مهدی مهدوی (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
از منظر اندیشمندانی مانند وبلن و زیمل، ساختارهای کلان جامعه چگونگی ارتباط بدن و مصرف را تعیین می‌کند. در اجتماعاتی که نیازهای اقتصادی اولویت اصلی است، مصرف، مقوله اقتصادی قلمداد شده و تامین‌کننده نیازهای جسمانی تفسیر می‌شود؛ چنانچه در نگاه کلاسیک علوم انسانی مصرف پدیده اقتصادی است. در همه این دیدگاه‌ها مصرف ارتباط نزدیکی با بدن و جنسیت دارد.<ref>-کرایب، نظریه اجتماعی مدرن، 1388ش، ص277.</ref> | از منظر اندیشمندانی مانند وبلن و زیمل، ساختارهای کلان جامعه چگونگی ارتباط [[بدن]] و مصرف را تعیین می‌کند. در اجتماعاتی که نیازهای اقتصادی اولویت اصلی است، مصرف، مقوله اقتصادی قلمداد شده و تامین‌کننده نیازهای جسمانی تفسیر می‌شود؛ چنانچه در نگاه کلاسیک علوم انسانی مصرف پدیده اقتصادی است. در همه این دیدگاه‌ها مصرف ارتباط نزدیکی با بدن و جنسیت دارد.<ref>-کرایب، نظریه اجتماعی مدرن، 1388ش، ص277.</ref> | ||
==رویکردهای نظری== | ==رویکردهای نظری== | ||
برخی‌اندیشمندان، پیوند تجارب کامل انسان با‌اندام‌های حسی را مورد توجه قرار داده‌اند؛ به‌عنوان نمونه مارکس آگاهی تازه‌ای به نقش بدن افزود و ایدۀ ساخت محیط زیست از طریق کار را مطرح کرد. از | برخی‌اندیشمندان، پیوند تجارب کامل انسان با‌اندام‌های حسی را مورد توجه قرار داده‌اند؛ به‌عنوان نمونه مارکس آگاهی تازه‌ای به نقش بدن افزود و ایدۀ ساخت محیط زیست از طریق کار را مطرح کرد. از نظر هایدگر، درک انسان از انسانیت، زمانی معنا پیدا می‌کند که درکی از میرایی به‌مثابه یک مسئله بدنی داشته باشد. ساندل باور دارد که توانایی پذیرش ارزش‌ها تنها از راه تجربه جسمانی حاصل می‌شود. فوکو در تحلیل بدن و [[مدیریت بدن|مدیریت آن]]، مسئله مراقبت‌های بدنی را به‌منزله عامل کنترل‌کننده زندان‌ها مطرح کرد و پیوند بدن و قدرت را از طریق زندان مورد بررسی قرار داد. فمینیست‌ها، مصرف زیبایی‌شناختی بدن عریان را زیر سئوال بردند و معتقدند بدن عریان بهدلیل ارزش ذاتی مصرف نمی‌شود و زمینه‌هایی همچون پدرسالاری یا ایدئولوژی قدرت در غرب، ارزش بدن عریان را برساخته‌اند. امبرتواکو بدن را ماشین ارتباطی دانست که از طریق فرایندها‌ی مصرفی نظیر پوشش، استفاده از جواهرات یا نمایه‌هایی مثل خال‌کوبی، ورزیدگی بدنی و رژیم غذایی کسب هویت می‌کند و با محیط سازگار می‌شود یا در برابر آن مقاومت می‌کند. در نهایت نگاه به بدن از یک پدیده خشن طبیعی به پدیده‌ای فرهنگی تغییر کرد.<ref>- ادگار و سجویک، مفاهیم کلیدی در نظریه فرهنگی، 1388ش، ص95.</ref> | ||
==عوامل مؤثر بر ارتباط بدن و مصرف== | ==عوامل مؤثر بر ارتباط بدن و مصرف== | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
