خانواده در نظریه‌های فمینیستی: تفاوت میان نسخه‌ها

Razarei59 (بحث | مشارکت‌ها)
Razarei59 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:




===رویکرد موافق [[خانواده]] ===
==رویکرد موافق [[خانواده]] ==
'''[[فمینیسم لیبرال]]: موج اول:''' اگرچه انتقادات جدی به [[خانواده]] داشتند اما خواهان براندازی آن نبودند و صرفاً قائل به آن هستند که باید اصلاحاتی در نهاد [[خانواده]] ایجاد شود. [[خانواده]] نهادی ناعادلانه است.
 
 


==اصلاحات کرافت==
محدودیت و محرومیت [[زنان]] از آزادی‌ها و فرصت‌های اجتماعی عامل فرودستی است. تغییرات؛ یعنی [[زنان]] را محدود به [[خانواده]] و نقش [[مادری]] نکنند، بلکه به آنها فرصت‌های اجتماعی و آزادی بدهید.
اگر [[زنان]] هم به فرصت‌های اجتماعی دسترسی بیابند، رشد عقلانی آنها تکامل می‌یابد و آنها می‌توانند [[مادران]] خوبی در عرصۀ [[خانواده]] باشند، پس برای [[همسر]] و [[مادری]] شایسته‌تر است.
اشتغال را محدود به [[زنان]]ی کرد که قصد [[ازدواج]] ندارند.


'''[[جانسون]]:''' معتقد به تفکیک نقش‌ها است و قائل است که زنان هم باید از فرصت‌های حوزه عمومی برخوردار باشند. و اینکه ترجیح [[زنان]] به انتخاب [[همسری]] و [[مادری]] است.
==نظر [[فمینیسم لیبرال]] درباره [[خانواده]] ==   
==نظر [[فمینیسم لیبرال]] درباره [[خانواده]] ==   
[[فمینیسم لیبرال]] ۲ قسم است:  
[[فمینیسم لیبرال]] دو قسم است:  
#قسم اول: اولیه (موج اول): هژمونی و گفتار غالب، موافق [[خانواده]] است.   
#قسم اول: اولیه (موج اول): هژمونی و گفتار غالب، موافق [[خانواده]] است. <ref>رودگر، فمینیسم: تاریخچه، نظریات، گرایش‌ها، نقد، 1388، ص 116</ref> موج اول فمینیسم، اگرچه انتقادات جدی به [[خانواده]] داشتند اما خواهان براندازی آن نبودند و صرفاً قائل به آن هستند که باید اصلاحاتی در نهاد [[خانواده]] ایجاد شود. [[خانواده]] نهادی ناعادلانه است و ایزار ستم بر زنان. <ref>مشیرزاده، از جنبش تا نظریه اجتماعی: تاریخ دو قرن فمینیسم، ص 75</ref>
#قسم دوم- ثانویه (موج دوم): علی‌رغم بدی‌هایی که برای [[ازدواج]] قائل هستند، ولی خواهان اصلاحاتی در نهاد [[زناشویی]] هستند و خواهان براندازی [[خانواده]] نیستند. موج دوم گفتار مسلط آنها [[فمینیسم رادیکال]] است.  
خانم کرافت خواهان اصلاحات در خانواده است. محدودیت و محرومیت [[زنان]] از آزادی‌ها و فرصت‌های اجتماعی عامل فرودستی است. تغییرات؛ یعنی [[زنان]] را محدود به [[خانواده]] و نقش [[مادری]] نکنند، بلکه به آنها فرصت‌های اجتماعی و آزادی بدهید. اگر [[زنان]] هم به فرصت‌های اجتماعی دسترسی بیابند، رشد عقلانی آنها تکامل می‌یابد و آنها می‌توانند [[مادران]] خوبی در عرصۀ [[خانواده]] باشند، پس برای [[همسر]] و [[مادری]] شایسته‌تر است.
اشتغال را محدود به [[زنان]]ی کرد که قصد [[ازدواج]] ندارند. <ref>ریک ویلفورد؛ فمینیسم، مقدمه‌ای بر ایدئولوژی‌های سیاسی، 1387، ص 358</ref>
#قسم دوم- ثانویه (موج دوم): علی‌رغم بدی‌هایی که برای [[ازدواج]] قائل هستند، ولی خواهان اصلاحاتی در نهاد [[زناشویی]] هستند و خواهان براندازی [[خانواده]] نیستند. موج دوم گفتار مسلط آنها [[فمینیسم رادیکال]] است.<ref>رودگر، فمینیسم: تاریخچه، نظریات، گرایش‌ها، نقد، 1388، ص 118</ref> 


