منزلت فرزندی: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

دیداریویکی‌متن

@@ خط ۳: / خط ۳: @@
 در جهان امروز، فردگرایی و تغییر نگرش به نقش‌های جنسیتی، منزلت فرزندی را به چالش کشیده است. در جامعه مدرن، فرزندآوری تنها تا حدی پذیرفته است که با زندگی راحت و لذت‌جویانه والدین تداخل نداشته باشد؛ به همین دلیل بسیاری از زنان و مردان در غرب تمایلی به بچه‌دار شدن ندارند. در مقابل، اسلام فرزندآوری را وظیفه مهم زن و مرد می‌داند و معتقد است که میل به جاودانگی در انسان، او را به ادامه نسل سوق می‌دهد. همچنین، پرورش فرزندان شایسته را راهی برای رسیدن به سعادت و خوشبختی معرفی می‌کند.
-== مفهوم‌شناسی ==
+==مفهوم‌شناسی==
-منزلت در لغت به‌معنای مرتبت، احترام، پایگاه و بزرگی است.<ref>دهخدا، لغت‌نامه، ۱۳۷۷ش، ذیل واژه منزلت.</ref> پایگاه به منزلت یک فرد در گروه یا به رتبه یک گروه در مقایسه با گروه‌های دیگر، اطلاق می‌شود. پایگاه منزلتی فرد، حقوق و مزایای یک شخص را معین می‌کند. موقعیت فرزندی حامل نقش‌هایی است که دیگران از فرد به‌عنوان فرزند انتظار دارند.<ref>کوئن، درآمدی به جامعه‌شناسی، 1381ش، ص57.</ref> ملاک برخورداری از منزلت در فرهنگ‌ها، متفاوت است، اما معمولاً عبارت است از: ثروت، قدرت، نَسب، سِن و ارزش‌های فرهنگی و معنوی.<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص549.</ref>
+منزلت در لغت به‌معنای مرتبت، احترام، پایگاه و بزرگی است.<ref>دهخدا، لغت‌نامه، ۱۳۷۷ش، ذیل واژه منزلت.</ref> پایگاه به منزلت یک فرد در گروه یا به رتبه یک گروه در مقایسه با گروه‌های دیگر، اطلاق می‌شود. پایگاه منزلتی فرد، حقوق و مزایای یک شخص را معین می‌کند. موقعیت فرزندی حامل نقش‌هایی است که دیگران از فرد به‌عنوان فرزند انتظار دارند.<ref>کوئن، درآمدی به جامعه‌شناسی، 1381ش، ص57.</ref> ملاک برخورداری از منزلت در فرهنگ‌ها، متفاوت است؛ اما معمولاً عبارت است از: ثروت، قدرت، نَسب، سِن و ارزش‌های فرهنگی و معنوی.<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص549.</ref>
 در ادبیات عرب از فرزند تعبیر به وَلَد شده است، ولد در اصل به‌معنای پدید آمدن چیزی از چیز دیگر است؛<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/1296080 مظاهری، «واژه‌شناسی قرآنی: اَبناء، حَفدَة، ذرّیَة، سِبط، عَقِب، نَسل، وَلَد»، وب‌سایت راسخون.]</ref> اما رابطهٔ فرزندی فراتر از رابطه زیستی یا اجتماعی، یک رابطه هنجاری است و خاستگاه ارزش‌های منحصربه‌فرد و مهمی است که مسئولیت‌های خاصی را پایه‌گذاری و همچنین مسائل اخلاقی را خلق می‌کند.<ref>[https://www.ricac.ac.ir/news/5032/ÚØ´ÙØ§Ù-ÙÙØ³ÙÛ-Ú©Ø§Ø±Ø¨Ø±Ø¯ÛØ-ÙÙÙÙÙ-Ù¾Ø¯Ø±-Ù-ÙØ§Ø¯Ø±Û-Ø±Ø§-ÚÚ سعیدی، «چشمان فلسفۀ کاربردی، مفهوم پدر و مادری را چگونه می‌بیند؟»، وب‌سایت پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.]</ref> در آیات قرآن به فرزند جسمانی،<ref>سوره نحل، آیه ۷۲.</ref> معنوی<ref>سوره احزاب، آیه ۶.</ref> و شیری (رضاعی)<ref>سوره نساء، آیه۲۳.</ref> اشاره شده است.
