زن در روم باستان: تفاوت میان نسخه‌ها

<big>'''زن درروم باستان'''</big>؛ منزلت انسانی و نقش‌های جنسیتی زنان در روم باستان.<br>

گزارش یکسانی از موقعیت زنان در روم باستان، وجود ندارد؛ اما همۀ محققین، تمدن روم را مردسالار دانسته و نظام پدرشاهی را اساسی‌ترین نهاد جامعه روم می‌دانند. مردان حاکمیت مطلق بر زنان داشته و بدون مراجعه به محکمه می‌توانستند آنها را مجازات کنند. رومی‌ها برای عفت و حجاب زنان اهمیت قایل بوده و اگر زنی مرتکب زنا می‌شد شوهرش می‌توانست او را به قتل رساند. زنان رومی عمدتا وظیفه خانه‌داری را به‌عهده داشته و زنان طبقات پایین در مزارع نیز کار می‌کردند. ریاست خانواده به‌عهدۀ مسن‌ترین مرد خانواده بود. پدر پسران خود را به کسب فضایل اخلاقی تشویق کرده، برای جنگ و کارهای بیرونی جامعه‌پذیر می‌کرد و مادر، دختران را برای امور خانه‌داری پرورش می‌داد.

رومی‌ها بر این باور بودند که زن به‌دلیل کشاندن مردان به‌ سوی شهوت، موجود مادی و فاقد منزلت انسانی است.<ref>[https://www.irna.ir/news/85224706/%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B2%D9%86-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%B1-%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86-%D8%B1%D9%88%D9%85-%D9%88-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3 نجیب، «بحران زن غربی در بستر تمدن روم و کتاب مقدس»، خبرگزاری ایرنا.]</ref> رومی‌ها نه‌تنها معتقد به بلوغ فکری و استقلال اجتماعی زن نبودند<ref>[https://www.sayeh-news.com/fa/Main/Detail/9890/%d8%aa%d8%b1%d8%a8%db%8c%d8%aa-%d8%ae%d8%a7%d9%86%d9%88%d8%a7%d8%af%da%af%db%8c-%d9%88-%d8%a7%d9%82%d8%aa%d8%af%d8%a7%d8%b1-%d9%be%d8%af%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%af%d8%b1-%d8%b1%d9%88%d9%85-%d8%a8%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86 ناظری، «تربیت خانوادگی و اقتدار پدران در روم باستان»، روزنامه سایه.]</ref> که زن را از انواع ارواح موذیه، مظهر شیطان و عامل انحراف عقل‌ می‌دانستند؛ لذا زنان را به‌مثابه اشیاء به ارث می‌بردند، از آزار دادن زن خودداری نکرده، او را از خندیدن و سخن گفتن نیز منع می‌کردند.<ref>[https://jafarhashemlou.blogfa.com/post/2375 هاشملو، «زن از منظر اندیشمندان غربی»، وب‌سایت هاشملو.]</ref>  

زنان رومی در دوران جمهوریت، بیشترین تبعیض را تحمل کرده و مجبور بودند در خانه بمانند؛ غذا تهیه کرده، از بچه‌ها مراقبت کنند، پشم‌ها را ریسیده و به پارچه تبدیل کنند. زنان نه‌تنها اجازه مالکیت زمین را نداشتند<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/1347074 مظاهری، «دین و زندگی در امپراتوری روم»، وب‌سایت راسخون.]</ref> که از حق حضور برای شهادت در محاکم نیز محروم بودند؛<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/20120325112604-1009-74.pdf رحیمی‌فر، «بررسی جایگاه زن در عهد باستان»، ص65.]</ref> اما در دورۀ امپراتوری روم، زنان مجاز به داشتن مغازه و کسب‌وکارهای خود شده و از حق مالکیت نیز برخوردار شدند و همچنین فرصت‌ یافتند که مشاغل بهتری را به دست آورند. <ref>[https://rasekhoon.net/article/show/1347074 مظاهری، «دین و زندگی در امپراتوری روم»، وب‌سایت راسخون.]</ref>

برخی محققین؛ التزام زنان رومی به پوشش و حجاب را ناشی از این عقیده می‌دانند که در روم باستان، آرتمیس به‌عنوان الهه عفت مورد تقدیس قرار می‌گرفت و این الهه که دارای بدنی نیرومند، ورزیده، چابک و آراسته به زیور عفّت و تقوا دانسته می‌شد، عالی‌ترین الگو برای زنان و دختران جوان به‌شمار می‌آمد؛<ref>[https://www.jahannews.com/analysis/111102/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D8%B2%D9%86-%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D9%88%D9%85-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 «پوشش زن در یونان و روم باستان»، خبرگزاری جهان‌نیوز.]</ref> لذا برای زنان رومی رعایت حجاب امر مطلوب و ضروری تلقی می‌شد، آنها روی لباس‌شان ردای بلندی تا مچ پا، می‌­پوشیدند که استولا نام داشت، در بیرون، با چادری بلند، تمام بدن خود را به‌گونه‌ای می‏پوشاندند که چیزی از برآمدگی‌های بدن‌شان مشخص نبود.<ref>[https://www.hi-hijab.com/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/ «تاریخچـه حجـاب در دوران باســتان»، وب‌سایت های‌حجاب.]</ref> زنان رومی مانند تمام زنان دیگر به طلا و جواهرات علاقه داشتند و به آراستگی ظاهری خود اهمیت داده و موهای‌شان را رنگ می‌کردند.<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/1347074 مظاهری، «دین و زندگی در امپراتوری روم»، وب‌سایت راسخون.]</ref>

