صنعت بدن: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<big>'''صنعت بدن'''</big>؛ کالایی و تجاری شدن بدن به‌منظور کسب مقبولیت اجتماعی بیشتر. | |||
صنعت بدن در دنیای معاصر، با ترویج نگاه کالایی و ابزاری به بدن از سوی نظام سرمایه‌داری، باعث شده است که هزینه‌های فراوانی برای مراقبت و تغییر بدن، به‌ویژه توسط زنان، صرف شود و بازارهای متنوعی در این زمینه شکل گرفته باشد. | |||
==مفهوم صنعت بدن== | ==مفهوم صنعت بدن== | ||
نظریه‌های صنعت فرهنگ مدعی تنزل امور معنوی از جایگاه بلند معنوی به امور عامه‌پسند و | نظریه‌های صنعت فرهنگ مدعی تنزل امور معنوی از جایگاه بلند معنوی به امور عامه‌پسند و کم‌عمق در جهان معاصر هستند.<ref>[https://journals.iau.ir/article_685166.html میریان و همکاران، «تحلیل آدرنویی از نظریه صنعت فرهنگ و کالاسازی در موسیقی ایران از منظر جامعه‌شناسی»، 1400ش، ص72.]</ref> مراد از صنعت [[بدن]] ایجاد دگرگونی در بدن انسان‌ها به کمک ابزارها و پیشرفت‌های علمی و صنعتی معاصر<ref>[https://chamal.blogfa.com/post/306/%D8%B2%D9%86%D9%90-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%8C-%D8%A8%D8%AF%DB%8C%D9%84%D9%90-%D8%B2%D9%86%D9%90-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%D9%90-%D8%A8%D8%AF%D9%86-%C2%BB%C2%BB%C2%BB-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D9%85%D8%AD%D8%AF%D8%AB%D9%89 محدثی، «زن خودسالار بدیل زن صنعت بدن: بازخوانی نظریـه‌پـردازی اجتماعی شریعتی درباره زن»، 1392ش، ص170.]</ref> به‌منظور کسب مقبولیت اجتماعی بیشتر است. همچنین مراد از صنعت بدن این است که در دنیای معاصر زیباسازی و استفاده سودمند از بدن به دل‌مشغولی انسان‌ها بدل شده و برخلاف گذشته، بدن واقعیت طبیعی صرف به شمار نمی‌رود.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1292374/%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87-%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D8%A8%D8%AF%D9%86-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87-%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C-%D8%AF%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D9%86-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-1395?q=%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87%20%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%8A%20%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%20%D8%A8%D8%AF%D9%86%3A%20%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87%20%D9%83%D9%8A%D9%81%D9%8A%20%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%8A%D9%84%20%D9%88%20%D9%BE%D9%8A%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%8A%20%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%8A%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D9%8A%20%D8%B2%D9%8A%D8%A8%D8%A7%D9%8A%D9%8A%20%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%20%D8%B3%D8%A7%D9%83%D9%86%20%D8%B4%D9%87%D8%B1%20%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&score=16393.441&rownumber=1 محمودی و همکاران، «مطالعه جامعه‌شناختی صنعت بدن: (مطالعه کیفی دلایل و پیامدهای جراحی‌های زیبایی زنان ساکن شهر تهران 1395)»، 1396ش، ص524.]</ref> | ||
==فرایند شکل‌گیری صنعت بدن== | ==فرایند شکل‌گیری صنعت بدن== | ||
شکل‌گیری صنعت بدن دارای فرایند معینی بوده است. از لحاظ تاریخی، در ابتدا تغییرات بدنی توسط پزشکان صورت می‌گرفت و هدف آنها حفظ اشکال طبیعی بدن بوده | شکل‌گیری صنعت بدن دارای فرایند معینی بوده است. از لحاظ تاریخی، در ابتدا تغییرات بدنی توسط پزشکان صورت می‌گرفت و هدف آنها حفظ اشکال طبیعی بدن بوده است؛ اما امروزه، این توازن به‌هم خورده و اغلب بخش‌های صنعت بدن به‌نوعی علیه اشکال طبیعی بدن عمل می‌کند و تغییرات زیبایی‌خواهانه بیشتر از تلاش برای اندام طبیعی شده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1292374/%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87-%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D8%A8%D8%AF%D9%86-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87-%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C-%D8%AF%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D9%86-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-1395?q=%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87%20%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%8A%20%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%20%D8%A8%D8%AF%D9%86%3A%20%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87%20%D9%83%D9%8A%D9%81%D9%8A%20%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%8A%D9%84%20%D9%88%20%D9%BE%D9%8A%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%8A%20%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%8A%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D9%8A%20%D8%B2%D9%8A%D8%A8%D8%A7%D9%8A%D9%8A%20%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%20%D8%B3%D8%A7%D9%83%D9%86%20%D8%B4%D9%87%D8%B1%20%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&score=16393.441&rownumber=1 محمودی و همکاران، «مطالعه جامعه‌شناختی صنعت بدن: (مطالعه کیفی دلایل و پیامدهای جراحی‌های زیبایی زنان ساکن شهر تهران 1395)»، 1396ش، ص524.]</ref> | ||
