امنیت اجتماعی زنان: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌جنسیت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸۴: خط ۸۴:


همچنین، بخش عمده‌ای از مشکلات ناامنی [[زنان]] در فضاهای عمومی شهری به زمان‌های پس از تاریک شدن هوا باز می‌گردد که  با افزایش رونق و حیات شبانه از طریق کاربری‌ها و فعالیت‌های دایر در شب و روشنایی و نظارت ناشی از آنها، عابران بیشتری در فضا حضور خواهند داشت و موجب ارتقای امنیت خواهد شد. بنابراین، ضرورت تأمین نیازها و استانداردهای خاص [[زنان]] و بهره‌گیری از رویکردهایی مانند فضای قابل دفاع، انتخاب عقلانی و امنیت عمومی و سایر نظریات مرتبط که در طراحی محیط‌ها و فضاهای عمومی در شهرها بتوانند تأمین کننده این نیازها و استانداردها باشند، باید مورد توجه برنامه‌ریزان و طراحان شهری قرار گیرند. تأمین امنیت در پارک به عنوان فضای عمومی، به عوامل زیادی مانند رضایتمندی از خدمات موجود در پارک، کاربری‌های پیرامون، طراحی محیطی داخل پارک و نحوه دسترسی و نقش نهادهای کنترل و نظارت و غیره به آن وابسته است. <ref>صفائی پور و دیگران، بررسی احساس امنیت زنان در پارک‌های شهری با تأكید بر شاخص‌های محیطی (کالبدی) و اجتماعی (نمونه موردی: شهر ایلام)، 1394، ص 29</ref>
همچنین، بخش عمده‌ای از مشکلات ناامنی [[زنان]] در فضاهای عمومی شهری به زمان‌های پس از تاریک شدن هوا باز می‌گردد که  با افزایش رونق و حیات شبانه از طریق کاربری‌ها و فعالیت‌های دایر در شب و روشنایی و نظارت ناشی از آنها، عابران بیشتری در فضا حضور خواهند داشت و موجب ارتقای امنیت خواهد شد. بنابراین، ضرورت تأمین نیازها و استانداردهای خاص [[زنان]] و بهره‌گیری از رویکردهایی مانند فضای قابل دفاع، انتخاب عقلانی و امنیت عمومی و سایر نظریات مرتبط که در طراحی محیط‌ها و فضاهای عمومی در شهرها بتوانند تأمین کننده این نیازها و استانداردها باشند، باید مورد توجه برنامه‌ریزان و طراحان شهری قرار گیرند. تأمین امنیت در پارک به عنوان فضای عمومی، به عوامل زیادی مانند رضایتمندی از خدمات موجود در پارک، کاربری‌های پیرامون، طراحی محیطی داخل پارک و نحوه دسترسی و نقش نهادهای کنترل و نظارت و غیره به آن وابسته است. <ref>صفائی پور و دیگران، بررسی احساس امنیت زنان در پارک‌های شهری با تأكید بر شاخص‌های محیطی (کالبدی) و اجتماعی (نمونه موردی: شهر ایلام)، 1394، ص 29</ref>
==فضاهای شهری و احساس امنیت زنان==
یافته‌های پژوهش نشان داد که عناصر محیطی موجود در فضاهای شهری این منطقه، در احساس امنیت زنان مؤثر هستند. در ادامه تأثیر عناصر محیطی مذکور به تفکیک بیان می‌شود.


