زن دوستی

زن دوستی، مهرورزی به همسر به‌عنوان یک سنت دینی.

حب‌النساء یا زن‌دوستی، به‌عنوان یک سنت دینی در اسلام، از ابعاد متعالی برخوردار است و شأن زن را بسیار بالا می‌برد. سفارش آموزه‌های اسلام به زن‌دوستی در کنار محبت به نماز، گویای تاثیر شگرف این موهبت الهی، در تکامل و تعالی انسان است.

مفهوم‌شناسی

دوست داشتن، به‌معنی مهرورزیدن و دلبستگی داشتن می‌تواند رفتارهای متناسبی را در پی داشته باشد. یکی از اقسام مهرورزی، زن‌دوستی است که می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کند.

زن دوستی در آموزه‌های دینی

در سخنی از نبی ‌اکرم، محبوبیت زن و بوی خوش، هم‌تراز محبوبیت نماز قرار گرفته است. اگرچه صاحب‌نظران در استناد این روایت به پیامبر خدا، ابهام دارند، اما ذکر این روایت در متون روایی شیعه، نشان از توجه علمای شیعه به این دیدگاه دارد. در روایات دیگری نیز مضمون این دیدگاه تایید شده است؛ مثلا زن‌دوستی از اخلاق پیامبران، شاخص افزایش ایمان و از ویژگی‌های اهل‌بیت شمرده شده و زنان، مصداق خیر کثیر، معرفی شده‌اند. در برخی جوامع حدیثی شیعه، فصلی با نام «حب النساء» و «استحباب حب النساء المحللات» دربارۀ دوست‌داشتن زنان وجود دارد.

دوست داشتن زنان هدیه‌ای الهی

مفهوم «دوست‌داشتن زنان» در سخن پیامبر اکرم با صيغه مجهول «حُبِّب» آمده است که از منظر صاحب‌نظران، گویای آن است كه پيامبر خدا، گرايش عاطفى و مهرآميز خود به زن را موهبتى الهى مى‌داند. الهی بودن اين گرایش نشان از عاطفی‌بودن این میل و نه جنسی‌بودن آن دارد.

حکمت اعلام محبوبیت زن

در عصر جاهلیت، با زنان بدرفتاری می‌شد. زن را برده، پست و در رديف حيوانات مى‌دانستند و حتی دختران را زنده به‌گور مى‌كردند. زماني كه به يكي از آنها مژده فرزند دختر مي‌دادند، صورتش سياه مي‌شد، به شدت به خشم مي‌آمد، خود را از قبيله پنهان مي‌كرد و شك مي‌كرد كه آن فرزند را با قبول ننگ، نگه دارد يا زير خاك كند. با آمدن اسلام شأن و منزلت زن‌ها بالا رفت. پيامبر اكرم تلاش مى‌كرد تا نگاه پيروان خود را به زندگى خانوادگى، زن و روابط زناشويى تصحيح كند.

ابعاد متعالی محبت به همسر

پیامبر خدا، با اعلام هم‌ترازی محبوبیت زن و عطر با محبوبیت نماز، بر محوریت نماز تأکید کرده است. او در سخن دیگری، دو رکعت نمازی شخص متاهل را برتر از هفتاد رکعت نماز شخص مجرد دانسته و دو رکعت نماز با بوی خوش را از هفتاد رکعت نماز بدون آن بافضیلت‌تر معرفی کرده است. گزارش برخی از همسران پیامبر نشان می‌دهد که هرچند پیامبر به همسران خود علاقمند بود، اما هنگام نماز بی‌درنگ سخن‌گفتن با خدا را برمی‌گزید. از این منظر، عشق به جلوه‌های دنیایی با پالایش‌های شناختی و انگیزشی می‌تواند خداگونه و کمال‌آفرین باشد. از سوی دیگر همان‌طور که فرد از زن و بوی خوش لذت می‌برد، می‌تواند از نماز هم اگر به درستی انجام شود، لذت ببرد و به آرامش روانی و بصیرت دست یابد.

تبیین عرفانی از زن‌دوستی

ابن‌عربی در بررسی سخن پیامبر خدا بر این باور است که ذکر عطر و بوی خوش، پس از واژه نساء، به این دلیل است که زنان در نگاه هستی‌شناسانه، از رایحه تکوینی برخوردار هستند و برای این دیدگاه خود به یک ضرب‌المثل عربی استشهاد می‌کند که خوشبوترین عطرها را بوی دلپذیر گردن محبوب می‌داند.