-== دیدگاه‌های نظری ==
+==دیدگاه‌های نظری==
 در '''جوامع سنتی'''، جایگاه فرزندان به‌مثابه نیروی کار تعریف می‌شود. در '''جوامع مدرن''' به‌ویژه با رویکرد فمینیستی که روابط همسرانه براساس مشارکت‌های لذت‌گرایانه تفسیر می‌شود، فرزندخواهی در سطح تأمین لذت عاطفی معنا یافته<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، راهبردهای تحکیم خانواده، ۱۳۹۵ش، ص۱۱۴.</ref> و فرزندی از مدار توجه زوجین خارج می‌شود. مبارزه فمینیست‌ها علیه موقعیت‌های مادری و پدری به منزلت فرزندی نیز آسیب رسانده و موجب کاهش نرخ فرزندآوری می‌شود.<ref>[https://jlr.sdil.ac.ir/article_132620.html غنی‌زاده بافقی و ورمزیار، «تأثیر جنبش‌های فمینیسم بر تحول مفهوم خانواده»،  ۱۴۰۰ش، ص۲۴۲.]</ref>
@@ خط ۱۵: / خط ۱۵: @@
 در '''انگاره اسلامی'''؛ فرزند دارای جایگاه محوری و از عوامل اصلی تشکیل خانواده به‌شمار می‌آید. خانواده، نهاد بنیادین در ترتیبات نهادی جامعه است، نسل بشر از مجرای خانواده تداوم یافته و گروهای خویشاوندی هسته‌های زیرین، ساختار جامعه دانسته می‌شود.<ref>سوره نحل، آیه 72.</ref> نقش اصلی خانواده، هم‌افزایی برای سعادت دنیوی و اخروی است؛ لذا در اسلام، پاکی زن، از معیارهای اصلی انتخاب همسر معرفی شده و فرزندآوری فراتر از نیازهای فردی زن و شوهر، در راستای تکلیف و '''مسئولیت دینی''' آن‌ها معنا می‌یابد.<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص272.</ref> فرزندآوری و افزایش انسان‌های مسلمان، موجب مباحات پیامبر اسلام<ref>نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۳۹۱.</ref> و مهرورزی به فرزند، مایه جلب رحمت الهی شمرده می‌شود.<ref>حر عاملی، وسائل‌الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۲۱، ص۳۶۰.</ref>
-== انگیزه‌های فرزندآوری ==
+==انگیزه‌های فرزندآوری==
-انگیزه‌های فرزندآوری مسئله‌ای چندبعدی است که ریشه در فرهنگ، رفتار و شرایط اقتصادی دارد. این انگیزه‌ها همگام با تغییرات جمعیتی، رشد اقتصادی و دگرگونی‌های اجتماعی، تحول می‌یابند.<ref>[https://journals.ihu.ac.ir/article_208464.html?lang=en حسینی و دیگران، «الگوی انگیزش فرزندآوری مبتنی بر تجارب زیسته خانواده‌های دارای حداقل یک فرزند»، ۱۴۰۲ش، ص۴۶.]</ref> داشتن فرزند، خواسته فطری انسان بوده و همه آرزو دارند فرزندانی شایسته داشته باشند.<ref>پسندیده، «روایات سبع سنین، در فرزندپروری، گونه‌ها و تحلیل درونی آنها»، ۱۳۹۵ش، ص۳.</ref> اسلام نیز در راستای تقویت این گرایش فطری، تشویق به فرزندآوری را مورد توجه قرار داده است.<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، راهبردهای تحکیم خانواده، ۱۳۹۵ش، ص۱۱۴.</ref> فرزندآوری، مجموعه‌ای از نیازمندی‌های فردی، اجتماعی، مادی و معنوی را پاسخ می‌دهد، از بقای نسل بشر تا بازتولید جامعه‌ای توحیدی؛<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، ۱۳۹۵ش، ص۲۷۳.</ref> همچنین انسان برای مقابله با سختی‌های زندگی، نیازمند حامی است و فرزند صالح در هنگام نیاز از والدین خود مراقبت می‌کند<ref>سوره شعرا، آیه ۱۳۳؛ سوره نوح، آیه ۱۲.</ref> و نام نیک آنها را پس از مرگ، زنده نگاه می‌دارد.<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۴۸۲.</ref> از سوی دیگر، انسان‌ها به‌خاطر فداکاری در پرورش فرزندان خود، از پاداش‌های معنوی بهره‌مند می‌شوند.<ref>فلسفی، الحدیث، ۱۳۶۸ش، ج‏۳، ص۸۰.</ref>
