دگرباشان جنسی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌جنسیت
 
(۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''<big>دگرباش جنسی</big>''' فرد دارای گرایش جنسی-عاطفی به همجنس خود.
'''<big>دگرباش جنسی</big>''' فرد دارای گرایش جنسی-عاطفی به همجنس خود.
دگرباشی جنسی، پدیده‎‏ای انحرافی و ضداخلاقی است که غالباً مورد نفرت اجتماعی بوده و ادیان الهی نیز به مبارزه با آن پرداخته‏‎اند. این پدیده در چند دهه اخیر در جوامع غربی گسترش یافته و حتی شکل رسمی و قانونی پیدا کرده است. اشاعه‏ برخی نمادها و فرهنگ‏‎های همجنس‏گرایانه از طریق گسترش رسانه‏های ارتباطی در جهان، جامعه ایران و به‏ویژه نوجوانان و جوانان را در معرض آسیب‏‎های اخلاقی، اجتماعی و خانوادگی قرار داده است.
دگرباشی جنسی، پدیده‎‏ای انحرافی و ضداخلاقی است که غالباً مورد نفرت اجتماعی بوده و ادیان الهی نیز به مبارزه با آن پرداخته‏‎اند. این پدیده در چند دهه اخیر در جوامع غربی گسترش یافته و حتی شکل رسمی و قانونی پیدا کرده است. اشاعه‏ برخی نمادها و فرهنگ‏‎های همجنس‏گرایانه از طریق گسترش رسانه‏‎های ارتباطی در جهان، جامعه ایران و به‏ویژه نوجوانان و جوانان را در معرض آسیب‏‎های اخلاقی، اجتماعی و خانوادگی قرار داده است.
==مفهوم‎‏‏شناسی==
==مفهوم‎‏‏شناسی==
«دگرباش جنسی» اشاره به زن یا مرد همجنس‏گرا و یا دوجنس‏گرا دارد. فرد همجنس‏گرا از نظر فیزیکی و عاطفی، میل به افراد همجنس خود دارد و با آنها رابطه جنسی برقرار می‏‏کند. فرد دوجنس‏گرا از نظر عاطفی و فیزیکی یا جنسی، هم به مردان و هم به زنان کشش دارد که این کشش به دو جنس ضرورتاً مساوی نیست.  وجود گرایش عاطفی محض به همجنس نیز مصداق دگرباشی است و لزوماً به رابطۀ جنسی نمی‌انجامد.
«دگرباش جنسی» اشاره به زن یا مرد همجنس‏گرا و یا دوجنس‏گرا دارد. فرد همجنس‏گرا از نظر فیزیکی و عاطفی، میل به افراد همجنس خود دارد و با آنها رابطه جنسی برقرار می‏‎‏‏کند. فرد دوجنس‏گرا از نظر عاطفی و فیزیکی یا جنسی، هم به مردان و هم به زنان کشش دارد که این کشش به دو جنس ضرورتاً مساوی نیست.<ref>احمدی، «دگرباشان ایران شهرونداني بي‏حقوق؛ تحليلي بر قوانين موجود و راهکارهای حقوقي برای دگرباشان در ایران»، 1397ش، ص254-256.</ref> وجود گرایش عاطفی محض به همجنس نیز مصداق دگرباشی است و لزوماً به رابطۀ جنسی نمی‌انجامد.<ref>مولوی ‏وردنجانی و عزیزیان، «جرم‏انگاری همجنس‏گرایی با رویکرد انتقاد به ماده 237 ق.م.ا»، 1396ش، ص159.</ref>


==تاریخچه==
==تاریخچه==
دگرباشی جنسی به‏‎‏لحاظ تاریخی، به‎‏ویژه زمانی که منجر به رفتار جنسی می‏‎شد، همواره یک انحراف اخلاقی و عمل غیرطبیعی تلقی ‏می‌شد. اشاره قرآن به همجنس‏گرایی در قوم لوط  و تخطئه این نوع گرایش توسط کتب مقدس دیگر، حکایت از وجود این پدیده در تاریخ بشر دارد.  همجنس‏گرایی در قرن شانزدهم، حتی در کشورهای اروپایی چون انگلستان نیز جزو بدترین جرایم محسوب می‏‎شده و در سال 1952م، نیز 3787 پروندة قضایی در ارتباط با همجنس‏گرایی در انگلستان تشکیل شده است.  تا نیمه‏ قرن نوزدهم، واژگانی چون «همجنس‏گرایی» اساساً مطرح نبوده و به‏ جای آن از واژه «لواط» استفاده می‏‎شد که قبح این نوع گرایش را نیز ‌به‌همراه داشت. اولين جرقه‏‏‎هاي پيدايش تلقيِ امروزين از دگرباشی و همجنس‏گرایی، در نيمة پاياني قرن نوزدهم رقم خورد و بر وجود جنس سوم و حقوق آن در اروپا تأکید شد.  سپس این پدیده در رمان‏ها، فیلم‏ها و دیگر آثار هنری وارد شده و محصولاتی در غرب با این مضمون تولید شد.  در دوره‏ اخیر، عده‏‎ای تلاش کردند تا وجود افراد نادر و بیمار متمایل به همجنس را بهانه‏‎ای برای عادی‏‎انگاری این امر قرار دهند؛ تا جایی که امروزه در بسياري از جوامع، مخالفت با اين پدیده به بهانۀ «حق همجنس‏گرايي»، مصداق ظلم و بي‏‎اخلاقی و خروج از حرمت‏ نهادن به انسان‏ها قلمداد می‌شود.
دگرباشی جنسی به‏‎‏لحاظ تاریخی، به‎‏ویژه زمانی که منجر به رفتار جنسی می‏‎شد، همواره یک انحراف اخلاقی و عمل غیرطبیعی تلقی ‏می‌شد. اشاره قرآن به همجنس‏گرایی در قوم لوط<ref>سوره هود، آیه 76-82.</ref> و تخطئه این نوع گرایش توسط کتب مقدس دیگر، حکایت از وجود این پدیده در تاریخ بشر دارد.<ref>واحد، اختلالات و انحرافات جنسی، 1378ش، ص84.</ref> همجنس‏گرایی در قرن شانزدهم، حتی در کشورهای اروپایی چون انگلستان نیز جزو بدترین جرایم محسوب می‏‎شده و در سال 1952م، نیز 3787 پروندة قضایی در ارتباط با همجنس‏گرایی در انگلستان تشکیل شده است.<ref>[https://www.researchgate.net/publication/344593147%20jnsyt%20swm%20thlyl%20jam%20mrdmshnakhty%20zndgy%20dgrbashan%20jnsy%20dr%20ayran احمدی، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‏‏‎شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، 2020م، ص8.]</ref> تا نیمه‏ قرن نوزدهم، واژگانی چون «همجنس‏گرایی» اساساً مطرح نبوده و به‏ جای آن از واژه «لواط» استفاده می‏‎شد که قبح این نوع گرایش را نیز ‌به‌همراه داشت. اولين جرقه‏‏‎هاي پيدايش تلقيِ امروزين از دگرباشی و همجنس‏گرایی، در نيمة پاياني قرن نوزدهم رقم خورد و بر وجود جنس سوم و حقوق آن در اروپا تأکید شد.<ref>سوزنچی، «همجنس‏گرایی؛ امری طبیعی یا اختلال»، 1400ش، ص61.</ref> سپس این پدیده در رمان‏ها، فیلم‏ها و دیگر آثار هنری وارد شده و محصولاتی در غرب با این مضمون تولید شد.<ref>[https://www.researchgate.net/publication/344593147%20jnsyt%20swm%20thlyl%20jam%20mrdmshnakhty%20zndgy%20dgrbashan%20jnsy%20dr%20ayran احمدی، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‏‏‎شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، 2020م، ص7.]</ref> در دوره‏ اخیر، عده‏‎ای تلاش کردند تا وجود افراد نادر و بیمار متمایل به همجنس را بهانه‏‎ای برای عادی‏‎انگاری این امر قرار دهند؛ تا جایی که امروزه در بسياري از جوامع، مخالفت با اين پدیده به بهانۀ «حق همجنس‏گرايي»، مصداق ظلم و بي‏‎اخلاقی و خروج از حرمت‏ نهادن به انسان‏ها قلمداد می‌شود.<ref>سوزنچی، «همجنس‏گرایی؛ امری طبیعی یا اختلال»، 1400ش، ص60.</ref>


