غلام رضا شفق (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
<big>'''جنسیت‌پذیری تکدی‌گری'''</big>؛ مناسبات جنسیت و تکدی‌گری. <br>
<big>'''جنسیت‌پذیری تکدی‌گری'''</big>؛ مناسبات جنسیت و تکدی‌گری. <br>


تکدی‌گری بیشتر با شرایط اقتصادی مانند فقر و بیکاری مرتبط است و به‌عنوان یک پدیده اجتماعی، محدود به جنسیت خاصی نیست و هم مردان و هم زنان ممکن است به آن روی آورند. با این حال، در برخی جوامع ممکن است به‌دلایل گوناگون، حضور بیشتر مردان یا زنان در تکدی‌گری دیده شود. در این چارچوب، تکدی‌گری در گذشته، بیشتر پدیده‌ای مردانه بود، اما امروزه حضور زنان در آن افزایش چشم‌گیری یافته است.  
تکدی‌گری بیشتر با شرایط اقتصادی مانند فقر و بیکاری مرتبط است و به‌عنوان یک پدیده اجتماعی، محدود به جنسیت خاصی نیست و هم مردان و هم [[زن|زنان]] ممکن است به آن روی آورند. با این حال، در برخی جوامع ممکن است به‌دلایل گوناگون، حضور بیشتر مردان یا زنان در تکدی‌گری دیده شود. در این چارچوب، تکدی‌گری در گذشته، بیشتر پدیده‌ای مردانه بود، اما امروزه حضور زنان در آن افزایش چشم‌گیری یافته است.  


==تاریخچه تکدی‌گری در ایران==
==تاریخچه تکدی‌گری در ایران==
در گذشته‌های دور و در بافت سنتی جامعه ایران، تکدی‌گری عموماً به‌عنوان یک پدیده‌ی مردانه شناخته می‌شد. این موضوع تا حدی به دلیل نقش‌های جنسیتی تعیین‌شده در جامعه بود که مردان را به‌عنوان نان‌آور خانواده و زنان را بیشتر در نقش‌های خانگی و مراقبتی قرار می‌داد. مردان به دلیل حضور بیشتر در فضاهای عمومی، امکان بیشتری برای تکدی‌گری در معابر و اماکن عمومی داشتند.  
در گذشته‌های دور و در بافت سنتی جامعه ایران، تکدی‌گری عموماً به‌عنوان یک پدیده‌ی مردانه شناخته می‌شد. این موضوع تا حدی به دلیل نقش‌های جنسیتی تعیین‌شده در جامعه بود که مردان را به‌عنوان نان‌آور [[خانواده]] و زنان را بیشتر در نقش‌های خانگی و مراقبتی قرار می‌داد. مردان به دلیل حضور بیشتر در فضاهای عمومی، امکان بیشتری برای تکدی‌گری در معابر و اماکن عمومی داشتند.  


با این حال، زنان نیز در شرایط خاصی مانند بی‌سرپرستی، فقر شدید یا ناتوانی جسمی، به تکدی‌گری روی می‌آوردند، اما این فعالیت معمولاً در فضاهای محدودتر یا به شکل‌های غیرمستقیم‌تری انجام می‌شد. امروزه با افزایش حضور اجتماعی زنان، نقش زنان در تکدی‌گری نیز پررنگ‌تر شده است.<ref>- Imrana and others. "An Analytical Study of The Nature and Issues Of Beggars In Karachi”، 2019، p46.</ref>
با این حال، زنان نیز در شرایط خاصی مانند بی‌سرپرستی، فقر شدید یا ناتوانی جسمی، به تکدی‌گری روی می‌آوردند، اما این فعالیت معمولاً در فضاهای محدودتر یا به شکل‌های غیرمستقیم‌تری انجام می‌شد. امروزه با افزایش حضور اجتماعی زنان، نقش زنان در تکدی‌گری نیز پررنگ‌تر شده است.<ref>- Imrana and others. "An Analytical Study of The Nature and Issues Of Beggars In Karachi”، 2019، p46.</ref>
خط ۳۶: خط ۳۶:


===هنجارهای جنسیتی===
===هنجارهای جنسیتی===
جایگاه تاریخی زنان در کشورهای آفریقایی باعث فقیرتر شدن آنان نسبت به مردان است. در هنجارهای مردانه فرصت‌های شغلی و تحصیلی اولویت مردانه دارد. در چنین شرایطی زنان سرپرست خانوار مسئولیت بسیار سنگینی دارند. نتیجۀ هنجارهای فوق برای زنان مواجهه با دو معضل نابرابری و فقر در کنار همدیگر است.<ref>- Baynesagn and Tolla، “ Poor Mothers and Begging: How Impoverished Ethiopian Women Support their Children in the Absence of a Strong State Welfare System”، 2022، p6.</ref>  
جایگاه تاریخی زنان در کشورهای آفریقایی باعث فقیرتر شدن آنان نسبت به مردان است. در هنجارهای مردانه فرصت‌های شغلی و تحصیلی اولویت مردانه دارد. در چنین شرایطی [[زنان سرپرست خانوار]] مسئولیت بسیار سنگینی دارند. نتیجۀ هنجارهای فوق برای زنان مواجهه با دو معضل نابرابری و فقر در کنار همدیگر است.<ref>- Baynesagn and Tolla، “ Poor Mothers and Begging: How Impoverished Ethiopian Women Support their Children in the Absence of a Strong State Welfare System”، 2022، p6.</ref>  


