پرش به محتوا

زن در چین قدیم: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از ویکی‌جنسیت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
صفحه‌ای تازه حاوی «<big>'''زن در چین قدیم'''</big>؛ منزلت انسانی و نقش‌های جنسیتی زنان در چین باستان.<br> در چین باستان، آموزه‌های فلسفی و اخلاقی کنفوسیوس نقش پررنگی در شکل‌گیری انگاره‌های شناختی مردم داشته است. الاهیات چینی توأم با تبعیض جنسیتی بود؛ نرینگی از سنخ نو...» ایجاد کرد
 
بهینه سازی سئو
 
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<big>'''زن در چین قدیم'''</big>؛ منزلت انسانی و نقش‌های جنسیتی زنان در چین باستان.<br>
<big>'''زن در چین قدیم'''</big>؛ منزلت انسانی و نقش‌های جنسیتی زنان در چین باستان.<br>


در چین باستان، آموزه‌های فلسفی و اخلاقی کنفوسیوس نقش پررنگی در شکل‌گیری انگاره‌های شناختی مردم داشته است. الاهیات چینی توأم با تبعیض جنسیتی بود؛ نرینگی از سنخ نور و مادینگی نماد تاریکی به‌شمار می‌آمد. تبعیض علیه زنان در چین نهادینه شده و زن مستخدم مرد انگاشته می‌شد. ازدواج عاشقانه تقبیح شده و نهاد خانواده به‌منظور تولید مثل تشکیل می‌شد. تولد دختر امر منحوس دانسته شده بود. هرچند جایگاه مادری محترم شمرده می‌شد؛ اما رسم پاشکنی از شدیدترین خشونت‌هایی بود که بر دختران تحمیل می‌شد.
در چین باستان، آموزه‌های فلسفی و اخلاقی کنفوسیوس نقش پررنگی در شکل‌گیری انگاره‌های شناختی مردم داشته است. الاهیات چینی توأم با تبعیض جنسیتی بود؛ نرینگی از سنخ نور و مادینگی نماد تاریکی به‌شمار می‌آمد. تبعیض علیه زنان در چین نهادینه شده و زن مستخدم مرد انگاشته می‌شد. ازدواج عاشقانه تقبیح شده و نهاد خانواده به‌منظور تولید مثل تشکیل می‌شد. تولد دختر امری منحوس دانسته شده بود. هرچند جایگاه مادری محترم شمرده می‌شد؛ اما رسم پاشکنی از شدیدترین خشونت‌هایی بود که بر دختران تحمیل می‌شد.


== بنیادهای تمدن چین قدیم ==
==بنیادهای تمدن چین قدیم==


از منظر ویل دورانت؛ بنیـاد جامعه چین علم نبود، معجون بی‌همتا و غریبی از دین، اخلاق و فلسـفه بود. او چینی‌ها را قومی موهـوم‌پرست، شکاک، پرهیزگار و در عین حال عقـل‌گرا و دنیـاطلب دانسته و چنین تناقضاتی را ناشی از نفوذ فیلسوفان و فقر مردم چین می‌داند.<ref>دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص849.</ref>  
از منظر ویل دورانت؛ بنیـاد جامعه چین مبتنی بر علم نبود، بلکه معجون غریبی از دین، اخلاق و فلسـفه بود. او چینی‌ها را قومی موهـوم‌پرست، شکاک، پرهیزگار و در عین حال عقـل‌گرا و دنیـاطلب دانسته و چنین تناقضاتی را ناشی از نفوذ فیلسوفان و فقر مردم چین می‌داند.<ref>دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص849.</ref> تمدن چینی متأثر از آیین کنفوسیوس بود. او به امور لاهوتی بی‌توجه و فلسفه را در خدمت کشورداری می‌خواست.<ref>دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص854.</ref>  