+انگیزه‌های فرزندآوری مسئله‌ای چندبعدی است که ریشه در فرهنگ، رفتار و شرایط اقتصادی دارد. این انگیزه‌ها همگام با تغییرات جمعیتی، رشد اقتصادی و دگرگونی‌های اجتماعی، تحول می‌یابند.<ref>[https://journals.ihu.ac.ir/article_208464.html?lang=en حسینی و دیگران، «الگوی انگیزش فرزندآوری مبتنی بر تجارب زیسته خانواده‌های دارای حداقل یک فرزند»، ۱۴۰۲ش، ص۴۶.]</ref> داشتن فرزند، خواسته فطری انسان بوده و همه آرزو دارند فرزندانی شایسته داشته باشند.<ref>پسندیده، «روایات سبع سنین، در فرزندپروری، گونه‌ها و تحلیل درونی آنها»، ۱۳۹۵ش، ص۳.</ref> اسلام نیز در راستای تقویت این گرایش فطری، تشویق به [[فرزندخواهی زن|فرزندخواهی]] و فرزندآوری را مورد توجه قرار داده است.<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، راهبردهای تحکیم خانواده، ۱۳۹۵ش، ص۱۱۴.</ref> فرزندآوری، مجموعه‌ای از نیازمندی‌های فردی، اجتماعی، مادی و معنوی را پاسخ می‌دهد، از بقای نسل بشر تا بازتولید جامعه‌ای توحیدی؛<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، ۱۳۹۵ش، ص۲۷۳.</ref> همچنین انسان برای مقابله با سختی‌های زندگی، نیازمند حامی است و فرزند صالح در هنگام نیاز از والدین خود مراقبت می‌کند<ref>سوره شعرا، آیه ۱۳۳؛ سوره نوح، آیه ۱۲.</ref> و نام نیک آنها را پس از مرگ، زنده نگاه می‌دارد.<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۴۸۲.</ref> از سوی دیگر، انسان‌ها به‌خاطر فداکاری در پرورش فرزندان خود، از پاداش‌های معنوی بهره‌مند می‌شوند.<ref>فلسفی، الحدیث، ۱۳۶۸ش، ج‏۳، ص۸۰.</ref>
-== منزلت فرزندی در اقوام کهن ==
+==منزلت فرزندی در اقوام کهن==
 در ایران باستان، توجه به فرزندآوری و تشویق به آن، با هدف پیشرفت و توسعه کشور از اولویت‌های جدی به‌شمار می‌رفت. زنان باردار تکریم می‌شدند و برای فرزندآوری از سوی پادشاه، پاداش دریافت می‌کردند و پسران نسبت به دختران از منزلت بیشتری برخوردار بودند.<ref>[https://sanad.iau.ir/fa/Article/1186633?FullText=FullText کامجو، »تحلیل جایگاه فرزندآوری و فرزند پروری در عصر هخامنشی»، ۱۴۰۳ش، ص۱۱۰-۱۱۱.]</ref>
-به گزارش ویل دورانت؛ در آتن هرچند بی‌فرزندی تقبیح می‌شد؛ اما فلاسفه یونان برای داشتن نسل نیرومند و مردم به منظور پیشگیری از تجزیه ثروت خود سعی در تحدید موالید داشته وکشتن فرزند مجاز شمرده می‌شد. فرزند بردگان به‌ندرت مجال زنده‌ماندن یافته و دختران بیش از پسران کشته می‌شدند.<ref>دورانت، تاریخ تمدن، ۱۳۳۷ش، ج۲، ص۳۲۰.</ref>
