فمینیسم: تفاوت میان نسخه‌ها

*نقش سرمایه داران و بنگاه‌های اقتصادی در قرن ۱۸ و 19<ref>افشون و توفیقیان، «فمینیسم در ترازوی نقد»، 1388ش، ص59.</ref>

سيمون دوبووار با نوشتن كتاب جنس دوم و بتي فریدان با نگارش كتاب زن فریب‌خورده تاثير اصلي و مهمي در برانگيختن موج دوم فمينيسم داشتند.<ref>سینافر، «فمینیسم، تاریخچه، امواج، گرایش‌ها و آثار مثبت و منفی جنبش‌ها»، 1401ش.</ref> طرفداران موج دوم، به بازسازی و انقلاب مفاهیم (نه فقط اصلاح مفاهیم) معتقد بودند و نظریه‌های موجود را [[جنس|جنس‌گرا]] و غیر قابل اصلاح می‌دانستند. پژوهش‌های این جنبش، فرض‌ها و تعمیم‌های حاصل از پژوهش‌های [[مردان|مردانه]] را انکار می‌کنند و به مبارزه با جهانبینی مردسالاری که فرودستی [[زنان]] را طبیعی می‌دانند، می‌پردازند. موج دوم نسبت به موج اول، گرایش تندتری داشت و فمينيست‌ها این موج، خواستار برابری كامل زن و مرد در تمامي حوزه های اجتماعی، روانی و فرهنگی بودند. برخی از نتایج موج دوم به شرح زیر است.

#[[فمینیسم مارکسیستی]]: طرفداران این گرایش با تأکید بر مادرسالار بودن جوامع اولیه، معتقدند که پیدایش مالکیت خصوصی در جوامع، سبب در بند کشیدن [[زنان]] شده‌است و تا زمانی که نظام مالکیت خصوصی وجود دارد، این اسارت وجود خواهد داشت. <ref>افشون و توفیقیان، «فمینیسم در ترازوی نقد»، 1388ش، ص65.</ref>

#[[فمینیسم سوسیال]]: این جنبش متاثر از [[فمینیسم رادیکال]] است. این گرایش به بررسی ایرادها و اشکال‌های رویکرد [[فمینیسم لیبرال|لیبرالی]] پرداخته و تلاش کرده از آنها دور بماند. در این دیدگاه، [[جنس]]، طبقه، نژاد، سن و ملیت، خود، عوامل ستم بر زنان‌اند. [[فمینیسم سوسیال]]، مردسالاری را نظامی فراتاریخی می‌داند؛ به این معنا که [[مردان]] در طول تاریخ، بر [[زنان]] اعمال قدرت نموده‌اند و معتقد است که این نظام در جوامع سرمایه‌داری شکل خاصی می‌یابد. <ref>افشون و توفیقیان، «فمینیسم در ترازوی نقد»، 1388ش، ص64.</ref>

#فمینیسم پست‌مدرن: واژه [[فمینیسم]] پست‌مدرن تداعی‌کننده مجموعه‌ای از مفاهیم و طرز فکرها در مورد [[زنان]] و مسائل [[زنان|زنانه]] است که این مفاهیم، گاه متضاد و متعارض است. این گرایش معتقد است روابطی که بر [[زنان]] تحمیل می‌شود و رفتارهایی که میان دختر و پسر تفاوت ایجاد می‌کند، موجب بردگی [[زن]] در تاریخ شده است؛ نه اموری مانند [[ازدواج]] و نقش [[مادر|مادری]]. <ref>افشون و توفیقیان، «فمینیسم در ترازوی نقد»، 1388ش، ص66.</ref>

تاسیس مدارس دخترانه به سبک جدید و اعزام دانشجو به اروپا زمینه آشنایی بیش از پیش ایرانیان با دنیای غرب و ورود افکار و اندیشه‌های فمینیستی را فراهم کرد از این رو دوران مشروطه نقطه عطف شروع فعالیت‌های مستقل زنانه به‌شمار می رود.<ref>ربیعی رودسری، «سرانجام فمینیسم در ایران»، 1385ش، ص7.</ref> در این دوره، جامعه ایران از یک نظام کاملاً سنتی به یک نظام تحول‌یافته و متأثر از فرهنگ غرب مبدّل شد. با این وجود فمینیسم در ایران، به‌مثابه یک نظریه بومی و تولدیافته در لایه‌های معرفتی فرهنگ ایرانی نبود. نظریه‌ای وارداتی بود که در تعاملات فرهنگی با غرب و با انگیزه‌های غیرمعرفتی (سیاسی – اجتماعی) به‌وجود آمد.<ref>اقبالی، ابوالفضل، ماهیت سیاسی فمینیسم در ایران، خبرگزاری دانشجو، کد خبر:۱۰۸۰۲۵۲، خرداد 1402ش.</ref>

* افتخاری، اصغر، «اثبات، مساوات یا قدرت»، مطالعات راهبردی زنان، ش9، 1379ش.  