تمدن چینی متأثر از آیین کنفوسیوس بود. او به امور لاهوتی بی‌توجه و فلسفه را در خدمت کشورداری می‌خواست.<ref>دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص854.</ref> تعالیم کنفوسیوس ترکیبى از اصول اخلاقى، سیاست و اندکی از مسائل دینى بود.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%85-%D9%83%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3%D9%8A%D9%88%D8%B3/119436 «تعالیم کنفوسیوس»، وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان.]</ref> او بر شـعایر کهن نیاپرستی و قربانی تأکید داشت.<ref>دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص743.</ref> محافظه‌کاري زاهدانه و خردمنـدی از ویژگی‌های این تمدن به‌شمار می‌آید.<ref>دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص751.</ref>  
تعالیم کنفوسیوس ترکیبى از اصول اخلاقى، سیاست و اندکی از مسائل دینى بود.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%85-%D9%83%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3%D9%8A%D9%88%D8%B3/119436 «تعالیم کنفوسیوس»، وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان.]</ref> او بر شـعایر کهن نیاپرستی و قربانی تأکید داشت.<ref>دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص743.</ref> محافظه‌کاری زاهدانه و خردمنـدی از ویژگی‌های این تمدن به‌شمار می‌آید.<ref>دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص751.</ref> آیین بودا هرچند در چین فراگیر نشد؛ اما تأثیراتی بر بنیادهای تمدن چینی داشته است.<ref>دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص853.</ref>  


آیین بودا هرچند در چین فراگیر نشد؛ اما تأثیراتی بر بنیادهای تمدن چینی داشته است.<ref>دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص853.</ref>
==جنسیت در الاهیات چین قدیم==


== جنسیت در الاهیات چین قدیم  ==
مردم چین پدیده‌های زیادی را می‌پرستیدند؛ اما نیروی زایندگی و بالندگی زمین را بیش از عوامل دیگر تقدیس می‌کردند. دختران و پسـران در جشـن‌های بهاری می‌رقصیدند تا رضایت مادر زمین را جلب کنند. در الاهیات ابتدایی چین؛ آسـمان و زمین دو نیمه از جهـان یگـانه، ماننـد مرد و زن، همبسـته بودنـد. از منظر مردم عادی، خدا همین نظـم اخلاقی و آسمانی بود که پدیده‌ها را در برگرفته، مناسبات زناشویی، خانوادگی و اجتماعی را نظم می‌بخشید؛ اما فیلسوفان او را مجموعۀ نیروهای بی‌تشخص می‌شمردند. با پیشرفت فلسفه، دین چینی نیز به دو سو گرایید: مردم عامی به پرستش نیاکان خود می‌پرداختند و پیروان کنفوسیوس، پرستش آسمان و مردان بزرگ را تعلیم می‌دادند.<ref>دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص850.</ref>  
 
مردم چین پدیده‌های زیادی را می‌پرستیدند؛ اما نیروي زایندگی و بالندگی زمین را بیش از عوامل دیگر تقدیس می‌کردند. دختران و پسـران در جشـن‌هاي بهاري می‌رقصیدند تا رضایت مادر زمین را جلب کنند. در الاهیات ابتدایی چین؛ آسـمان و زمین دو نیمه از جهـان یگـانه، ماننـد مرد و زن، همبسـته بودنـد. از منظر مردم عادی، خدا همین نظـم اخلاقی و آسمانی بود که پدیده‌ها را در برگرفته، مناسبات زناشویی، خانوادگی و اجتماعی را نظم می‌بخشید؛ اما فیلسوفان او را مجموعة نیروهاي بی‌تشخص می‌شمردند. با پیشرفت فلسفه، دین چینی نیز به دو سو گرایید: مردم عامی به پرستش نیاکان خود می‌پرداختند و پیروان کنفوسیوس، پرستش آسمان و مردان بزرگ را تعلیم می‌دادند.<ref>دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص850.</ref>  


در پرستش ارواح نیاکان باید ترتیب خاصى رعایت مى‌شد؛ ابتدا ارواح اجداد مادرى و سپس ارواح نیاکان پدرى پرستیده مى‌شدند. پرستش ارواح شوهران توسط زنان نیز رایج بود که حکایت از پیشینه طولانى نظام مردسالارى در چین داشت. بر مبنای برخی منابع؛ اقوام چینى معتقد بودند؛ در جهان دو اصل حکومت مى‌کند؛ یکى نر یا نور، دیگرى ماده یا تاریکى. تا زمانى که این دو نیروى متضاد با هم هماهنگ هستند، امور جهان بر محور خوشبختى جامعه دور مى‌زند.<ref>[https://tahoor.com/fa/article/view/113701 «عقاید و باورهای ابتدایی چینیان باستان»، وب‌سایت طهور.] </ref>
در پرستش ارواح نیاکان باید ترتیب خاصى رعایت مى‌شد؛ ابتدا ارواح اجداد مادرى و سپس ارواح نیاکان پدرى پرستیده مى‌شدند. پرستش ارواح شوهران توسط زنان نیز رایج بود که حکایت از پیشینه طولانى نظام مردسالارى در چین داشت. بر مبنای برخی منابع؛ اقوام چینى معتقد بودند؛ در جهان دو اصل حکومت مى‌کند؛ یکى نر یا نور، دیگرى ماده یا تاریکى. تا زمانى که این دو نیروى متضاد با هم هماهنگ هستند، امور جهان بر محور خوشبختى جامعه دور مى‌زند.<ref>[https://tahoor.com/fa/article/view/113701 «عقاید و باورهای ابتدایی چینیان باستان»، وب‌سایت طهور.] </ref>