فضاهایی که در آنها نظارت پلیس و پاسگاه‌های امنیتی وجود داشته، بیشترین تأثیر بر احساس امنیت زنان در فضاهای شهری را در پی داشته است.
فضاهای شهری که زنان و شهروندان به آنها احساس تعلق و وابستگی دارند، به میزان زیادی احساس امنیت زنان را بالا می‌برند.
فضاهای پویا و سرزنده که فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی و تجاری در آنها رونق بیشتری دارد، در ایجاد احساس امنیت زنان مؤثر هستند.
در دو گویه «ساختار فضا و مدیریت مطلوب و طراحی مناسب شهری»، حدود ۱۸ و نیم درصد پاسخ دهندگان هر دو مورد را دارای تأثیر خیلی کم و کم در ایجاد احساس امنیت بیان کرده‌اند. بنابراین مشخص می‌شود که هنوز فضاهای پیچیده و پر پیچ و خم در شهر ری وجود دارد که می‌تواند در ایجاد حس ناامنی زنان برای تردد و فعالیت در فضاهای شهری اثرگذار باشند. به علاوه طراحی و مدیریت مناسب شهری نیز مورد سؤال و ابهام قرار می‌گیرد.
با توجه به یافته‌های پژوهش پیشنهاد می‌شود:
در جهت افزایش تعاملات پلیس و شهروندان به ویژه زنان برنامه‌ریزی مناسب انجام شود و یا جلسات اجتماع محور به ویژه توسط پلیس زن برگزار شود تا احساس امنیت، اعتماد و مشارکت شهروندان افزایش یابد.
فعالیت‌هایی که مستقیما ویژگی امنیتی دارند (عملکرد پلیس) بر احساس امنیت اثرگذار است؛ اما نیازمند به کارگیری مناسب عوامل محیطی و فعالیت سایر نهادهای خدماتی و عمومی از جمله مراکز مشاوره و سرای محله است که باید مورد توجه مسئولان شهری قرار گیرد.
پیوندهای محله‌ای و همسایگی، ارتقای شرایط فرهنگی محلات، ارتقای کمی و کیفی حضور، نظارت نیروی انتظامی، اطلاع رسانی و آگاهی بخشی از فعالیت‌های پلیس به منظور افزایش سرمایه اجتماعی شهروندان تقویت شود.
مشارکت زنان در فعالیت‌های مختلف شهری ضمن ایجاد حس مسئولیت‌پذیری اجتماعی و مشارکت شهروندی در اداره شهر، افزایش امنیت و احساس امنیت را در پی دارد؛ از این رو برنامه‌ریزی‌های لازم به منظور افزایش مشارکت زنان در فعالیت‌های شهری انجام شود.
برای بازسازی و نوسازی ‌بافت‌های فرسوده با نمادها و ‌المان‌های شهری جدید با مشارکت شهروندان اقدام شود. این اقدامات به گونه‌ای صورت گیرد که نشانه‌های هویت ساز و فرهنگ سنتی را به منظور ایجاد حس تعلق به فضا تا حد امکان حفظ کند. <ref>صادقی و پورغلامی، تحلیلی بر عناصر محیطی مؤثر بر احساس امنیت زنان در فضاهای شهری مورد مطالعه: شهر ری بررسی نقش عوامل اجتماعی- فرهنگی موثر در کاهش باروری، 1399، ص 450</ref>
==پانویس==
{{پانویس}}
==منبع==
==منبع==
*پناهی، علی‌احمد، راهبردهای اخلاقی- روان‌شناختی اساسی در بهینه‌سازی امنیت شغلی بانوان، فصل‌نامه علمی پژوهشی پژوهش‌نامه اخلاقی، سال یازدهم، زمستان 1397، شماره 42
* پناهی، علی‌احمد، راهبردهای اخلاقی- روان‌شناختی اساسی در بهینه‌سازی امنیت شغلی بانوان، فصل‌نامه علمی پژوهشی پژوهش‌نامه اخلاقی، سال یازدهم، زمستان 1397، شماره 42
* مسعود صفائی پور، فاطمه پیری، سعید امانپور، على شجاعیان؛بررسی احساس امنیت زنان در پارک‌های شهری با تأكید بر شاخص‌های محیطی (کالبدی) و اجتماعی (نمونه موردی: شهر ایلام)، مطالعات پلیس زن، پاییز و زمستان 1394 ، شماره [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1206192/%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%a7%d8%ad%d8%b3%d8%a7%d8%b3-%d8%a7%d9%85%d9%86%db%8c%d8%aa-%d8%b2%d9%86%d8%a7%d9%86-%d8%af%d8%b1-%d9%be%d8%a7%d8%b1%da%a9-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%b4%d9%87%d8%b1%db%8c-%d8%a8%d8%a7-%d8%aa%d8%a7%da%a9%db%8c%d8%af-%d8%a8%d8%b1-%d8%b4%d8%a7%d8%ae%d8%b5-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d9%85%d8%ad%db%8c%d8%b7%db%8c-%da%a9%d8%a7%d9%84%d8%a8%d8%af%db%8c-%d9%88-%d8%a7%d8%ac%d8%aa%d9%85%d8%a7%d8%b9%db%8c-%d9%86%d9%85%d9%88%d9%86%d9%87-%d9%85%d9%88%d8%b1%d8%af%db%8c-%d8%b4%d9%87%d8%b1-%d8%a7%db%8c%d9%84%d8%a7%d9%85 بررسی احساس امنیت زنان در پارک های شهری ]
* مسعود صفائی پور، فاطمه پیری، سعید امانپور، على شجاعیان؛بررسی احساس امنیت زنان در پارک‌های شهری با تأكید بر شاخص‌های محیطی (کالبدی) و اجتماعی (نمونه موردی: شهر ایلام)، مطالعات پلیس زن، پاییز و زمستان 1394 ، شماره  
* [https://www.gisoom.com/book/11647086/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A2%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%AA/ لینک شبکه جامع کتاب گیسوم]
* صادقی، علی؛ پور غلامی، محمدرضا، تحلیلی بر عناصر محیطی مؤثر بر احساس امنیت زنان در فضاهای شهری مورد مطالعه: شهر ری بررسی نقش عوامل اجتماعی- فرهنگی موثر در کاهش باروری، مجله پژوهش‌های انتظامی ـ اجتماعی زنان و خانواده، پاییز و زمستان 1399، شماره 2.  
* [https://hajarpub.ir/product/%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A2%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%AA لینک مرکز نشر هاجر]
* [https://bookroom.ir/book/87802/%D8%B3%D8%B1%D9%85%D9%87-%D8%B3%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D8%AA-83-%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A2%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%AA لینک پاتوق کتاب فردا]
[[رده: ویکی‌جنسیت]]
[[رده: ویکی‌جنسیت]]
[[رده:مأخذ شناسی]]
[[رده: امنیت زنان]]
[[رده:کتب و مقالات]]
[[رده: امنیت اجتماعی زنان]]
[[رده:غیر تجربی]]
[[رده:نقلی]]
[[رده:علوم قرآن و حدیث]]

