زخم‌آرایی
زخم‌آرایی؛ زخم‌کردن بدن با هدف ایجاد زیبایی.
در برخی جوامع که مردم آن، پوست تیره‌تری دارند و خالکوبی در بدن آنها به‌خوبی دیده نمی‌شود از زخم‌آرایی برای زینت بدن، بهره گرفته می‌شود. در این رسم، بریدگی‌ها یا خراش‌هایی بر روی پوست بدن کودکان ایجاد می‌کنند تا پس از بهبودی زخم، شکل‌ها و نشانه‌های خاصی تا پایان عمر در بدن آنها برجای بماند.
مفهوم‌شناسی
زخم‌آرایی به‌معنای نشانه‌گذاری روی بدن با ایجاد زخم‌هایی از طریق خراش، برش، تراش، تیغ زدن و داغ گذاشتن و با هدف ماندگاری آثار آن بر روی بدن انسان است.[۱]
تاریخچه
باستان‌شناسان به نشانه‌هایی از رسم خراش‌دادن پوست بدن در میان بومیان استرالیا و نیز در مناطقی از الجزایر امروزی در قاره آفریقا دست یافته‌اند که مربوط به هزاران سال پیش است. همچنین در مجسمه‌های سنگی مربوط به حدود هزار سال قبل از میلاد مسیح در مکزیک، آثاری از برش‌های موجود در صورت و شانه‌ها در پیکره‌های انسانی موجود در نقاشی‌های سنگی دیده شده است. در دورۀ معاصر و از دهه 1980م، زخم‌آرایی در اروپا و امریکا با روش‌های مدرن شامل برندینگ لیزری و برندینگ سرد رواج یافته است. [۲]
شکل‌های زخم‌آرایی
انواع شکل‌ها و طرح‌ها در زخم‌آرایی، به فناوری و ابزارهای به‌کار رفته، بستگی دارد؛ اگر به‌وسیله ابزار فلزی و شیشه‌ای برش‌هایی در پوست ایجاد شود، زخم‌های برجای مانده مسطح است؛ اگر با قلاب یا خار برش‌هایی در پوست زده شود، زخم‌های گرد تشکیل می‌شود. در این روش، بخش‌هایی از پوست را بالا برده و سپس با تیغه برش‌هایی ایجاد می‌کنند که باعث بروز زخم روی پوست می‌شود. اگر این زخم‌ها را با جوهر یا خاک رس، خاکستر و یا باروت تماس دهند، کلوئیدهای برجسته شکل می‌گیرد.[۳]
انگاره‌های زخم‌آرایی
در جوامعی که مردمان آن دارای پوست با رنگ تیره بوده‌اند، زخم‌آرایی یک آیین اجتماعی شمرده می‌شد که ریشه در باورهای فرهنگی آنها داشت.[۴] در آفریقا زخم‌آرایی در کنار کارکرد زیبایی، بیانگر هویت گروهی و یا مراحلی از زندگی یک فرد به‌حساب می‌آمد. امروزه نیز در بخش‌هایی از سودان، زخم صورت شناساننده قبیله فرد است. در نقاط جنوبی سودان، دختران در آغاز دوران بلوغ، زخم‌آرایی می‌کنند.[۵] در باور ساکنان بنین و اتیوپی، اگر زخم تیغ بر روی بدن و چهره کودکان نباشد، آنها هم زشت به نظر می‌آیند و هم یک آفریقایی اصیل شناخته نمی‌شوند.[۶] همچنین زخم‌آرایی، نوعی خودنمایی محسوب می‌شود که با هدف ابراز عقاید و صفات فردی رخ می‌دهد.[۷] گاهی زخم روی بدن به‌منظور درمان و یا پیشگیری امراض صورت می‌گیرد؛ به‌طور مثال، زخم بالای چشم جهت بهبود درد چشم و زخم روی شقیقه جهت تسکین درد به‌کار می‌رود. [۸] زخم‌آرایی امروزه در اروپا و امریکا، از انگاره‌های سنتی قبایل کهن آفریقا و استرالیا تهی بوده و با هدف زیبایی صورت نمی‌گیرد؛ بلکه بیشتر به‌عنوان نوعی مدیریت بدن، نمایانگر رادیکال‌بودن و یا مخالفت با جریان اصلی جامعه است.[۹]
پانویس
- ↑ Grove, Emma, " The new craze in body modification", web.archive.
- ↑ Guynup, Sharon, ‘’Scarification: Ancient Body Art Leaving New Mark’, Website National Geographic.
- ↑ «Scarification», website Body Art.
- ↑ «Scarification», website Body Art.
- ↑ Guynup, ‘’Scarification: Ancient Body Art Leaving New Mark’, Website National Geographic.
- ↑ فرارو، «رسم دلخراش زخم‌آرایی»، پایگاه خبری تحلیلی 55آنلاین.
- ↑ Grove, Emma, " The new craze in body modification", web.archive.
- ↑ Guynup, ‘’Scarification: Ancient Body Art Leaving New Mark’, Website National Geographic.
- ↑ . Guynup, ‘’Scarification: Ancient Body Art Leaving New Mark’, Website National Geographic.
منابع
- «رسم دلخراش زخم‌آرایی»، وب‌سایت فرارو، تاریخ درج مطلب: 8 دی 1397ش.
- Grove, Emma, " The new craze in body modification", web.archive, visited: 13 October 2023.
- Guynup, sharon, ’Scarification: Ancient Body Art Leaving New Mark", Website National Geographic, visited: 13 October 2023.
- "Scarification", Website Body Art, visited: 13 October 2023.