دگرباشان جنسی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''<big>دگرباش جنسی</big>''' فرد دارای گرایش جنسی-عاطفی به همجنس خود.

دگرباشی جنسی، پدیده‎‏ای انحرافی و ضداخلاقی است که غالباً مورد نفرت اجتماعی بوده و ادیان الهی نیز به مبارزه با آن پرداخته‌‏‎اند. این پدیده در چند دهه اخیر در جوامع غربی گسترش یافته و حتی شکل رسمی و قانونی پیدا کرده است. اشاعه‏ برخی نمادها و فرهنگ‌‏‎‌های همجنس‌‏گرایانه از طریق گسترش رسانه‏‎‌های ارتباطی در جهان، جامعه ایران و به‏‌ویژه نوجوانان و جوانان را در معرض آسیب‌‏‎های اخلاقی، اجتماعی و خانوادگی قرار داده است.

«دگرباش جنسی» اشاره به زن یا مرد همجنس‏‌گرا و یا دوجنس‏‌گرا دارد. فرد همجنس‏‌گرا از نظر فیزیکی و عاطفی، میل به افراد همجنس خود دارد و با آنها رابطه جنسی برقرار می‏‎‏‏‌کند. فرد دوجنس‏‌گرا از نظر عاطفی و فیزیکی یا جنسی، هم به مردان و هم به زنان گرایش دارد که این کشش به دو جنس ضرورتاً مساوی نیست.<ref>احمدی، «دگرباشان ایران شهرونداني بي‏حقوق؛ تحليلي بر قوانين موجود و راهکارهای حقوقي برای دگرباشان در ایران»، 1397ش، ص254-256.</ref>  وجود گرایش عاطفی محض به همجنس نیز مصداق دگرباشی است و لزوماً به رابطۀ جنسی نمی‌انجامد.<ref>مولوی ‏وردنجانی و عزیزیان، «جرم‏انگاری همجنس‏گرایی با رویکرد انتقاد به ماده 237 ق.م.ا»، 1396ش، ص159.</ref>

دگرباشی جنسی به‏‎‏ لحاظ تاریخی، به‎‌‌‏ویژه زمانی که منجر به رفتار جنسی می‏‎شد، همواره یک انحراف اخلاقی و عمل غیرطبیعی تلقی ‏می‌شد. اشاره قرآن به همجنس‏‌گرایی در قوم لوط<ref>سوره هود، آیه 76-82.</ref> و تخطئه این نوع گرایش توسط کتب مقدس دیگر، حکایت از وجود این پدیده در تاریخ بشر دارد.<ref>واحد، اختلالات و انحرافات جنسی، 1378ش، ص84.</ref>  همجنس‏‌گرایی در قرن شانزدهم، حتی در کشورهای اروپایی چون انگلستان نیز جزو بدترین جرایم محسوب می‌‏‎شده و در سال 1952م، نیز 3787 پروندة قضایی در ارتباط با همجنس‏‌گرایی در انگلستان تشکیل شده است.<ref>[https://www.researchgate.net/publication/344593147%20jnsyt%20swm%20thlyl%20jam%20mrdmshnakhty%20zndgy%20dgrbashan%20jnsy%20dr%20ayran احمدی، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‏‏‎شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، 2020م، ص8.]</ref> تا نیمه‏ قرن نوزدهم، واژگانی چون «همجنس‏‌گرایی» اساساً مطرح نبوده و به‏ جای آن از واژه «لواط» استفاده می‏‎‌شد که قبح این نوع گرایش را نیز ‌به‌همراه داشت. اولين جرقه‌‏‏‎هاي پيدايش تلقيِ امروزين از دگرباشی و همجنس‌‏گرایی، در نيمة پاياني قرن نوزدهم رقم خورد و بر وجود جنس سوم و حقوق آن در اروپا تأکید شد.<ref>سوزنچی، «همجنس‏گرایی؛ امری طبیعی یا اختلال»، 1400ش، ص61.</ref> سپس این پدیده در رمان‏‌ها، فیلم‌‏ها و دیگر آثار هنری وارد شده و محصولاتی در غرب با این مضمون تولید شد.<ref>[https://www.researchgate.net/publication/344593147%20jnsyt%20swm%20thlyl%20jam%20mrdmshnakhty%20zndgy%20dgrbashan%20jnsy%20dr%20ayran احمدی، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‏‏‎شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، 2020م، ص7.]</ref> در دوره‏ اخیر، عده‏‎‌ای تلاش کردند تا وجود افراد نادر و بیمار متمایل به همجنس را بهانه‏‌‎ای برای عادی‏‎‌ انگاری این امر قرار دهند؛ تا جایی که امروزه در بسياري از جوامع، مخالفت با اين پدیده به بهانۀ «حق همجنس‏‌گرايي»، مصداق ظلم و بي‏‎اخلاقی و خروج از حرمت‏ نهادن به انسان‏‌ها قلمداد می‌شود.<ref>سوزنچی، «همجنس‏گرایی؛ امری طبیعی یا اختلال»، 1400ش، ص60.</ref>