==دگرباشی در جهان==
==دگرباشی در جهان==
دگرباشی در کشورهای آفریقایی به‌جز آفریقای‌جنوبی، ممنوع بوده و به‏‏‎ویژه در زیمبابوه و گامبیا به‏ شدت منفور است و در خاورمیانه نیز فاقد حمایت قانونی و پشتوانه اجتماعی است و در آسیا فقط استرالیا و نیوزیلند آن را مجاز دانسته‏‎اند. همچنین در چچن سال 2017م، جنبش ضدهمجنس‏گرایی شکل گرفت. با این وجود در سال‏‎های اخیر، دگرباشی در بسیاری از کشورها رو به ‏افزایش بوده و کشورها مدارای بیشتری با این پدیده در پیش گرفته‎‏اند. قوانین حقوق بشری و بین‏‎المللی نیز در راستای تأیید و به‏رسمیت شناختن این پدیده درحال تغییر هستند. فرهنگ هندوئیسم یکی از فرهنگ‎‏هایی است که دگرباشی جنسی را گناه تلقی نکرده و ازدواج با همجنس را ممکن می‏داند. کشورهای آمریکای‌‌شمالی، اتحادیه اروپا و بیشتر کشورهای آمریکای‌لاتین نیز همجنس‏گرایی را مجاز می‎‏دانند؛  در برخی جوامع، هم‎جنس‎بازی قانونی شده و حتی در تشریح مزایای آن سخن رفته است.  
دگرباشی در کشورهای آفریقایی به‌جز آفریقای‌جنوبی، ممنوع بوده و به‏‏‎ویژه در زیمبابوه و گامبیا به‏ شدت منفور است و در خاورمیانه نیز فاقد حمایت قانونی و پشتوانه اجتماعی است و در آسیا فقط استرالیا و نیوزیلند آن را مجاز دانسته‏‎اند.<ref>[https://www.statista.com/topics/1249/homosexuality/ Statista Research Department, »Homosexuality in the United States - Statistics & Facts«, Statistical database؛ Jul 3, 2024.]</ref> همچنین در چچن سال 2017م، جنبش ضدهمجنس‏گرایی شکل گرفت. با این وجود در سال‏‎های اخیر، دگرباشی در بسیاری از کشورها رو به ‏افزایش بوده و کشورها مدارای بیشتری با این پدیده در پیش گرفته‎‏اند. قوانین حقوق بشری و بین‏‎المللی نیز در راستای تأیید و به‏ رسمیت شناختن این پدیده درحال تغییر هستند. فرهنگ هندوئیسم یکی از فرهنگ‎‏هایی است که دگرباشی جنسی را گناه تلقی نکرده و ازدواج با همجنس را ممکن می‏داند. کشورهای آمریکای‌‌شمالی، اتحادیه اروپا و بیشتر کشورهای آمریکای‌لاتین نیز همجنس‏گرایی را مجاز می‎‏دانند؛<ref>[https://www.researchgate.net/publication/344593147%20jnsyt%20swm%20thlyl%20jam%20mrdmshnakhty%20zndgy%20dgrbashan%20jnsy%20dr%20ayran احمدی، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‏‎شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، 2020م، ص8.]</ref> در برخی جوامع، هم‎جنس‎بازی قانونی شده و حتی در تشریح مزایای آن سخن رفته است.<ref>اسدی، «مساحقه؛ جرمی علیه زنان»، 1382ش،  ص1.</ref>
در یک مطالعه جهانی در سال 2021م، 3% پاسخ‌گویان از 27 کشور جهان، اظهار داشته‏‎اند که دگرباش جنسی هستند که در این میان، پاسخ‌گویان هندی، بیشترین تعداد (9%) از دوجنس‏گرایان یا افراد دارای اختلال جنسیتی را داشته‏‎اند. در سال 2020م، 6.4% زنان و 4.9% مردان مورد مطالعه در آمریکا، خود را دگرباش جنسی معرفی کرده‎‏اند که این آمار در سال 2012م، 3.5% برای زنان و 3.4% برای مردان بوده است. همچنین در سال 2021م، 7.1% افراد مورد بررسی، خود را به ‏عنوان همجنس‏گرا (زن یا مرد)، دوجنس‏گرا یا تراجنسیتی معرفی کرده‎‏اند که این رقم در سال 2012م، 3.5% بوده است.
در یک مطالعه جهانی در سال 2021م، 3% پاسخ‌گویان از 27 کشور جهان، اظهار داشته‏‎اند که دگرباش جنسی هستند که در این میان، پاسخ‌گویان هندی، بیشترین تعداد (9%) از دوجنس‏گرایان یا افراد دارای اختلال جنسیتی را داشته‏‎اند. در سال 2020م، 6.4% زنان و 4.9% مردان مورد مطالعه در آمریکا، خود را دگرباش جنسی معرفی کرده‎‏اند که این آمار در سال 2012م، 3.5% برای زنان و 3.4% برای مردان بوده است. همچنین در سال 2021م، 7.1% افراد مورد بررسی، خود را به ‏عنوان همجنس‏گرا (زن یا مرد)، دوجنس‏گرا یا تراجنسیتی معرفی کرده‎‏اند که این رقم در سال 2012م، 3.5% بوده است.
همچنین 32 کشور در جهان، ازدواج همجنس‏گرایان را قانونی و مجاز شمرده‏اند که بیشتر آنها در اروپای‌غربی قرار دارند. اسلوونی و شیلی دو کشوری هستند که اخیراً به این جرگه پیوسته‏اند. در مقابل، 68 کشور نیز این عمل را جرم می‏دانند. در 11 کشور، از جمله عربستان، امارات، یمن، سومالی و افغانستان نیز رابطه جنسی همجنس‏گرایانه دارای مجازات اعدام است.
همچنین 32 کشور در جهان، ازدواج همجنس‏گرایان را قانونی و مجاز شمرده‏اند که بیشتر آنها در اروپای‌غربی قرار دارند. اسلوونی و شیلی دو کشوری هستند که اخیراً به این جرگه پیوسته‎‏اند. در مقابل، 68 کشور نیز این عمل را جرم می‏‎دانند. در 11 کشور، از جمله عربستان، امارات، یمن، سومالی و افغانستان نیز رابطه جنسی همجنس‏گرایانه دارای مجازات اعدام است.<ref>[https://www.statista.com/topics/1249/homosexuality/ Statista Research Department, »Homosexuality in the United States - Statistics & Facts«, Statistical database؛ Jul 3, 2024.] </ref>


