فمینیسم لیبرال: تفاوت میان نسخه‌ها

فردگرایی در خانواده یعنی زنان باید منافع خود را به خانواده ترجیح دهند. لیبرالیسم پافشاری زیادی بر عنصر فرد در جامعه داشت. فمینیسم لیبرال هم متاثر از فردگرایی است. سارا گریمکه ادامه‌دهنده فمینیسم لیبرال آغاز سده نوزدهم، با تأکید بر فردیت می‌گوید: عقاید موروثی برای من بی اعتبار است. من برای خودم فکر می‌کنم و هر عقیده و رفتاری را خودم شخصا بررسی می کنم.<ref>Grimke,Letters on the Equality of sexes  

فمینیسم لیبرال به منظور افزایش فردگرایی و اعطای آزادی‌های بیشتر به زنان، اهمیت خانواده را کم‌رنگ‌تر کرد. قانونی شدن [[سقط جنین|'''سقط جنین''']]، رواج زندگی بدون '''[[ازدواج]]''' و تعهد قانونی و اخلاقی، آزادی روابط جنسی، رواج هم‌جنس گرایی، عدم حساسیت به رواج خانواده‌های تک والد، تابوشکنی از فرزند نامشروع، رواج مهد کودک و رواج پانسیون‌های مختلف برای آزادی زنان از نقش مادری نتیجه این فردگرایی است.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/69764 چراغی، فمینیسم و نوع نگاه به خانواده، پرتال جامع علوم انسانی]</ref>

برابری یکی از بنیادی‌ترین انگاره‌های ذهنی فمینیسم لیبرال است. فمینیسم لیبرال معتقد به برابری کامل زن و مرد با استدلال به ماهیت مشترک انسانی زن و مرد است. زنان در همه زمینه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، تربیتی دارای حقوق مساوی با مردان هستند.<ref>ترجمه عباس یزدانی و بهروز جندقی، فمینیسم و دانش های فمینیستی: برنامه تحلیل و نقد مقالات دائرة‌المعارف روتلج، 1385</ref>  

دیدگاه برابری در نظریه <ref>فمینیسم لیبرال</ref>، بر مبنای نظریه حقوق طبیعی جان لاک است که اساس اعلامیه آمریکایی استقلال و اعلامیه فرانسوی حقوق بشر است. مارگارت فولر با تأکید بر برابری انسانی زنان و مردان، می‌نویسد: همه راه‌ها را همان طور که به روی مردان باز است به روی زنان باز خواهیم کرد.<ref>1970.reffuller, Women in the nineteenth century</ref>

هیچ اراده‌ای و هیچ نیرویی نباید اصل «برابری» را محدود کند، خواه خصایص زنانه یا عاطفه مادرانه باشد یا هر نوع باید و نباید اخلاقی و قرارداد اجتماعی. خانم [[سیمون دوبوار|'''سیمون دوبوار''']] در مصاحبه با بتی فریدن در این زمینه می‌گوید: به هیچ زنی نباید اجازه داد تا در خانه بماند و فقط به پرورش کودکانش مشغول شود. اگر به زنان حق انتخاب در خانه ماندن و پرورش کودکان خود و اشتغال بیرون از منزل را بدهند، اغلب زنان ترجیح می‌دهند تا در خانه بمانند.<ref>[https://atna.atu.ac.ir/fa/news/303907/ کاکاوند، فمینیسم و خانواده زدایی، وب سایت عطنا]</ref>

جان استوارت میل تمایل زنان به آزادی را با تمایل مردم یک کشور به آزادی مقایسه کرد و آزادی‌خواهی زنان را الگوگیری از آزادی خواهی لیبرالیسم سیاسی دانست. <ref>میل، انقیاد زنان، 1380</ref>

حقوق زن نباید متأثر از '''[[جنسیت]]''' وی باشد زیرا زنان مانند مردان، دارای قوه تعقل کامل هستند و تفاوت زن و مرد نتیجه فرایند متفاوت اجتماعی شدن آنها است که مادری را به زنان و مدیریت را به مردان بخشیده است؛ القائات اجتماعی از هنگام تولد بر کودک تأثیرگذار است و نتیجه آن رفتارهای متفاوت بر اساس جنسیت است.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/2064/ فرهمند، واگردهای فمینیستی در ازدواج، پرتال جامع علوم انسانی]</ref>

