مریم محمودزاده (بحث | مشارکت‌ها)
زهرا زارعی (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱: خط ۱۱:


===طلاق نامه‌ها===
===طلاق نامه‌ها===
بنابر نوشته‌های مربوط به دوران قاجار، در نظام [[خانواده]] و بر اساس حکم شرعی، حق طلاق با [[مردان]] بوده است.<ref>مهریزی، مهدی، شخصیت و حقوق زن در اسلام، 1386ش، ص139</ref> از بین حدود شصت مورد طلاق نامه یا وکالت نامه طلاقی که در اسناد به جای مانده بررسی شده، تقریبا در همه موارد، موضوعات مربوط به مهریه، [[نفقه]]، كِسوَه( لباس و پوشاک؛ لغت نامه، ذیل مدخل کسوه) و سایر حقوق زنان به طور صریح بیان شده و تکلیف آن ها مشخص شده است.<ref> [https://socialhistory.ihcs.ac.ir/article_6086.html باقری ابیانه، الناز و بهزاد کریمی، بازخوانی حقوق زنان شهرنشین در دوران قاجار براساس اسناد آرشیوی «دنیای زنان در عصر قاجار»، 1399ش، ص39] </ref>
بنابر نوشته‌های مربوط به دوران قاجار، در نظام خانواده و بر اساس حکم شرعی، حق طلاق با [[مردان]] بوده است.<ref>مهریزی، مهدی، شخصیت و حقوق زن در اسلام، 1386ش، ص139</ref> از بین حدود شصت مورد طلاق نامه یا وکالت نامه طلاقی که در اسناد به جای مانده بررسی شده، تقریبا در همه موارد، موضوعات مربوط به مهریه، [[نفقه]]، كِسوَه( لباس و پوشاک؛ لغت نامه، ذیل مدخل کسوه) و سایر حقوق زنان به طور صریح بیان شده و تکلیف آن ها مشخص شده است.<ref> [https://socialhistory.ihcs.ac.ir/article_6086.html باقری ابیانه، الناز و بهزاد کریمی، بازخوانی حقوق زنان شهرنشین در دوران قاجار براساس اسناد آرشیوی «دنیای زنان در عصر قاجار»، 1399ش، ص39] </ref>


===صلح نامه‌ها===
===صلح نامه‌ها===
خط ۱۷: خط ۱۷:
</ref>
</ref>
===عریضه‌ها===
===عریضه‌ها===
زنان در عصر قاجار گاه برای احقاق حقوق خود به کارگزاران حکومتی یا قضایی عریضه یا شکایت نامه می‌نوشتند یا استشهادنامه‌هایی را که متضمن تأیید شاهدان بود، تنظیم می‌کردند تا بتوانند به حقوق خود، به منزله زوجه، دست یابند. اسناد مربوط به این بخش را می‌توان به دو قسمت تقسیم کرد: اول عریضه‌هایی که علیه زوج یا زوج سابق نوشته شده است، دوم آن دسته از عریضه‌هایی که علیه زوج نیست بلکه در خلال زندگی [[زناشویی]] و برای استیفای حقوق زنان نوشته شده است.<ref>  
زنان در عصر قاجار گاه برای احقاق حقوق خود به کارگزاران حکومتی یا قضایی عریضه یا شکایت نامه می‌نوشتند یا استشهادنامه‌هایی را که متضمن تأیید شاهدان بود، تنظیم می‌کردند تا بتوانند به حقوق خود، به منزله زوجه، دست یابند. اسناد مربوط به این بخش را می‌توان به دو قسمت تقسیم کرد: اول عریضه‌هایی که علیه زوج یا زوج سابق نوشته شده است، دوم آن دسته از عریضه‌هایی که علیه زوج نیست بلکه در خلال زندگی زناشویی و برای استیفای حقوق زنان نوشته شده است.<ref>  
[https://socialhistory.ihcs.ac.ir/article_6086.html باقری ابیانه، الناز و بهزاد کریمی، بازخوانی حقوق زنان شهرنشین در دوران قاجار براساس اسناد آرشیوی «دنیای زنان در عصر قاجار»، 1399ش، ص32] </ref>
[https://socialhistory.ihcs.ac.ir/article_6086.html باقری ابیانه، الناز و بهزاد کریمی، بازخوانی حقوق زنان شهرنشین در دوران قاجار براساس اسناد آرشیوی «دنیای زنان در عصر قاجار»، 1399ش، ص32] </ref>