'''خانم [[جسی برنارد]]:''' تصویری از [[ازدواج]] نشان می‌دهد می‌گوید: در [[ازدواج]] موقعیت [[زن]] و [[مرد]] فرق می‌کند، [[مرد]] صاحب استقلال و اقتدار می‌شود، ولی [[زن]] باید خدمات عاطفی و [[جنسی]] و غیره بدهد. پس موازنه در [[ازدواج]] خوب نیست. یعنی [[مردان]] در [[ازدواج]] امتیازات بدست می‌آورند، اما [[زنان]] امتیاز از دست می‌دهند. ولی اینان خواهان براندازی [[خانواده]] نیستند، و قائل به اصلاحات در نهاد [[زناشویی]] هستند.
'''خانم [[جسی برنارد]]:''' تصویری از [[ازدواج]] نشان می‌دهد می‌گوید: در [[ازدواج]] موقعیت [[زن]] و [[مرد]] فرق می‌کند، [[مرد]] صاحب استقلال و اقتدار می‌شود، ولی [[زن]] باید خدمات عاطفی و [[جنسی]] و غیره بدهد. پس موازنه در [[ازدواج]] خوب نیست. یعنی [[مردان]] در [[ازدواج]] امتیازات بدست می‌آورند، اما [[زنان]] امتیاز از دست می‌دهند. ولی اینان خواهان براندازی [[خانواده]] نیستند، و قائل به اصلاحات در نهاد [[زناشویی]] هستند. <ref>جورج ریترز؛ نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر، 1391، ص 476</ref>


'''خانم [[بتی فریدان]]:''' منشأ فرودستی [[زنان]]؛ سنت‌ها و ارزش‌های فرهنگی است که نقش [[زن]] را در [[خانواده]] ستایش می‌کند و نقش سنتی [[همسری]] و [[مادری]] را برای سعادت [[زنان]] کافی می‌داند. این افراد [[فمینیسم لیبرال]]؛ معروف به [[فمینیسم‌های خانواده گرا]] هستند.
'''خانم [[بتی فریدان]]:''' منشأ فرودستی [[زنان]]؛ سنت‌ها و ارزش‌های فرهنگی است که نقش [[زن]] را در [[خانواده]] ستایش می‌کند و نقش سنتی [[همسری]] و [[مادری]] را برای سعادت [[زنان]] کافی می‌داند. این افراد [[فمینیسم لیبرال]]؛ معروف به [[فمینیسم‌های خانواده گرا]] هستند. <ref>ریک ویلفورد، «فمینیسم»، مقدمه‌ای بر ایددئولوژی‌های سیاسی، 1387، ص 379</ref>