تعدد ازدواج‌های پيامبر

نبی اکرم، در سن 25 سالگی با خديجه 40 ساله، ازدواج کرد و با وجود این که تعدد زوجات در فرهنگ عرب محدودیتی نداشت تا ۵۳ سالگى غیر از خدیجه همسری نداشت. از سوی دیگر، همه همسران بعدی پیامبر، به جز عايشه، بيوه بوده‌اند. برخی ازدواج‌های پیامبر با زنانى از طايفه‌هاى مختلف، به‌خاطر مصالح اجتماعى و سياسى بوده است. بعضى قبيله‌ها به همين مقدار افتخار مى‌كردند كه پيامبر، زنى از آنان گرفته و پيوند اجتماعى با آنها برقرار كرده است. در یک مورد هم، پیامبر برای شكستن سنت جاهلى منع ازدواج با زن پسرخوانده، پس از طلاق یا فوت شوهر او، زينب بنت جحش را بعد از طلاق شوهرش (زيد بن حارثه) به عقد خود درآورد تا بعد از آن مسمانان نكاح زنان مطلقه پسرخوانده خود را گناه نپندارند. در بعضى منابع تاریخی آمده است، وقتى خداوند در قرآن به حضرت محمد دستور داد که ديگر با كسي ازدواج نكند، او نفس راحتى كشيد و از شرّ درخواست‌ قبيله‌ها و مردم آسوده شد.

شاخص‌های حب همسر

1.توجه و تمرکز: شخصی که همسرش را دوست دارد، به او توجه کافی می‌کند.

2.احترام: به احساسات، نظرات و مواضع شخصی او احترام می‌گذارد.

3.پشتیبانی: در موقعیت‌های دشوار و نیازمندی‌های زندگی پشتیبان همسرش است.

4.ابراز احساسات مثبت: به او محبت می‌کند و به‌طور منظم و صادقانه به او علاقه خود را نشان می‌دهد.

5.صداقت و اعتماد: صداقت و اعتماد از مهم‌ترین نشانه‌های دوست داشتن است.

6.حمایت: برای پشتیبانی و حمایت از همسرش تلاش می‌کند.

مزایای دوست داشتن همسر

دوست داشتن همسر، به فرد احساس آرامش، امنیت و انگیزه می‌دهد که به رابطه خود با همسر توجه کند و آن را قوی‌تر کند. افزایش اعتماد به نفس، کاهش استرس، افزایش نشاط، افزایش قابلیت‌ها و رضایت، بهبود در روابط جنسی، افزایش سطح سلامتی و بهبود شخصیت فرزندان، از جمله فواید دوست داشتن همسر است. تاکید بر محبت به زنان، از جمله راهکارهای تحکیم روابط عاطفی میان شوهر و بانو و زمینه‌ساز پذیرش مسئولیت مهم تربیت فرزند است.

منابع

• قرآن كريم.
• ابن‌عربی، محی‌الدین، فصوص الحکم، قاهره، مکتبه الثقافه الدینیه، 1427ق.
• جزایری، محمدعلی، ‌دروس اخلاق اسلامی، قم، مركز مديريت حوزه علميه قم، 1388ش.
• دلشاد تهرانی، مصطفی، سیره نبوی، منطق عملی، تهران، دریا، 1383ش.
• «دوست داشتن یعنی چه»، وب‌سايت ذهن موفق پارسيان، تاريخ بازديد: 7 اسفند 1402ش.
• دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: 14 خرداد 1403ش.
• راد، علی و مجلسی‌راد، زینب، «اعتبارسنجی روایات فتنه بودن زنان»، علوم حدیث، دوره 19، ش71، 1393ش.
• شاملي، عباسعلي، «با پیامبر در ساحت عشق و محبت، راهبردی در بهینه‌سازی تربیت عاطفی و هیجانی»، ترجمه هادی حسین‌خانی، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 20 اسفند 1387ش.
• شوشتري، محمدتقي، قاموس الرجال، قم، اسلامی ، چاپ دوم، 1410ق.
• شیخ حر عاملی، محمد، وسائل الشیعه، قم، مؤسسة آل‌البیت لاحیاء التراث، 1416ق.
• شیخ صدوق، الخصال، به تحقيق على‌اكبر غفارى، قم، جامعه مدرسين‌، 1362ش.
• شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1413ق.
• طباطبائی، محمدحسین، سنن النبی، ترجمه و ویراست محمدهادی فقهی، تهران، اسلامیه، 1366ش.
• کلینی، محمد، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1407ق.
• محدث نوری، میرزاحسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، موسسه آل‌البیت، بی‌تا.