شکاف جنسیتی در اتیوپی موجب شده است که زنان در سیاست، حضور کمتر و دستمزد و تحصیلات کمتری داشته و آسیب‌پذیرتر باشند که در مواردی موجب انتخاب تکدی‌گری به‌عنوان تنها گزینه از سوی آنها خواهد شد.<ref>- Baynesagn and Tolla، “ Poor Mothers and Begging: How Impoverished Ethiopian Women Support their Children in the Absence of a Strong State Welfare System”، 2022، p7.</ref> در کشورهایی که حمایت‌های اجتماعی کافی وجود ندارد، گدایی برای زنان فقیر با فرزندان‌شان امری پذیرفته شده است.<ref>- Baynesagn and Tolla، “ Poor Mothers and Begging: How Impoverished Ethiopian Women Support their Children in the Absence of a Strong State Welfare System”، 2022، p9.</ref>
شکاف جنسیتی در اتیوپی موجب شده است که زنان در سیاست، حضور کمتر و دستمزد و تحصیلات کمتری داشته و آسیب‌پذیرتر باشند که در مواردی موجب انتخاب تکدی‌گری به‌عنوان تنها گزینه از سوی آنها خواهد شد.<ref>- Baynesagn and Tolla، “ Poor Mothers and Begging: How Impoverished Ethiopian Women Support their Children in the Absence of a Strong State Welfare System”، 2022، p7.</ref> در کشورهایی که حمایت‌های اجتماعی کافی وجود ندارد، گدایی برای زنان فقیر با فرزندان‌شان امری پذیرفته شده است.<ref>- Baynesagn and Tolla، “ Poor Mothers and Begging: How Impoverished Ethiopian Women Support their Children in the Absence of a Strong State Welfare System”، 2022، p9.</ref>
خط ۴۵: خط ۴۵:
تکدی‌گری با تحصیل ارتباطی دوسویه دارد. از یک جهت فقدان تحصیلات، زمینه‌ساز ابتلا به تکدی‌گری است؛ چنان‌چه پژوهشی در مورد افراد تراجنسیتی در پاکستان نشان داده است که آنها به‌دلیل جنسیت، تحت فشارهای اجتماعی هستند. آنان نه‌تنها از سوی جامعه که حتی از سوی خانواده مطرود هستند که موجب ترک تحصیل و به‌دنبال آن از دست رفتن فرصت‌های شغلی آنان می‌شود. آنها در نهایت به گدایی وادار خواهند شد.<ref>- Khan and others، “The Cost of Exclusion: How Poverty Leads Transgender Individuals to Begging، Dancing and Sex Work” 2024، p209.</ref>
تکدی‌گری با تحصیل ارتباطی دوسویه دارد. از یک جهت فقدان تحصیلات، زمینه‌ساز ابتلا به تکدی‌گری است؛ چنان‌چه پژوهشی در مورد افراد تراجنسیتی در پاکستان نشان داده است که آنها به‌دلیل جنسیت، تحت فشارهای اجتماعی هستند. آنان نه‌تنها از سوی جامعه که حتی از سوی خانواده مطرود هستند که موجب ترک تحصیل و به‌دنبال آن از دست رفتن فرصت‌های شغلی آنان می‌شود. آنها در نهایت به گدایی وادار خواهند شد.<ref>- Khan and others، “The Cost of Exclusion: How Poverty Leads Transgender Individuals to Begging، Dancing and Sex Work” 2024، p209.</ref>


از سوی دیگر فقر و اشتغال به تکدی‌گری عامل ترک تحصیل است. ترک تحصیل نیز بعد جنسیتی دارد، چراکه طبق آمارها بیشتر از ۱۲۰ میلیون کودک در جهان از تحصیل محروم شده‌اند که بیشتر آنها دختران بوده‌اند.<ref>- عشایری و دیگران، «مطالعۀ جامعه‌شناختی فرهنگ تکدی‌گری خیابانی: مرور سیستماتیک پژوهش‌های تجربی»،  1401ش، ص131.</ref>
از سوی دیگر فقر و اشتغال به تکدی‌گری عامل ترک تحصیل است. ترک تحصیل نیز بعد جنسیتی دارد، چراکه طبق آمارها بیشتر از ۱۲۰ میلیون کودک در جهان از تحصیل محروم شده‌اند که بیشتر آنها [[تحصیل دختران|دختران]] بوده‌اند.<ref>- عشایری و دیگران، «مطالعۀ جامعه‌شناختی فرهنگ تکدی‌گری خیابانی: مرور سیستماتیک پژوهش‌های تجربی»،  1401ش، ص131.</ref>


