قانون حجاب در فرانسه

افزودن پیوند
از ویکی‌جنسیت

قانون حجاب در فرانسه؛ اصرار و پافشاری عجیب فرانسه بر محدود و ممنوع کردن قانونی حجاب.

قانون حجاب در فرانسه، کشوری با بیشترین جمعیت مسلمان در اروپا، همواره موضوعی عجیب، غیرطبیعی و بحث برانگیز بوده است. تاکنون چندین بار حجاب در فرانسه، از طریق قوانین متعدد محدود شده است. ممنوعیت حجاب در فرانسه موارد مختلفی از جمله حجاب دختران زیر 18 سال، حجاب در مدارس دولتی، پوشیدن نقاب و برقع در مکان‌های عمومی و استفاده از حجاب و سایر نمادهای مذهبی در مسابقات ورزشی مثل بورکینی (مایوی اسلامی) در استخر را شامل می‌شود.

جمعیت مسلمانان فرانسوی

فرانسه دارای بزرگترین جمعیت مسلمان در میان کشورهای اروپایی است. در سال 2010م جمعیت مسلمان فرانسه 4704000، یعنی 7.5 درصد کل جمعیت این کشور، تخمین زده شده است و انتظار می‌رود در 20 سال آینده به 10.3 درصد افزایش یابد.[۱] تعداد زنانی که از حجاب تمام صورت در فرانسه استفاده می‌کنند، از سال 2005م به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است.[۲] اما دولت‌مردان و سیاست‌گذاران فرهنگی در فرانسه بیشتر نگران پذیرش حجاب به عنوان یک حق شهروندی برای مسلمانان از سوی سایر شهروندان فرانسوی است.

تاریخچه منع قانونی حجاب در فرانسه

از راست: بورکینی(مایو اسلامی)، برقع، نقاب

حجاب، بیشتر به معنای پوشاندن موی سر، یکی از عناصر نمادین محسوب می‌شود که موجب تقابل دولت فرانسه با آن بوده است. این رویارویی در سال 1989م با اخراج سه دختر نوجوان محجبه از دبیرستانی در کریل آغاز شد که به مدت سه سال ادامه داشت. در انتها، دولت حجاب را ممنوع کرد؛ به این دلیل که افکار عمومی فرانسه، حجاب را یک نماد مذهبی، و نه فرهنگی می‌دانست. طبق اعلام وزارت کشور فرانسه، در سال 1996م، 15000 دختر مسلمان با‌حجاب بودند، که نمودی از بنیادگرایی اسلامی تلقی می‌شد[۳]

همچنین، در 15 مارس 2004، دولت فرانسه ضمن تصویب قانون ممنوعیت استفاده از نمادهای مذهبی «آشکار» در مدارس دولتی، حجاب را ممنوع کرد.[۴]

علاوه بر این، در اکتبر 2010 قانونی به رأی گذاشته شد و در 11 آوریل 2011 وضع گردید که به موجب آن، هر نوع پوشش‌ صورت، شامل نقاب[۵] و برقع[۶] در مکان‌های عمومی ممنوع و در ازای نقض این قانون، جریمه 150 یورویی یا الزام به حضور در دوره‌های آموزشی مرتبط با حقوق شهروندی فرانسه مقرر شد.[۷] فرانسه اولین کشور اروپایی است که قانون ممنوعیت پوشش روبنده یا نقاب در آن اجرا می‌شود.[۸]

همچنین، در سال 2021م، سنای فرانسه ممنوعیت پوشش روسری برای دختران زیر 18 سال و همراهان‌شان در گردش‌های دسته‌جمعی مدارس را تصویب کرد که ممنوعیت بورکینی[۹][۱۰] در استخرها نیز بخشی از این مصوبه است. البته قانونی شدن آن منوط به تصویب مجمع ملی فرانسه بود.[۱۱] شورای حکومتی فرانسه در سال 2022م، ابطال مجوز استفاده از بورکینی یا مایوی اسلامی زنان در استخرهای عمومی شهر گرنوبل را تأیید کرد. پیش از این نیز در سال ۲۰۱۶م، چند شهر ساحلی استفاده از بورکینی را در سواحل ممنوع کرده بودند.[۱۲]