اقتضائات موقعیتی، به‌منزله اصل کلی حاکم بر ارتباط مصرف و بدن است. براساس مشاهدات جامعه‌شناسان، بسیاری از مصارف، تظاهری است و نقش زنان و مردان در مصارف تظاهری، متفاوت است. بسیاری از نیازها محصول صنعت فرهنگ بوده و کاذب است. نحوه مصرف بر نحوه شکل‌گیری شخصیت افراد تاثیر دارد. طبق اصول دینی نیز باید مصرف‌کننده میزان کافی برای تامین نیازهای واقعی و میزان تاثیر رفتارهای خود بر اطرافیان را در نظر بگیرد. مثلا حاکمان با رعایت وضعیت کلی جامعه تلاش کنند که ضعیف‌ترین اشخاص، دچار یاس و ناامیدی نشوند.<ref>. شریف رضی، نهجالبلاغه، 1379ش، خطبه209.</ref> مسئله الگو بودن نیز باید مورد توجه باشد، کسانی که گروه مرجع هستند، محدودیت‌های بیشتری در برخی مصارف اقتصادی و فرهنگی دارند. عدالت اجتماعی نیز یک اصل اساسی در ارتباط با مسئله مصرف و بدن است؛ هیچ‌کسی حق ندارد بهدلیل بهره‌مندی بیشتر، دیگران را استثمار کند و با سوءاستفاده از موقعیت خود به دیگران ظلم کند؛ <ref>. شریف رضی، نهج البلاغه، نامه 45، ، 1404ق.</ref><ref> سوره یونس، آیه 83.</ref> بلکه برعکس قشر محروم در اموال متمولین، دارای حق مشروع هستند؛ <ref>. سوره ذاریات، آیه 19.</ref> اما اگر شرایط کلی جامعه خوب باشد، مصارف حلال ن تنها جایز بلکه وظیفه است.<ref>0 سوره اعراف، آیه31.</ref> | اقتضائات موقعیتی، به‌منزله اصل کلی حاکم بر ارتباط مصرف و بدن است. براساس مشاهدات جامعه‌شناسان، بسیاری از مصارف، تظاهری است و نقش زنان و مردان در مصارف تظاهری، متفاوت است. بسیاری از نیازها محصول صنعت فرهنگ بوده و کاذب است. نحوه مصرف بر نحوه شکل‌گیری شخصیت افراد تاثیر دارد. طبق اصول دینی نیز باید مصرف‌کننده میزان کافی برای تامین نیازهای واقعی و میزان تاثیر رفتارهای خود بر اطرافیان را در نظر بگیرد. مثلا حاکمان با رعایت وضعیت کلی جامعه تلاش کنند که ضعیف‌ترین اشخاص، دچار یاس و ناامیدی نشوند.<ref>. شریف رضی، نهجالبلاغه، 1379ش، خطبه209.</ref> مسئله الگو بودن نیز باید مورد توجه باشد، کسانی که گروه مرجع هستند، محدودیت‌های بیشتری در برخی مصارف اقتصادی و فرهنگی دارند. عدالت اجتماعی نیز یک اصل اساسی در ارتباط با مسئله مصرف و بدن است؛ هیچ‌کسی حق ندارد بهدلیل بهره‌مندی بیشتر، دیگران را استثمار کند و با سوءاستفاده از موقعیت خود به دیگران ظلم کند؛ <ref>. شریف رضی، نهج البلاغه، نامه 45، ، 1404ق.</ref><ref> سوره یونس، آیه 83.</ref> بلکه برعکس قشر محروم در اموال متمولین، دارای حق مشروع هستند؛ <ref>. سوره ذاریات، آیه 19.</ref> اما اگر شرایط کلی جامعه خوب باشد، مصارف حلال ن تنها جایز بلکه وظیفه است.<ref>0 سوره اعراف، آیه31.</ref> | ||
==پیامدهای مصرف تظاهری== | |||
طبقات بالای جامعه، به‌مصرف [[مصرف نمایشی|نمایشی]] و تفننی، شهرت دارند.<ref>شریعتی، تاریخ تمدن، 1378ش، ص36</ref> آنها مصرف خود را با هدف متمایز شدن از دیگران، برنامه‌ریزی می‌کنند، که اصالت مصرف را به‌دنبال دارد و موجب کاهش آسایش و فراغت<ref>شریعتی، انسان بی‌خود، 1379ش، ص258.</ref> و حاکمیت روزمرگی می‌شود.<ref>شریعتی، چه باید کرد، 1378ش، ص189</ref> این افراد مرفه به‌ویژه زنان، برای فراموشی پوچی و بی‌معنایی زندگی خود، به‌مصرف تظاهری و خرید لباس‌های گران‌قیمت و جواهر آلات روی می‌آورند، اما این رویکرد نتیجه‌ای جز اعتیاد به خرید و مسخ‌شدگی ندارد. قابلیت خرید این افراد تنها وجه تمایزشان از حیوانات است.<ref>شریعتی، زن، 1390ش، ص143و144</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