== | ==صنعت بدن در جهان== | ||
قرائن و شواهد نشان‌دهنده رشد چشمگیر صنعت بدن در جهان است؛ به‌عنوان مثال ۲۰ هزار نوع محصول زیبایی در آمریکا وجود دارد که توسط هزار شرکت تولید شده و همگی در خدمت صنعت بدن است. مردم ونزوئلا که در توجه به زیبایی مقام اول را در جهان دارند، ۲۰درصد درآمد خود را صرف مراقبت‌های بدنی می‌کنند. در چین، چهارمین بازار مصرف بزرگ به لوازم آرایشی و صنایع زیبایی اختصاص دارد. گردش مالی لوازم و صنایع بدنی در کشور کوچک پورتوریکو ۲۰۰ میلیون دلار است.<ref>شهابی، صنعت-فرهنگ ظاهرآرایی و زیباسازی بدن در ایران، 1389ش، ص116.</ref> | |||
امارات سالانه چندین نمایشگاه محصولات مرتبط با صنعت بدن برگزار می‌کند و چهاردهمین واردکننده این نوع محصولات است. عربستان در واردات وسایل مرتبط با صنعت بدن از امارات نیز مقام بالاتری دارد. مقامات امارات معتقدند این کشور به‌منزله دروازه ورود این محصولات به ایران و هند است و هرساله نیز ۲۰درصد بازار آن رشد می‌کند.<ref>شهابی، صنعت-فرهنگ ظاهرآرایی و زیباسازی بدن در ایران، 1389ش، ص117.</ref> | |||
افزایش اعمال مرتبط با بدن در ایران نشانه توجه شدید مردم به صنعت بدن در دوران معاصر است. در سال‌های اخیر بازارها و اقلام و اعمال مرتبط با صنعت بدن دائما در حال رشد بوده است، رشد این صنعت برای ایران سالانه میلیون‌ها دلار هزینه داشته است؛ چراکه بسیاری از اقلام مصرفی مرتبط با این صنعت وارداتی است.<ref>شهابی، صنعت-فرهنگ ظاهرآرایی و زیباسازی بدن در ایران، 1389ش، ص120.</ref> | |||
== | ==تبیین‌های نظری صنعت بدن== | ||
انتظارات از بدن به اندازه‌ای تغییر کرده است که جامعه‌شناسان از افول توجه به روح و تمرکز بر جسم یاد می‌کنند و همچنین ادعای بازآفرینی هویت انسان‌ها به‌وسیله تغییر در بدن را مطرح می‌کنند.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1292374/%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87-%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D8%A8%D8%AF%D9%86-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87-%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C-%D8%AF%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D9%86-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-1395?q=%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87%20%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%8A%20%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%20%D8%A8%D8%AF%D9%86%3A%20%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87%20%D9%83%D9%8A%D9%81%D9%8A%20%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%8A%D9%84%20%D9%88%20%D9%BE%D9%8A%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%8A%20%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%8A%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D9%8A%20%D8%B2%D9%8A%D8%A8%D8%A7%D9%8A%D9%8A%20%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%20%D8%B3%D8%A7%D9%83%D9%86%20%D8%B4%D9%87%D8%B1%20%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&score=16393.441&rownumber=1 محمودی و همکاران، «مطالعه جامعه‌شناختی صنعت بدن: (مطالعه کیفی دلایل و پیامدهای جراحی‌های زیبایی زنان ساکن شهر تهران 1395)»، 1396ش، ص524.]</ref> | |||
گافمن معتقد است که انتظارات انسان‌ها از بدن کاملا متفاوت شده است. از نظر او انسان‌ها در دنیای معاصر منافع بنیادین خویش را در اموری نظیر تجارت و امثال آن خلاصه نمی‌کنند؛ بلکه آن را به نمایش‌های مناسب بدنی در جامعه نیز گره می‌زنند، این انگیزه به اندازه‌ای قدرتمند شده است که با وجود ریسک خجالت و شکست، خطر آن را به جان می‌خرند.<ref>.Shiling, The Body and Social Theory, p. 93</ref> | |||
در دنیای معاصر | |||
نظریه برچسب‌زنی مبحث داغ‌های اجتماعی «تیپ بدن» را مطرح کرد که طبق آن چاقی و هیکل درشت انحراف است و افراد چاق بسان افراد منحرف دسته‌بندی خواهد شد.<ref>.Sissem et.al, The stigmatization of women of size2003, p. 4</ref> همچنین طبق نظریه فوق اگر اشخاص قادر به کنترل مصرف میزان کالری بدن نباشند، منحرف دانسته خواهد شد.<ref>.Sissem et.al, The stigmatization of women of size2003, p. 8</ref> طبق تحقیقات، در امریکا زنان چاق را تنبل، غیرمفید و زشت می‌شمارند.<ref>.Sissem et.al, The stigmatization of women of size, p. 10</ref> | |||
== | ==ذی‌نفعان صنعت بدن== | ||