فمینیسم لیبرال خواهان حذف تبعیض بر پایه جنسیت در همه حوزه‌های زندگی است و به‌دنبال تضمین فرصت‌های برابر زنان با مردان. آنان دنبال برابری حقوقی هستند، مانند [[حق رای زنان|'''حق رأی''']]، حق '''[[حضانت]]'''، مرخصی زایمان، حق '''[[طلاق]]''' و غیره. لذا معتقدند اگر برابری قانونی ایجاد شود مشکلات حل می‌شود.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/110606/ جیت اسمیت، آیا فمینیسم لیبرال غربی برای زنان خوب است؟ پرتال جامع علوم انسانی]</ref>

مانند مرخصی دوران زایمان، مهدکودک. <ref>[https://vista.ir/m/a/n4f9r چینیچیان، گرایش های مختلف فمینیسم، مجله ویستا]</ref>

فمینیست‌های لیبرال ارزش‌ها و اصول حاکم بر جامعه را می‌پذیرند، ولی خواهان تغییرات در چارچوب این ارزش‌ها هستند. در نظر اینان، اصلاحات تنها راه حل دست یابی به حقوق کامل شهروندی دموکراتیک برای زنان است. از طریق تعقل، متقاعدسازی دولت و جامعه و اصلاحات قانون اساسی، حقوق قانونی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی زنان به طور کامل تأمین می‌شود و زنان در موقعیتی برابر با مردان قرار می‌گیرند.<ref>چینیچیان، گرایش های مختلف فمینیسم، مجله ویستا</ref>

با انجام برخی اصلاحات، در عین تداوم نهاد خانواده، نقش مساوی زن و مرد در برابر ایفای وظایف خانگی به وجود می‌آید و زندگی زنان با موانع تصنعی مانند پرورش کودکان دچار اختلال نخواهد شد. لذا فمینیست‌های لیبرال اصل نهاد خانواده را می پذیرند و به دنبال اصلاح آن هستند.<ref>چینیچیان، گرایش های مختلف فمینیسم، مجله ویستا</ref>

فمینیست‌های لیبرال اولین گروه داعیه دار ورود زنان و دختران به مراکز علمی و دانشگاهی بودند. به اعتقاد آنان، دختران باید از شانس مساوی با پسران برای آموزش برخوردار شوند تا بتوانند همانند آنان وارد سپهر عمومی شوند.

<ref>file:///C:/Users/u161/Downloads/Documents/20130313093201-9767-11.pdf</ref>

فمینیست لیبرال، تفاوت‌های جنسیتی را محصول تربیت اجتماعی می‌داند لذا با تغییر این تربیت، کسب ویژگی های یک جنس توسط دیگری نه تنها امکان پذیر است بلکه توصیه هم می‌شود.  

<ref>file:///C:/Users/u161/Downloads/Documents/20130313093201-9767-11.pdf</ref>

انسان‌مداری، فردگرایی و طبیعت‌گرایی از اصول جهان‌بینی لیبرالی است. لیبرالیسم با توجه به این مبانی انسان‌شناختی، غایت و هدفی برای آفرینش انسان در نظر نمی‌گیرد و به اهداف زودگذر مادی و این جهانی تکیه می‌کند. این اصل در تعلیم و تربیت هم تسری پیدا می‌کند. <ref>حسینی زاده و شرفی جم، نقد و بررسی اصول تعلیم و تربیت فمینیسم لیبرال، 1392، ص 26</ref>

عقل‌گرایی یکی از اصول محوری لیبرالیسم است که بر مبنای عقلانیت آدمی مبتنی است که وجه ممیز انسان از سایر موجودات را عقل او می‌داند . فمینیسم لیبرال زنان را نیز مانند مردان و مساوی با مردان دارای عقل می‌داند و معتقد است که تعلیم و تربیت آنان نیز باید بر اساس عقلانیت صورت پذیرد.<ref>حسینی زاده و شرفی جم، نقد و بررسی اصول تعلیم و تربیت فمینیسم لیبرال، 1392، ص 26</ref>

فردگرایی و حقوق فردی که بر مبنای فردیت آدمی مبتنی است از جمله اصول بنیادین دولت مدرن در غرب است و فلسفه وجودی دولت را تضمین این حقوق تشکیل می‌دهد. در این دیدگاه فرد واقعی‌تر، بنیادی‌تر و مقدم بر جامعه است. فرد نقطه مرکزی، محوری، مالک جسم و جان خویش است.<ref>حسینی زاده و شرفی جم، نقد و بررسی اصول تعلیم و تربیت فمینیسم لیبرال، 1392، ص 27</ref>