دگرباشی در کشورهای آفریقایی به‌جز آفریقای‌جنوبی، ممنوع بوده و به‏‏‎‌ویژه در زیمبابوه و گامبیا به‏ شدت منفور است و در خاورمیانه نیز فاقد حمایت قانونی و پشتوانه اجتماعی است و در آسیا فقط استرالیا و نیوزیلند آن را مجاز دانسته‌‏‎اند.<ref>[https://www.statista.com/topics/1249/homosexuality/ Statista Research Department, »Homosexuality in the United States - Statistics & Facts«, Statistical database؛ Jul 3, 2024.]</ref> همچنین در چچن سال 2017م، جنبش ضدهمجنس‏‌گرایی شکل گرفت. با این وجود در سال‏‎‌های اخیر، دگرباشی در بسیاری از کشورها رو به ‏افزایش بوده و کشورها مدارای بیشتری با این پدیده در پیش گرفته‌‎‏اند. قوانین حقوق بشری و بین‏‎‌المللی نیز در راستای تأیید و به‏ رسمیت شناختن این پدیده درحال تغییر هستند. فرهنگ هندوئیسم یکی از فرهنگ‌‎‏هایی است که دگرباشی جنسی را گناه تلقی نکرده و ازدواج با همجنس را ممکن می‌‏داند. کشورهای آمریکای‌‌شمالی، اتحادیه اروپا و بیشتر کشورهای آمریکای‌لاتین نیز همجنس‏‌گرایی را مجاز می‎‏‌دانند؛<ref>[https://www.researchgate.net/publication/344593147%20jnsyt%20swm%20thlyl%20jam%20mrdmshnakhty%20zndgy%20dgrbashan%20jnsy%20dr%20ayran احمدی، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‏‎شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، 2020م، ص8.]</ref> در برخی جوامع، هم‎جنس‌‎بازی قانونی شده و حتی در تشریح مزایای آن سخن رفته است.<ref>اسدی، «مساحقه؛ جرمی علیه زنان»، 1382ش،  ص1.</ref>

پدیده دگرباشی اساساً ناسازگار با فرهنگ اسلامی-ایرانی و مطرود جامعه است. در نگاه حاکمیتی که مبتنی ‏بر نگاه اصیل دینی است نیز دگرباشی، نمادی از سقوط اخلاقی تمدن غرب و یکی از مظاهر اصلی این تمدن محسوب می‏‌شود<ref>[https://khl.ink/f/29736 خامنه‎‏ای، «بیانات در دانشگاه تربیت مدرّس»، وب‏سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‏‎الله خامنه‏‎ای؛ خامنه‏‎ای، «بیانات در دیدار مسئولان نظام و سفراى کشورهاى اسلامى»، وب‏سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‏‎الله‏ خامنه‏‎ای.]</ref> که باید با آن مقابله کرد؛ بدین لحاظ، دگرباشی به هر شکلی، در قوانین ایران جرم محسوب شده و جرم‏‌بودگی آن به ‏قدری روشن است که قانون‌گذار در بحث از ازدواج، اشاره‎‏‌ای به نوع ازدواج با همجنس نکرده و منحصربودن ازدواج در شکل غیرهمجنس را کاملاً بدیهی شمرده است. این مسئله به‏‎‌مثابه یک پدیده کاملاً مجرمانه و نه صرفاً یک آسیب اجتماعی، در فصل دوم و مواد 233-241 قانون مجازات اسلامی، (لواط، تفخیذ، مساحقه) تعیین تکلیف شده و طیفی از مجازات‌‏ها از 100 ضربه شلاق برای رابطه جنسی بین دو زن (ماده230) تا اعدام برای دخول جنسی بین دو مرد (ماده234) را در برمی‌‏گیرد. این احکام بسته به این‌که مرتکبین، دارای همسر شرعی و قانونی باشند یا خیر، مسلمان باشند یا کافر، عمل به ‏اجبار بوده یا با رضایت و این‌که ماهیت عمل آیا رابطه جنسی بوده یا موارد دیگر، تفاوت می‏‌یابد. در ماده 237 چنین آمده است: همجنس‏‌گرایی انسان مذکر در غیر از لواط و تفخیذ، از قبیل تقبیل و ملامسه از روی شهوت، موجب 31 تا 74 ضربه شلاق تعزیری درجه شش است که این حکم درباره زنان نیز جاری است.<ref>[https://rc.majlis.ir/fa/law/show/845048 قانون مجازات اسلامی، وب‌سایت مرکز پژوهش‏‎های مجلس شورای اسلامی.]</ref>