در بازار بدن نهادها و اشخاص حقیقی و حقوقی متعددی ذی‌نفع هستند. طیف عظیمی که شامل تاجران، پزشکان، صنایع مد و زیبایی می‌شوند.<ref>[https://www.jwss.ir/article_120047.html][https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1292374/%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87-%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D8%A8%D8%AF%D9%86-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87-%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C-%D8%AF%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D9%86-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-1395?q=%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87%20%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%8A%20%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%20%D8%A8%D8%AF%D9%86%3A%20%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87%20%D9%83%D9%8A%D9%81%D9%8A%20%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%8A%D9%84%20%D9%88%20%D9%BE%D9%8A%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%8A%20%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%8A%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D9%8A%20%D8%B2%D9%8A%D8%A8%D8%A7%D9%8A%D9%8A%20%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%20%D8%B3%D8%A7%D9%83%D9%86%20%D8%B4%D9%87%D8%B1%20%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&score=16393.441&rownumber=1 محمودی و همکاران، «مطالعه جامعه‌شناختی صنعت بدن: (مطالعه کیفی دلایل و پیامدهای جراحی‌های زیبایی زنان ساکن شهر تهران 1395)»، 1396ش، ص524.]</ref> | |||
وسایل مرتبط با صنعت بدن در این حوزه به‌اندازه‌ای گسترش یافته است که حتی بیان فهرست‌وار آن دشوار است. نمونه‌هایی از آن عبارتند از تجهیزات مربوط به ژیمناستیک، دستگاه‌های تحریک [[رژیم لاغری|لاغری]]، رژیم‌های غذایی و قرص‌های مرتبط با آن، ماساژ، حمام آفتاب، شنا در آب معدنی، سونا، جراحی‌های مختلف، صنایع دستکاری قد، مو، کم یا زیاد کردن حجم بدن، تزریق چربی و لیپوساکشن.<ref>شهابی، صنعت-فرهنگ ظاهرآرایی و زیباسازی بدن در ایران، 1389ش، ص18.</ref> | |||
در | |||
==بدن‌های طبیعی/ ساختگی== | |||
در دنیای معاصر انسان‌ها هر روزه تغییراتی در بدن خود ایجاد می‌کنند؛ این جریان به‌اندازه‌ای شدت یافته که بدن ساختگی، به‌جای بدن طبیعی اهمیت یافته است. بدن ساختگی توسط کلاس‌های بدن‌سازی و کلینیک‌های زیبایی بازآفرینی شده و اعمالی نظیر کاشت مو، کاشت ناخن و [[جراحی زیبایی|جراحی‌های زیبایی]] صورت می‌گیرد تا اندازه‌ای بدن تغییر کند یا شکل اولیه و طبیعی آن از بین برود. توجهات اعضای جامعه به بدن به اندازه‌ای اغراق‌آمیز شده است که اندیشمندان از توجهات نابه‌هنجار و غیرمتعارف انسان‌ها به بدن سخن می‌رانند؛<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1292374/%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87-%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D8%A8%D8%AF%D9%86-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87-%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C-%D8%AF%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D9%86-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-1395?q=%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87%20%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%8A%20%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%20%D8%A8%D8%AF%D9%86%3A%20%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87%20%D9%83%D9%8A%D9%81%D9%8A%20%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%8A%D9%84%20%D9%88%20%D9%BE%D9%8A%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%8A%20%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%8A%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D9%8A%20%D8%B2%D9%8A%D8%A8%D8%A7%D9%8A%D9%8A%20%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%20%D8%B3%D8%A7%D9%83%D9%86%20%D8%B4%D9%87%D8%B1%20%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&score=16393.441&rownumber=1 محمودی و همکاران، «مطالعه جامعه‌شناختی صنعت بدن: (مطالعه کیفی دلایل و پیامدهای جراحی‌های زیبایی زنان ساکن شهر تهران 1395)»، 1396ش، ص524.]</ref> به‌عنوان مثال جراحی پلاستیک به این معنا است که انسان‌ها می‌توانند چربی، گوشت یا استخوان به بدن خود اضافه یا از آن کم کنند. مایکل جکسون نمونه مشهور این عمل در جهان است. علاوه بر این، برای کسانی که تحمل عمل جراحی ندارند، بدن‌سازی در دسترس است. امروزه نمونه‌های بی‌شمار از اینگونه افراد در جهان حضور دارند؛ در حالی‌که بدن‌سازی تا همین اواخر در حاشیه قرار داشت و کار انحرافی در ورزش شمرده می‌شد.<ref>.Shiling, The Body and Social Theory, p. 7</ref> | |||
== | ==بازارهای مرتبط با صنعت بدن== | ||