خط ۳۸: خط ۳۸:
==تفاوت رویکردها در طبقات اجتماعی زنان در دوره قاجار==
==تفاوت رویکردها در طبقات اجتماعی زنان در دوره قاجار==
پزوهشگران تاریخ دلایل عدم بررسی وضعیت واقعی عموم زنان در دوره قاجار را در برخی عوامل ذیل می‌دانند:
پزوهشگران تاریخ دلایل عدم بررسی وضعیت واقعی عموم زنان در دوره قاجار را در برخی عوامل ذیل می‌دانند:
* اکثر منابع عصر قاجاریه تک نگاری‌هایی در خصوص وقایع دربار و شرایط زنان در [[حرمسرا]] است و درباره عموم زنان غالبا چیزی ننوشته اند.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/447147/ عطایی آشتیانی، زهره، «کنش های معنادار» و «پیامدهای نهان کسب حقوق» زنان قاجاری، 1399ش، ص77 ] </ref>
* اکثر منابع عصر قاجاریه تک نگاری‌هایی در خصوص وقایع دربار و شرایط زنان در حرمسرا است و درباره عموم زنان غالبا چیزی ننوشته اند.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/447147/ عطایی آشتیانی، زهره، «کنش های معنادار» و «پیامدهای نهان کسب حقوق» زنان قاجاری، 1399ش، ص77 ] </ref>
* برخی دیگر از منابع مکتوب درباره شرایط زنان دوران قاجار سفرنامه‌های افراد غیر ایرانی است که به‌سبب عدم آشنایی با فرهنگ ایران گزارشاتی همراه با قضاوت و با دیدگاه جانب‌گرایانه نگاشته‌اند.<ref> [http://ensani.ir/fa/article/447147/ عطایی آشتیانی، زهره، «کنش های معنادار» و «پیامدهای نهان کسب حقوق» زنان قاجاری، 1399ش، ص78] </ref>
* برخی دیگر از منابع مکتوب درباره شرایط زنان دوران قاجار سفرنامه‌های افراد غیر ایرانی است که به‌سبب عدم آشنایی با فرهنگ ایران گزارشاتی همراه با قضاوت و با دیدگاه جانب‌گرایانه نگاشته‌اند.<ref> [http://ensani.ir/fa/article/447147/ عطایی آشتیانی، زهره، «کنش های معنادار» و «پیامدهای نهان کسب حقوق» زنان قاجاری، 1399ش، ص78] </ref>
* تعداد بسیار کمی از منابعی که به‌جای مانده با‌وجود این‌که نگرش [[مرد‌محور]] و تأکید بر‌آن در جامعه قاجار وجود داشت، از زنان ایرانی در‌حدی که اطلاع و امکان داشتند به عنوان عوامل اثرگذار در بعضی وقایع نام برده‌اند.<ref> [http://ensani.ir/fa/article/447147/ عطایی آشتیانی، زهره، «کنش‌های معنادار» و «پیامدهای نهان کسب حقوق» زنان قاجاری، 1399ش، ص78] </ref>
* تعداد بسیار کمی از منابعی که به‌جای مانده با‌وجود این‌که نگرش مرد‌محور و تأکید بر‌آن در جامعه قاجار وجود داشت، از زنان ایرانی در‌حدی که اطلاع و امکان داشتند به عنوان عوامل اثرگذار در بعضی وقایع نام برده‌اند.<ref> [http://ensani.ir/fa/article/447147/ عطایی آشتیانی، زهره، «کنش‌های معنادار» و «پیامدهای نهان کسب حقوق» زنان قاجاری، 1399ش، ص78] </ref>


پژوهشگران بیان می‌کنند که به‌صورت کلی در منابع تاریخی قاجار مجموعه‌ای از تناقضات اسنادی در موضوع حقوق، آگاهی، تعلق اجتماعی و ... مربوط به زنان موجود است.<ref> [http://ensani.ir/fa/article/447147/ عطایی آشتیانی، زهره، «کنش‌های معنادار» و «پیامدهای نهان کسب حقوق» زنان قاجاری، 1399ش، ص78] </ref>  
پژوهشگران بیان می‌کنند که به‌صورت کلی در منابع تاریخی قاجار مجموعه‌ای از تناقضات اسنادی در موضوع حقوق، آگاهی، تعلق اجتماعی و ... مربوط به زنان موجود است.<ref> [http://ensani.ir/fa/article/447147/ عطایی آشتیانی، زهره، «کنش‌های معنادار» و «پیامدهای نهان کسب حقوق» زنان قاجاری، 1399ش، ص78] </ref>