضطراب، حقارت، تنهایی و حسادت است.<ref>نجمی، روانشناسی شادی، 1382ش، ص39.</ref> عواطف مثبت بیانگر مشغولیت لذت‌بخش بوده و عاطفه منفی نشان‌دهنده، مشغولیت ناخوشایند است.<ref>مارشال‌ریو، انگیزش و هیجان، 1385ش، ص341.</ref> عواطف مثبت؛ احساس یگانگی، عشق و یکی بودن با دیگران را افزایش می‌دهد؛ اما عواطف منفی باعث دوری از دیگران می‌شود.<ref>نجمی، روانشناسی شادی، 1382ش، ص119.</ref> عواطف مثبت از طریق گشاده‌رویی، لبخند، سلام کردن، هدیه دادن، اعلام دوستی، دست دادن و در آغوش کشیدن بروز می‌یابد.<ref>آذربایجانی و دیگران، «روانشناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی»، 1382ش، ص244-245.</ref> عاطفه در نگرش جامعه‌شناختی به‌عنوان نیاز اجتماعی دارای شاخص‌هایی از قبیل: نیاز به احترام، نیاز به توجه، نیاز به محبت و نیاز به مدارا است.<ref>بستان، اسلام و تفاوت‌های جنسیتی، 1388ش، ص32.</ref> جنسیت در عاطفه انسانی مؤثر بوده و جنس زن نسبت به مرد از عواطف بیشتری برخوردار است.<ref>[http://vasael.ir/fa/news/16347/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%86-%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C «تفاوت زن و مرد از منظر روانشناسی و متون دینی»، وب‌سایت وسایل.]</ref> | ||
==خاستگاه تفاوت‌های عاطفی== | ==خاستگاه تفاوت‌های عاطفی== | ||
زن و مرد به‌دلیل اشتراک در انسانیت دارای نظام عاطفی مشترک هستند، اما با [[تفاوت‌های جسمی زن و مرد|تفاوت]] در جنسیت، دستگاه عاطفی آنها تفاوت نسبی می‌یابد. هورمون‌هاي جنسي نر باعث رفتارهاي خشن تهاجمي، رقابت و درگيري مي‌شوند؛ برخلاف هورمون‌هاي جنسي ماده كه آرام‌بخش است و باعث رفتارهاي صلح‌جويانه مي‌شوند.<ref>[https://raj.smc.ac.ir/article_3121.html محمدي، «تحليل تفاوت‌هاي جنسيتي زن و مرد در علوم تجربي و آموزه‌هاي ديني»، 1392ش، ص73.]</ref> گسترۀ منطقه‌ای از مغز که هنگام درگیری زنان با خاطرات غم‌انگیز فعال می‌شود، هشت برابر مردان است.<ref>[http://mohsenzade.com/zm/ravanshenasi_3/ غلامی، «زن، مرد؛ تفاوت‌ها»، وب‌سایت محسن‌زاده.]</ref> مغز دختران در برابر انسان‌ها و چهره‌ها حساسیت بیشتری داشته و از این‌رو به همدلی بسیار حساس هستند؛ در حالی‌که مغز پسران در برابر اشیا و اشکال، واکنش بیشتری نشان می‌دهد. ویژگی همدلی و عواطف زنانه سبب می‌شود که آنان بهتر از مردان بتوانند تغییرات عاطفی دیگران را حس کرده و از آنها مراقبت کنند.<ref>[https://rasekhoon.net/lifestyle/show/1375834/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D8%A7%D8%B7%D9%81%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86/ «تفاوت‌های عاطفی زنان با مردان»، وب‌سایت راسخون.]</ref> بر بنیاد چنین تفاوت‌های طبیعی است که هویت زنانه عمدتا برای همکاری، صمیمیت و مراقبت از دیگران ساخته می‌شود، اما هویت مردانه از اساس برای استقلال، رقابت و فردیت شکل می‌گیرد؛<ref>[http://mohsenzade.com/zm/ravanshenasi_3/ غلامی، «زن، مرد؛ تفاوت‌ها»، وب‌سایت محسن‌زاده.]</ref> مردها توان جسمي بيشتري از زنان دارند و از سوي ديگر، زنان از طرد شدن و انزوا می‌هراسند.