امروزه صنایع عظیمی از جراحی‌های بدنی، تجارت کاهش وزن و حفظ تناسب اندام در جهان ایجاد شده و به‌شدت رونق یافته است.<ref>.Shiling, The Body and Social Theory, introduction</ref> این صنعت به اندازه‌ای گسترش یافته که بر بخش‌های مختلف جامعه از جمله صنعت دخانیات، صنعت پوشاک و خودرو تأثیر داشته است و حتی جوامع را وادار به تولید جنس‌های بنجل با ظاهری زیبا کرده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2252389/%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D8%A8%D8%AF%D9%86-%D8%A8%D8%B5%D8%B1%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D9%88-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%B7%D9%84%D9%88%D8%A8%DB%8C%D8%AA-%D8%B0%D9%87%D9%86%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86 نصیری، «صنعت بدن: بصری‌سازی هویت و نظام مطلوبیت ذهنی زنان»، 1402ش، ص86.]</ref> | |||
=== | ===۱. اوقات فراغت=== | ||
[[اوقات فراغت زنان|اوقات فراغت]] تأثیر زیادی بر صنعت بدن دارد. یک مورد آن را بوردیو ذکر می‌کند که در آن صنعت اوقات فراغت و صنعت بدن در تعامل با همدیگر قرار می‌گیرند. از نظر او در دنیای معاصر در برخی مواقع محیط‌های ورزشی و اجتماعی به‌عنوان بازار ازدواج عمل می‌کند. در چنین شرایطی عمل به اقتضائات صنعت بدن پشتوانه اصلی افراد جویای ازدواج است؛ یعنی، صنعت اوقات فراغت فراهم‌کننده مکان و صنعت بدن عامل مؤثر بر موضع کنشگران یک عمل واحد است.<ref>.Shiling, The Body and Social Theory, p. 184</ref> | |||
=== | ===۲. مد=== | ||
در دوران مدرن مدهای بدنی ارزشمند شده است. هرچند نحوه تطبیق مدهای بدنی در طبقات اجتماعی متفاوت است؛ اما ذات ارزشمندی آن به یک اصل مبدل شده است.<ref>.Shiling, The Body and Social Theory, p. 148</ref> بازار مد باعث گسترش صنعت بدن است. دلیل آن تغییرات نظام اجتماعی است. در نظام‌های اجتماعی معاصر نشانه‌هایی نظیر نشان خانوادگی و امثال آن از بین رفته است و به‌جای آن تعامل اجتماعی و مصرف‌گرایی قرار گرفته است. صنعت بدن در محور مصرف‌گرایی مدواره معاصر قرار دارد.<ref>.Turner, The Body and Society, p. 109</ref> | |||
===۳. تجارت اعضای بدن=== | |||
صنعت بدن دارای برخی بخش‌های مجرمانه نیز است. با توجه به ضعف معنویت و تقویت گرایش‌های مادی چنین تجارتی قابل پیشبینی بوده است؛ اما در عین‌حال، حجم و وقایع هولناک مرتبط با این بخش از صنعت بدن توجه بسیاری از محققان را برانگیخته است و تحقیقات جداگانه‌ای را شکل داده است که در نتیجه حوزه مستقلی از جرم‌شناسی ایجاد شده است. در این بخش از صنعت بدن برخی گروه‌های تبهکار و بزه‌کار از تجارت با بدن اشخاص یا از تجارت با اعضای بدن انسان‌ها نفع می‌برند. یکی از عوامل رونق یافتن تجارت اعضای بدن گروه‌های تبهکار [[قاچاق زنان|قاچاق]] انسان و همچنین نقش استعمار در رونق یافتن آن بوده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/987830/%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%D8%B9%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%AF%D9%86-%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D9%85%D9%82%D8%B1%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%81%D8%B1%D8%B5%D8%AA-%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%AA%D9%87%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87%D8%A7 شاه‌اسماعیلی و سوری، «تجارت اعضای بدن: قوانین و مقررات، فرصت‌ها و تهدیدها»، 1389ش، ص7-8.]</ref> هر چند عوامل رشد صنعت بدن به عوامل فوق منحصر نیست و خلأ قانونی و نابرابری اجتماعی نیز در شمار عوامل شکل‌دهنده این پدیده است.<ref>دوکوسا، «فروش کلیه برای تأمین هزینه زمستان»، 1387ش، ص50.</ref> | |||
== | ===۴. رژیم غذایی=== | ||
در | صنعت رژیم غذایی با صنعت بدن ارتباط نزدیکی دارد. بسیاری از غذاها به مدد صنعت بدن با قیمت‌های بیشتری به فروش می‌رسند. صنایع رژیم غذایی تبلیغات عظیمی از تصاویر محدود راجع به بدن زنان ارائه می‌کند. این انتظارات بر زنان جامعه فشار عظیمی وارد می‌کند؛ طبق این تبلیغات تنها انواع محدودی از بدن در جامعه پذیرفته خواهند شد. بدن زنان باید لاغر و عاری از چربی باشد. زنان نیز با این تبلیغات فریب می‌خورند و در چرخه‌ای از رژیم‌های غذایی ناسالم و مخرب می‌افتند که گمان می‌کنند مصرف آنها برای حفظ تناسب بدن ضروری هستند. بدین شکل صنعت بدن توسط زنان به‌شکل فزاینده رونق می‌گیرد.<ref>.Orbach, Fat is a Feminist Issue, p. 31</ref> هرچند واکنش‌ها نیز نسبت به رواج صنعت بدن در میان زنان وجود داشته است و برخی از زنان در واکنش به این فشار تبلیغاتی بدن چاق را انتخاب می‌کنند تا با تحریفات صنایع غذایی راجع به بدن مقابله کنند.<ref>.Orbach, Fat is a Feminist Issue, p. 44</ref> | ||
== | ===۵. صنعت پوشاک=== | ||
