ویکی‌جنسیت:Featured articles/2025/08
مالکیت بدن؛ حق تصرف انسان در بدن خویش.
مالکیت بدن از موضوعات محوری در حوزه جنسیت است. مالکیت بدن به‌ویژه مالکیت نسبت به بدن زن در انگاره‌های مختلف تفسیرهای متفاوتی دارد؛ در انگاره مردسالار، زن موجود تبعی بوده و مرد نه‌تنها مالک بدن خود که عمدتا مالک بدن زن نیز به‌شمار می‌رود. در انگاره اومانیستی، زنان و مردان، مالکان جسم و جان خود هستند و نحوۀ تصرف در بدن از امور شخصی بوده و دخالت دیگران در حریم خصوصی افراد غیر قانونی محسوب می‌شود. در نگرش اسلام، مالک حقیقی هستی از جمله بدن انسان، خداوند است و انسان نسبت به بدن خود صرفا سلطنت داشته و در حد مشروع، حق تصرف دارد. واژۀ مال در لغت به‌معنای ثروت، دارایی، ملک یا آن چیزی است که در تصرف شخصی باشد. مالکیت در اصطلاح مفهومی است که به رابطۀ خاص بین مالک و ملک اشاره می‌کند و به موجب آن مالک، امکان هرگونه تصرف و سلطۀ اختصاصی در ملک را می‌یابد. این سلطه گاهی تکوینی است که به آن مالکیت حقیقی گفته می‌شود مانند مالکیت خداوند نسبت به جهان هستی یا مالکیت انسان بر صـورت‌های‌اشـیاء در ذهـن خـود. گاهی این سلطه قراردادی است که از آن تعبیر به مالکیت اعتباری می‌شود مثل مالکیت انسان نسبت به اموال خود.
از منظر دینی؛ مالکیت حقیقی خداوند مطلق بوده و در صورت تزاحم با مالکیت‌های اعتباری انسان‌ها، مقدم و برتر از آنها است. فقها هرچند در نوع رابطه انسان با بدنش اختلاف نظر دارند؛ برخی آن را نوعی مالکیت می‌دانند ولی امام خمینی معتقد است؛ انسان مالک بدن خود نبوده بلکه نسبت به آن سلطنت دارد، سلطنت غیر از ملکیت بوده و از احکام آن به‌شمار می‌آید. اجماع فقهی است که انسان‌ها صرفا در محدوده عقل و شرع بر بدن خود سلطنت داشته و در همین حدود حق تصرف را نیز دارند.
دیگر مقالات منتخب: سرکوب میل جنسی – ورزش بانوان – هنجارهای جنسیتی در خانواده مسلمان