== تبعیض جنسیتی علیه زنان در چین قدیم ==
==تبعیض جنسیتی علیه زنان در چین قدیم==
 
محققین معتقدند جامعه سنتی چین مردسالار بود؛ پسران بر دختران ترجیح داده می‌شدند؛ زنان باید تابع مردی می‌بودند و نمی‌توانستند نسبت به مردان داناتر و تعلیم‌دیده‌تر باشند. مطابق شواهد، میزان مرگ‌ومیر کودکان و زنان بیش از مردان بود.<ref>[https://www.javanonline.ir/fa/news/803575/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D9%88-%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82-%D9%88-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7 آزاد، «ازدواج و طلاق و نقش زن در فرهنگ چینی‌ها»، وب‌سایت جوان آنلاین.]</ref>
 
زنان از محروم‌ترین طبقات اجتماعی در جامعه چین بودند؛ آنان حق دختر زاییدن را نداشتند و تولد دختر مظهر خشم و غضب ارواح نیاکان شمرده می‌شد. زنان و دختران به‌عنوان برده فروخته‌ می‌شدند.<ref>[https://tahoor.com/fa/article/view/113701 «عقاید و باورهای ابتدایی چینیان باستان»، وب‌سایت طهور.] </ref> دختران باری بر دوش خانواده به‌شمار آمده، اگر در مواقع سختی، دختری بر دختران خانواده افزوده می‌شد، امکان داشت نوزاد را رها کنند تا بمیرد.<ref>[https://journals.dte.ir/article_54989.html?lang=en معصومه محمدی، «زنانی که برده بودند!»، 1393ش.]</ref>
 
هنوز این باور در حافظه تاریخی چینی‌ها وجود دارد که وقتی پسری متولد می‌شود اجازه دهید روی تختخواب بخوابد. با لباس‌های زیبا او را بپوشانید، به او سنگ جِید بدهید تا با آن بازی کند؛ اما وقتی دختری متولد می‌شود او را روی زمین بخوابانید. تن او را با لباس‌های عادی پوشانده، به او کاشی شکسته‌ای بدهید تا با آن بازی کند.<ref>[https://www.javanonline.ir/fa/news/803575/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D9%88-%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82-%D9%88-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7 آزاد، «ازدواج و طلاق و نقش زن در فرهنگ چینی‌ها»، وب‌سایت جوان آنلاین.]</ref>
 
چینی‌ها مانند همة جوامع مردسالار، پسران را مفید دانسته، بقای خود و تدوام نسل خویش را در داشتن پسر می‌دیدند.<ref>[https://vista.ir/m/a/5wm69 «خانواده در جامعه سنتی چین»، وب‌سایت مجله ویستا.]</ref>
 
== نقش‌های اجتماعی زنان در چین قدیم ==
 
بر مبنای منابع تاریخی، زنان چینی حق مداخله در شؤون اجتماعى را نداشتند و فقط در اموری مانند زراعت و هيزم‏شكنى با مردان همکاری می‌کردند. برخی محققین معتقدند زنان چینی ظاهراً در مواردی از حقوق اجتماعی برخوردار بودند، از جمله؛ ارث برده و در امر ازدواج مختار بودند؛ اما در واقع همین امور نیز تحت اختیار سرپرست‌شان قرار می‌گرفت.<ref>. طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج‏2، ص397- 396.</ref>