طبق تحقیق علمی هویت بصری و زیبا جلوه‌کردن لباس در بدن مهمترین عامل تعیین جایگاه برندهای تولید لباس در دوران معاصر است.<ref>[https://en.civilica.com/doc/1997970/ خانی و طهماسبی آقبلاغی، «الگوی برندسازی و رتبه‌بندی عوامل موثر برندسازی در صنعت لباس»، 1402ش، ص19.]</ref> جان فیک بر اساس نظریه آلتوسر، ارتباط صنعت پوشاک و صنعت بدن را در قالب یک مثال بیشتر توضیح می‌دهد؛ پوشیدن کفش پاشنه‌بلند باعث رونق یافتن صنعت بدن توسط بخش خاصی از اعضای بدن زنان است. این عمل با مشارکت زنان برای زیبا جلوه کردن تحقق می‌یابد. چنین کفش‌هایی فعالیت‌های روزمره زنان را محدود کرده و باعث اختلال در راه رفتن سریع آنان می‌شود. در عین‌حال این گونه رفتارها از سوی زنان صورت می‌گیرد که دلیل آن تجاری شدن نمادهای زیبایی در جامعه است. انسان‌ها وادار به عمل کردن بر طبق اقتضائات چنین نمادهایی هستند.<ref>.Fiske, Introduction to communication studies, p. 175</ref> آمارها نیز ارتباط نزدیک صنعت پوشاک و صنعت بدن در جهان معاصر را نشان می‌دهد؛ صنعت پوشاک بیشتر از ۲۳ میلیون کارگر در جهان دارد که حدود ۷۵درصد آن زن هستند؛ اما مانکن‌ها و مدل‌ها درآمد عظیمی در این حوزه دارند؛ به‌گونه‌ای که در آمریکا در دهه ۱۹۴۰م روزی ۲۵ دلار می‌گرفتند. در دهه ۱۹۷۰م به حدود ۵ هزار دلار و در دهه ۱۹۹۰م به ۱۵ تا ۲۵هزار دلار افزایش یافته است. البته درآمد مدل‌های موفق بسیار بیشتر از این ارقام است.<ref>.Craik, The face of fashion: cultural studies in fashion, p. 85</ref> | |||
== | ==آسیب‌شناسی صنعت بدن== | ||
===۱. کالایی شدن بدن زنان=== | |||
برخی از اندیشمندان مشهور غربی فشارهای اصلی صنعت بدن را متوجه بدن زنان می‌دانند؛ از نظر آنها زنان مجبورند برای تحقق اهداف صنعت بدن بر چرخه‌هایی از پرخوری و گرسنگی تمرکز کنند. در نتیجه مکانیسم طبیعی گرسنگی در بدن آنان مختل خواهد شد. همچنین به‌دلیل انتظارات صنایع غذایی و رسانه‌ها برای چاق شدن، ناچار به پرخوری هستند. علاوه بر این، باید برای به دست آوردن دل مردان خود را کالایی فرض کنند که همه ارزش او به ظاهرش است.<ref>.Orbach, Fat is a Feminist Issue, p. 2930</ref> | |||
===۲. وسواس دربارهٔ سطح بدن=== | |||
در سایه گسترش نظام سرمایه‌داری در جهان، بیماری وسواس‌گونه دربارهٔ سطح بدن مثل نحوه پوشیدن لباس، چگونگی آرایش و اندازه بدن در جوامع رواج یافته است.<ref>.Turner, The Body and Society, p. 1078</ref> | |||
=== | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
خانی، سجاد و طهماسبی آقبلاغی، داریوش، «الگوی برندسازی و | {{آغاز منابع}} | ||
*خانی، سجاد و طهماسبی آقبلاغی، داریوش، «الگوی برندسازی و رتبه‌بندی عوامل موثر برندسازی در صنعت لباس»، مدیریت تبلیغات و فروش، شماره ۱۶، ۱۴۰۲ش. | |||
دوکوسکا، ناتاشا، «فروش کلیه برای تأمین هزینه زمستان»، سیاحت غرب، | *دوکوسکا، ناتاشا، «فروش کلیه برای تأمین هزینه زمستان»، سیاحت غرب، شماره ۶۵، ۱۳۸۷ش. | ||
*شاه‌اسماعیلی، آرمیتا و سوری، حمید، «تجارت اعضای بدن: قوانین و مقررات، فرصت‌ها و تهدیدها»، مطالعات بین‌المللی پلیس، شماره ۴، زمستان ۱۳۸۹ش. | |||
*شهابی، محمود، صنعت-فرهنگ ظاهرآرایی و زیباسازی بدن در ایران، تهران، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۹ش. | |||
*محدثی، حسن، «زن خودسالار بدیل زن صنعت بدن: بازخوانی نظریه‌پردازی اجتماعی شریعتی دربارهٔ زن»، مجله مهرنامه، شماره ۲۹، ۱۳۹۲ش. | |||
شهابی، محمود، | *محمودی، یسری و محدثی گیلوایی، حسن، «مطالعه جامعه‌شناختی صنعت بدن: مطالعه کیفی دلایل و پیامدهای جراحی‌های زیبایی زنان ساکن شهر تهران»، زن در توسعه و سیاست، دوره ۱۵، شماره ۴، زمستان ۱۳۹۶ش. | ||
*میریان، میثم و همکاران، «تحلیل آدرنویی از نظریه صنعت فرهنگ و کالاسازی در موسیقی ایران از منظر جامعه‌شناسی»، علوم اجتماعی: نشریه مطالعات اجتماعی، شماره ۵۳، ۱۴۰۰ش. | |||
محدثی، حسن، «زن خودسالار بدیل زن صنعت بدن: بازخوانی | *نصیری، معصومه، «صنعت بدن: بصری‌سازی هویت و نظام مطلوبیت ذهنی زنان»، خردورزی، شماره ۴، بهمن ۱۴۰۲ش. | ||
*Craik, Jennifer. The face of fashion: cultural studies in fashion. London, Routledge, 1994. | |||
محمودی، | * | ||
*Fiske, John. Introduction to communication studies. London, Routledge, 1990. | |||
میریان، میثم و همکاران، «تحلیل آدرنویی از نظریه صنعت فرهنگ و کالاسازی در موسیقی ایران از منظر جامعه‌شناسی»، علوم اجتماعی: نشریه مطالعات اجتماعی، | * | ||
*Orbach, Susie. Fat is a Feminist Issue. London, Arrow. Books, 1988. | |||
نصیری، معصومه، «صنعت بدن: بصری‌سازی هویت و نظام مطلوبیت ذهنی زنان»، خردورزی، | * | ||
*Shiling, Chris. The Body and Social Theory. London, Sage, 1993. | |||
* | |||
Craik, Jennifer | *Sissem, Priscilla and Maria Heckert, Druann, The stigmatization of women of size, GPS: The Great Plains of Sociologist, 2003. | ||
* | |||
Fiske, John | *Turner, Bryan. The Body and Society. Oxford, Basil Blackwell, 1984. | ||
Orbach, Susie | |||
Shiling, Chris. The Body and Social Theory | |||
Sissem, Priscilla and Maria Heckert, Druann, The stigmatization of women of size, GPS: The Great Plains of Sociologist, 2003. | |||
Turner, Bryan | |||
{{پایان | {{پایان منابع}} | ||
[[رده: ویکی‌جنسیت]] | |||
نسخهٔ ۱۷ شهریور ۱۴۰۴، ساعت ۲۱:۴۳
صنعت بدن؛ کالایی و تجاری شدن بدن به‌منظور کسب مقبولیت اجتماعی بیشتر.
صنعت بدن در دنیای معاصر، با ترویج نگاه کالایی و ابزاری به بدن از سوی نظام سرمایه‌داری، باعث شده است که هزینه‌های فراوانی برای مراقبت و تغییر بدن، به‌ویژه توسط زنان، صرف شود و بازارهای متنوعی در این زمینه شکل گرفته باشد.