==دگرباشی جنسی در ایران و قوانین موضوعه==
==دگرباشی جنسی در ایران و قوانین موضوعه==
پدیده دگرباشی اساساً ناسازگار با فرهنگ اسلامی-ایرانی و مطرود جامعه است. در نگاه حاکمیتی که مبتنی ‏بر نگاه اصیل دینی است نیز دگرباشی، نمادی از سقوط اخلاقی تمدن غرب و یکی از مظاهر اصلی این تمدن محسوب می‏شود که باید با آن مقابله کرد؛ بدین لحاظ، دگرباشی به هر شکلی، در قوانین ایران جرم محسوب شده و جرم‏بودگی آن به‏قدری روشن است که قانونگذار در بحث از ازدواج، اشاره‏ای به نوع ازدواج با همجنس نکرده و منحصربودن ازدواج در شکل غیرهمجنس را کاملاً بدیهی شمرده است. این مسئله به‏مثابه یک پدیده کاملاً مجرمانه و نه صرفاً یک آسیب اجتماعی، در فصل دوم و مواد 233-241 قانون مجازات اسلامی، (لواط، تفخیذ، مساحقه) تعیین تکلیف شده و طیفی از مجازات‏ها از 100 ضربه شلاق برای رابطه جنسی بین دو زن (ماده230) تا اعدام برای دخول جنسی بین دو مرد (ماده234) را در برمی‏گیرد. این احکام بسته به اینکه مرتکبین، دارای همسر شرعی و قانونی باشند یا خیر، مسلمان باشند یا کافر، عمل به ‏اجبار بوده یا با رضایت و اینکه ماهیت عمل آیا رابطه جنسی بوده یا موارد دیگر، تفاوت می‏یابد. در ماده 237 چنین آمده است: همجنس‏گرایی انسان مذکر در غیر از لواط و تفخیذ، از قبیل تقبیل و ملامسه از روی شهوت، موجب 31 تا 74 ضربه شلاق تعزیری درجه شش است که این حکم درباره زنان نیز جاری است.  
پدیده دگرباشی اساساً ناسازگار با فرهنگ اسلامی-ایرانی و مطرود جامعه است. در نگاه حاکمیتی که مبتنی ‏بر نگاه اصیل دینی است نیز دگرباشی، نمادی از سقوط اخلاقی تمدن غرب و یکی از مظاهر اصلی این تمدن محسوب می‏شود<ref>[https://khl.ink/f/29736 خامنه‎‏ای، «بیانات در دانشگاه تربیت مدرّس»، وب‏سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‏‎الله خامنه‏‎ای؛ خامنه‏‎ای، «بیانات در دیدار مسئولان نظام و سفراى کشورهاى اسلامى»، وب‏سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‏‎الله‏ خامنه‏‎ای.]</ref> که باید با آن مقابله کرد؛ بدین لحاظ، دگرباشی به هر شکلی، در قوانین ایران جرم محسوب شده و جرم‏بودگی آن به ‏قدری روشن است که قانونگذار در بحث از ازدواج، اشاره‎‏ای به نوع ازدواج با همجنس نکرده و منحصربودن ازدواج در شکل غیرهمجنس را کاملاً بدیهی شمرده است. این مسئله به‏‎مثابه یک پدیده کاملاً مجرمانه و نه صرفاً یک آسیب اجتماعی، در فصل دوم و مواد 233-241 قانون مجازات اسلامی، (لواط، تفخیذ، مساحقه) تعیین تکلیف شده و طیفی از مجازات‏ها از 100 ضربه شلاق برای رابطه جنسی بین دو زن (ماده230) تا اعدام برای دخول جنسی بین دو مرد (ماده234) را در برمی‏گیرد. این احکام بسته به اینکه مرتکبین، دارای همسر شرعی و قانونی باشند یا خیر، مسلمان باشند یا کافر، عمل به ‏اجبار بوده یا با رضایت و اینکه ماهیت عمل آیا رابطه جنسی بوده یا موارد دیگر، تفاوت می‏یابد. در ماده 237 چنین آمده است: همجنس‏گرایی انسان مذکر در غیر از لواط و تفخیذ، از قبیل تقبیل و ملامسه از روی شهوت، موجب 31 تا 74 ضربه شلاق تعزیری درجه شش است که این حکم درباره زنان نیز جاری است.<ref>[https://rc.majlis.ir/fa/law/show/845048 قانون مجازات اسلامی، وب‌سایت مرکز پژوهش‏‎های مجلس شورای اسلامی.]</ref>
همچنین طبق قانون حمایت از حقوق کودک و نوجوان، تربیت کودک و نوجوان متناسب با ارزش‏های اخلاقی و شرعی و مراحل رشد فکری-روانی او و منطبق با هویت جنسیتی آنان و از بین ‏بردن زمینه‏ها و عوامل مؤثر در ایجاد رذائل اخلاقی در خانواده، از حقوق کودک و نوجوان و وظایف والدین یا سرپرست قانونی آنان است.  
همچنین طبق قانون حمایت از حقوق کودک و نوجوان، تربیت کودک و نوجوان متناسب با ارزش‏‎های اخلاقی و شرعی و مراحل رشد فکری-روانی او و منطبق با هویت جنسیتی آنان و از بین ‏بردن زمینه‏ها و عوامل مؤثر در ایجاد رذائل اخلاقی در خانواده، از حقوق کودک و نوجوان و وظایف والدین یا سرپرست قانونی آنان است.<ref>[https://rc.majlis.ir/fa/law/show/1675329 سند ملی حقوق کودک و نوجوان، وب‏سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای‏ اسلامی.]</ref>
===تلاش غرب برای ترویج دگرباشی جنسی در ایران===
===تلاش غرب برای ترویج دگرباشی جنسی در ایران===
در دهه اخیر، کشورهای اروپایی و نهادهای بین‏المللیِ مورد حمایت غرب با کمک اپوزیسیون خارج‏نشین، تلاش‏های فراوانی در قالب برگزاری نشست‏ها و جلسات متعدد برای طرح مسئله «حقوق دگرباشان ایرانی» کرده‏اند. پروژۀ طلاعات و پژوهش خاورمیانه (MERIP) تحت ‏عنوان «اقدام آشکار جهانی» در سال 2015م، به بحث درباره مسائل مذهبی، اجتماعی و حقوقی دگرباشان در ایران پرداخته و در سال‏های 2012م و 2014م، نیز آلمان میزبان نشست‏های مختلف در این خصوص بوده است.  در همین راستا، حتی مقالاتی رسمی در حمایت از حقوق دگرباشان در نشریات پژوهشی کشور چاپ شده است که به‏دنبال ایجاد تغییرات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در ایران هستند.  
در دهه اخیر، کشورهای اروپایی و نهادهای بین‎‏المللیِ مورد حمایت غرب با کمک اپوزیسیون خارج‏‎نشین، تلاش‏‎های فراوانی در قالب برگزاری نشست‎‏ها و جلسات متعدد برای طرح مسئله «حقوق دگرباشان ایرانی» کرده‏‎اند. پروژۀ طلاعات و پژوهش خاورمیانه (MERIP) تحت ‏عنوان «اقدام آشکار جهانی» در سال 2015م، به بحث درباره مسائل مذهبی، اجتماعی و حقوقی دگرباشان در ایران پرداخته و در سال‏های 2012م و 2014م، نیز آلمان میزبان نشست‏های مختلف در این خصوص بوده است.<ref>[https://www.researchgate.net/publication/344593147%20jnsyt%20swm%20thlyl%20jam%20mrdmshnakhty%20zndgy%20dgrbashan%20jnsy%20dr%20ayran احمدی، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‏‎شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، 2020م، ص6.]</ref> در همین راستا، حتی مقالاتی رسمی در حمایت از حقوق دگرباشان در نشریات پژوهشی کشور چاپ شده است که به‏‎دنبال ایجاد تغییرات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در ایران هستند.<ref>«دگرباشی جنسی در پیشگاه فقه، قانون و جامعه ایران»، مجموعه مقاله‏‎های کنفرانس دوسلدورف کمیسیون بین‏‏‎المللی حقوق بشر مردان ‏و زنان همجنس‏گرا، 2014م.</ref>
 