نسخهٔ ‏۱۶ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۵۵

امنیت اجتماعی زنان در اسلام توجه و دقت فراوان شده است، زیرا یکی از خواسته‌های اساسی بشر امنیت است. و هیچ مکتب و نظام حقوقی نمی‌تواند خود را نسبت به مسئله امنیت، بی‌طرف بداند؛ زیرا نه تنها امنیت فی‌نفسه یکی از اساسی‌ترین نیازهای جامعه بشری است بلکه‌ خود، عامل مهمی چنین درخواستی در وجود انسان بوده است. زنان در دیدگاه اسلام جایگاه مهم و غیر قابل انکاری در پرورش و رساندن انسان به کمال دارند و در واقع نقش زن در جهان‌بینی اسلامی، آن چنان مهم است که هیچ چیز دیگری نمی‌تواند جای آن را پرکند. زنان برای برخورداری از زندگی سالم و حضور فعال در جامعه نیازمند اطمینان و امنیت هستند. به همین دلیل، دین اسلام برای امنیت به ویژه امنیت زنان ارزش زیادی قائل شده است. امنیت اجتماعی بانوان، حالت بی‌خطری و فقدان تهدید نسبت به سکنی، معیشت، آبرو و روابط اجتماعی بانوان است. بدون امنیت، امید، تعالی و پیشرفت در عرصه‌های مختلف زندگی فراهم نخواهد شد. در جامعه امروزی به دلیل فعالیت‌های زنان درعرصه‌های مختلف، زنان با آسیب‌ها و مشکلاتی مواجه هستند و احساس ناامنی روز به روز در بین آنان در حال رشد است.