+به گزارش ویل دورانت؛ در آتن هرچند بی‌فرزندی تقبیح می‌شد؛ اما فلاسفه یونان برای داشتن نسل نیرومند و مردم به منظور پیشگیری از تجزیه ثروت خود سعی در تحدید موالید داشته و کشتن فرزند مجاز شمرده می‌شد. فرزند بردگان به‌ندرت مجال زنده‌ماندن یافته و دختران بیش از پسران کشته می‌شدند.<ref>دورانت، تاریخ تمدن، ۱۳۳۷ش، ج۲، ص۳۲۰.</ref>
 در چین؛ پسران بر دختران ترجیح داده می‌شدند.<ref>[https://www.javanonline.ir/fa/news/803575/ازدواج-و-طلاق-و-نقش-زن-در-فرهنگ-چینی‌ها آزاد، «ازدواج و طلاق و نقش زن در فرهنگ چینی‌ها»، وب‌سایت جوان آنلاین.]</ref> زنان حق دختر زاییدن را نداشتند و تولد دختر مظهر خشم ارواح نیاکان شمرده می‌شد.<ref>[https://tahoor.com/fa/article/view/113701 «عقاید و باورهای ابتدایی چینیان باستان»، وب‌سایت طهور.]</ref> چینی‌ها پسران را مفید دانسته، بقای خود و تدوام نسل خویش را در داشتن پسر می‌دیدند.<ref>[https://vista.ir/ «خانواده در جامعه سنتی چین»، وب‌سایت مجله ویستا.]</ref>
@@ خط ۳۱: / خط ۳۱: @@
 در عصر جاهلیت نیز پسران به‌دلیل این‌که در آینده مدافعان قبیله خواهند بود، نسبت به دختران که در جنگ‌ها جز مزاحمت و بی‌آبرویی هنگام اسارت نفعی نداشتند، برتر بودند.<ref>محبی، «زن در افغانستان؛ از انکار ماهیت انسانی تا نفی هویت زنانگی»، 1395ش، ص174.</ref> نفرت از دختران گاهی منجر به زنده به‌گور کردن آنان می‌شد.<ref>سوره تکویر، آیه 9-8.</ref> بهترین زن، زنی بود که دارای پسران زیادی باشد.<ref>[https://www.mizanonline.ir/fa/news/291452/نقش-اجتماعی-زن-در-دوره-جاهلیت «نقش اجتماعی زن در دوره جاهلیت»، خبرگزاری میزان.]</ref>
-== منزلت فرزندی در آیین‌های اعتقادی ==
+==منزلت فرزندی در آیین‌های اعتقادی==
 فرزندآوری در تمام آیین‌های اعتقادی مهم تلقی می‌شود؛ در آیین یهود، تبعیض نسبت به فرزندان منع شده است، اما در عمل فقط برای پسران جشن تکلیف می‌گیرند.<ref>[https://journals.iau.ir/article_522962.html عزیزی‌خادم و حسینی، «بررسی نقش زن در یهودیت»، ۱۳۹۳ش، ص۷۵-۷۴.]</ref>
@@ خط ۳۸: / خط ۳۸: @@
 در آیین بودا فرزندآوری امر شخصی تلقی می‌شود؛<ref>[https://ensani.ir/fa/article/435325/ÙÙØ§ÛØ³Ù-Ø±ÙØªØ§Ø±ÙØ§Û-Ø¬ÙØ¹ÛØªÛ-Ø¨Ø§Ø±ÙØ±Û-ÙØ°ÙØ¨-Ø¨ÙØ¯Ø§-Ø¯Ø پژهان و کمالی‌ها، «مقایسه رفتارهای جمعیتی- باروری مذهب بودا در آسیا»، ۱۴۰۲ش، ص۳۲.]</ref> اما پدر و مادر موظف هستند فرزندان خود را از رذایل دور و به کسب فضایل تشویق کنند، در زمان مناسب برای ازدواج‌شان اقدام کرده و اموال خود را برای آنها به ارث بگذارند.<ref>[https://tahoor.com/fa/article/view/114975 «ازدواج و طلاق در آیین بودا و اسلام»، وب‌سایت طهور.]</ref>
-در هندوئیزم؛ فلسفه ازدواج به تولید نسل ختم شده و زنی سعادتمند دانسته می‌شود که فرزند پسر به دنیا بیاورد.<ref>[https://srb.sanad.iau.ir/fa/Article/1048573?FullText=FullText حق‌پرست و ابراهیم، «آیین ازدواج در دین هندویی شیوایی»، ۱۴۰۰ش، ص۱۱- ۹.]</ref>