مجلس سنای فرانسه سرانجام در ژانویه 2022م، به ممنوعیت استفاده از حجاب و سایر نمادهای مذهبی در مسابقات ورزشی، با 160 رأی موافق و 143 رأی مخالف، رأی مثبت داد.[۱۳]

حقوق بشر در فرانسه

بررسی‌ قانون اساسی فرانسه نشان می‌دهد، قوانین فرانسه، در برخی موارد با قوانین حقوق بشر مغایرت دارند.[۱۴] [۱۵] سکولاریسم یا در زبان فرانسوی laïcité یک ارزش بنیادین و یک اصل اساسی در جمهوری فرانسه است که ریشه در انقلاب فرانسه دارد. سکولاریسم مفهومی است که جدایی کلیسا از دولت را بنا نهاده و از دخالت مذهب در سیاست و امور حکومت جلوگیری می‌کند، همچنین بیان می‌دارد که ادیان به حوزه خصوصی تعلق دارند. در سال 1905م، قانونِ جدایی کلیسا از دولت، «آزادی انجام یک دین» را به رسمیت شناخت؛ اما در عین حال، دولت را از به رسمیت شناختن یا تأمین مالی هر دینی منع کرد. در سال‌های گذشته، بحث سکولاریسم در فرانسه بیشتر بر مذهب‌های دیگری غیر از کاتولیک که اولین دین در فرانسه قبل از اسلام است، متمرکز شده است.[۱۶]

این در حالی است که ماده 1 قانون اساسی 1958م، فرانسه (قانون اساسی 4 اکتبر 1958مف فرانسه، به‌روز رسانی در ژانویه 2015م) بیان می‌دارد که «فرانسه یک جمهوری تفکیک ناپذیر، سکولار، دموکراتیک و اجتماعی است که برابری همه شهروندان را بدون در نظر گرفتن منشاء، نژاد یا مذهب در برابر قانون تضمین می‌کند و به همه اعتقادات مذهبی احترام می‌گذارد.»[۱۷]

علاوه بر این، ماده 4 اعلامیه حقوق بشر و شهروند 1789م، مندرج در قانون اساسی فرانسه، اعلام می‌دارد: «آزادی عبارت است از توانایی انجام تمام کارهایی که به دیگران آسیبی نمی‌رساند؛ بنابراین، اعمال حقوق طبیعی هر فرد محدودیتی ندارد، به جز مواردی که برای سایر اعضای جامعه بهره‌مندی از همین حقوق را تضمین می‌کند. این حدود را فقط قانون می‌تواند تعیین کند.»[۱۸]

همچنین، در ماده 10 این اعلامیه عنوان گردیده: «نباید برای هیچ کس به خاطر عقاید او، حتی عقاید دینی، مزاحمت ایجاد کرد، مشروط بر این‌که تجلی آن مخل نظم عمومی مقرر در قانون نباشد.» [۱۹]

وضعیت حجاب در فرانسه

نظرسنجی در مورد پوشیدن بورکینی

نظرسنجی_در_مورد_بورکینی_در_فرانسه

طی یک نظرسنجی در فرانسه، با طرح این پرسش که «آیا شما با پوشیدن بورکینی در سواحل موافق هستید یا مخالف؟» نظر افکار عمومی این کشور در خصوص پوشیدن بورکینی در سواحل فرانسه در اوت 2016 مورد بررسی قرار گرفت. در این گزارش که توسط بخش تحقیقات Statista در 25 اوت 2016 منتشر شده است، 64 درصد از افراد مورد بررسی در این نظرسنجی، با پوشیدن این نوع لباس شنا مخالف بوده‌اند.[۲۰]

آمار زنان محجبه در فرانسه

گزارش منتشر شده توسط بخش تحقیقات سایت Statista در 21 ژوئن 2022، نسبت زنان مسلمان فرانسوي را كه روسري (اعم از «حجاب سر» یا «نقاب») مي‌پوشند در سال 2019م، با توجه به فراواني، نشان مي‌دهد. بر این اساس، در سال 2019م، 31 درصد از زنان مسلماني كه در فرانسه زندگي مي‌كنند روسري مي‌پوشند. در مقابل، 58 درصد اعلام کردند که هرگز روسري نپوشیده‌اند.[۲۱]