مفهوم صنعت بدن
نظریه‌های صنعت فرهنگ مدعی تنزل امور معنوی از جایگاه بلند معنوی به امور عامه‌پسند و کم‌عمق در جهان معاصر هستند.[۱] مراد از صنعت بدن ایجاد دگرگونی در بدن انسان‌ها به کمک ابزارها و پیشرفت‌های علمی و صنعتی معاصر[۲] به‌منظور کسب مقبولیت اجتماعی بیشتر است. همچنین مراد از صنعت بدن این است که در دنیای معاصر زیباسازی و استفاده سودمند از بدن به دل‌مشغولی انسان‌ها بدل شده و برخلاف گذشته، بدن واقعیت طبیعی صرف به شمار نمی‌رود.[۳]
فرایند شکل‌گیری صنعت بدن
شکل‌گیری صنعت بدن دارای فرایند معینی بوده است. از لحاظ تاریخی، در ابتدا تغییرات بدنی توسط پزشکان صورت می‌گرفت و هدف آنها حفظ اشکال طبیعی بدن بوده است؛ اما امروزه، این توازن به‌هم خورده و اغلب بخش‌های صنعت بدن به‌نوعی علیه اشکال طبیعی بدن عمل می‌کند و تغییرات زیبایی‌خواهانه بیشتر از تلاش برای اندام طبیعی شده است.[۴]
صنعت بدن در جهان
قرائن و شواهد نشان‌دهنده رشد چشمگیر صنعت بدن در جهان است؛ به‌عنوان مثال ۲۰ هزار نوع محصول زیبایی در آمریکا وجود دارد که توسط هزار شرکت تولید شده و همگی در خدمت صنعت بدن است. مردم ونزوئلا که در توجه به زیبایی مقام اول را در جهان دارند، ۲۰درصد درآمد خود را صرف مراقبت‌های بدنی می‌کنند. در چین، چهارمین بازار مصرف بزرگ به لوازم آرایشی و صنایع زیبایی اختصاص دارد. گردش مالی لوازم و صنایع بدنی در کشور کوچک پورتوریکو ۲۰۰ میلیون دلار است.[۵]
امارات سالانه چندین نمایشگاه محصولات مرتبط با صنعت بدن برگزار می‌کند و چهاردهمین واردکننده این نوع محصولات است. عربستان در واردات وسایل مرتبط با صنعت بدن از امارات نیز مقام بالاتری دارد. مقامات امارات معتقدند این کشور به‌منزله دروازه ورود این محصولات به ایران و هند است و هرساله نیز ۲۰درصد بازار آن رشد می‌کند.[۶]
افزایش اعمال مرتبط با بدن در ایران نشانه توجه شدید مردم به صنعت بدن در دوران معاصر است. در سال‌های اخیر بازارها و اقلام و اعمال مرتبط با صنعت بدن دائما در حال رشد بوده است، رشد این صنعت برای ایران سالانه میلیون‌ها دلار هزینه داشته است؛ چراکه بسیاری از اقلام مصرفی مرتبط با این صنعت وارداتی است.[۷]
تبیین‌های نظری صنعت بدن
انتظارات از بدن به اندازه‌ای تغییر کرده است که جامعه‌شناسان از افول توجه به روح و تمرکز بر جسم یاد می‌کنند و همچنین ادعای بازآفرینی هویت انسان‌ها به‌وسیله تغییر در بدن را مطرح می‌کنند.[۸]
گافمن معتقد است که انتظارات انسان‌ها از بدن کاملا متفاوت شده است. از نظر او انسان‌ها در دنیای معاصر منافع بنیادین خویش را در اموری نظیر تجارت و امثال آن خلاصه نمی‌کنند؛ بلکه آن را به نمایش‌های مناسب بدنی در جامعه نیز گره می‌زنند، این انگیزه به اندازه‌ای قدرتمند شده است که با وجود ریسک خجالت و شکست، خطر آن را به جان می‌خرند.[۹]
نظریه برچسب‌زنی مبحث داغ‌های اجتماعی «تیپ بدن» را مطرح کرد که طبق آن چاقی و هیکل درشت انحراف است و افراد چاق بسان افراد منحرف دسته‌بندی خواهد شد.[۱۰] همچنین طبق نظریه فوق اگر اشخاص قادر به کنترل مصرف میزان کالری بدن نباشند، منحرف دانسته خواهد شد.[۱۱] طبق تحقیقات، در امریکا زنان چاق را تنبل، غیرمفید و زشت می‌شمارند.[۱۲]
ذی‌نفعان صنعت بدن
در بازار بدن نهادها و اشخاص حقیقی و حقوقی متعددی ذی‌نفع هستند. طیف عظیمی که شامل تاجران، پزشکان، صنایع مد و زیبایی می‌شوند.[۱۳]
وسایل مرتبط با صنعت بدن در این حوزه به‌اندازه‌ای گسترش یافته است که حتی بیان فهرست‌وار آن دشوار است. نمونه‌هایی از آن عبارتند از تجهیزات مربوط به ژیمناستیک، دستگاه‌های تحریک لاغری، رژیم‌های غذایی و قرص‌های مرتبط با آن، ماساژ، حمام آفتاب، شنا در آب معدنی، سونا، جراحی‌های مختلف، صنایع دستکاری قد، مو، کم یا زیاد کردن حجم بدن، تزریق چربی و لیپوساکشن.[۱۴]
بدن‌های طبیعی/ ساختگی
در دنیای معاصر انسان‌ها هر روزه تغییراتی در بدن خود ایجاد می‌کنند؛ این جریان به‌اندازه‌ای شدت یافته که بدن ساختگی، به‌جای بدن طبیعی اهمیت یافته است. بدن ساختگی توسط کلاس‌های بدن‌سازی و کلینیک‌های زیبایی بازآفرینی شده و اعمالی نظیر کاشت مو، کاشت ناخن و جراحی‌های زیبایی صورت می‌گیرد تا اندازه‌ای بدن تغییر کند یا شکل اولیه و طبیعی آن از بین برود. توجهات اعضای جامعه به بدن به اندازه‌ای اغراق‌آمیز شده است که اندیشمندان از توجهات نابه‌هنجار و غیرمتعارف انسان‌ها به بدن سخن می‌رانند؛[۱۵] به‌عنوان مثال جراحی پلاستیک به این معنا است که انسان‌ها می‌توانند چربی، گوشت یا استخوان به بدن خود اضافه یا از آن کم کنند. مایکل جکسون نمونه مشهور این عمل در جهان است. علاوه بر این، برای کسانی که تحمل عمل جراحی ندارند، بدن‌سازی در دسترس است. امروزه نمونه‌های بی‌شمار از اینگونه افراد در جهان حضور دارند؛ در حالی‌که بدن‌سازی تا همین اواخر در حاشیه قرار داشت و کار انحرافی در ورزش شمرده می‌شد.[۱۶]
بازارهای مرتبط با صنعت بدن
امروزه صنایع عظیمی از جراحی‌های بدنی، تجارت کاهش وزن و حفظ تناسب اندام در جهان ایجاد شده و به‌شدت رونق یافته است.[۱۷] این صنعت به اندازه‌ای گسترش یافته که بر بخش‌های مختلف جامعه از جمله صنعت دخانیات، صنعت پوشاک و خودرو تأثیر داشته است و حتی جوامع را وادار به تولید جنس‌های بنجل با ظاهری زیبا کرده است.[۱۸]