همچنین طبق قانون حمایت از حقوق کودک و نوجوان، تربیت کودک و نوجوان متناسب با ارزش‏‎‌های اخلاقی و شرعی و مراحل رشد فکری-روانی او و منطبق با هویت جنسیتی آنان و از بین ‏بردن زمینه‏‌ها و عوامل مؤثر در ایجاد رذائل اخلاقی در خانواده، از حقوق کودک و نوجوان و وظایف والدین یا سرپرست قانونی آنان است.<ref>[https://rc.majlis.ir/fa/law/show/1675329 سند ملی حقوق کودک و نوجوان، وب‏سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای‏ اسلامی.]</ref>

مطالعات درباره مردان همجنس‌‏گرا نشان می‌‏دهند که 8 تا 12درصد برادران آنان نیز همجنس‌‏گرا بوده‌‏‎‏اند؛ در حالی که این تعداد در جمعیت عمومی 2 تا 4درصد است.<ref>[https://www.researchgate.net/publication/344593147%20jnsyt%20swm%20thlyl%20jam%20mrdmshnakhty%20zndgy%20dgrbashan%20jnsy%20dr%20ayran احمدی، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‎‏شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، 2020م، ص6.]</ref> علاقه والدین به داشتن فرزندی در جنس خاص و ناکامی آنان در این امر و در نتیجه، آراستن کودک همانند جنس مخالف او می‌‎تواند موجب تمایل کودک به هم‎جنس خویش شود.<ref>اسدی، «مساحقه؛ جرمی علیه زنان»، 1382ش، ص2.</ref> فروید روانپزشک نیز معتقد به تأثیر عوامل محیطی بر همجنس‏‌گرایی افراد بوده و ارتباط خاص میان پسر با مادر و پدر خود که به شکل‏‎‌‌گیری عقده ادیپ و گرایش کودک به همجنس خود می‏‎‌انجامد را در این امر دخیل می‏‎داند.<ref>[https://www.researchgate.net/publication/344593147%20jnsyt%20swm%20thlyl%20jam%20mrdmshnakhty%20zndgy%20dgrbashan%20jnsy%20dr%20ayran احمدی، «جنسیت سوم؛ تحلیل جامع مردم‎‏شناختی زندگی دگرباشان جنسی در ایران»، 2020م، ص5.]</ref>   

برخورد سخت‏گیرانه و کمال‏جویانه مادر یا محرومیت فرزند از پدر، باخت در رقابت با خواهران یا برادران، بلوغ زودرس نوجوان و مهار رشد مردانگی توسط والدین از جمله عوامل مربوطه است؛ مخصوصاً برخی مادران ممکن است پسران خود را با لباس دخترانه نگاه داشته و به دوستی با دختران و پرهیز از فعالیت‏‌های خشن مردانه و در نتیجه، همجنس‏‌گرایی سوق دهند.<ref>واحد، اختلالات و انحرافات جنسی، 1378ش، ص86؛ اوحدی، تمایلات و رفتارهای جنسی طبیعی و غیرطبیعی انسان، 1379ش، ص275.</ref>  

رسانه‏‎‌های غربی در سال‌های اخیر برای طبیعی جلوه ‏‎دادن دگرباشی، از نظریه برجسته‏‎‌سازی بهره برده‌‎‏اند. این رسانه‌‎‏ها به‏ صورت ویژه به موضوع اقلیت‌های جنسی در سال‌های اخیر پرداخته و کوچک‌ترین اجتماعات، برخوردها و اخبار مرتبط با آنان را به ‏صورت گسترده بازتاب می‏‎‌دهند؛ در نتیجه، افکار عمومی درک نادرستی از شیوع دگرباشی جنسی پیدا کرده و تمایل افراد برای تجربه این ناهنجاری اجتماعی افزایش یافته است. با اعلام قانونی‏ بودن ازدواج همجنس‌‏گرایان در کشورهای اروپایی و آمریکا، تعداد انیمیشن‌ها و فیلم‌هایی که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به این موضوع پرداخته‌اند، به‌طور چشم‌گیر افزایش یافته و فهرست بلندی از فیلم‌های تولیدشده در این زمینه نیز در ویکی‌پدیا منتشر شده است؛<ref>[https://kodoumo.ir/articles/agenda-setting-effect-lgbtq-2 بهرامی، «نقش رسانه در افزایش و شیوع همجنس‏گرایی (1و2)»، وب‏سایت کدومو].</ref>  به‏‌عنوان ‏مثال، شرکت والت‌دیزنی با مدیریت یک همجنس‏‌گرا، اخیراً اعلام کرده که شخصیت‌های با هویت جنسی نامتعارف را در محصولات خود افزایش می‏دهد.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1366175/%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA-%D8%AF%DB%8C%D8%B2%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AC-%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%A7%D8%AA-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D9%81%D8 «شرکت والت دیزنی در ترویج انحرافات جنسی افسار پاره کرد»، وب‏سایت مشرق.]</ref>  

*خامنه‎‏‌ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار مسئولان نظام و سفراى کشورهاى اسلامى»، وب‏سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت ‏الله خامنه‏‎ای، تاریخ سخنرانی: 26 اردیبهشت 1394ش.