<ref>[https://raj.smc.ac.ir/article_3121.html محمدي، «تحليل تفاوت‌هاي جنسيتي زن و مرد در علوم تجربي و آموزه‌هاي ديني»، 1392ش، ص73.]</ref> زنان به‌صورت طبیعی نیازمند مراقبت، درک‌شدن و احترام هستند و مردان، نیاز به اعتماد، پذیرش و قدردانی دارند.<ref>حسین‌زاده، « تفاوت‌های زن و مرد، نقش و کارکرد آن»، 1391ش، ص66.</ref> مادران به‌طور طبیعی با بچه‌های خود بیشتر صحبت می‌کنند؛ به صدای آنها حساس‌ترند و با شنیدن صدای نوزادان‌شان غدد شیری‌شان تراوش می‌کند. آن‌چه پدران در رابطه با فرزندان خود باید بیاموزند، مادران به‌طور طبیعی دارا هستند.<ref>[http://mohsenzade.com/zm/ravanshenasi_3/ غلامی، «زن، مرد؛ تفاوت‌ها»، وب‌سایت محسن‌زاده.]</ref> | زن و مرد به‌دلیل اشتراک در انسانیت دارای نظام عاطفی مشترک هستند، اما با [[تفاوت‌های جسمی زن و مرد|تفاوت]] در جنسیت، دستگاه عاطفی آنها تفاوت نسبی می‌یابد. هورمون‌هاي جنسي نر باعث رفتارهاي خشن تهاجمي، رقابت و درگيري مي‌شوند؛ برخلاف هورمون‌هاي جنسي ماده كه آرام‌بخش است و باعث رفتارهاي صلح‌جويانه مي‌شوند.<ref>[https://raj.smc.ac.ir/article_3121.html محمدي، «تحليل تفاوت‌هاي جنسيتي زن و مرد در علوم تجربي و آموزه‌هاي ديني»، 1392ش، ص73.]</ref> گسترۀ منطقه‌ای از مغز که هنگام درگیری زنان با خاطرات غم‌انگیز فعال می‌شود، هشت برابر مردان است.<ref>[http://mohsenzade.com/zm/ravanshenasi_3/ غلامی، «زن، مرد؛ تفاوت‌ها»، وب‌سایت محسن‌زاده.]</ref> مغز دختران در برابر انسان‌ها و چهره‌ها حساسیت بیشتری داشته و از این‌رو به همدلی بسیار حساس هستند؛ در حالی‌که مغز پسران در برابر اشیا و اشکال، واکنش بیشتری نشان می‌دهد. ویژگی همدلی و عواطف زنانه سبب می‌شود که آنان بهتر از مردان بتوانند تغییرات عاطفی دیگران را حس کرده و از آنها مراقبت کنند.<ref>[https://rasekhoon.net/lifestyle/show/1375834/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D8%A7%D8%B7%D9%81%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86/ «تفاوت‌های عاطفی زنان با مردان»، وب‌سایت راسخون.]</ref> بر بنیاد چنین تفاوت‌های طبیعی است که هویت زنانه عمدتا برای همکاری، صمیمیت و مراقبت از دیگران ساخته می‌شود، اما هویت مردانه از اساس برای استقلال، رقابت و فردیت شکل می‌گیرد؛<ref>[http://mohsenzade.com/zm/ravanshenasi_3/ غلامی، «زن، مرد؛ تفاوت‌ها»، وب‌سایت محسن‌زاده.]</ref> مردها توان جسمي بيشتري از زنان دارند و از سوي ديگر، زنان از طرد شدن و انزوا می‌هراسند.<ref>[https://raj.smc.ac.ir/article_3121.html محمدي، «تحليل تفاوت‌هاي جنسيتي زن و مرد در علوم تجربي و آموزه‌هاي ديني»، 1392ش، ص73.]</ref> زنان به‌صورت طبیعی نیازمند مراقبت، درک‌شدن و احترام هستند و مردان، نیاز به اعتماد، پذیرش و قدردانی دارند.<ref>حسین‌زاده، « تفاوت‌های زن و مرد، نقش و کارکرد آن»، 1391ش، ص66.</ref> مادران به‌طور طبیعی با بچه‌های خود بیشتر صحبت می‌کنند؛ به صدای آنها حساس‌ترند و با شنیدن صدای نوزادان‌شان غدد شیری‌شان تراوش می‌کند. آن‌چه پدران در رابطه با فرزندان خود باید بیاموزند، مادران به‌طور طبیعی دارا هستند.<ref>[http://mohsenzade.com/zm/ravanshenasi_3/ غلامی، «زن، مرد؛ تفاوت‌ها»، وب‌سایت محسن‌زاده.]</ref> | ||