فمینیسم لیبرال بر برابری زن و مرد در نظام آموزشی و تربیتی تأکید ویژه دارد. از نظر آنها، نه تنها زن و مرد باید در فرصت‌های آموزشی، ادامه تحصیل تا درجات عالی و انتخاب رشته برابر باشند و بتوانند با اختیار و خواست خود به ادامه تحصیل بپردازند، بلکه تمامی اهداف، برنامه‌ها، روش‌ها و محتواهای آموزشی و تربیتی نیز باید برای زن و مرد یکسان باشد و هیچ‌گونه تفاوتی در آنها نباشد.<ref>حسینی زاده و شرفی جم، نقد و بررسی اصول تعلیم و تربیت فمینیسم لیبرال، 1392، ص 27</ref>

آزادی علمی به عنوان جزئی از کارایی روش. <ref>حسینی زاده و شرفی جم، نقد و بررسی اصول تعلیم و تربیت فمینیسم لیبرال، 1392، ص 28</ref>

این اصل بر دو مبنای آفرینش آزاد انسان و فردیت آدمی مبتنی است از ارزش‌های آزادی و عقلانیت در لیبرالیسم جدایی ناپذیر است. فمینیسم لیبرال تأکید می‌کند که زنان نیز باید طوری پرروش یابند که خود را از هر جهت بی نیاز از '''[[مردان]]''' و مستقل از آنها بیابند. استقلال اقتصادی از نظر آنها مقدمه است و سبب استقلال زنان در جهات دیگر خواهد شد. <ref>حسینی زاده و شرفی جم، نقد و بررسی اصول تعلیم و تربیت فمینیسم لیبرال، 1392، ص 29</ref>

یکی از اصول لیبرالیسم، رقابت است که بر مبنای آفرینش برابری انسان‌ها مبتنی است .فمینیستهای لیبرال نیز زن و مرد را در مقابل هم قرار می‌دهند و بر رقابت آنها در به دست آوردن امتیازات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و آموزشی تأکید می‌ورزند.<ref>حسینی زاده و شرفی جم، نقد و بررسی اصول تعلیم و تربیت فمینیسم لیبرال، 1392، ص 30</ref>

فمینیسم لیبرال تنها به اهداف این جهانی می‌اندیشد و انسان را به جهان مادی محدود می‌کند. اهداف و ارزش‌های این جهانی نیز با توجه به اوضاع و احوال زمان متغیر است. پس باید تمام اهداف تعلیم و تربیت نیز متناسب با وضعیت زمانی و مکانی تغییر کند.<ref>حسینی زاده و شرفی جم، نقد و بررسی اصول تعلیم و تربیت فمینیسم لیبرال، 1392، ص 30</ref>

فمینیست‌های لیبرال معتقدند که تعلیم و تربیت دختران و پسران باید به صورت مختلط انجام پذیرد؛ زیرا تفکیک، افزون بر اینکه شائبه تفاوت را در ذهنها ایجاد می‌کند، روابط عمیق میان زنان و مردان را نیز از بین می‌برد و دست کم مانع از ایجاد آن می‌شود.<ref>حسینی زاده و شرفی جم، نقد و بررسی اصول تعلیم و تربیت فمینیسم لیبرال، 1392، ص 31</ref>

از نظر فمینیسم لیبرال آنچه ملاک و معیار تربیت است رفتار ظاهری است و آنچه باید اصلاح شود رفتار است. انگیزه و نیت و صفات و ملکات برای آنها اهمیتی ندارد و در تعلیم و تربیت به ایجاد، اصلاح و تغییر آن کاری ندارند.<ref>حسینی زاده و شرفی جم، نقد و بررسی اصول تعلیم و تربیت فمینیسم لیبرال، 1392، ص 31</ref>

* ترجمه عباس یزدانی و بهروز جندقی، فمینیسم و دانش های فمینیستی: برنامه تحلیل و نقد مقالات دائرة‌المعارف روتلج، تهران، مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، 1385.

* جیت اسمیت، مری کیت، آیا فمینیسم لیبرال غربی برای زنان خوب است؟ پرتال جامع علوم انسانی.

* چراغی، اسماعیل، فمینیسم و نوع نگاه به خانواده، پرتال جامع علوم انسانی.

* چینیچیان، نیلوفر، گرایش های مختلف فمینیسم، مجله ویستا.

* فرهمند، مریم، واگردهای فمینیستی در ازدواج، پرتال جامع علوم انسانی.

* کاکاوند، مریم، فمینیسم و خانواده زدایی، وب سایت عطنا، تاریخ انتشار: 16 خرداد 1401.

* میل، جان استوارت، انقیاد زنان، برگردان علاء‌الدین طباطبایی، تهران، هرمیس، 1380.

*سید علی حسینی زاده - محمد رضا شرفی جم،نقد و بررسی اصول تعلیم و تربیت فمینیسم لیبرال، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، سال بیست و یکم، دوره جدید، شماره 18 ، بهار 1392