==عوامل گرایش به دگرباشی==
==عوامل گرایش به دگرباشی==
دو نظریه اصلی دربارة علل گرایش به همجنس وجود دارد؛ یکی این‌که گرایش به همجنس اساساً تحت‏تأثیر عوامل ژنتیکی و بیولوژیک است. نظریه دیگر، تمایلات همجنس‏گرایانه را نتیجه تأثیرات روانی و محیطی و تجربیات اولیه می‏داند که احتمالاً چند عامل دیگر در کنار هم، سبب آن می‏شوند،  ازجمله: عدم ارضای فرد از طریق همسر، عدم امکان ازدواج، همزیستی شبانه‎روزی با جنس موافق در خوابگاه‎ها و از همه مهم‏تر، عدم پای‌بندی به ارزش‎های اخلاقی و مذهبی.  
دو نظریه اصلی دربارة علل گرایش به همجنس وجود دارد؛ یکی این‌که گرایش به همجنس اساساً تحت‏تأثیر عوامل ژنتیکی و بیولوژیک است. نظریه دیگر، تمایلات همجنس‏گرایانه را نتیجه تأثیرات روانی و محیطی و تجربیات اولیه می‏‎داند که احتمالاً چند عامل دیگر در کنار هم، سبب آن می‏‏‎شوند،<ref>[https://www.researchgate.net/publication/344593147%20jnsyt%20swm%20thlyl%20jam%20mrdmshnakhty%20zndgy%20dgrbashan%20jnsy%20dr%20ayran احمدی، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‏‎شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، 2020م، ص16.]</ref> ازجمله: عدم ارضای فرد از طریق همسر، عدم امکان ازدواج، همزیستی شبانه‎روزی با جنس موافق در خوابگاه‎ها و از همه مهم‏تر، عدم پای‌بندی به ارزش‎های اخلاقی و مذهبی.<ref>اسدی، «مساحقه؛ جرمی علیه زنان»، 1382ش، ص2.</ref>
===عوامل زیستی-بیولوژیکی===
===عوامل زیستی-بیولوژیکی===
نظریه‎های بیولوژیک عبارت گرایش جنسی را برای اشاره به ژن‏هایی به‏کار می‏برند که از طریق استروئیدهای جنسی پیش از تولد به رشد، سازماندهی و ساختار سیستم عصبی کمک می‏کنند. از منظر ایشان ترکیب شیمیایی و ساختار مغز، تفاوت‏هایی را در مردان همجنس‏گرا نشان داده است. طبق برخی مطالعات، در دوقلوهای همسان، اگر یکی همجنس‏گرا باشد، احتمال همجنس‏گرا بودن دیگری حدود 50درصد است. در مورد دوقلوهای غیرهمسان، این رقم حدود 20درصد بوده است.  
نظریه‎های بیولوژیک عبارت گرایش جنسی را برای اشاره به ژن‏هایی به‏کار می‏برند که از طریق استروئیدهای جنسی پیش از تولد به رشد، سازماندهی و ساختار سیستم عصبی کمک می‏کنند. از منظر ایشان ترکیب شیمیایی و ساختار مغز، تفاوت‏‎هایی را در مردان همجنس‏گرا نشان داده است. طبق برخی مطالعات، در دوقلوهای همسان، اگر یکی همجنس‏گرا باشد، احتمال همجنس‏گرا بودن دیگری حدود 50درصد است. در مورد دوقلوهای غیرهمسان، این رقم حدود 20درصد بوده است.<ref>[https://www.researchgate.net/publication/344593147%20jnsyt%20swm%20thlyl%20jam%20mrdmshnakhty%20zndgy%20dgrbashan%20jnsy%20dr%20ayran احمدی، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‏‎‏شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، 2020م، ص6.]</ref>
===نقش خانواده و والدین===
===نقش خانواده و والدین===
مطالعات درباره مردان همجنس‏گرا نشان می‏دهند که 8 تا 12درصد برادران آنان نیز همجنس‏گرا بوده‏اند؛ در حالی که این تعداد در جمعیت عمومی 2 تا 4درصد است.  علاقه والدین به داشتن فرزندی در جنس خاص و ناکامی آنان در این امر و در نتیجه، آراستن کودک همانند جنس مخالف او می‎تواند موجب تمایل کودک به هم‎جنس خویش شود.  فروید روانپزشک نیز معتقد به تأثیر عوامل محیطی بر همجنس‏گرایی افراد بوده و ارتباط خاص میان پسر با مادر و پدر خود که به شکل‏گیری عقده ادیپ و گرایش کودک به همجنس خود می‏انجامد را در این امر دخیل می‏داند.   
مطالعات درباره مردان همجنس‏گرا نشان می‏دهند که 8 تا 12درصد برادران آنان نیز همجنس‏گرا بوده‏‎‏اند؛ در حالی که این تعداد در جمعیت عمومی 2 تا 4درصد است.<ref>[https://www.researchgate.net/publication/344593147%20jnsyt%20swm%20thlyl%20jam%20mrdmshnakhty%20zndgy%20dgrbashan%20jnsy%20dr%20ayran احمدی، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‎‏شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، 2020م، ص6.]</ref> علاقه والدین به داشتن فرزندی در جنس خاص و ناکامی آنان در این امر و در نتیجه، آراستن کودک همانند جنس مخالف او می‎تواند موجب تمایل کودک به هم‎جنس خویش شود.<ref>اسدی، «مساحقه؛ جرمی علیه زنان»، 1382ش، ص2.</ref> فروید روانپزشک نیز معتقد به تأثیر عوامل محیطی بر همجنس‏گرایی افراد بوده و ارتباط خاص میان پسر با مادر و پدر خود که به شکل‏‎گیری عقده ادیپ و گرایش کودک به همجنس خود می‏‎انجامد را در این امر دخیل می‏‎داند.<ref>[https://www.researchgate.net/publication/344593147%20jnsyt%20swm%20thlyl%20jam%20mrdmshnakhty%20zndgy%20dgrbashan%20jnsy%20dr%20ayran احمدی، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‎‏شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، 2020م، ص5.]</ref>  
برخورد سخت‏گیرانه و کمال‏جویانه مادر یا محرومیت فرزند از پدر، باخت در رقابت با خواهران یا برادران، بلوغ زودرس نوجوان و مهار رشد مردانگی توسط والدین ازجمله عوامل مربوطه است؛ مخصوصاً برخی مادران ممکن است پسران خود را با لباس دخترانه نگاه داشته و به دوستی با دختران و پرهیز از فعالیت‏های خشن مردانه و در نتیجه، همجنس‏گرایی سوق دهند.  
برخورد سخت‏گیرانه و کمال‏جویانه مادر یا محرومیت فرزند از پدر، باخت در رقابت با خواهران یا برادران، بلوغ زودرس نوجوان و مهار رشد مردانگی توسط والدین ازجمله عوامل مربوطه است؛ مخصوصاً برخی مادران ممکن است پسران خود را با لباس دخترانه نگاه داشته و به دوستی با دختران و پرهیز از فعالیت‏های خشن مردانه و در نتیجه، همجنس‏گرایی سوق دهند.<ref>واحد، اختلالات و انحرافات جنسی، 1378ش، ص86؛ اوحدی، تمایلات و رفتارهای جنسی طبیعی و غیرطبیعی انسان، 1379ش، ص275.</ref>
===رسانه‏‎‏های جمعی===
===رسانه‏‎‏های جمعی===
رسانه‏‎های غربی در سال‌های اخیر برای طبیعی جلوه‏‎دادن دگرباشی، از نظریه برجسته‏‎سازی بهره برده‎‏اند. این رسانه‎‏ها به‏ صورت ویژه به موضوع اقلیت‌های جنسی در سال‌های اخیر پرداخته و کوچک‌ترین اجتماعات، برخوردها و اخبار مرتبط با آنان را به ‏صورت گسترده بازتاب می‏‎دهند؛ در نتیجه، افکار عمومی درک نادرستی از شیوع دگرباشی جنسی پیدا کرده و تمایل افراد برای تجربه این ناهنجاری اجتماعی افزایش یافته است. با اعلام قانونی‏ بودن ازدواج همجنس‏گرایان در کشورهای اروپایی و آمریکا، تعداد انیمیشن‌ها و فیلم‌هایی که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به این موضوع پرداخته‌اند، به طور چشم‌گیر افزایش یافته و فهرست بلندی از فیلم‌های تولیدشده در این زمینه نیز در ویکی‌پدیا منتشر شده است؛  به‏عنوان ‏مثال، شرکت والت‌دیزنی با مدیریت یک همجنس‏گرا، اخیراً اعلام کرده که شخصیت‌های با هویت جنسی نامتعارف را در محصولات خود افزایش می‏دهد.  
رسانه‏‎های غربی در سال‌های اخیر برای طبیعی جلوه‏‎دادن دگرباشی، از نظریه برجسته‏‎سازی بهره برده‎‏اند. این رسانه‎‏ها به‏ صورت ویژه به موضوع اقلیت‌های جنسی در سال‌های اخیر پرداخته و کوچک‌ترین اجتماعات، برخوردها و اخبار مرتبط با آنان را به ‏صورت گسترده بازتاب می‏‎دهند؛ در نتیجه، افکار عمومی درک نادرستی از شیوع دگرباشی جنسی پیدا کرده و تمایل افراد برای تجربه این ناهنجاری اجتماعی افزایش یافته است. با اعلام قانونی‏ بودن ازدواج همجنس‏گرایان در کشورهای اروپایی و آمریکا، تعداد انیمیشن‌ها و فیلم‌هایی که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به این موضوع پرداخته‌اند، به طور چشم‌گیر افزایش یافته و فهرست بلندی از فیلم‌های تولیدشده در این زمینه نیز در ویکی‌پدیا منتشر شده است؛<ref>[https://kodoumo.ir/articles/agenda-setting-effect-lgbtq-2 بهرامی، «نقش رسانه در افزایش و شیوع همجنس‏گرایی (1و2)»، وب‏سایت کدومو].</ref> به‏ عنوان ‏مثال، شرکت والت‌دیزنی با مدیریت یک همجنس‏گرا، اخیراً اعلام کرده که شخصیت‌های با هویت جنسی نامتعارف را در محصولات خود افزایش می‏دهد.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1366175/%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA-%D8%AF%DB%8C%D8%B2%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AC-%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%A7%D8%AA-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D9%81%D8 «شرکت والت دیزنی در ترویج انحرافات جنسی افسار پاره کرد»، وب‏سایت مشرق.]</ref>
==پیامدهای دگرباشی جنسی==
==پیامدهای دگرباشی جنسی==
===پیامدهای جسمی===
===پیامدهای جسمی===
طبق تحقيقات تجربي، آمار ابتلا به ايدز در افراد همجنس‏گرا بسيار بيش از افراد متمایل به جنس مخالف است. همچنین در آمریکا، احتمال ابتلا به ايدز در ميان همجنس‌گراها، 87 برابر بيشتر از افراد دگرجنس‏خواه بوده و شيوع بسياري از بيماري‏هاي مُهلک مانند هپاتيت A، هپاتيتB، سوزاك و سيفليس و بيماري‏هاي خاص زنانه (عفونت‏هاي واژني و سرطان زنان) در میان همجنس‏گرایان، تفاوت چشمگيري در مقايسه با افراد عادي دارد.
طبق تحقيقات تجربي، آمار ابتلا به ايدز در افراد همجنس‏گرا بسيار بيش از افراد متمایل به جنس مخالف است. همچنین در آمریکا، احتمال ابتلا به ايدز در ميان همجنس‌گراها، 87 برابر بيشتر از افراد دگرجنس‏‎خواه بوده و شيوع بسياري از بيماري‎‏هاي مُهلک مانند هپاتيت A، هپاتيتB، سوزاك و سيفليس و بيماري‏هاي خاص زنانه (عفونت‏‎هاي واژني و سرطان زنان) در میان همجنس‏گرایان، تفاوت چشمگيري در مقايسه با افراد عادي دارد.<ref>سوزنچی، «همجنس‏گرایی: اختلال یا امر طبیعی»، 1400ش، ص69.</ref>
===پیامدهای روانی===
===پیامدهای روانی===
ابتلا به بيمارهاي رواني مانند اضطراب و استرس، افسردگي، خودكشي، اعتياد و مصرف مواد مخدر در دگرباشان جنسی بسيار بالاتر از افراد معمولي است. به‏علاوه، اقدام مردان همجنس‏گرا به رابطة جنسي با پسربچه‏ها به‏نحو چشمگيري بيشتر از مردان عادي است.  
ابتلا به بيمارهاي رواني مانند اضطراب و استرس، افسردگي، خودكشي، اعتياد و مصرف مواد مخدر در دگرباشان جنسی بسيار بالاتر از افراد معمولي است. به‏علاوه، اقدام مردان همجنس‏گرا به رابطة جنسي با پسربچه‏ها به‎‏نحو چشمگيري بيشتر از مردان عادي است.<ref>سوزنچی، «همجنس‏گرایی: اختلال یا امر طبیعی»، 1400ش، ص69.</ref>
===پیامدهای اجتماعی===
===پیامدهای اجتماعی===
مهم‌ترین پیامد اجتماعی شیوع دگرباشی، فروپاشی خانواده و عدم تحقق کارکردهای مهم خانواده مثل تولید نسل، جامعه‌پذیری، ارضای نیاز عاطفی، حمایت و مراقبت است که می‌تواند جامعه را در زمانی نه‌چندان طولانی به بحران‌های بزرگی چون انقراض نسل و فروپاشی و تباهی مواجه کند.
مهم‌ترین پیامد اجتماعی شیوع دگرباشی، فروپاشی خانواده و عدم تحقق کارکردهای مهم خانواده مثل تولید نسل، جامعه‌پذیری، ارضای نیاز عاطفی، حمایت و مراقبت است که می‌تواند جامعه را در زمانی نه‌چندان طولانی به بحران‌های بزرگی چون انقراض نسل و فروپاشی و تباهی مواجه کند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج79، ص64.</ref>
 
