ویکیجنسیت:Featured articles/2025/23
زن در روم باستان؛ منزلت انسانی و نقشهای جنسیتی زنان در روم باستان.
گزارش یکسانی از موقعیت زنان در روم باستان، وجود ندارد؛ اما همۀ محققین، تمدن روم را مردسالار دانسته و نظام پدرشاهی را اساسیترین نهاد جامعه روم میدانند. مردان حاکمیت مطلق بر زنان داشته و بدون مراجعه به محکمه میتوانستند آنها را مجازات کنند. رومیها برای عفت و حجاب زنان اهمیت قایل بوده و اگر زنی مرتکب زنا میشد شوهرش میتوانست او را به قتل رساند. زنان رومی عمدتا وظیفه خانهداری را بهعهده داشته و زنان طبقات پایین در مزارع نیز کار میکردند. ریاست خانواده بهعهدۀ مسنترین مرد خانواده بود. پدر پسران خود را به کسب فضایل اخلاقی تشویق کرده، برای جنگ و کارهای بیرونی جامعهپذیر میکرد و مادر، دختران را برای امور خانهداری پرورش میداد. رومیها بر این باور بودند که زن بهدلیل کشاندن مردان به سوی شهوت، موجود مادی و فاقد منزلت انسانی است. رومیها نهتنها معتقد به بلوغ فکری و استقلال اجتماعی زن نبودند که زن را از انواع ارواح موذیه، مظهر شیطان و عامل انحراف عقل میدانستند؛ لذا زنان را بهمثابه اشیاء به ارث میبردند، از آزار دادن زن خودداری نکرده، او را از خندیدن و سخن گفتن نیز منع میکردند.
در بخش عمدهای از تاریخ روم باستان، زنان اسمی مختص به خود نداشتند. آنها را بر اساس نام طایفهای که به آن تعلق داشتند، نامگذاری میکردند. اگر خانوادهای، چندین دختر داشت، با اضافه کردن لقبی، ترتیب تولد آنها را مشخص میکردند.
هنری لوکاس، از وضعیت زنان رومی تصویری نسبتاً معتدل ارائه میدهد. برخی در وجه جمع این دو دیدگاه، روم باستان را دارای دو مقطع تاریخی دانسته و معتقدند پیش از میلاد شدیدترین تبعیض علیه زنان اعمال میشد؛ اما با ظهور مسیحیت، تبعیض جنسیتی کاهش یافت و حضور اجتماعی زنان با حفظ عفت و حجاب پذیرفته شد. دختران رومی بهطور متوسط از ۱۲ تا ۲۰ سالگی، ازدواج میکردند. هدف ازدواج، تولید مثل بود. ازدواج همراه با مراسم مذهبی بود؛ دختر، مذهب خانوادگی خود را ترک کرده و آیین شوهرش را قبول میکرد. پس از تشریفات شیرینیخوران، پسر انگشتری از آهن در انگشت چهارم دست چپ دختر میکرد. پسر و دختر در حضور جمع و رئیس روحانی شیرینی مخصوص خورده و با تشریفات به منزل داماد میرفتند.
دیگر مقالات منتخب: هنجارهای جنسیتی در خانواده مسلمان – مدیریت بدن – جنسیت از منظر سیمون دوبوار