* آقاجاني، نصرالله، «چالش فمینیسم با عدالت جنسیتی»، نشریه مطالعات راهبردي زنان، س12، ش46، 1386ش.

* آل‌بویه، علیرضا و فاطمه جمشیدی، «فمینیسم و غیراخلاقی بودن ازدواج»، نقد و نظر، س29، ش2، 1403ش.

* پاک‌نیا، محبوبه، «فمینیسم و سیاست»، فصلنامه مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، س2، ش4، 1383ش.

* توحیدفام، محمد و لیلا عیسی‌وند، «فمینیسم و دموکراسی در گذر تاریخ»، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات روابط بین‌الملل، س3، ش13، 1389ش.

* توفیقیان، خدیجه و مهدی افشون، فمینیسم در ترازوی نقد، پژوهش نامه اسلامی زنان و خانواده، ش3، 1388ش.

* جمعی از نویسندگان، فمینیسم و دانش‌های فمینیستی، ترجمه و نقد تعدادی از مقالات دایره‌المعارف فلسفی روتلیج، تهران، نشر دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، 1385ش.

* چراغی کوتیانی، اسماعیل، «هنر و زیبایی‌شناسی فمینیسم»، معرفت فرهنگی اجتماعی، س3، ش1، 1390ش.

* حاجی‌ده آبادی، محمدعلی و فهیمه زارع چاهوکی، «تبيين و بررسى معرفت‌شناسى فمينيستى»، فصلنامه اسلام و مطالعات اجتماعی، س5، ش4، 1397ش.

* دولتی، غزاله، حسینی اکبرنژاد، هاله و حسینی اکبرنژاد، حوریه، «بررسی مبانی فلسفی، اخلاقی، کلامی و آثار عملی فمینیسم»، قم، نشر معارف، 1389ش.

* ربیعی رودسری، منیژه، سرانجام فمینیسم در ایران، زمانه، س5، ش48، 1385ش.

* رودگر، نرجس، تاریخچه، گرایش، نظریات و نقد فمینیسم، تهران، سازمان ملی جوانان، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان،  1388ش.

* زروندی، نفیسه، «نقدی بر دیدگاه‌های رایج فمینیستی و تبیین پیامدهای آن»، فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده، س3، ش4، 1386ش.

* زیبایی‌نژاد، محمدرضا، خواستگاه فمینیسم در ایران، حوراء، شماره 33، 1388ش.

* ﺳﻤﯿﻊ‌آذر، علیرضا، «هنر فمینیستی زایش اندیشه های زنانه»، مجله زنان، ش143، 1386ش.

* سینافر، حبیب، فمینیسم، تاریخچه، امواج، گرایش‌ها و آثار مثبت و منفی جنبش‌ها، دهمین کنفرانس بین المللی مدیریت و علوم انسانی در ایران، دانشگاه تهران، 1401ش.

* شفیعی رودپشتی، میثم و خسروانیان، حمیدرضا، «نگاهی انتقادی بر فمینیسم اسلامی و ارزیابی میزان گرایش دانشجویان دختر به آن»، پژوهش نامه زنان، س2، ش2، 1390ش.

* عمید، حسن، فرهنگ عمید، ذیل واژه «فمینیسم»، وب‌سایت واژه یاب.

* کاستلز، مانوئل، عصر اطلاعات، اقتصاد، جامعه و فرهنگ، قدرت هویت، ترجمه افشین خاکباز، احد علیقلیان، حسن چاوشیان، جلد دوم، تهران، نشر نی، 1380ش.

* کتاب مقدس، ترجمه هنری مرتن، ویلیام گلن و فاضل‌خان‌همدانی، تهران، اساطیر، 1383ش.

* کدخدایی، محمدرضا، «مبانی مقايسه‌ ارزشی نظام حقوق زن در اسلام و فمينيسم»، مطالعات راهبردی زنان، س15، ش57، 1391ش.

* کرمی، محمدتقی، محبوبی شریعت پناهی، نسیم‌السادات، «فمینیسم اسلامی، مفاهیم و امکان‌ها»، مطالعات راهبردی زنان، س15، ش57، 1392ش.

* گاردنر، ویلیام، جنگ علیه خانواده، ترجمه معصومه محمدی، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، 1381ش.

* مشیرزاده، حمیرا، از جنبش تا نظریه اجتماعی : تاریخ دو قرن فمینیسم، تهران، شیرازه، 1381ش.

* معین، محمد، فرهنگ معین، ذیل واژه «فمینیسم»، وب‌سایت واژه یاب.

* مهدی‌پور، سارا، زنان و مبارزه آنلاین، سایت سایبرپژوه، 24 شهریور 1399ش.

* میشل، آندره، جنبش اجتماعى زنان، ترجمه هما زنجانی‌زاده، تهران، نیکا، 1383ش.

* Dictionary of Ethics، theology and society، Rosemary Radford Ruether، 1997