امنیت اجتماعی زنان
خطا در ایجاد بندانگشتی: پرونده وجود ندارد
الگوی جعبه اطلاعات کتاب دو
عنوان امنیت بانوان از دیدگاه آیات و روایات
نویسنده نجفی زمردیان، سمیه
ناشر مرکز نشر هاجر(وابسته به مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران)
محل چاپ قم
سال چاپ بهار ۱۳۹۹
شماره چاپ اول

گزارش کتاب

نویسنده در صدد تبیین امنیت بانوان از دیدگاه آیات و روایات می‌باشد. قبل از ورود به بحث امنیت بانوان، مفاهیم و مبانی بحث را توضیح می‌دهد، که شامل؛

  • الف) مفهوم امنیت
  • ب) اقسام امنیت
  • ج) مصادیق امنیت اجتماعی درقرآن
  • د) آثار امنیت اجتماعی از دیدگاه آیات قرآن می‌باشد.

بخش اول: عوامل و موانع ایجاد امنیت بانوان

نویسنده در بخش اول به توضیح دو فصل می‌پردازد که عبارتند از:

فصل اول: برخی از عوامل ایجاد امنیت بانوان: که شامل:

  • لف) برخی از عوامل امنیت فردی
  • ب) برخی از عوامل خانوادگی
  • ج) برخی از عوامل اجتماعی می‌باشد.

فصل دوم: موانع تحقق امنیت بانوان: که شامل؛

  • الف) برخی از موانع فردی
  • ب) برخی از موانع خانوادگی
  • ج) برخی از موانع اجتماعی می‌باشد.

بخش دوم: ارائه راهکارها جهت امنیت اجتماعی بانوان

نگارنده این بخش را در 2 فصل تبیین می‌کند، که شامل:

فصل اول: مقابله با آسیب‌ها:

  • الف) راه‌های مقابله با فقر
  • ب) راه‌های مقابله با بیکاری
  • ج) راه‌های مقابله با اعتیاد
  • د) راه‌های مقابله با بی‌حجابی
  • ه) جوسازی و شایعه پراکنی
  • و) راه‌های مقابله با فرار دختران.

فصل دوم: تأکید بر اجرای اهم وظایف جامعه جهت برقراری امنیت اجتماعی:

  • الف) اجرای حدود اسلامی
  • ب) برقراری امنیت قضایی
  • ج) اسلامی شدن رسانه های ارتباطی جمعی
  • د) دعوت به تشکیل خانواده
  • ه) کنترل طلاق
  • و) حمایت دولت از خانواده
  • ز) جلب مشارکت مردمی
  • ح) حمایت از اشتغال زنان
  • ط) فرهنگ سازی
  • ی) اجرای امربه معروف و نهی از منکر.

مصادیق امنیت اجتماعی در قرآن

قرآن کریم مهم‌ترین هدف از امنیت اجتماعی را فراهم کردن محیطی سالم و آرام برای پرداختن به امر عبادت و بندگی خدا معرفی می‌کند، محیطی که در آن کوچکترین اثری از ناامنی و عوامل ایجاد آن نباشد و مردمان با آسودگی خاطر و به دور از فتنه‌های رنگارنگ و آشوب‌های گوناگون، تنها در جهت خشنودی و رضای پروردگار گام بردارند. به هدف خلقت خویش یعنی عبودیت خالصانه خداوند نزدیک شوند، زیرا هرگاه محیط زندگی و جامعه ناامن باشد، هرگونه فعالیّت و تلاشی چه در عرصه مادی و چه در عرصه معنوی ابتر و به عبارت صحیح‌تر غیر ممکن می‌باشد و این مطلبی است که تجربه چندین هزارساله تمدن بشری در سرزمین‌های مختلف برآن صفحه گذارده و نگاهی به برخی جوامع ناامن و یا فاقد امنیت مناسب در جهان کنونی نیز موید این مطلب است.

با توجه به ارزش والای بانوان در دین مبین اسلام و نقش مهم آن‌ها در تربیت نسل‌های آینده، اسلام به امنیت بانوان در جامعه توجه زیادی داشته و با دستورات و احکامی که در برخورد و مواجهه با بانوان بیان نموده و توجهاتی که در مراقبت از آنها متذکر شده است. که این به خوبی نمایان می‌شود، که بانوان در خانواده و جامعه نقش مهمی ایفا می‌کنند و مسئولیت خطیر آنها در امر مدیریت خانه، همسرداری، تربیت فرزند، زمانی به خوبی اجرا خواهد شد که، زن در آرامش و امنیت باشد. امنیت اجتماعی دارای اهمیت و نقش فراوانی در ابعاد مختلف زندگی انسان است. نیاز به امنیت، از قدیمی‌ترین و عمیق‌ترین نیازهای انسان‌ها است. در هیچ برهه‌ای از تاریخ، انسان فاقد این درخواست نبوده است و برای تأمین و ارضای آن، هرگز بیکار ننشسته است. مبالغه‌آمیز نخواهد بود اگر گفته شود که شکوفایی بسیاری از علوم و فنون، مرهون چنین درخواستی در وجود انسان بوده است.