انتظار جامعه چین از زنان این بود که پس از ازدواج باید مطیع شوهران وخویشاوندان او باشند.<ref>[https://www.javanonline.ir/fa/news/803575/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D9%88-%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82-%D9%88-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7 آزاد، «ازدواج و طلاق و نقش زن در فرهنگ چینی‌ها»، وب‌سایت جوان آنلاین.]</ref> زنان نیز معتقد بودند؛ زن حق تصمیم‌گیری نداشته، وظیفه‌ی او اطاعت است. در کودکی مطیع پدر، پس از ازداواج مطیع شوهر و با فوت شوهر باید مطیع فرزند خود باشد.<ref>[https://journals.dte.ir/article_54989.html?lang=en معصومه محمدی، «زنانی که برده بودند!»، 1393ش.]</ref>
محققین معتقدند جامعه سنتی چین مردسالار بود؛ پسران بر دختران ترجیح داده می‌شدند؛ زنان باید تابع مردی می‌بودند و نمی‌توانستند نسبت به مردان داناتر و تعلیم‌دیده‌تر باشند. مطابق شواهد، میزان مرگ‌ومیر کودکان و زنان بیش از مردان بود.<ref>[https://www.javanonline.ir/fa/news/803575/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D9%88-%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82-%D9%88-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7 آزاد، «ازدواج و طلاق و نقش زن در فرهنگ چینی‌ها»، وب‌سایت جوان آنلاین.]</ref> زنان از محروم‌ترین طبقات اجتماعی در جامعه چین بودند؛ آنان حق دختر زاییدن را نداشتند و تولد دختر مظهر خشم و غضب ارواح نیاکان شمرده می‌شد. زنان و دختران به‌عنوان برده فروخته‌ می‌شدند.<ref>[https://tahoor.com/fa/article/view/113701 «عقاید و باورهای ابتدایی چینیان باستان»، وب‌سایت طهور.] </ref> دختران باری بر دوش خانواده به‌شمار آمده، اگر در مواقع سختی، دختری بر دختران خانواده افزوده می‌شد، امکان داشت نوزاد را رها کنند تا بمیرد.<ref>[https://journals.dte.ir/article_54989.html?lang=en معصومه محمدی، «زنانی که برده بودند!»، 1393ش.]</ref>  


== آزادی جنسی در چین قدیم ==
هنوز این باور در حافظه تاریخی چینی‌ها وجود دارد که وقتی پسری متولد می‌شود اجازه دهید روی تخت‌خواب بخوابد. با لباس‌های زیبا او را بپوشانید، به او سنگ جِید بدهید تا با آن بازی کند؛ اما وقتی دختری متولد می‌شود او را روی زمین بخوابانید، تن او را با لباس‌های عادی پوشانده، به او کاشی شکسته‌ای بدهید تا با آن بازی کند.<ref>[https://www.javanonline.ir/fa/news/803575/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D9%88-%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82-%D9%88-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7 آزاد، «ازدواج و طلاق و نقش زن در فرهنگ چینی‌ها»، وب‌سایت جوان آنلاین.]</ref> چینی‌ها مانند همۀ جوامع مردسالار، پسران را مفید دانسته، بقای خود و تدوام نسل خویش را در داشتن پسر می‌دیدند.<ref>[https://vista.ir/m/a/5wm69 «خانواده در جامعه سنتی چین»، وب‌سایت مجله ویستا.]</ref>
==نقش‌های اجتماعی زنان در چین قدیم==


به گزارش ویل دورانت؛ در چین، همجنس‌گرایی رایج بود و همجنس‌گرایان تهدیدی برای نوجوانان شمرده می‌شدند. هرچند دختران، پاکدامنی را ارج نهاده و هرگاه دامن‌شان آلوده می‌شد، خودکشـی می‌کردند؛ اما پاکدامنی مرد مجرد نه‌تنها مهم نبود که انتظار می‌رفت از روسپی‌خانه‌ها دوری نکند. شهوت مرادنه مانند تشنگی نیاز طبیعی تلقی می‌شد. مردان آشکارا وارد روسپی‌خانه می‌شدند؛ اما روابط زناشویی‌شان نیز آسیب می‌دید. روسپیان جواز رسمی‌ داشته و دولت زیباترین آنها را رایگان نزد سفیران بیگانه می‌فرستاد. به‌تدریج گروه جدیدی در چین پدید آمد که به دختران نغمه‌پرداز شهرت یافتند. آنها که عمدتاً با فسلفه و هنر آشنایی داشتند، جوانان مجرد و شوهران آبرومند را با صحبت، موسـیقی و رقص سرگرم می‌کردند.<ref>دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص856 - 855.</ref>
بر مبنای منابع تاریخی، زنان چینی حق مداخله در شئون اجتماعى را نداشتند و فقط در [[اشتغال زنان|اشتغالاتی]] مانند زراعت و هیزم‏‌شكنى با مردان همکاری می‌کردند. برخی محققین معتقدند زنان چینی ظاهراً در مواردی از حقوق اجتماعی برخوردار بودند، از جمله؛ ارث برده و در امر ازدواج مختار بودند؛ اما در واقع همین امور نیز تحت اختیار سرپرست‌شان قرار می‌گرفت.<ref>. طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج‏2، ص397- 396.</ref> انتظار جامعه چین از زنان این بود که پس از ازدواج باید مطیع شوهران و خویشاوندان او باشند.<ref>[https://www.javanonline.ir/fa/news/803575/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D9%88-%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82-%D9%88-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7 آزاد، «ازدواج و طلاق و نقش زن در فرهنگ چینی‌ها»، وب‌سایت جوان آنلاین.]</ref> زنان نیز معتقد بودند؛ زن حق تصمیم‌گیری نداشته، وظیفه‌ او اطاعت است، در کودکی مطیع پدر، پس از ازداواج مطیع شوهر و با فوت شوهر باید مطیع فرزند خود باشد.<ref>[https://journals.dte.ir/article_54989.html?lang=en معصومه محمدی، «زنانی که برده بودند!»، 1393ش.]</ref>
==آزادی جنسی در چین قدیم==