نهاد خانواده در روم باستان اهمیت جدی نداشت.<ref>[http://pajoohe.ir/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D9%85-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86__a-46552.aspx میرزایی، «جايگاه زن، خانواده»، وب‌سایت پژوهه.]</ref> رئیس خانواده،مسن‌ترین مرد خانواده یعنی پدر یا پدربزرگ بود. او خانه را کنترل کرده و روی تمام اعضای خانواده‌اش نفوذ داشت،<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/1347074 مظاهری، «دین و زندگی در امپراتوری روم»، وب‌سایت راسخون.]</ref> مالک همۀ وسایل حتی اعضای خانواده از مادر گرفته تا فرزندان و نوه‌ها دانسته می‌شد.<ref>[http://pajoohe.ir/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D9%85-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86__a-46552.aspx میرزایی، «جايگاه زن، خانواده»، وب‌سایت پژوهه.]</ref> در نظام حقوقی روم؛ شوهر حق مجازات زن را داشت و مرد می‌توانست فرزندان خود را فروخته يا به قتل رساند. ازدواج فرزندان بدون رضايت پدر امکان نداشت.<ref>[https://tvshia.com/fa/content/50453 «رفتارهای عجیب غیر انسانی با زنان قبل اسلام در ایران و روم و یونان و مقایسه با اسلام»، وب‌سایت شیعه تی‌وی.]</ref>  

دختران رومی به‌طور متوسط از ۱۲ تا ۲۰ سالگی، ازدواج می‌کردند. <ref>. [https://rooziato.com/1400358414/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D9%85-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/ برهمند، «10 حقیقتی که در باره زنان یونان و روم باستان نمی دانستید»، وب‌سایت روزیاتو.]</ref>هدف ازدواج، تولید مثل بود.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/20120325112604-1009-74.pdf رحیمی‌فر، «بررسی جایگاه زن در عهد باستان»، ص64.]</ref> ازدواج همراه با مراسم مذهبی بود؛ دختر، مذهب خانوادگی خود را ترک کرده و آیین شوهرش را قبول می‌کرد. پس از تشریفات شیرینی‌خوران، پسر انگشتری از آهن در انگشت چهارم دست چپ دختر می‌کرد. پسر و دختر در حضور جمع و رئیس روحانی شیرینی مخصوص خورده و با تشریفات به منزل داماد می‌رفتند. برای رفع سحر و جادو مشعلی را حرکت داده و پشت سر عروس وسایل پشم‌ریسی را حمل می‌کردند. زن، کلیدی را که علامت «ریاست داخلی خانه» ‌بود به‌عنوان هدیه از شوهرش دریافت می‌کرد، این نوع عروسی مخصوص خواص بود.<ref>[https://www.sayeh-news.com/fa/Main/Detail/9890/%d8%aa%d8%b1%d8%a8%db%8c%d8%aa-%d8%ae%d8%a7%d9%86%d9%88%d8%a7%d8%af%da%af%db%8c-%d9%88-%d8%a7%d9%82%d8%aa%d8%af%d8%a7%d8%b1-%d9%be%d8%af%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%af%d8%b1-%d8%b1%d9%88%d9%85-%d8%a8%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86 ناظری، «تربیت خانوادگی و اقتدار پدران در روم باستان»، روزنامه سایه.]</ref>  

در نوع دیگری ازدواج؛ پسر، دختر را می‌خرید و این مبایعه رسمی بود.<ref>[https://www.sayeh-news.com/fa/Main/Detail/9890/%d8%aa%d8%b1%d8%a8%db%8c%d8%aa-%d8%ae%d8%a7%d9%86%d9%88%d8%a7%d8%af%da%af%db%8c-%d9%88-%d8%a7%d9%82%d8%aa%d8%af%d8%a7%d8%b1-%d9%be%d8%af%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%af%d8%b1-%d8%b1%d9%88%d9%85-%d8%a8%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86 ناظری، «تربیت خانوادگی و اقتدار پدران در روم باستان»، روزنامه سایه.]</ref> نوع سوم ازدواج این بود که اگر زنی یک سال در خانۀ مردی زندگی می‌کرد، همسر قانونی او می‌شد، اگر در یک سال ۳ شب متوالی به خانه نمی‌رفت، همسرش دیگر کنترل قانونی بر او نداشت. <ref>. [https://rooziato.com/1400358414/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D9%85-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/ برهمند، «10 حقیقتی که در باره زنان یونان و روم باستان نمی دانستید»، وب‌سایت روزیاتو.]</ref>برمبنای برخی منابع؛ رومی‌ها عمدتا به دلایل سیاسی ازدواج کرده و از این طریق، قدرت خود را حفظ و تقویت می‌کردند. <ref>[https://rasekhoon.net/article/show/1347074 مظاهری، «دین و زندگی در امپراتوری روم»، وب‌سایت راسخون.]</ref>