ایمان در تمامی مراحل حیات، پیوستگی انسان را با خدا و در نتیجه با پدیده‌های او و موضع‌گیری درست او را در قبال امور تضمین می‌کند. ایمان به خدا ضامن اجرای او امر وجدان اخلاقی و سایر سجایای انسانی است. بهترین پناهگاه بشر ، بزرگترین عامل اطمینان روح و آرامش نفس است. در طوفان‌های زندگی، در تحریک‌های و جنبش‌های خطرآمیز نفس، هیجان‌ها را تعدیل و کنترل می‌کند. انسان در پیمودن راه حق، با دو سلاح ایمان و توکل هیچ تزلزلی به خود راه دهد. یکی از عوامل عمده و مهم بازدارنده انسان از گناه، فساد و فرومایگی اخلاقی، یاد خداست. اگر یاد خدا نباشد، شیطان همنشین انسان می‌شود. پایبندی به اعتقادات و هنجارهای اخلاقی جامعه که البته بخش قابل توجهی از هنجارهای اخلاقی جامعه بر اساس مذهب است، می‌تواند به عنوان یک عامل کنترل و نظارت بر فرد عمل کرده و از انحراف بازداری نماید.

نتیجه‌گیری

از مجموع آنچه در آیات و روایات مورد بررسی قرار می گیرد «جایگاه امنیت اجتماعی» مشخص شده و به این مطلب پی می‌بریم که از دیدگاه قرآن نخستین نیاز زندگی اجتماعی انسان دارا بودن «امنیت» است و تا در یک اجتماع حتی کوچک و چند نفره امنیت برقرار نباشد سایر تلاش‌ها و فعالیت‌ها نیز ثمره‌ی چندانی درپی نداشته و استفاده از سایر مزایای زندگی فردی و اجتماعی برای آدمی گوارا نخواهد بود. مهمترین اثری که با رعایت امنیت متوجه هر فردی می‌شود آرامش جسمی، روحی و سلامت زندگی شخصی او می‌باشد و به مراتب آثار آن متوجه خانواده و اجتماع نیز می‌گردد. برای اهمیت دادن به این مسئله باید ایمان بانوان تقویت و آگاهی‌های لازم به هریک از آنان داده شود، رعایت نکات اخلاقی، احترام در خانواده، استحکام بنیان خانواده‌ها، بهبود معیشت و زندگی مردم، سهولت در ازدواج، عدالت در جامعه و اجرای قوانین اسلامی، از مواردی هستند که موجبات امنیت بانوان را فراهم می‌سازند که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته و در پایان، راهکارهای مقابله با آسیب‌های جدی و اجرایی نمودن برخی برنامه‌های مهم ارائه گردیده که جهت هرچه بهتر عملی شدن امنیت و آسایش بانوان بسیار موثر است.

راهبردهای اخلاقی - روان‌شناختی در امنیت مصونیت بخشی به زنان

مدیریت و ترغیب بانوان به سمت شغل‌های متناسب با خلقت و توانایی آن‌ها: به منظور شکل‌گیری نظام احسن و تحقق اهداف خلقت انسان‌ها، خالق متعال به زن مرد ظرفیت‌ها و به دنبال آن نقش‌های ویژه‌ای عنایت کرده است. بسیاری از محققان، با بررسی تفاوت‌های زن و مرد به این نتیجه رسیدند که تفاوت‌های روان‌شناختی، زیستی و فیزیولوژیکی زیادی بین زن و مرد وجود دارد و بایستی فعالیت آنان و حتی مدل‌های آموزشی آنان متفاوت از همدیگر باشد.

