| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
* عـفاف در خـوردن | * عـفاف در خـوردن | ||
يكی از اقسام عفاف، عفت در خوراك است؛ به‌اين معنی كه در خوردن علاوه بر اينكه بايد به حلال و حرام بودن مقيد بود، جانب اعتدال نيز بايد رعايت شود و مراد از عفت در خوراك آن اسـت كه انسان از خوردنی‌ها به قدر نيازش اكتفا كند. در روايات اسلامی همواره به اين امر در كنار پاکدامنی و حتی قبل از آن توصيه شده است. از پيامبر اكرم (ص) نقل شده که دو چـيز بـيشتر از هر چيزی اُمت مرا بـه آتـش می‌افكند، شكم و عورت<ref>کليني، کافی، ج2، ص79</ref> | |||
* عفاف در بعد مادي | * عفاف در بعد مادي | ||
# عفاف در حالت فقر: عفاف در فقر آن است كه انسان بر فقر خود صبر كند، | # عفاف در حالت فقر: عفاف در فقر آن است كه انسان بر فقر خود صبر كند، خويشتن‌داری نمايد و آن را پنهان دارد و نـزد ديگران گدایی نكند، در رسـيدن بـه حاجت خود تلاش نمايد و به خداوند اعتماد و توکل داشته باشد، بيشتر از نياز و حاجت نخواهد و قانع و شكرگزار خداوند باشد. به سبب فقر در عبادت خداوند كوتاهی نكند، بد اخلاقی نكند و نزد ثروتمندان چـرب‌زبانی و چاپلوسی نكند، عزت و كرامت خود را حفظ كند و حق را زير پا نگذارد. اگر چيزی بدون سؤال و تقاضا به او عطا كردند، پس از اطمينان از حلال بودن آن به قدر نياز و حاجتش آن را بپذيرد و بيشتر از آن را نپذيرد. البته حفظ عفاف بـه هـنگام فقر كار آسانی نيست و هر كسی از عهده آن بر نمی‌آيد و به خاطر دشوار بودن آن در قرآن اصطلاح تعفّف به‌كار رفته كه به نوعی دشواری آن را می‌رساند. چرا كه تعفف يعنی با سختی و تكلف عفت ورزيد.<ref>ابن‌منظور، لسان العرب ج9، ص253</ref> | ||
# عفاف در حالت غنا: عـفت در هـنگام | # عفاف در حالت غنا: عـفت در هـنگام بـی‌نيازی و توانمندی از صفات مؤمن شمرده است.<ref>المومن عفيف في الغني؛ صـحيفه سجاديه، ص235</ref> پس تنها فقير نيست كه بايد عفاف داشته باشد، بلكه توانگر و ثروتمند نيز بايد قرين عفاف باشد تـا ثـروتش در دنـيا و آخرت مفيد و سودمند باشد. اگر انسان ثروتمند يا بهتر است بگوييم بـی‌نياز، بـه معنای واقعی كلمه عفت پيشه كند، يعنی در كسب مال، نگه‌داری آن و هزينه كردن آن دچار فعل حـرام و قـبيح نـشود، بدون شك مال و ثروت او مشروع است و اين ثروت می‌تواند در تقوا و پرهيزگاری شخص نـيز تـأثير مـثبت داشته باشد، چنانکه پيامبر اکرم (ص) می‌فرمايد که بهترين ياور و كمك برای تقوای خدا ثروت است.<ref>کـلينی، کافی، ج5، ص71</ref> امـا اگـر انسان ثروتمند جانب عفاف را رعايت نکند، ثروتش موجب فساد و تباهی دين و ايمان وی خواهد شد. از اين‌رو خـداوند در قـرآن مال و ثروت را فتنه ناميده، چون مايه امتحان انسان است و می‌تواند عامل سعادت يا شـقاوت وی بـاشد. | ||
===عـفاف در گفتار (عفت كلام)=== | ===عـفاف در گفتار (عفت كلام)=== | ||