[['''خانم]] [[جین تیکه الشتین]]''': موافق [[خانواده]] بوده و در مقابل [[رادیکال]]‌ها واکنش نشان داده است. در جواب شمار [[رادیکال]]‌ها که می‌گفتند: امر شخصی، سیاسی است و زندگی خصوصی هم باید سیاسی شود. ایشان در جواب، از [[خانواده]] دفاع می‌کند. زندگی خصوصی باید بدون سیاست‌زدگی، خصوصی بماند. [[مادری]] را یک فعالیت پیچیده، غنی، لذت‌بخش و نشاط‌آفرین برای [[زنان]] معرفی می‌کند، که زیستی، اجتماعی، طبیعی و عاطفی است.
[['''خانم]] [[جین تیکه الشتین]]''': موافق [[خانواده]] بوده و در مقابل [[رادیکال]]‌ها واکنش نشان داده است. در جواب شمار [[رادیکال]]‌ها که می‌گفتند: امر شخصی، سیاسی است و زندگی خصوصی هم باید سیاسی شود. ایشان در جواب، از [[خانواده]] دفاع می‌کند. زندگی خصوصی باید بدون سیاست‌زدگی، خصوصی بماند. [[مادری]] را یک فعالیت پیچیده، غنی، لذت‌بخش و نشاط‌آفرین برای [[زنان]] معرفی می‌کند، که زیستی، اجتماعی، طبیعی و عاطفی است.<ref>ریک ویلفورد، «فمینیسم»، مقدمه‌ای بر ایددئولوژی‌های سیاسی، 1387، ص 380</ref>


==نظر [[فمینیست  مارکسیسم]] درباره [[خانواده]]==
==نظر [[فمینیست  مارکسیسم]] درباره [[خانواده]]==
نفس [[خانواده]] را نتیجه و ثمرۀ نابرابر و ستم در جامعه تلقی می‌کند. [[خانواده]] هسته‌ای؛ نهادی که در جهت تامین منافع سرمایه‌داری و ریشه طبیعی ندارد. [[خانواده]] هسته‌ای باعث وابستگی شدید [[زن]] به [[مرد]] شده است یعنی در ادوار تاریخ اول نظام اشتراکی بود. [[سوسیالیست جنسی]] برقرار بود، که بعد نظام کشاورزی محور به وجود آمد. [[مردان]] به سبب اینکه ثروت از [[خانواده]] بیرون نرود، [[خانواده]] تک هسته‌ای را به وجود آوردند که باعث وابستگی شدید [[زن]] به [[مرد]] شده است. بنابراین با [[خانواده]] مخالف هستند. معتقدند [[خانواده]] ریشۀ طبیعی ندارد، یعنی در ادوار تاریخ اول [[سوسیالیست جنسی]] بود، بعد اشتراکی و بعد [[خانواده]] بود.
[[فمینیسم مارکسیسم]]، [[خانواده]] را نتیجه و ثمرۀ نابرابر و ستم در جامعه تلقی می‌کند. [[خانواده]] هسته‌ای؛ نهادی که در جهت تامین منافع سرمایه‌داری و ریشه طبیعی ندارد. [[خانواده]] هسته‌ای باعث وابستگی شدید [[زن]] به [[مرد]] شده است یعنی در ادوار تاریخ اول نظام اشتراکی بود. [[سوسیالیست جنسی]] برقرار بود، که بعد نظام کشاورزی محور به وجود آمد. [[مردان]] به سبب اینکه ثروت از [[خانواده]] بیرون نرود، [[خانواده]] تک هسته‌ای را به وجود آوردند که باعث وابستگی شدید [[زن]] به [[مرد]] شده است. بنابراین با [[خانواده]] مخالف هستند. معتقدند [[خانواده]] ریشۀ طبیعی ندارد، یعنی در ادوار تاریخ اول [[سوسیالیست جنسی]] بود، بعد اشتراکی و بعد [[خانواده]] بود.<ref>رودگر، فمینیسم: تاریخچه، نظریات، گرایش‌ها، نقد، 1388، ص 120</ref>