==پانویس==
{{پانویس}}
==منابع==
* قرآن کریم.
* احمدی، کامیل، «دگرباشان ایران شهرونداني بي‏‎حقوق؛ تحليلي بر قوانين موجود و راهکارهای حقوقي برای دگرباشان در ایران»، نشریه جامعه‎‏شناسي سياسي ایران، شماره 3، 1397ش.
* احمدی، کامیل، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‏‎شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، پایگاه ریسرچ‏‎گیت، تاریخ درج مطلب: ژانویه 2020م.
* اسدی، لیلاسادات، «مساحقه؛ جرمی علیه زنان»، نشریه مطالعات راهبردی زنان، شماره 20، 1382ش.
* اوحدی، بهنام، تمایلات و رفتارهای جنسی طبیعی و غیرطبیعی انسان، اصفهان، آتروپات، 1379ش.
* بهرامی، حمیده، «نقش رسانه در افزایش و شیوع همجنس‏گرایی (1و2)»، وبسایت کدومو، تاریخ بازدید: 6 شهریور 1403ش.
* خامنه‎‏ای، سیدعلی، «بیانات در دانشگاه تربیت مدرّس‌»، وب‏سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‏الله‏ خامنه‏‎ای، تاریخ سخنرانی: 12 شهریور 1377ش.
* خامنه‎‏ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار مسئولان نظام و سفراى کشورهاى اسلامى»، وب‏سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‏الله خامنه‏‎ای، تاریخ سخنرانی: 26 اردیبهشت 1394ش.
* «دگرباشی جنسی در پیشگاه فقه، قانون و جامعه ایران»، در مجموعه مقاله‏‎های کنفرانس دوسلدورف کمیسیون بین‏ا‎لمللی حقوق بشر مردان ‏و زنان همجنس‏گرا، 2014م.
* سند ملی حقوق کودک و نوجوان، وب‏سایت مرکز پژوهش‏‎های مجلس شورای‏ اسلامی، تاریخ درج مطلب: 20 شهریور 1400ش.
* سوزنچی، حسین، «همجنس‏گرایی: اختلال یا امر طبیعی»، نشریه معرفت فرهنگی-اجتماعی، شماره 46، 1400ش.
* «شرکت والت دیزنی در ترویج انحرافات جنسی افسار پاره کرد»، وب‏سایت مشرق، تاریخ بازدید: 7 اردیبهشت 1401ش.
* قانون مجازات اسلامی، وب‏سایت مرکز پژوهش‏‎های مجلس شورای اسلامی، تاریخ درج مطلب: 1392ش.
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار الاحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.
* مولوی ‏وردنجانی، سعید و عزیزیان، مریم، «جرم‏‎انگاری همجنس‏گرایی با رویکرد انتقاد به ماده 237 ق.م.ا»، نشریه مطالعات فقه و حقوق اسلامی، شماره 17، 1396ش.
* واحد، ابراهیم، اختلالات و انحرافات جنسی، تهران، خط سوم، 1378ش.
* Statista Research Department, »Homosexuality in the United States - Statistics & Facts«, Statistical database, Published؛ Jul 3, 2024.