==عوامل اقتصادی تکدی‌گری==
==عوامل اقتصادی تکدی‌گری==
خط ۸۷: خط ۸۷:


===از هم گسیختگی خانواده===
===از هم گسیختگی خانواده===
زنانی که به‌دلیل طلاق، اعتیاد شوهر یا دلایلی مانند آن با از هم گسیختگی خانوادگی مواجه هستند، نیز مجبور هستند برای تامین هزینه‌های زندگی خود به کارهایی نظیر تکدگری بپردازند.<ref>- فرخی، «نیم نگاهی به پدیدۀ تکدی‌گری زنان مهاجر: زن مهاجر، در سراشیبی آسیب‌های اجتماعی»،  1377ش، ص7.</ref> تجربیات گدایان زن نشان می‌دهد که عموما مطلقه یا دارای شوهر معتاد بوده‌اند. همچنین در برخی موارد نیز تحت شکنجه و آزار و اذیت خانواده بوده‌ و نتوانسته‌اند شغلی غیر از گدایی بیابند.<ref>- Baynesagn and Tolla، “ Poor Mothers and Begging: How Impoverished Ethiopian Women Support their Children in the Absence of a Strong State Welfare System”، 2022، p11.</ref>
زنانی که به‌دلیل [[طلاق]]، اعتیاد شوهر یا دلایلی مانند آن با از هم گسیختگی خانوادگی مواجه هستند، نیز مجبور هستند برای تامین هزینه‌های زندگی خود به کارهایی نظیر تکدگری بپردازند.<ref>- فرخی، «نیم نگاهی به پدیدۀ تکدی‌گری زنان مهاجر: زن مهاجر، در سراشیبی آسیب‌های اجتماعی»،  1377ش، ص7.</ref> تجربیات گدایان زن نشان می‌دهد که عموما مطلقه یا دارای شوهر معتاد بوده‌اند. همچنین در برخی موارد نیز تحت شکنجه و آزار و اذیت خانواده بوده‌ و نتوانسته‌اند شغلی غیر از گدایی بیابند.<ref>- Baynesagn and Tolla، “ Poor Mothers and Begging: How Impoverished Ethiopian Women Support their Children in the Absence of a Strong State Welfare System”، 2022، p11.</ref>


===ضعف ساختاری===
===ضعف ساختاری===
خط ۹۵: خط ۹۵:


==پیامدهای تکدی‌گری‌==
==پیامدهای تکدی‌گری‌==
گدایان در ضمن گدایی به‌سوی انحرافات مختلفی از جمله انحراف جنسی، سوق داده خواهند شد، علاوه بر این‌که گدایی خود، عملی غیرقانونی است.<ref>- - Baynesagn and Tolla، “ Poor Mothers and Begging: How Impoverished Ethiopian Women Support their Children in the Absence of a Strong State Welfare System”، 2022، p11.</ref>
گدایان در ضمن گدایی به‌سوی انحرافات مختلفی از جمله [[انحراف جنسی]]، سوق داده خواهند شد، علاوه بر این‌که گدایی خود، عملی غیرقانونی است.<ref>- - Baynesagn and Tolla، “ Poor Mothers and Begging: How Impoverished Ethiopian Women Support their Children in the Absence of a Strong State Welfare System”، 2022، p11.</ref>


از دیگر پیامدهای آن محروم‌شدن کودکان از تحصیل و آلوده‌شدن به امراض جسمانی و روحی است. طبق برخی گزارش‌ها سازمان‌های تبهکار اطفال را دچار نقص عضو کرده و در خیابان رها می‌کنند تا بتوانند احساس ترحم عابران را برانگیزانند<ref>- Imrana and others. "An Analytical Study of The Nature and Issues Of Beggars In Karachi”، 2019، p43. .</ref> و به همین ترتیب بسیاری از زنان و اطفال متکدی در دام افراد منفعت‌طلب گرفتار می‌شوند.<ref>- نظری و دیگران، «بررسی ارتباط بین دینداری و گرایش به رفتارهای متکدیانه در بین زنان شهر شیراز»،  1401ش، ص28.</ref>
از دیگر پیامدهای آن محروم‌شدن کودکان از تحصیل و آلوده‌شدن به امراض جسمانی و روحی است. طبق برخی گزارش‌ها سازمان‌های تبهکار اطفال را دچار نقص عضو کرده و در خیابان رها می‌کنند تا بتوانند احساس ترحم عابران را برانگیزانند<ref>- Imrana and others. "An Analytical Study of The Nature and Issues Of Beggars In Karachi”، 2019، p43. .</ref> و به همین ترتیب بسیاری از زنان و اطفال متکدی در دام افراد منفعت‌طلب گرفتار می‌شوند.<ref>- نظری و دیگران، «بررسی ارتباط بین دینداری و گرایش به رفتارهای متکدیانه در بین زنان شهر شیراز»،  1401ش، ص28.</ref>