+در هندوئیزم؛ فلسفه [[ازدواج]] به تولید نسل ختم شده و زنی سعادتمند دانسته می‌شود که فرزند پسر به دنیا بیاورد.<ref>[https://srb.sanad.iau.ir/fa/Article/1048573?FullText=FullText حق‌پرست و ابراهیم، «آیین ازدواج در دین هندویی شیوایی»، ۱۴۰۰ش، ص۱۱- ۹.]</ref>
-== منزلت فرزندی در اسلام ==
+==منزلت فرزندی در اسلام==
 فرزندی در اسلام، منزلت ارجمندی دارد؛ ازدواج معطوف به تکثیر و طهارت نسل معنا می‌شود؛ فرزند میراث خداوند خوانده شده و بوسیدن وی حسنه‌ای از حسنات الهی به‌شمار می‌آید؛ خوشحال کردن وی، خوشحالی والدین را در قیامت به‌دنبال دارد. آموزش قرآن به فرزند، پوششی از نور را برای والدین به ارمغان می‌آورد. مهرورزی به فرزند به‌عنوان هدیه الهی، عامل مهمی در تقویت گرایش‌های فرزندخواهانه است.<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، راهبردهای تحکیم خانواده، ۱۳۹۵ش، ص۱۱۸.</ref>
-در اسلام هرچند تولید نسل موضوعیت دارد؛ اما آموزه‌های اسلام برداشتن '''فرزند صالح''' تأکید کرده است.
+در اسلام هرچند تولید نسل موضوعیت دارد؛ اما آموزه‌های اسلام برداشتن '''[[فرزند صالح]]''' تأکید کرده است.
-* فرزند صالح؛ ریحانه بهشتی،<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، 1413ق، ج3، ص481.</ref> هدیه الهی،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۲.</ref> نورِ دیده،<ref>سوره فرقان، آیه ۷۴.</ref> زیباترین یادگار<ref>نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱۵، ص۱۱۴.</ref> و موجب آرامش انسان است.<ref>سوره مریم، آیه ۵.</ref>
+*فرزند صالح؛ ریحانه بهشتی،<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، 1413ق، ج3، ص481.</ref> هدیه الهی،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۲.</ref> نورِ دیده،<ref>سوره فرقان، آیه ۷۴.</ref> زیباترین یادگار<ref>نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱۵، ص۱۱۴.</ref> و موجب آرامش انسان است.<ref>سوره مریم، آیه ۵.</ref>
-* فرزند صالح شفیع والدین و طلب‌کننده مغفرت برای والدین است.<ref>نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱۵، ص۱۱۲.</ref>
+*فرزند صالح شفیع والدین و طلب‌کننده مغفرت برای والدین است.<ref>نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱۵، ص۱۱۲.</ref>
-* فرزند صالح عنایت الهی<ref>طبرسی، مکارم الأخلاق، ۱۴۱۲ق، ص۲۱۹.</ref> و میراث خدا برای انسان است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۴-۳.</ref>
+*فرزند صالح عنایت الهی<ref>طبرسی، مکارم الأخلاق، ۱۴۱۲ق، ص۲۱۹.</ref> و میراث خدا برای انسان است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۴-۳.</ref>
-* دختر صالح موجب جلب بیشترین عنایات الهی می‌شود.<ref>طبرسی، مکارم الأخلاق، ۱۴۱۲ق، ص۲۱۹.</ref>
+*دختر صالح موجب جلب بیشترین عنایات الهی می‌شود.<ref>طبرسی، مکارم الأخلاق، ۱۴۱۲ق، ص۲۱۹.</ref>
-* فرزند صالح قوت قلب برای ایام کهن‌سالی، مایه آبرومندی و یادگار نیکو برای والدین است.
