پرش به محتوا

ویکی‌جنسیت:Featured articles/2025/35

از ویکی‌جنسیت

تصور از بدن؛ تفسیرهای متنوع بدن از امر طبیعی تا برساخت اجتماعی.
رویکردهای گوناگون علمی، تصویرها و تفسیرهای متفاوتی از بدن ارائه کرده‌اند. تصورات طبیعت‌گرایانه از سوی اصحاب علوم طبیعی، جامعه‌شناسان و رویکردهای فمینیستی، تصورات زیست‌شناسانه با چاشنی فرهنگی و رویکردهای برساخت‌گرایانه، تلفیقی و انتقادی دربارهٔ بدن‌های تحریف‌شده، گونه‌های مختلف تصور از بدن در رویکردهای متنوع علمی است که پیامدهای فراوانی را در جامعه به دنبال داشته است. امروزه تصور از بدن، در عرصه فرهنگ عمومی با انواع گوناگونی مثل رضایت یا تنفر از بدن شناخته می‌شود. تصور از بدن در عرصه نظری تنوع بسیاری یافته و انواع بدن از جمله بدن‌های گفتمانی و مادی، بدن‌های فیزیکی، ارتباطی و مصرفی، بدن‌های فردی و اجتماعی، بدن‌های پزشکی‌شده، جنسی‌شده، منضبط و سخنگو و حتی بدن زیسته در مقابل بدن پوسته‌گوشتی برای آن ذکر شده است. پیشرفت‌های گسترده در حوزه‌های پزشکی و فناوری، مفاهیم بنیادین و پذیرفته‌شده‌ای نظیر تولد، مرگ و ماهیت انسان را با چالش‌های جدی مواجه ساخته است. توسعه روش‌های کمک‌ باروری مانند لقاح مصنوعی، فناوری‌های نوین در راستای افزایش طول عمر و همچنین کاربرد گسترده پروتزها، پرسش‌های اساسی پیرامون آغاز و پایان حیات و تعریف دقیق «انسان خالص» و اجزای بدن او را مطرح می‌سازد. طبق این دیدگاه بدن و جامعه روابط دوسویه دارند. گاهی جامعه بر بدن تأثیرگذار و گاهی از آن تأثیر می‌پذیرد. در این تفسیر بدن در مرحله اول جسمانی است؛ اما جامعه به‌منزله واسطه و نتیجه تکنیک‌های بدنی است. «تکنیک‌های بدنی» ترکیبی از گفتمان، نهادها و جسمانیت بدن‌ها هستند. گفتمان‌های قدرت، تعیین‌کننده مطلق بدن‌ها نیستند؛ بلکه بیشتر به مجموعه‌ای از ایده‌ها دربارهٔ توانایی‌ها و محدودیت‌های بدن اشاره دارند. این ایده‌ها توسط خود بدن‌ها، به‌عنوان پیش‌فرض‌هایی برای درک و تفسیر خود، تجربه می‌شوند. تکنیک‌های بدنی، اگرچه معمولاً به‌عنوان اموری اجتماعی تجربه می‌شوند؛ اما تنها زمانی مصداق واقعی پیدا می‌کنند که در عمل و توسط بدن‌ها بر بدن‌های دیگر اعمال شوند.

ادامهٔ مطلب ...