قرآن. | |||
*اردبیلی، احمد، زبدة البیان فی براهین احکام القرآن، قم، مؤمنین، 1378ش. | *اردبیلی، احمد، زبدة البیان فی براهین احکام القرآن، قم، مؤمنین، 1378ش. | ||
*ادگار،اندرو و سجویک، پیتر، مفاهیم کلیدی در نظریه فرهنگی، ترجمه ناصرالدین علی نقویان، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، 1388ش. | *ادگار،اندرو و سجویک، پیتر، مفاهیم کلیدی در نظریه فرهنگی، ترجمه ناصرالدین علی نقویان، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، 1388ش. | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۹: | ||
*حیدری، میلاد، «مصرف‌گرایی و نیاز کاذب در دنیای مدرن»، روزنامه جوان، تاریخ درج مطلب: 10 دی 1402ش. | *حیدری، میلاد، «مصرف‌گرایی و نیاز کاذب در دنیای مدرن»، روزنامه جوان، تاریخ درج مطلب: 10 دی 1402ش. | ||
*ریتزر، جورج، نظریه جامعه‌شناسی، ترجمه هوشنگ نائبی، تهران، نی، 1393ش. | *ریتزر، جورج، نظریه جامعه‌شناسی، ترجمه هوشنگ نائبی، تهران، نی، 1393ش. | ||
*سعیدی، علی‌اصغر، «بازاندیشی مصرف‌کننده یا مصرف تظاهری در ارتباطات سیار»، | *سعیدی، علی‌اصغر، «بازاندیشی مصرف‌کننده یا مصرف تظاهری در ارتباطات سیار»، مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 4، 1384ش. | ||
*شریعتی، علی، تاریخ تمدن (مجموعه آثار 12)، تهران، قلم چاپ و صحافی پژمان، 1378ش. | |||
*شریعتی، علی، چه باید کرد (مجموعه آثار 20)، تهران، قلم چاپ مهارت، 1378ش. | |||
*شریعتی، علی، انسان بی‌خود (مجموعه آثار 25)، تهران، قلم چاپ پژمان، 1379ش. | |||
*شریعتی، علی، زن (مجموعه آثار شماره 21)، بی‌جا، کتاب سبز، 1390ش. | |||
*شریف رضی، محمد، نهج البلاغة (للصبحی صالح)، قم، هجرت، 1404ق، | *شریف رضی، محمد، نهج البلاغة (للصبحی صالح)، قم، هجرت، 1404ق، | ||
*شریف رضی، محمد، نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، قم، مشهور، 1379ش. | *شریف رضی، محمد، نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، قم، مشهور، 1379ش. | ||
| خط ۶۹: | خط ۷۸: | ||
*Aaken،Dominik van، Splitter Violetta، and Seidl،David، Why do corporate actors engage in pro-social behavior? (A Bourdieusian perspective on corporate social responsibility)، University of Zurich، Department of Business Administration، UZH Business Working Paper No. 319، October 17، 2012. | *Aaken،Dominik van، Splitter Violetta، and Seidl،David، Why do corporate actors engage in pro-social behavior? (A Bourdieusian perspective on corporate social responsibility)، University of Zurich، Department of Business Administration، UZH Business Working Paper No. 319، October 17، 2012. | ||
[[رده: ویکی‌جنسیت]] | [[رده: ویکی‌جنسیت]] | ||
[[رده: بدن]] | |||