نقش اعتقادات مذهبی در حجاب

براساس آمار به دست آمده از نظرسنجی که در بخش تحقیقات سایت Statista در 21 ژوئن 2022م، منتشر شده، دلایل زنان مسلمان فرانسوی برای استفاده از نقاب، روسری یا هر نوع دیگری از حجاب در فرانسه در سال 2019م، نشان داده شده است. طبق این گزارش، 60 درصد از زنان مسلمان فرانسوی پاسخ دهنده به این نظرسنجی، به دلیل «تقیدات مذهبی» حجاب دارند.[۲۲]

بر اساس برخی یافته‌های کلیدی از گزارش Open Society Foundations، والدین/شوهران هیچ تأثیری بر انتخاب دختر/همسرشان برای پوشیدن حجاب کامل صورت ندارند. اکثر زنانی که از پوشش نقاب استفاده می‌کنند‌، ادعای آزادی مذهب خود را دارند. آنها می‌گویند که پوشیدن نقاب، انتخاب خودشان است و مجبور به پوشیدن آن نشده‌اند. برخلاف ادعای دولت فرانسه، زنان مسلمان آزادانه حجاب را انتخاب می‌کنند و مجبور به پوشیدن آن نمی‌شوند.[۲۳]

از راست: کیپا، عمامه، روسری، صلیب، قبای_مسیحی، نقاب_یا_روبنده

حمایت دانش آموزان از نمادهای مذهبی

بر اساس گزارش منتشرشده در سایت Statista در 5 جولای 2021م، یک نظرسنجی در فرانسه درباره‌ این پرسش انجام گرفته است که آیا از پوشیدن نمادهای مذهبی آشكار مثل صلیب، روسری، کیپا (کلاه مردان یهودی)، توربان یا عمامه، قبای مسیحی و کساء بودایی، حمایت می‌کنید یا خیر. بر اساس نتایج حاصل از این نظرسنجی، تا ابتدای سال 2021م، ميزان حمايت از نمادهای مذهبي مورد استفاده‌ی دانش‌آموزان در محیط مدرسه، در بين دانش‌آموزان دبيرستاني در فرانسه نسبتاً بالا بود. طبق منابع موجود، از هر دو دانش‌آموز دبيرستاني، بيش از يك نفر (52 درصد) از پوشيدن نمادهاي مذهبي آشكار، مثل روسري یا کیپا (کلاه یهودی)، در میان دانش‌آموزان دبیرستان‌های دولتی حمايت می‌کردند؛ در حالي‌كه اين نسبت، دو برابر بيشتر از اين ميزان در جمعيت بزرگسال (25 درصد) است.[۲۴]