۱. اوقات فراغت
اوقات فراغت تأثیر زیادی بر صنعت بدن دارد. یک مورد آن را بوردیو ذکر می‌کند که در آن صنعت اوقات فراغت و صنعت بدن در تعامل با همدیگر قرار می‌گیرند. از نظر او در دنیای معاصر در برخی مواقع محیط‌های ورزشی و اجتماعی به‌عنوان بازار ازدواج عمل می‌کند. در چنین شرایطی عمل به اقتضائات صنعت بدن پشتوانه اصلی افراد جویای ازدواج است؛ یعنی، صنعت اوقات فراغت فراهم‌کننده مکان و صنعت بدن عامل مؤثر بر موضع کنشگران یک عمل واحد است.[۱۹]
۲. مد
در دوران مدرن مدهای بدنی ارزشمند شده است. هرچند نحوه تطبیق مدهای بدنی در طبقات اجتماعی متفاوت است؛ اما ذات ارزشمندی آن به یک اصل مبدل شده است.[۲۰] بازار مد باعث گسترش صنعت بدن است. دلیل آن تغییرات نظام اجتماعی است. در نظام‌های اجتماعی معاصر نشانه‌هایی نظیر نشان خانوادگی و امثال آن از بین رفته است و به‌جای آن تعامل اجتماعی و مصرف‌گرایی قرار گرفته است. صنعت بدن در محور مصرف‌گرایی مدواره معاصر قرار دارد.[۲۱]
۳. تجارت اعضای بدن
صنعت بدن دارای برخی بخش‌های مجرمانه نیز است. با توجه به ضعف معنویت و تقویت گرایش‌های مادی چنین تجارتی قابل پیشبینی بوده است؛ اما در عین‌حال، حجم و وقایع هولناک مرتبط با این بخش از صنعت بدن توجه بسیاری از محققان را برانگیخته است و تحقیقات جداگانه‌ای را شکل داده است که در نتیجه حوزه مستقلی از جرم‌شناسی ایجاد شده است. در این بخش از صنعت بدن برخی گروه‌های تبهکار و بزه‌کار از تجارت با بدن اشخاص یا از تجارت با اعضای بدن انسان‌ها نفع می‌برند. یکی از عوامل رونق یافتن تجارت اعضای بدن گروه‌های تبهکار قاچاق انسان و همچنین نقش استعمار در رونق یافتن آن بوده است.[۲۲] هر چند عوامل رشد صنعت بدن به عوامل فوق منحصر نیست و خلأ قانونی و نابرابری اجتماعی نیز در شمار عوامل شکل‌دهنده این پدیده است.[۲۳]
۴. رژیم غذایی
صنعت رژیم غذایی با صنعت بدن ارتباط نزدیکی دارد. بسیاری از غذاها به مدد صنعت بدن با قیمت‌های بیشتری به فروش می‌رسند. صنایع رژیم غذایی تبلیغات عظیمی از تصاویر محدود راجع به بدن زنان ارائه می‌کند. این انتظارات بر زنان جامعه فشار عظیمی وارد می‌کند؛ طبق این تبلیغات تنها انواع محدودی از بدن در جامعه پذیرفته خواهند شد. بدن زنان باید لاغر و عاری از چربی باشد. زنان نیز با این تبلیغات فریب می‌خورند و در چرخه‌ای از رژیم‌های غذایی ناسالم و مخرب می‌افتند که گمان می‌کنند مصرف آنها برای حفظ تناسب بدن ضروری هستند. بدین شکل صنعت بدن توسط زنان به‌شکل فزاینده رونق می‌گیرد.[۲۴] هرچند واکنش‌ها نیز نسبت به رواج صنعت بدن در میان زنان وجود داشته است و برخی از زنان در واکنش به این فشار تبلیغاتی بدن چاق را انتخاب می‌کنند تا با تحریفات صنایع غذایی راجع به بدن مقابله کنند.[۲۵]
۵. صنعت پوشاک
طبق تحقیق علمی هویت بصری و زیبا جلوه‌کردن لباس در بدن مهمترین عامل تعیین جایگاه برندهای تولید لباس در دوران معاصر است.[۲۶] جان فیک بر اساس نظریه آلتوسر، ارتباط صنعت پوشاک و صنعت بدن را در قالب یک مثال بیشتر توضیح می‌دهد؛ پوشیدن کفش پاشنه‌بلند باعث رونق یافتن صنعت بدن توسط بخش خاصی از اعضای بدن زنان است. این عمل با مشارکت زنان برای زیبا جلوه کردن تحقق می‌یابد. چنین کفش‌هایی فعالیت‌های روزمره زنان را محدود کرده و باعث اختلال در راه رفتن سریع آنان می‌شود. در عین‌حال این گونه رفتارها از سوی زنان صورت می‌گیرد که دلیل آن تجاری شدن نمادهای زیبایی در جامعه است. انسان‌ها وادار به عمل کردن بر طبق اقتضائات چنین نمادهایی هستند.[۲۷] آمارها نیز ارتباط نزدیک صنعت پوشاک و صنعت بدن در جهان معاصر را نشان می‌دهد؛ صنعت پوشاک بیشتر از ۲۳ میلیون کارگر در جهان دارد که حدود ۷۵درصد آن زن هستند؛ اما مانکن‌ها و مدل‌ها درآمد عظیمی در این حوزه دارند؛ به‌گونه‌ای که در آمریکا در دهه ۱۹۴۰م روزی ۲۵ دلار می‌گرفتند. در دهه ۱۹۷۰م به حدود ۵ هزار دلار و در دهه ۱۹۹۰م به ۱۵ تا ۲۵هزار دلار افزایش یافته است. البته درآمد مدل‌های موفق بسیار بیشتر از این ارقام است.[۲۸]
آسیب‌شناسی صنعت بدن
۱. کالایی شدن بدن زنان
برخی از اندیشمندان مشهور غربی فشارهای اصلی صنعت بدن را متوجه بدن زنان می‌دانند؛ از نظر آنها زنان مجبورند برای تحقق اهداف صنعت بدن بر چرخه‌هایی از پرخوری و گرسنگی تمرکز کنند. در نتیجه مکانیسم طبیعی گرسنگی در بدن آنان مختل خواهد شد. همچنین به‌دلیل انتظارات صنایع غذایی و رسانه‌ها برای چاق شدن، ناچار به پرخوری هستند. علاوه بر این، باید برای به دست آوردن دل مردان خود را کالایی فرض کنند که همه ارزش او به ظاهرش است.[۲۹]
۲. وسواس دربارهٔ سطح بدن
در سایه گسترش نظام سرمایه‌داری در جهان، بیماری وسواس‌گونه دربارهٔ سطح بدن مثل نحوه پوشیدن لباس، چگونگی آرایش و اندازه بدن در جوامع رواج یافته است.[۳۰]
پانویس
- ↑ میریان و همکاران، «تحلیل آدرنویی از نظریه صنعت فرهنگ و کالاسازی در موسیقی ایران از منظر جامعه‌شناسی»، 1400ش، ص72.
- ↑ محدثی، «زن خودسالار بدیل زن صنعت بدن: بازخوانی نظریـه‌پـردازی اجتماعی شریعتی درباره زن»، 1392ش، ص170.