+*فرزند صالح قوت قلب برای ایام کهن‌سالی، مایه آبرومندی و یادگار نیکو برای والدین است.
-* فرزند صالح نیکوکار و خداترس بوده، محبت به اولیای خدا و عناد با دشمنان الهی دارد، مطیع و تأمین‌کننده نیازهای والدین خود هستند.<ref>صحیفه سجادیه، ۱۴۱۵ق، دعای ۲۵.</ref>
+*فرزند صالح نیکوکار و خداترس بوده، محبت به اولیای خدا و عناد با دشمنان الهی دارد، مطیع و تأمین‌کننده نیازهای والدین خود هستند.<ref>صحیفه سجادیه، ۱۴۱۵ق، دعای ۲۵.</ref>
-* دختر صالح برخوردار از عفت، حیا<ref>طبرسی، مکارم الأخلاق، ۱۴۱۲ق، ص۲۱۹.</ref> و موقعیت‌شناسی است و در صورت نیاز به تأمین معیشت خانواده یاری رسانده و به آنها مشورت می‌دهد،<ref>سوره قصص، آیه ۲۶-۲۳.</ref>
+*دختر صالح برخوردار از عفت، حیا<ref>طبرسی، مکارم الأخلاق، ۱۴۱۲ق، ص۲۱۹.</ref> و موقعیت‌شناسی است و در صورت نیاز به تأمین معیشت خانواده یاری رسانده و به آنها مشورت می‌دهد،<ref>سوره قصص، آیه ۲۶-۲۳.</ref>
-* دختر صالح رازنگهدار و کمک‌حال مادر است.<ref>سوره قصص، آیه ۱۲-۱۱.</ref>
+*دختر صالح رازنگهدار و کمک‌حال مادر است.<ref>سوره قصص، آیه ۱۲-۱۱.</ref>
-* دختر صالح از عفت خود مراقبت می‌کند تا همسری شایسته برای شوهرش باشد.<ref>شریف‌الرضی، نهج‌البلاغه، ۱۴۱۴ق، حکمت ۲۳۴.</ref>
+*دختر صالح از عفت خود مراقبت می‌کند تا همسری شایسته برای شوهرش باشد.<ref>شریف‌الرضی، نهج‌البلاغه، ۱۴۱۴ق، حکمت ۲۳۴.</ref>
-== عاق والدین توسط فرزند ==
+==عاق والدین توسط فرزند==
 فرزند از منظر اسلام، امانت الهی نزد پدر و مادر است که باید از او مراقبت کرده و حقوقش را رعایت کنند و گرنه همانگونه که فرزند عاق والدین خود می‌شود، ممکن است والدین نیز عاق فرزندان خود شوند. البته فرزند صالح به خود اجازه نمی‌دهد که پدر و مادر خود را عاق کند؛ اما این مسئله هرگز از اهمیت حقوق فرزندان نمی‌کاهد.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/1115229/از-عاق-والدین-تا-عاق-فرزند وافی، «از عاق والدین تا عاق فرزند»، وب‌سایت خبرگزاری رسمی حوزه.]</ref> عاق فرزند همان پیامدهایی را برای پدر و مادر دارد که عاق والدین برای فرزندان دارد.<ref>[https://www.tebyan.net/news/421293/مراقب-باشید-عاق-فرزند-نشوید «مراقب باشید عاق فرزند نشوید!»، وب‌سایت تبیان.]</ref>
-== فرزندسالاری ==
+==فرزندسالاری==