پسران، تفاوت آشکاری به لحاظ زیستی و جسمانی و قدرت بدنی با زنان دارند و زنان ظریف‌تر از مردان هستند. جنسیت تأثیر مهمی بر توانمندی‌ها و استعدادهای افراد دارد. زن و مرد به لحاظ شناختی، تفاوت آشکاری دارند. هوش اختصاصی و هوش هیجانی زن و مرد متفاوت است. [۱]

ایجاد هم‌ترازی بین نقش‌های خانوادگی و اشتغال: در نگرش اسلامی بر ضرورت مراقبت‌های زنانه و به ویژه نقش مادری تأکید شده است. این تأکید از یک سو بر مبنای لزوم تفکیک وظایف زن و مرد دور می‌زند، و در نتیجه، اسلام این موضوع را اولویت و نه امری الزامی می‌داند؛ و از سوی دیگر، این تأکید برخاسته از تفاوت‌های طبیعی است که اسلام آن‌ها را بین زن و مرد مفروض می‌گیرد. البته این بدان معنا نیست که مراقبت از کودکان وظیفه اختصاصی زنان است، بلکه زن و مرد، هر دو وظیفه دارند که از کودکان خود مراقبت و حمایت کنند. از این رو در نگرش اسلامی، زن می‌تواند در قبال برخی مراقبت‌ها، از شوهر خود اجرت طلب کند.

بهینه‌سازی و اصلاح محیط و فضای اشتغال زنان: ایجاد امنیت روانی و اخلاقی در محیط اشتغال از راهبردهای مهم در کاهش آسیب‌های اشتغال زنان است. اگر چنان‌چه زنان شاغل در محیط اشتغال احساس امنیت روانی و اخلاقی نداشته باشند و در معرض ارتباط با جنس مخالف باشند ممکن است زمینه برای کاهش حساسیت به جنس مخالف و پاکدامنی زنان و مردان ایجاد گردد. رعایت عفت و پاکدامنی در آموزه‌های قرآنی و روایی جایگاه ویژه و در خور توجهی دارد. قرآن کریم از این ارزش انسانی و اسلامی با عظمت خاصی یاد می‌کند و یکی از ویژگی‌های مؤمنان راستین را پاک‌دامنی و عفت می‌داند. [۲]

پیامدهای اخلاقی و روان‌شناختی بهینه‌سازی فضای اشتغال زنان

بهبود امنیت روانی و اخلاقی زنان: رعایت چارچوب‌ها در روابط زن و مرد نه تنها به پیشگیری از آسیب روانی زنان کمک می‌کند بلکه در سلامت اخلاقی و خانوادگی او اثر مثبت دارد. محیط مختلط می‌تواند حساسیت زنان و مردان را آرام آرام نسبت به جنس مخالف تغییر دهد و نوعی بی مبالاتی را ترویج کند. محیط مختلط امنیت روانی زن و مرد را مرتب تهدید می‌کند و زمینه آزادی و راحتی زنان را در نوع پوشش و ارتباطات کلامی سد می‌کند. زنان نیاز دارند با اطمینان خاطر در محیط کار به فعالیت بپردازند. [۳]

کاهش آسیب‌های اخلاقی: مطالعات نشان داده که اگر اشتغال زنان در محیط‌های مختلط باشد، احتمال آسیب‌های اخلاقی افزایش پیدا می‌کند. بر طبق برآوردها، در انگلستان از هر ده زن، هفت زن در دوره زندگی شغلی خود به مدتی طولانی دچار آزار جنسی می‌گردند. تحقیقات نشان می‌دهد که حدود ۶۰ درصد از زنان اروپایی شاغل، تجاوز جنسی را تجربه کرده‌اند. [۴]

افزایش عزت نفس زنان و افزایش رضایت‌مندی: رعایت عدم اختلاط در محیط اشتغال به افزایش بازدهی کار، رضایت شغلی و افزایش عزت نفس زنان نیز کمک می‌کند. خویشتن‌داری زن در برابر مرد، او را دوست داشتنی‌تر و جذاب‌تر کرده و رضایت از زندگی را در او افزایش می‌دهد.[۵]