==نظر [[فمینیست رادیکال]] درباره [[خانواده]] ==
==نظر [[فمینیست رادیکال]] درباره [[خانواده]] ==
[[مرد]] دشمن اصلی [[زنان]] است و [[خانواده]] ابزار اصلی ستم [[مردان]] بر [[زنان]] است و [[ازدواج]] را نهادی می‌دانند که انقیاد مستمر [[زنان]] را به دنبال دارد.
[[مرد]] دشمن اصلی [[زنان]] است و [[خانواده]] ابزار اصلی ستم [[مردان]] بر [[زنان]] است و [[ازدواج]] را نهادی می‌دانند که انقیاد مستمر [[زنان]] را به دنبال دارد.<ref>رودگر، فمینیسم: تاریخچه، نظریات، گرایش‌ها، نقد، 1388، ص 122</ref>


'''[[سیمون دوبووار]]:''' از مضرات [[ازدواج]]؛ [[ازدواج]] نابودکننده [[زن]] است. و [[طلاق]] را امری ارزشمند و مثبت تلقی می‌کنند و می‌گوید این راهی است که [[زن]] را رها می‌کند.
'''[[سیمون دوبووار]]:''' از مضرات [[ازدواج]]؛ [[ازدواج]] نابودکننده [[زن]] است. و [[طلاق]] را امری ارزشمند و مثبت تلقی می‌کنند و می‌گوید این راهی است که [[زن]] را رها می‌کند. رسولی پور و مهدوی، نقد دیدگاه فمنیستی <ref>سیمون دوبووار درباره ازدواج و مادری با رویکرد به اندیشه های امام خمینی، 1392، ص 91</ref>


==نظر [[فمینیسم سوسیال]] درباره [[خانواده]] ==
[[فمینیسم سوسیال]]؛ تلفیقی از نظریات [[رادیکال]] و [[مارکسیسم]] است.
==جمع‌بندی ==
از نظر [[فمینیست‌ها]][[خانواده]] ساختار در هم تنیده‌ای برای انقیاد [[زنان]] دارد:
# جایگاه [[زنان]] در مقام [[مادر]] و [[همسر]]؛
# روندهای تربیتی [[خانواده]] که منش [[زنانه]] و [[مردانه]] را در فرزندان نهادینه می‌کند و آنان همین منش‌ها را به فرزندان خود منتقل می‌کنند و به این ترتیب سلطه [[مرد]] و فرودستی [[زن]] را تداوم می‌بخشد.
[[فمینیست‌های]] [[مارکسیست]] که معتقدند استثمار [[زنان]] در [[خانواده]] به سود سرمایه‌داری است، در مقابل آنان، [[رادیکال فمینیست‌ها]] اصرار می‌ورزند که این استثمار به سود [[مردان]] تمام می‌شود که در نظامی [[مردسالار]] از خدمت بی‌مزد [[زنان]] بهره‌مند می‌شوند. اما هر دو گروه در این مورد توافق دارند که [[خانواده]]، [[زنان]] را تحت ستم قرار می‌دهد و [[زنان]] در درون آن استثمار می‌شوند. به نظر [[فمینیست‌ها]] موقعیت فرودست [[زن]] تا حدی معلول وابستگی اقتصادی است، ولی ایدئولوژی‌های فراگیر [[خانواده]] نیز در ایجاد آن بی‌تأثیر نیست. [[فمینیست‌ها]] نه تنها فرضیه‌های جامعه‌شناختی درباره [[خانواده]] بلکه باورهای عامه را نیز مورد چون و چرا قرار داده‌اند.


==منبع==
==منبع==
'''جزوه:آقای دکتر اسماعیل چراغی کوتیانی'''
* ریک ویلفورد؛ فمینیسم، مقدمه‌ای بر ایدئولوژی‌های سیاسی، 1387، موسسه فرهنگي و اطلاع رساني تبيان ، 1387
 
*جورج ریترز؛ نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی،  1391
 
* رسولی‌پور، رسول، مهدوی، ناهید، نقد دیدگاه فمنیستی سیمون دوبووار درباره ازدواج و مادری با رویکرد به اندیشه های امام خمینی، پژوهشنامه متین، سال پانزدهم، تابستان 1392، شماره 59


[[رده: نظریه‌ها]]
[[رده: نظریه‌ها]]