ویکی‌جنسیت:Featured articles/2025/34
جنسیت در مکان‌های تجاری؛ معماری اماکن تجاری متناسب با نیازهای زنان و مردان.
مکان تجاری، گونه‌ای از فضای شهری است که گروه‌های مختلفی از آن استفاده می‌کنند. تفاوت‌های جنسیتی موجب می‌شود که زنان و مردان نه‌تنها ادراک متفاوتی از این اماکن داشته باشند بلکه به‌گونه‌های متفاوتی نیز عمل می‌کنند. نحوه خرید زنان با مردان متفاوت بوده و هرکدام نیازهای ویژه‌ای در استفاده از بازار دارند، به همین دلیل، ساختار مردانه این اماکن، زنان را دچار محدویت‌هایی می‌سازد. به منظور تسهیل استفاده زنان از اماکن تجاری، کارشناسان بر بازنگری در معماری این اماکن تأکید دارند. مکان‌های تجاری به محیط‌هایی از قبیل مجتمع‌های خرید، مراکز کسب‌وکار و محدوده‌های خرده‌فروشی، اطلاق می‌شود و بخشی از فضای شهری است. مراد از فضای شهری، فضای مادی با ابعاد اجتماعی و روان‌شناسی است. فضا به خودی خود جنسیت ندارد، اما مکان‌ها و فضاها می‌توانند حامل نشانه‌ها، کدها و حتی جایگاه‌های متفاوتی برای زنان و مردان باشند. جنسیت و فضا ارتباط متقابل دارند؛ تفاوت‌های جنسیتی بر فضا تأثیر می‌گذارد و جنسیت نیز متأثر از فضا است. نحوه استفاده زنان و مردان از اماکن تجاری متأثر از فرهنگ حاکم بر جامعه است. فضا محصول روابط تجربهٔ استفاده‌کنندگان محیط با فضای ذهنی متخصصان و محیط فیزیکی است. همان‌گونه که حضور زنان در بازار، بر شکل‌دهی آن تأثیر می‌گذارد، محیط بازار نیز تجربه زنان از فضاها را متأثر می‌سازد. منظور از جنسیت‌دار شدن فضا، تخصیص محدوده‌های آن برای حضور جنسیت خاص است، برخی فضاها به‌طور خنثی توسط هر دو جنس استفاده می‌شوند. به اعتقاد محققین؛ زن امروزی تنها یک زن خانه‌دار نیست بلکه یک فروشنده و بازاریاب باهوش نیز هستکه مشتریان را با زیرکی راهنمایی و ترغیب به خرید می‌کند؛ لذا اشتغال زنان در فضاهای تجاری همانند پاساژها و کافی‌شاپ‌ها رو به افزایش است. پاساژ، صحنه نمایشی از فعالیت‌های اجتماعی زنان و مردان است. بر مبنای تحقیقات انجام شده، زنانی که در پاساژها به‌عنوان فروشنده مشغول به کار می‌شوند اکثراً از طبقات پایین جامعه هستند که برای تأمین معیشت خود مجبور به کار هستند. گروهی دیگر برای کسب وجهه اجتماعی، استقلال مالی و دور شدن از فضای محدود خانه و خانواده ترجیح می‌دهند که در جایی مشغول به کار شوند. گروه کثیری به‌عنوان فعالیت اقتصادی به این شغل‌ها روی می‌آورند. برخی محققین؛ مزایای اشتغال زنان را افزایش سرمایه اجتماعی و اعتمادبه‌نفس زنان دانسته و در ارتباط با پیامدهای فردی و اجتماعی آن به دستمزد کم، خشونت جنسی و جسمی، نگرش منفی مردم و کاهش اشتغال مردان اشاره می‌کنند.
دیگر مقالات منتخب: حوا از دیدگاه مفسران – جامعه‌پذیری جنسیتی در خانواده – جنسیت و عقل