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۳۴

دگرباش جنسی فرد دارای گرایش جنسی-عاطفی به همجنس خود. دگرباشی جنسی، پدیده‎‏ای انحرافی و ضداخلاقی است که غالباً مورد نفرت اجتماعی بوده و ادیان الهی نیز به مبارزه با آن پرداخته‏‎اند. این پدیده در چند دهه اخیر در جوامع غربی گسترش یافته و حتی شکل رسمی و قانونی پیدا کرده است. اشاعه‏ برخی نمادها و فرهنگ‏‎های همجنس‏گرایانه از طریق گسترش رسانه‏‎های ارتباطی در جهان، جامعه ایران و به‏ویژه نوجوانان و جوانان را در معرض آسیب‏‎های اخلاقی، اجتماعی و خانوادگی قرار داده است.

مفهوم‎‏‏شناسی

«دگرباش جنسی» اشاره به زن یا مرد همجنس‏گرا و یا دوجنس‏گرا دارد. فرد همجنس‏گرا از نظر فیزیکی و عاطفی، میل به افراد همجنس خود دارد و با آنها رابطه جنسی برقرار می‏‎‏‏کند. فرد دوجنس‏گرا از نظر عاطفی و فیزیکی یا جنسی، هم به مردان و هم به زنان کشش دارد که این کشش به دو جنس ضرورتاً مساوی نیست.[۱] وجود گرایش عاطفی محض به همجنس نیز مصداق دگرباشی است و لزوماً به رابطۀ جنسی نمی‌انجامد.[۲]

تاریخچه

دگرباشی جنسی به‏‎‏لحاظ تاریخی، به‎‏ویژه زمانی که منجر به رفتار جنسی می‏‎شد، همواره یک انحراف اخلاقی و عمل غیرطبیعی تلقی ‏می‌شد. اشاره قرآن به همجنس‏گرایی در قوم لوط[۳] و تخطئه این نوع گرایش توسط کتب مقدس دیگر، حکایت از وجود این پدیده در تاریخ بشر دارد.[۴] همجنس‏گرایی در قرن شانزدهم، حتی در کشورهای اروپایی چون انگلستان نیز جزو بدترین جرایم محسوب می‏‎شده و در سال 1952م، نیز 3787 پروندة قضایی در ارتباط با همجنس‏گرایی در انگلستان تشکیل شده است.[۵] تا نیمه‏ قرن نوزدهم، واژگانی چون «همجنس‏گرایی» اساساً مطرح نبوده و به‏ جای آن از واژه «لواط» استفاده می‏‎شد که قبح این نوع گرایش را نیز ‌به‌همراه داشت. اولين جرقه‏‏‎هاي پيدايش تلقيِ امروزين از دگرباشی و همجنس‏گرایی، در نيمة پاياني قرن نوزدهم رقم خورد و بر وجود جنس سوم و حقوق آن در اروپا تأکید شد.[۶] سپس این پدیده در رمان‏ها، فیلم‏ها و دیگر آثار هنری وارد شده و محصولاتی در غرب با این مضمون تولید شد.[۷] در دوره‏ اخیر، عده‏‎ای تلاش کردند تا وجود افراد نادر و بیمار متمایل به همجنس را بهانه‏‎ای برای عادی‏‎انگاری این امر قرار دهند؛ تا جایی که امروزه در بسياري از جوامع، مخالفت با اين پدیده به بهانۀ «حق همجنس‏گرايي»، مصداق ظلم و بي‏‎اخلاقی و خروج از حرمت‏ نهادن به انسان‏ها قلمداد می‌شود.[۸]

دگرباشی در جهان

دگرباشی در کشورهای آفریقایی به‌جز آفریقای‌جنوبی، ممنوع بوده و به‏‏‎ویژه در زیمبابوه و گامبیا به‏ شدت منفور است و در خاورمیانه نیز فاقد حمایت قانونی و پشتوانه اجتماعی است و در آسیا فقط استرالیا و نیوزیلند آن را مجاز دانسته‏‎اند.[۹] همچنین در چچن سال 2017م، جنبش ضدهمجنس‏گرایی شکل گرفت. با این وجود در سال‏‎های اخیر، دگرباشی در بسیاری از کشورها رو به ‏افزایش بوده و کشورها مدارای بیشتری با این پدیده در پیش گرفته‎‏اند. قوانین حقوق بشری و بین‏‎المللی نیز در راستای تأیید و به‏ رسمیت شناختن این پدیده درحال تغییر هستند. فرهنگ هندوئیسم یکی از فرهنگ‎‏هایی است که دگرباشی جنسی را گناه تلقی نکرده و ازدواج با همجنس را ممکن می‏داند. کشورهای آمریکای‌‌شمالی، اتحادیه اروپا و بیشتر کشورهای آمریکای‌لاتین نیز همجنس‏گرایی را مجاز می‎‏دانند؛[۱۰] در برخی جوامع، هم‎جنس‎بازی قانونی شده و حتی در تشریح مزایای آن سخن رفته است.[۱۱] در یک مطالعه جهانی در سال 2021م، 3% پاسخ‌گویان از 27 کشور جهان، اظهار داشته‏‎اند که دگرباش جنسی هستند که در این میان، پاسخ‌گویان هندی، بیشترین تعداد (9%) از دوجنس‏گرایان یا افراد دارای اختلال جنسیتی را داشته‏‎اند. در سال 2020م، 6.4% زنان و 4.9% مردان مورد مطالعه در آمریکا، خود را دگرباش جنسی معرفی کرده‎‏اند که این آمار در سال 2012م، 3.5% برای زنان و 3.4% برای مردان بوده است. همچنین در سال 2021م، 7.1% افراد مورد بررسی، خود را به ‏عنوان همجنس‏گرا (زن یا مرد)، دوجنس‏گرا یا تراجنسیتی معرفی کرده‎‏اند که این رقم در سال 2012م، 3.5% بوده است. همچنین 32 کشور در جهان، ازدواج همجنس‏گرایان را قانونی و مجاز شمرده‏اند که بیشتر آنها در اروپای‌غربی قرار دارند. اسلوونی و شیلی دو کشوری هستند که اخیراً به این جرگه پیوسته‎‏اند. در مقابل، 68 کشور نیز این عمل را جرم می‏‎دانند. در 11 کشور، از جمله عربستان، امارات، یمن، سومالی و افغانستان نیز رابطه جنسی همجنس‏گرایانه دارای مجازات اعدام است.[۱۲]