افزایش اعتبار خانوادگی و کاهش خیانت جنسی: اختلاط زن و مرد می‌تواند زمینه‌های بی اعتمادی و خیانت را در خانواده‌ها افزایش دهد. اختلاط زن و مرد در محیط‌های عمومی و شغلی و با توجه به محرک‌های پرجاذبه‌ای که دو جنس به طور طبیعی برای ورود به دنیای هم دارند، زمینه مناسبی برای رشد تمایلات شهوانی و کام‌جویی‌های حرام و زمینه بی رغبتی به همسر خواهد شد. [۶]

امنیت زنان در پارک ها

فضاهای شهری با کاربری‌ها و فعالیت‌های متنوع که رضایتمندی از خدمات در آنها بیشتر است و نهادهای کنترل و نظارت در آنها فعال‌تر هستند، دارای امنیت بیشتری می‌باشند. می‌توان گفت پویا و فعال بودن فضا، میزان آشنایی، خوانایی، نظارت بر فضا و دسترسی داشتن به امداد از دیگر شاخص‌های اصلی و مؤثر در برنامه‌ریزی کالبدی و اجتماعی برای ارتقای امنیت زنان در فضاهای عمومی شهری از جمله پارک‌ها هستند.

همچنین، بخش عمده‌ای از مشکلات ناامنی زنان در فضاهای عمومی شهری به زمان‌های پس از تاریک شدن هوا باز می‌گردد که با افزایش رونق و حیات شبانه از طریق کاربری‌ها و فعالیت‌های دایر در شب و روشنایی و نظارت ناشی از آنها، عابران بیشتری در فضا حضور خواهند داشت و موجب ارتقای امنیت خواهد شد. بنابراین، ضرورت تأمین نیازها و استانداردهای خاص زنان و بهره‌گیری از رویکردهایی مانند فضای قابل دفاع، انتخاب عقلانی و امنیت عمومی و سایر نظریات مرتبط که در طراحی محیط‌ها و فضاهای عمومی در شهرها بتوانند تأمین کننده این نیازها و استانداردها باشند، باید مورد توجه برنامه‌ریزان و طراحان شهری قرار گیرند. تأمین امنیت در پارک به عنوان فضای عمومی، به عوامل زیادی مانند رضایتمندی از خدمات موجود در پارک، کاربری‌های پیرامون، طراحی محیطی داخل پارک و نحوه دسترسی و نقش نهادهای کنترل و نظارت و غیره به آن وابسته است. [۷]

فضاهای شهری و احساس امنیت زنان

یافته‌های پژوهش نشان داد که عناصر محیطی موجود در فضاهای شهری این منطقه، در احساس امنیت زنان مؤثر هستند. در ادامه تأثیر عناصر محیطی مذکور به تفکیک بیان می‌شود.

فضاهایی که در آنها نظارت پلیس و پاسگاه‌های امنیتی وجود داشته، بیشترین تأثیر بر احساس امنیت زنان در فضاهای شهری را در پی داشته است. فضاهای شهری که زنان و شهروندان به آنها احساس تعلق و وابستگی دارند، به میزان زیادی احساس امنیت زنان را بالا می‌برند. فضاهای پویا و سرزنده که فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی و تجاری در آنها رونق بیشتری دارد، در ایجاد احساس امنیت زنان مؤثر هستند. در دو گویه «ساختار فضا و مدیریت مطلوب و طراحی مناسب شهری»، حدود ۱۸ و نیم درصد پاسخ دهندگان هر دو مورد را دارای تأثیر خیلی کم و کم در ایجاد احساس امنیت بیان کرده‌اند. بنابراین مشخص می‌شود که هنوز فضاهای پیچیده و پر پیچ و خم در شهر ری وجود دارد که می‌تواند در ایجاد حس ناامنی زنان برای تردد و فعالیت در فضاهای شهری اثرگذار باشند. به علاوه طراحی و مدیریت مناسب شهری نیز مورد سؤال و ابهام قرار می‌گیرد. با توجه به یافته‌های پژوهش پیشنهاد می‌شود:

در جهت افزایش تعاملات پلیس و شهروندان به ویژه زنان برنامه‌ریزی مناسب انجام شود و یا جلسات اجتماع محور به ویژه توسط پلیس زن برگزار شود تا احساس امنیت، اعتماد و مشارکت شهروندان افزایش یابد. فعالیت‌هایی که مستقیما ویژگی امنیتی دارند (عملکرد پلیس) بر احساس امنیت اثرگذار است؛ اما نیازمند به کارگیری مناسب عوامل محیطی و فعالیت سایر نهادهای خدماتی و عمومی از جمله مراکز مشاوره و سرای محله است که باید مورد توجه مسئولان شهری قرار گیرد. پیوندهای محله‌ای و همسایگی، ارتقای شرایط فرهنگی محلات، ارتقای کمی و کیفی حضور، نظارت نیروی انتظامی، اطلاع رسانی و آگاهی بخشی از فعالیت‌های پلیس به منظور افزایش سرمایه اجتماعی شهروندان تقویت شود. مشارکت زنان در فعالیت‌های مختلف شهری ضمن ایجاد حس مسئولیت‌پذیری اجتماعی و مشارکت شهروندی در اداره شهر، افزایش امنیت و احساس امنیت را در پی دارد؛ از این رو برنامه‌ریزی‌های لازم به منظور افزایش مشارکت زنان در فعالیت‌های شهری انجام شود. برای بازسازی و نوسازی ‌بافت‌های فرسوده با نمادها و ‌المان‌های شهری جدید با مشارکت شهروندان اقدام شود. این اقدامات به گونه‌ای صورت گیرد که نشانه‌های هویت ساز و فرهنگ سنتی را به منظور ایجاد حس تعلق به فضا تا حد امکان حفظ کند. [۸]

پانویس

  1. پناهی، راهبردهای اخلاقی - روان‌شناختی اساسی در بهینه‌سازی امنیت شغلی بانوان، ۱۳۹۷، ص 11
  2. پناهی، راهبردهای اخلاقی - روان‌شناختی اساسی در بهینه‌سازی امنیت شغلی بانوان، ۱۳۹۷، ص 11
  3. پناهی، راهبردهای اخلاقی - روان‌شناختی اساسی در بهینه‌سازی امنیت شغلی بانوان، ۱۳۹۷، ص 19
  4. پناهی، راهبردهای اخلاقی - روان‌شناختی اساسی در بهینه‌سازی امنیت شغلی بانوان، ۱۳۹۷، ص 19
  5. پناهی، راهبردهای اخلاقی - روان‌شناختی اساسی در بهینه‌سازی امنیت شغلی بانوان، ۱۳۹۷، ص 19
  6. پناهی، راهبردهای اخلاقی - روان‌شناختی اساسی در بهینه‌سازی امنیت شغلی بانوان، ۱۳۹۷، ص 20
  7. صفائی پور و دیگران، بررسی احساس امنیت زنان در پارک‌های شهری با تأكید بر شاخص‌های محیطی (کالبدی) و اجتماعی (نمونه موردی: شهر ایلام)، 1394، ص 29
  8. صادقی و پورغلامی، تحلیلی بر عناصر محیطی مؤثر بر احساس امنیت زنان در فضاهای شهری مورد مطالعه: شهر ری بررسی نقش عوامل اجتماعی- فرهنگی موثر در کاهش باروری، 1399، ص 450

منبع

  • پناهی، علی‌احمد، راهبردهای اخلاقی- روان‌شناختی اساسی در بهینه‌سازی امنیت شغلی بانوان، فصل‌نامه علمی پژوهشی پژوهش‌نامه اخلاقی، سال یازدهم، زمستان 1397، شماره 42
  • مسعود صفائی پور، فاطمه پیری، سعید امانپور، على شجاعیان؛بررسی احساس امنیت زنان در پارک‌های شهری با تأكید بر شاخص‌های محیطی (کالبدی) و اجتماعی (نمونه موردی: شهر ایلام)، مطالعات پلیس زن، پاییز و زمستان 1394 ، شماره
  • صادقی، علی؛ پور غلامی، محمدرضا، تحلیلی بر عناصر محیطی مؤثر بر احساس امنیت زنان در فضاهای شهری مورد مطالعه: شهر ری بررسی نقش عوامل اجتماعی- فرهنگی موثر در کاهش باروری، مجله پژوهش‌های انتظامی ـ اجتماعی زنان و خانواده، پاییز و زمستان 1399، شماره 2.