- ↑ محمودی و همکاران، «مطالعه جامعه‌شناختی صنعت بدن: (مطالعه کیفی دلایل و پیامدهای جراحی‌های زیبایی زنان ساکن شهر تهران 1395)»، 1396ش، ص524.
- ↑ محمودی و همکاران، «مطالعه جامعه‌شناختی صنعت بدن: (مطالعه کیفی دلایل و پیامدهای جراحی‌های زیبایی زنان ساکن شهر تهران 1395)»، 1396ش، ص524.
- ↑ شهابی، صنعت-فرهنگ ظاهرآرایی و زیباسازی بدن در ایران، 1389ش، ص116.
- ↑ شهابی، صنعت-فرهنگ ظاهرآرایی و زیباسازی بدن در ایران، 1389ش، ص117.
- ↑ شهابی، صنعت-فرهنگ ظاهرآرایی و زیباسازی بدن در ایران، 1389ش، ص120.
- ↑ محمودی و همکاران، «مطالعه جامعه‌شناختی صنعت بدن: (مطالعه کیفی دلایل و پیامدهای جراحی‌های زیبایی زنان ساکن شهر تهران 1395)»، 1396ش، ص524.
- ↑ .Shiling, The Body and Social Theory, p. 93
- ↑ .Sissem et.al, The stigmatization of women of size2003, p. 4
- ↑ .Sissem et.al, The stigmatization of women of size2003, p. 8
- ↑ .Sissem et.al, The stigmatization of women of size, p. 10
- ↑ [۱]محمودی و همکاران، «مطالعه جامعه‌شناختی صنعت بدن: (مطالعه کیفی دلایل و پیامدهای جراحی‌های زیبایی زنان ساکن شهر تهران 1395)»، 1396ش، ص524.
- ↑ شهابی، صنعت-فرهنگ ظاهرآرایی و زیباسازی بدن در ایران، 1389ش، ص18.
- ↑ محمودی و همکاران، «مطالعه جامعه‌شناختی صنعت بدن: (مطالعه کیفی دلایل و پیامدهای جراحی‌های زیبایی زنان ساکن شهر تهران 1395)»، 1396ش، ص524.
- ↑ .Shiling, The Body and Social Theory, p. 7
- ↑ .Shiling, The Body and Social Theory, introduction
- ↑ نصیری، «صنعت بدن: بصری‌سازی هویت و نظام مطلوبیت ذهنی زنان»، 1402ش، ص86.
- ↑ .Shiling, The Body and Social Theory, p. 184
- ↑ .Shiling, The Body and Social Theory, p. 148
- ↑ .Turner, The Body and Society, p. 109
- ↑ شاه‌اسماعیلی و سوری، «تجارت اعضای بدن: قوانین و مقررات، فرصت‌ها و تهدیدها»، 1389ش، ص7-8.
- ↑ دوکوسا، «فروش کلیه برای تأمین هزینه زمستان»، 1387ش، ص50.
- ↑ .Orbach, Fat is a Feminist Issue, p. 31
- ↑ .Orbach, Fat is a Feminist Issue, p. 44
- ↑ خانی و طهماسبی آقبلاغی، «الگوی برندسازی و رتبه‌بندی عوامل موثر برندسازی در صنعت لباس»، 1402ش، ص19.
- ↑ .Fiske, Introduction to communication studies, p. 175
- ↑ .Craik, The face of fashion: cultural studies in fashion, p. 85
- ↑ .Orbach, Fat is a Feminist Issue, p. 2930
- ↑ .Turner, The Body and Society, p. 1078
منابع
- خانی، سجاد و طهماسبی آقبلاغی، داریوش، «الگوی برندسازی و رتبه‌بندی عوامل موثر برندسازی در صنعت لباس»، مدیریت تبلیغات و فروش، شماره ۱۶، ۱۴۰۲ش.
- دوکوسکا، ناتاشا، «فروش کلیه برای تأمین هزینه زمستان»، سیاحت غرب، شماره ۶۵، ۱۳۸۷ش.
- شاه‌اسماعیلی، آرمیتا و سوری، حمید، «تجارت اعضای بدن: قوانین و مقررات، فرصت‌ها و تهدیدها»، مطالعات بین‌المللی پلیس، شماره ۴، زمستان ۱۳۸۹ش.
- شهابی، محمود، صنعت-فرهنگ ظاهرآرایی و زیباسازی بدن در ایران، تهران، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۹ش.
- محدثی، حسن، «زن خودسالار بدیل زن صنعت بدن: بازخوانی نظریه‌پردازی اجتماعی شریعتی دربارهٔ زن»، مجله مهرنامه، شماره ۲۹، ۱۳۹۲ش.
- محمودی، یسری و محدثی گیلوایی، حسن، «مطالعه جامعه‌شناختی صنعت بدن: مطالعه کیفی دلایل و پیامدهای جراحی‌های زیبایی زنان ساکن شهر تهران»، زن در توسعه و سیاست، دوره ۱۵، شماره ۴، زمستان ۱۳۹۶ش.
- میریان، میثم و همکاران، «تحلیل آدرنویی از نظریه صنعت فرهنگ و کالاسازی در موسیقی ایران از منظر جامعه‌شناسی»، علوم اجتماعی: نشریه مطالعات اجتماعی، شماره ۵۳، ۱۴۰۰ش.
- نصیری، معصومه، «صنعت بدن: بصری‌سازی هویت و نظام مطلوبیت ذهنی زنان»، خردورزی، شماره ۴، بهمن ۱۴۰۲ش.
- Craik, Jennifer. The face of fashion: cultural studies in fashion. London, Routledge, 1994.
- Fiske, John. Introduction to communication studies. London, Routledge, 1990.
- Orbach, Susie. Fat is a Feminist Issue. London, Arrow. Books, 1988.
- Shiling, Chris. The Body and Social Theory. London, Sage, 1993.
- Sissem, Priscilla and Maria Heckert, Druann, The stigmatization of women of size, GPS: The Great Plains of Sociologist, 2003.
- Turner, Bryan. The Body and Society. Oxford, Basil Blackwell, 1984.