دگرباشی جنسی در ایران و قوانین موضوعه

پدیده دگرباشی اساساً ناسازگار با فرهنگ اسلامی-ایرانی و مطرود جامعه است. در نگاه حاکمیتی که مبتنی ‏بر نگاه اصیل دینی است نیز دگرباشی، نمادی از سقوط اخلاقی تمدن غرب و یکی از مظاهر اصلی این تمدن محسوب می‏شود[۱۳] که باید با آن مقابله کرد؛ بدین لحاظ، دگرباشی به هر شکلی، در قوانین ایران جرم محسوب شده و جرم‏بودگی آن به ‏قدری روشن است که قانونگذار در بحث از ازدواج، اشاره‎‏ای به نوع ازدواج با همجنس نکرده و منحصربودن ازدواج در شکل غیرهمجنس را کاملاً بدیهی شمرده است. این مسئله به‏‎مثابه یک پدیده کاملاً مجرمانه و نه صرفاً یک آسیب اجتماعی، در فصل دوم و مواد 233-241 قانون مجازات اسلامی، (لواط، تفخیذ، مساحقه) تعیین تکلیف شده و طیفی از مجازات‏ها از 100 ضربه شلاق برای رابطه جنسی بین دو زن (ماده230) تا اعدام برای دخول جنسی بین دو مرد (ماده234) را در برمی‏گیرد. این احکام بسته به اینکه مرتکبین، دارای همسر شرعی و قانونی باشند یا خیر، مسلمان باشند یا کافر، عمل به ‏اجبار بوده یا با رضایت و اینکه ماهیت عمل آیا رابطه جنسی بوده یا موارد دیگر، تفاوت می‏یابد. در ماده 237 چنین آمده است: همجنس‏گرایی انسان مذکر در غیر از لواط و تفخیذ، از قبیل تقبیل و ملامسه از روی شهوت، موجب 31 تا 74 ضربه شلاق تعزیری درجه شش است که این حکم درباره زنان نیز جاری است.[۱۴] همچنین طبق قانون حمایت از حقوق کودک و نوجوان، تربیت کودک و نوجوان متناسب با ارزش‏‎های اخلاقی و شرعی و مراحل رشد فکری-روانی او و منطبق با هویت جنسیتی آنان و از بین ‏بردن زمینه‏ها و عوامل مؤثر در ایجاد رذائل اخلاقی در خانواده، از حقوق کودک و نوجوان و وظایف والدین یا سرپرست قانونی آنان است.[۱۵]

تلاش غرب برای ترویج دگرباشی جنسی در ایران

در دهه اخیر، کشورهای اروپایی و نهادهای بین‎‏المللیِ مورد حمایت غرب با کمک اپوزیسیون خارج‏‎نشین، تلاش‏‎های فراوانی در قالب برگزاری نشست‎‏ها و جلسات متعدد برای طرح مسئله «حقوق دگرباشان ایرانی» کرده‏‎اند. پروژۀ طلاعات و پژوهش خاورمیانه (MERIP) تحت ‏عنوان «اقدام آشکار جهانی» در سال 2015م، به بحث درباره مسائل مذهبی، اجتماعی و حقوقی دگرباشان در ایران پرداخته و در سال‏های 2012م و 2014م، نیز آلمان میزبان نشست‏های مختلف در این خصوص بوده است.[۱۶] در همین راستا، حتی مقالاتی رسمی در حمایت از حقوق دگرباشان در نشریات پژوهشی کشور چاپ شده است که به‏‎دنبال ایجاد تغییرات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در ایران هستند.[۱۷]

عوامل گرایش به دگرباشی

دو نظریه اصلی دربارة علل گرایش به همجنس وجود دارد؛ یکی این‌که گرایش به همجنس اساساً تحت‏تأثیر عوامل ژنتیکی و بیولوژیک است. نظریه دیگر، تمایلات همجنس‏گرایانه را نتیجه تأثیرات روانی و محیطی و تجربیات اولیه می‏‎داند که احتمالاً چند عامل دیگر در کنار هم، سبب آن می‏‏‎شوند،[۱۸] ازجمله: عدم ارضای فرد از طریق همسر، عدم امکان ازدواج، همزیستی شبانه‎روزی با جنس موافق در خوابگاه‎ها و از همه مهم‏تر، عدم پای‌بندی به ارزش‎های اخلاقی و مذهبی.[۱۹]

عوامل زیستی-بیولوژیکی

نظریه‎های بیولوژیک عبارت گرایش جنسی را برای اشاره به ژن‏هایی به‏کار می‏برند که از طریق استروئیدهای جنسی پیش از تولد به رشد، سازماندهی و ساختار سیستم عصبی کمک می‏کنند. از منظر ایشان ترکیب شیمیایی و ساختار مغز، تفاوت‏‎هایی را در مردان همجنس‏گرا نشان داده است. طبق برخی مطالعات، در دوقلوهای همسان، اگر یکی همجنس‏گرا باشد، احتمال همجنس‏گرا بودن دیگری حدود 50درصد است. در مورد دوقلوهای غیرهمسان، این رقم حدود 20درصد بوده است.[۲۰]

نقش خانواده و والدین

مطالعات درباره مردان همجنس‏گرا نشان می‏دهند که 8 تا 12درصد برادران آنان نیز همجنس‏گرا بوده‏‎‏اند؛ در حالی که این تعداد در جمعیت عمومی 2 تا 4درصد است.[۲۱] علاقه والدین به داشتن فرزندی در جنس خاص و ناکامی آنان در این امر و در نتیجه، آراستن کودک همانند جنس مخالف او می‎تواند موجب تمایل کودک به هم‎جنس خویش شود.[۲۲] فروید روانپزشک نیز معتقد به تأثیر عوامل محیطی بر همجنس‏گرایی افراد بوده و ارتباط خاص میان پسر با مادر و پدر خود که به شکل‏‎گیری عقده ادیپ و گرایش کودک به همجنس خود می‏‎انجامد را در این امر دخیل می‏‎داند.[۲۳] برخورد سخت‏گیرانه و کمال‏جویانه مادر یا محرومیت فرزند از پدر، باخت در رقابت با خواهران یا برادران، بلوغ زودرس نوجوان و مهار رشد مردانگی توسط والدین ازجمله عوامل مربوطه است؛ مخصوصاً برخی مادران ممکن است پسران خود را با لباس دخترانه نگاه داشته و به دوستی با دختران و پرهیز از فعالیت‏های خشن مردانه و در نتیجه، همجنس‏گرایی سوق دهند.[۲۴]

رسانه‏‎‏های جمعی

رسانه‏‎های غربی در سال‌های اخیر برای طبیعی جلوه‏‎دادن دگرباشی، از نظریه برجسته‏‎سازی بهره برده‎‏اند. این رسانه‎‏ها به‏ صورت ویژه به موضوع اقلیت‌های جنسی در سال‌های اخیر پرداخته و کوچک‌ترین اجتماعات، برخوردها و اخبار مرتبط با آنان را به ‏صورت گسترده بازتاب می‏‎دهند؛ در نتیجه، افکار عمومی درک نادرستی از شیوع دگرباشی جنسی پیدا کرده و تمایل افراد برای تجربه این ناهنجاری اجتماعی افزایش یافته است. با اعلام قانونی‏ بودن ازدواج همجنس‏گرایان در کشورهای اروپایی و آمریکا، تعداد انیمیشن‌ها و فیلم‌هایی که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به این موضوع پرداخته‌اند، به طور چشم‌گیر افزایش یافته و فهرست بلندی از فیلم‌های تولیدشده در این زمینه نیز در ویکی‌پدیا منتشر شده است؛[۲۵] به‏ عنوان ‏مثال، شرکت والت‌دیزنی با مدیریت یک همجنس‏گرا، اخیراً اعلام کرده که شخصیت‌های با هویت جنسی نامتعارف را در محصولات خود افزایش می‏دهد.[۲۶]

پیامدهای دگرباشی جنسی

پیامدهای جسمی

طبق تحقيقات تجربي، آمار ابتلا به ايدز در افراد همجنس‏گرا بسيار بيش از افراد متمایل به جنس مخالف است. همچنین در آمریکا، احتمال ابتلا به ايدز در ميان همجنس‌گراها، 87 برابر بيشتر از افراد دگرجنس‏‎خواه بوده و شيوع بسياري از بيماري‎‏هاي مُهلک مانند هپاتيت A، هپاتيتB، سوزاك و سيفليس و بيماري‏هاي خاص زنانه (عفونت‏‎هاي واژني و سرطان زنان) در میان همجنس‏گرایان، تفاوت چشمگيري در مقايسه با افراد عادي دارد.[۲۷]