== سنت ازدواج در چین قدیم ==
به گزارش ویل دورانت؛ در چین، [[همجنس‌گرایی]] رایج بود و همجنس‌گرایان تهدیدی برای نوجوانان شمرده می‌شدند. هرچند دختران، [[عفت]] و پاکدامنی را ارج نهاده و هرگاه دامن‌شان آلوده می‌شد، خودکشـی می‌کردند؛ اما پاکدامنی مرد مجرد نه‌تنها مهم نبود که انتظار می‌رفت از روسپی‌خانه‌ها دوری نکند. شهوت مرادنه مانند تشنگی نیاز طبیعی تلقی می‌شد. مردان آشکارا وارد روسپی‌خانه می‌شدند؛ اما روابط زناشویی‌شان نیز آسیب می‌دید. روسپیان جواز رسمی‌ داشته و دولت زیباترین آنها را رایگان نزد سفیران بیگانه می‌فرستاد. به‌تدریج گروه جدیدی در چین پدید آمد که به دختران نغمه‌پرداز شهرت یافتند. آنها که عمدتاً با فسلفه و هنر آشنایی داشتند، جوانان مجرد و شوهران آبرومند را با صحبت، موسـیقی و رقص سرگرم می‌کردند.<ref>دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص856 - 855.</ref>


محققین معتقدند در چین باستان، مجرد ماندن براي مردان و حتی روحانیان، ناپسند و در حکم جنایتی نسبت به نیاکان و جامعه شمرده می‌شد. حکومت کارگزارانی را می‌گماشت تا مردان را پیش از سی‌سالگی و زنان را پیش از بیست‌سالگی به زناشویی وادار کنند. والدین، بعـد از بلوغ و در مواردی پیش از بلوغ و حتی پیش از تولـد فرزندان‌شان، براي آنها نامزدهایی را انتخاب می‌کردند.<ref>دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص856.</ref>
==سنت ازدواج در چین قدیم==


زناشویی با عشق آغاز نمی‌شد و به‌نظر چینی‌ها نباید خانواده را بر بنیاد عواطف و هیجانات بنا کرد؛ زیرا هدف ازدواج صرفا پیوند دو فرد سالم به‌منظور تشکیل خانواده و تولید مثل دانسته می‌شد.<ref>[https://journals.dte.ir/article_54989.html?lang=en معصومه محمدی، «زنانی که برده بودند!»، 1393ش.]</ref> برخی معتقدند؛ آزادی پسران و مقید بودن دختران، اساسا زمینة ایجاد عشق میان آنها را سلب می‌کرد؛ لذا عشق رمانتیک در ادبیات چینی کم‌ترین بازتاب را دارد.<ref>[https://tarikhema.org/ancient/china/11450/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C/ «اخلاق چینی»، وب‌سایت تاریخ ما.]</ref>  
محققین معتقدند در چین باستان، [[تجرد قطعی]] برای مردان و حتی روحانیان، ناپسند و در حکم جنایتی نسبت به نیاکان و جامعه شمرده می‌شد. حکومت کارگزارانی را می‌گماشت تا مردان را پیش از سی‌سالگی و زنان را پیش از بیست‌سالگی به زناشویی وادار کنند. والدین، بعـد از بلوغ و در مواردی پیش از بلوغ و حتی پیش از تولـد فرزندان‌شان، برای آنها نامزدهایی را انتخاب می‌کردند.<ref>دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص856.</ref>  