آمار جمعیت مسلمانان فرانسه

پانویس

  1. ↑ “The future of the global Muslim population; Region: Europe”, Pew Research Center, 27 January 2011.
  2. ↑ “The debate on the veil in France”, Wikigender, 9 December 2022.
  3. ↑ .Global Muslim diaspora: Muslim communities and minorities in non-OIC countries, Organization of Islamic cooperation: The statistical, economic and social research and training center for Islamic countries (SESRIC), 2019, p.23
  4. ↑ .Global Muslim diaspora: Muslim communities and minorities in non-OIC countries, Organization of Islamic cooperation: The statistical, economic and social research and training center for Islamic countries (SESRIC), 2019, p.23
  5. ↑ (حجاب کامل تمام صورت به استثنای چشم‌ها)
  6. ↑ (پوشش تمام بدن به جز چشم‌ها که با لایه‌ای شفاف محافظت می‌شود)
  7. ↑ “The debate on the veil in France”, Wikigender, 9 December 2022.
  8. ↑ «تائید قانون ممنوعیت حجاب در فرانسه توسط دادگاه اروپا»، خبرگزاری خاورمیانه، 1393.
  9. ↑ (مایوی اسلامی زنان که تمام بدن به جز صورت و دست‌ها و پاها را می‌پوشاند)
  10. ↑ «مایوی اسلامی»، ویکی پدیا، 15 ژوئن 2022.
  11. ↑ «فرانسه به دنبال ممنوع کردن روسری برای دختربچه‌ها»، دویچه وله، 23 فروردین 1400.
  12. ↑ «فرانسه به دنبال ممنوع کردن روسری برای دختربچه‌ها»، دویچه وله، 23 فروردین 1400.
  13. ↑ Woodyatt, et al, “French lawmakers have proposed a hijab ban in competitive sports. The impact on women could be devastating”, CNN, 1 February 2022.
  14. ↑ غلامی، «نقد ممنوعیت پوشش مذهبی به عنوان حقوق بشر در فرانسه»، ص31-7
  15. ↑ «سازمان ملل منع حجاب در فرانسه را محکوم کرد»، ستاد حقوق بشرجمهوری اسلامی ایران، 18 مرداد 1401.
  16. ↑ "French public opinion on the defense of secularism in France 2017", Statista, 21 Jun 2022.
  17. ↑ Constitution of the French Republic, National Assembly, 4 October 1958 (Version updated January 2015).
  18. ↑ Constitution of the French Republic, National Assembly, 4 October 1958 (Version updated January 2015).
  19. ↑ Constitution of the French Republic, National Assembly, 4 October 1958 (Version updated January 2015).
  20. ↑ “Public opinion on the wearing of the burkini at the beach in France August 2016”, Statista, 25 Aug 2016.
  21. ↑ “Share of French Muslim women wearing the hijab in France 2019, by frequency”, Statista, 21 Jun 2022.
  22. ↑ “Reasons for wearing the hijab among French Muslim women in France 2019”. Statista, 21 Jun 2022.
  23. ↑ “The debate on the veil in France”, Wikigender, 9 December 2022.
  24. ↑ Jeudy, “French students supporting religious symbols in public services 2021, by religion”, Statista, 5 Jul 2021.

منابع

  • «تائید قانون ممنوعیت حجاب در فرانسه توسط دادگاه اروپا»، خبرگزاری خاورمیانه، 1393ش.
  • «سازمان ملل منع حجاب در فرانسه را محکوم کرد»، ستاد حقوق بشرجمهوری اسلامی ایران، 18 مرداد 1401.
  • «فرانسه به دنبال ممنوع کردن روسری برای دختربچه‌ها»، دویچه وله، 23 فروردین 1400ش.
  • «مایوی اسلامی»، ویکی پدیا، 15 ژوئن 2022.
  • غلامی، علی، «نقد ممنوعیت پوشش مذهبی به عنوان حقوق بشر در فرانسه»، نشریه حقوق بشر و شهروندی، ش1، تهران: دانشگاه امام صادق(ع)، بهار و تابستان 1395.
  • "French public opinion on the defense of secularism in France 2017", Statista, 21 Jun 2022.
  • “Public opinion on the wearing of the burkini at the beach in France August 2016”, Statista, 25 Aug 2016.
  • “Reasons for wearing the hijab among French Muslim women in France 2019”. Statista, 21 Jun 2022.
  • “Share of French Muslim women wearing the hijab in France 2019, by frequency”, Statista, 21 Jun 2022.
  • “The debate on the veil in France”, Wikigender, 9 December 2022.
  • “The future of the global Muslim population; Region: Europe”, Pew Research Center, 27 January 2011.
  • Constitution of the French Republic, National Assembly, 4 October 1958 (Version updated January 2015).
  • Global Muslim diaspora: Muslim communities and minorities in non-OIC countries, Organization of Islamic cooperation: The statistical, economic and social research and training center for Islamic countries (SESRIC), 2019, pp.23-24;
  • Jeudy, Lucei, “French students supporting religious symbols in public services 2021, by religion”, Statista, 5 Jul 2021.
  • Woodyatt, Amy, et al, “French lawmakers have proposed a hijab ban in competitive sports. The impact on women could be devastating”, CNN, 1 February 2022.
برگرفته از «https://fa.gender.wiki/w/index.php?title=قانون_حجاب_در_فرانسه&oldid=36728»