-بر مبنای برخی تحقیقات در جوامع مسلمان؛ امروزه تبعیض جنسیتی نسبت به فرزندان کاهش یافته، منزلت دختران تقریباً در سطح منزلت پسران ارتقا یافته است؛<ref>[https://sanad.iau.ir/Journal/soc/Article/867732/FullText قاسمی، «بررسی سطح تبعیض بین دختران و پسران در خانواده»، پژهش‌های جامعه‌شناختی، ۱۳۹۸ش، ص۱۲۱.]</ref> اما از سوی دیگر، در کشورهای اسلامی منزلت پدری کاهش یافته و اقتدار مادری تقویت شده است. با غلبه مدیریت زنانه در خانواده، پدیده '''فرزندسالاری''' در خانواده‌ها شکل گرفته است.<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، راهبردهای تحکیم خانواده، 1395ش، ص131.</ref> فرزندسالاری از این منظر، محصول منزلت فرزندی در اسلام و '''مدیریت احساسی زنانه''' در خانواده است. فرزندسالاری فرایند جامعه‌پذیری را مختل کرده و خانواده‌ها را با آسیب‌های جدی مواجه می‌سازد. در این الگو فرزندان متناسب با منزلت فرزندی در اسلام، خواهان دریافت بیشترین خدمت هستند و در عین حال متأثر از فرهنگ مدرن، تمایلی به مسئولیت‌پذیری در خانواده ندارند؛ لذا در چنین خانواده‌هایی مادر و پدر همیشه بدهکار فرزندان تلقی می‌شوند.<ref>[https://alefbalib.com/index.aspx?pid=256&PdfID=910550 محبی، «مردمی‌شدن خانواده؛ فرایند آسیب‌دیدگی و بحران خانوادگی»، ۱۴۰۲ش، ص۹۵-۹۴.]</ref>
+بر مبنای برخی تحقیقات در جوامع مسلمان؛ امروزه [[تبعیض جنسیتی]] نسبت به فرزندان کاهش یافته، منزلت دختران تقریباً در سطح منزلت پسران ارتقا یافته است؛<ref>[https://sanad.iau.ir/Journal/soc/Article/867732/FullText قاسمی، «بررسی سطح تبعیض بین دختران و پسران در خانواده»، پژهش‌های جامعه‌شناختی، ۱۳۹۸ش، ص۱۲۱.]</ref> اما از سوی دیگر، در کشورهای اسلامی [[منزلت پدری]] کاهش یافته و اقتدار مادری تقویت شده است. با غلبه مدیریت زنانه در خانواده، پدیده '''فرزندسالاری''' در خانواده‌ها شکل گرفته است.<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، راهبردهای تحکیم خانواده، 1395ش، ص131.</ref> فرزندسالاری از این منظر، محصول منزلت فرزندی در اسلام و '''مدیریت احساسی زنانه''' در خانواده است. فرزندسالاری فرایند [[جامعه‌پذیری جنسیتی در خانواده|جامعه‌پذیری]] را مختل کرده و خانواده‌ها را با آسیب‌های جدی مواجه می‌سازد. در این الگو فرزندان متناسب با منزلت فرزندی در اسلام، خواهان دریافت بیشترین خدمت هستند و در عین حال متأثر از فرهنگ مدرن، تمایلی به مسئولیت‌پذیری در خانواده ندارند؛ لذا در چنین خانواده‌هایی مادر و پدر همیشه بدهکار فرزندان تلقی می‌شوند.<ref>[https://alefbalib.com/index.aspx?pid=256&PdfID=910550 محبی، «مردمی‌شدن خانواده؛ فرایند آسیب‌دیدگی و بحران خانوادگی»، ۱۴۰۲ش، ص۹۵-۹۴.]</ref>
-== پانویس ==
+==پانویس==
 {{پانویس}}
-== منابع ==
+==منابع==
 {{آغاز منابع}}
 * قرآن کریم