ویکی‌جنسیت:Featured articles/2025/13
جنسیت و عقل، عرصه‌های اثرگذاری جنسیت بر عقل.
جنسیت و عقل، مناسباتی دارند که عموما در چارچوب اثرگذری و اثرپذیری آنها فهم می‌شود. انسان، نوعی است که صورت‌های نوعی دیگری مثل صورت‌های حیوانی، نباتی و جمادی را در بر دارد و آنها را تدبیر می‌کند. دسته‌بندی به مذکر و مونث، از صورت نباتی آغاز می‌شود.
عقل در لغت، به قوای ذهنی گفته می‌شود که اندیشیدن، ادراک حسن و قبح، رفتار معنوی انسان، و مانند آن را هدایت می‌کند و در اصطلاح بر حسب انواع مختلفی چون نظری، عملی و ابزاری، معانی مختلفی چون قوه شناخت باورهای بنیادین، هستی‌هایی که با اراده انسان تکوین می‌یابند، یا ابزار تسلط آدمی بر طبیعت، یافته است. فیلسوفان مسلمان، صور مختلف رابطه عقل و ابعاد جسمانی را می‌پذیرند و برای عوامل فرهنگی، تاریخی و اجتماعی نیز تاثیر مهمی قائل هستند، اما برخی از این صور را حاصل انحراف از ذات و هویت انسانی دانسته و عوامل فرهنگی و تاریخی را که خود محصول انسانی هستند، در آن موثر می‌دانند. در الگوی مطلوب، عقل در مراتب عالی خود، فارغ از ابعاد جسمانی و جنسی بوده و زن و مرد برای تکامل خود به‌طور یکسان به هدایت و استفاده از آن نیاز دارند و زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی باید زمینه‌های فعلیت یافتن آن را برای زنان و مردان به گونه‌ای یکسان فراهم آورد. عقل ابزاری نیز که از ابعاد مادی وجود انسان اثر می‌پذیرد، از جهت نیاز و کابرد فایده‌ای یکسان برای همه ندارد، بلکه در فرایند تقسیم‌کار، توزیع متفاوت و در عین حال متعادل در بخش‌های مختلف اجتماعی ضروری و لازم است و در مراتب این تقسیم، برای جنس و جنسیت باید سهمی عادلانه در نظر گرفت.
دیگر مقالات منتخب: هدفمندی میل جنسی – هنجارهای جنسیتی در خانواده مسلمان – جامعه‌پذیری جنسیتی در خانواده