پیامدهای روانی

ابتلا به بيمارهاي رواني مانند اضطراب و استرس، افسردگي، خودكشي، اعتياد و مصرف مواد مخدر در دگرباشان جنسی بسيار بالاتر از افراد معمولي است. به‏علاوه، اقدام مردان همجنس‏گرا به رابطة جنسي با پسربچه‏ها به‎‏نحو چشمگيري بيشتر از مردان عادي است.[۲۸]

پیامدهای اجتماعی

مهم‌ترین پیامد اجتماعی شیوع دگرباشی، فروپاشی خانواده و عدم تحقق کارکردهای مهم خانواده مثل تولید نسل، جامعه‌پذیری، ارضای نیاز عاطفی، حمایت و مراقبت است که می‌تواند جامعه را در زمانی نه‌چندان طولانی به بحران‌های بزرگی چون انقراض نسل و فروپاشی و تباهی مواجه کند.[۲۹]

پانویس

  1. احمدی، «دگرباشان ایران شهرونداني بي‏حقوق؛ تحليلي بر قوانين موجود و راهکارهای حقوقي برای دگرباشان در ایران»، 1397ش، ص254-256.
  2. مولوی ‏وردنجانی و عزیزیان، «جرم‏انگاری همجنس‏گرایی با رویکرد انتقاد به ماده 237 ق.م.ا»، 1396ش، ص159.
  3. سوره هود، آیه 76-82.
  4. واحد، اختلالات و انحرافات جنسی، 1378ش، ص84.
  5. احمدی، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‏‏‎شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، 2020م، ص8.
  6. سوزنچی، «همجنس‏گرایی؛ امری طبیعی یا اختلال»، 1400ش، ص61.
  7. احمدی، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‏‏‎شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، 2020م، ص7.
  8. سوزنچی، «همجنس‏گرایی؛ امری طبیعی یا اختلال»، 1400ش، ص60.
  9. Statista Research Department, »Homosexuality in the United States - Statistics & Facts«, Statistical database؛ Jul 3, 2024.
  10. احمدی، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‏‎شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، 2020م، ص8.
  11. اسدی، «مساحقه؛ جرمی علیه زنان»، 1382ش، ص1.
  12. Statista Research Department, »Homosexuality in the United States - Statistics & Facts«, Statistical database؛ Jul 3, 2024.
  13. خامنه‎‏ای، «بیانات در دانشگاه تربیت مدرّس»، وب‏سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‏‎الله خامنه‏‎ای؛ خامنه‏‎ای، «بیانات در دیدار مسئولان نظام و سفراى کشورهاى اسلامى»، وب‏سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‏‎الله‏ خامنه‏‎ای.
  14. قانون مجازات اسلامی، وب‌سایت مرکز پژوهش‏‎های مجلس شورای اسلامی.
  15. سند ملی حقوق کودک و نوجوان، وب‏سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای‏ اسلامی.
  16. احمدی، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‏‎شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، 2020م، ص6.
  17. «دگرباشی جنسی در پیشگاه فقه، قانون و جامعه ایران»، مجموعه مقاله‏‎های کنفرانس دوسلدورف کمیسیون بین‏‏‎المللی حقوق بشر مردان ‏و زنان همجنس‏گرا، 2014م.
  18. احمدی، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‏‎شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، 2020م، ص16.
  19. اسدی، «مساحقه؛ جرمی علیه زنان»، 1382ش، ص2.
  20. احمدی، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‏‎‏شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، 2020م، ص6.
  21. احمدی، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‎‏شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، 2020م، ص6.
  22. اسدی، «مساحقه؛ جرمی علیه زنان»، 1382ش، ص2.
  23. احمدی، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‎‏شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، 2020م، ص5.
  24. واحد، اختلالات و انحرافات جنسی، 1378ش، ص86؛ اوحدی، تمایلات و رفتارهای جنسی طبیعی و غیرطبیعی انسان، 1379ش، ص275.
  25. بهرامی، «نقش رسانه در افزایش و شیوع همجنس‏گرایی (1و2)»، وب‏سایت کدومو.
  26. «شرکت والت دیزنی در ترویج انحرافات جنسی افسار پاره کرد»، وب‏سایت مشرق.
  27. سوزنچی، «همجنس‏گرایی: اختلال یا امر طبیعی»، 1400ش، ص69.
  28. سوزنچی، «همجنس‏گرایی: اختلال یا امر طبیعی»، 1400ش، ص69.
  29. مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج79، ص64.

منابع

  • قرآن کریم.
  • احمدی، کامیل، «دگرباشان ایران شهرونداني بي‏‎حقوق؛ تحليلي بر قوانين موجود و راهکارهای حقوقي برای دگرباشان در ایران»، نشریه جامعه‎‏شناسي سياسي ایران، شماره 3، 1397ش.
  • احمدی، کامیل، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‏‎شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، پایگاه ریسرچ‏‎گیت، تاریخ درج مطلب: ژانویه 2020م.
  • اسدی، لیلاسادات، «مساحقه؛ جرمی علیه زنان»، نشریه مطالعات راهبردی زنان، شماره 20، 1382ش.
  • اوحدی، بهنام، تمایلات و رفتارهای جنسی طبیعی و غیرطبیعی انسان، اصفهان، آتروپات، 1379ش.
  • بهرامی، حمیده، «نقش رسانه در افزایش و شیوع همجنس‏گرایی (1و2)»، وبسایت کدومو، تاریخ بازدید: 6 شهریور 1403ش.
  • خامنه‎‏ای، سیدعلی، «بیانات در دانشگاه تربیت مدرّس‌»، وب‏سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‏الله‏ خامنه‏‎ای، تاریخ سخنرانی: 12 شهریور 1377ش.
  • خامنه‎‏ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار مسئولان نظام و سفراى کشورهاى اسلامى»، وب‏سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‏الله خامنه‏‎ای، تاریخ سخنرانی: 26 اردیبهشت 1394ش.
  • «دگرباشی جنسی در پیشگاه فقه، قانون و جامعه ایران»، در مجموعه مقاله‏‎های کنفرانس دوسلدورف کمیسیون بین‏ا‎لمللی حقوق بشر مردان ‏و زنان همجنس‏گرا، 2014م.
  • سند ملی حقوق کودک و نوجوان، وب‏سایت مرکز پژوهش‏‎های مجلس شورای‏ اسلامی، تاریخ درج مطلب: 20 شهریور 1400ش.
  • سوزنچی، حسین، «همجنس‏گرایی: اختلال یا امر طبیعی»، نشریه معرفت فرهنگی-اجتماعی، شماره 46، 1400ش.
  • «شرکت والت دیزنی در ترویج انحرافات جنسی افسار پاره کرد»، وب‏سایت مشرق، تاریخ بازدید: 7 اردیبهشت 1401ش.
  • قانون مجازات اسلامی، وب‏سایت مرکز پژوهش‏‎های مجلس شورای اسلامی، تاریخ درج مطلب: 1392ش.
  • مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار الاحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.
  • مولوی ‏وردنجانی، سعید و عزیزیان، مریم، «جرم‏‎انگاری همجنس‏گرایی با رویکرد انتقاد به ماده 237 ق.م.ا»، نشریه مطالعات فقه و حقوق اسلامی، شماره 17، 1396ش.
  • واحد، ابراهیم، اختلالات و انحرافات جنسی، تهران، خط سوم، 1378ش.
  • Statista Research Department, »Homosexuality in the United States - Statistics & Facts«, Statistical database, Published؛ Jul 3, 2024.