ازدواج اجباری در چين مرسوم بود، دختران بدون این‌که همسر خود را ببینند ازدواج می‌کردند.<ref>[https://vista.ir/m/a/5wm69 «خانواده در جامعه سنتی چین»، وب‌سایت مجله ویستا.]</ref> داماد نیز غالباً تا جشن عروسی چهره عروس را نمی‌دید.<ref>دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص857.</ref> در هر خانه‌اى ضریحى قرار داده و در مقابل آن عقد ازدواج منعقد می‌شد تا عروس و داماد همیشه به یاد نیاکان خود باشند.<ref>[https://tahoor.com/fa/article/view/113701 «عقاید و باورهای ابتدایی چینیان باستان»، وب‌سایت طهور.] </ref> با انعقاد عقد، دختر فروخته شده و ملک شوهرش می‌شد.<ref>. طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج‏2، ص397.</ref>  
زناشویی با عشق آغاز نمی‌شد و به‌نظر چینی‌ها نباید خانواده را بر بنیاد عواطف و هیجانات بنا کرد؛ زیرا هدف [[ازدواج]] صرفا پیوند دو فرد سالم به‌منظور تشکیل خانواده و تولید مثل دانسته می‌شد.<ref>[https://journals.dte.ir/article_54989.html?lang=en معصومه محمدی، «زنانی که برده بودند!»، 1393ش.]</ref> برخی معتقدند؛ آزادی پسران و مقید بودن دختران، اساسا زمینۀ ایجاد عشق میان آنها را سلب می‌کرد؛ لذا عشق رمانتیک در ادبیات چینی کم‌ترین بازتاب را دارد.<ref>[https://tarikhema.org/ancient/china/11450/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C/ «اخلاق چینی»، وب‌سایت تاریخ ما.]</ref>  


== چند همسری در چین قدیم ==
ازدواج اجباری در چین مرسوم بود، دختران بدون این‌که همسر خود را ببینند ازدواج می‌کردند.<ref>[https://vista.ir/m/a/5wm69 «خانواده در جامعه سنتی چین»، وب‌سایت مجله ویستا.]</ref>  داماد نیز غالباً تا جشن عروسی چهره عروس را نمی‌دید.<ref>دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص857.</ref> در هر خانه‌اى ضریحى قرار داده و در مقابل آن عقد ازدواج منعقد می‌شد تا عروس و داماد همیشه به یاد نیاکان خود باشند.<ref>[https://tahoor.com/fa/article/view/113701 «عقاید و باورهای ابتدایی چینیان باستان»، وب‌سایت طهور.] </ref> با انعقاد عقد، دختر فروخته شده و ملک شوهرش می‌شد.<ref>. طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج‏2، ص397.</ref>


به گزارش منابع تاریخی، چندزنی در چین باستان رایج بود و داشتن یک زن برای مردان ننگ تلقی می‌شد.<ref>[https://www.javanonline.ir/fa/news/803575/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D9%88-%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82-%D9%88-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7 آزاد، «ازدواج و طلاق و نقش زن در فرهنگ چینی‌ها»، وب‌سایت جوان آنلاین.]</ref> تعداد همسران برای مردان حد معینی نداشت و آنها هر کدام از زنان خود را که نمی‌خواستند به‌راحتی طلاق می‌دادند. گونة دیگری از چندهمسری چنین بود که مردان دو نفرى يا چند نفرى يك زن می‌گرفتند و در بهره‏گيرى از او و استفاده از كارهایش با هم شريك بودند. چنین زنی اگر بچه‏دار مى‏شد، معمولاً فرزند از آنِ مردى بود كه كودك شباهت بيشتری با او داشت.<ref>. طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج‏2، ص397.</ref> 
==چند همسری در چین قدیم==


== خانوادة آرمانی در چین قدیم ==
به گزارش منابع تاریخی، چندزنی در چین باستان رایج بود و [[تک همسری]] برای مردان ننگ تلقی می‌شد.<ref>[https://www.javanonline.ir/fa/news/803575/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D9%88-%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82-%D9%88-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7 آزاد، «ازدواج و طلاق و نقش زن در فرهنگ چینی‌ها»، وب‌سایت جوان آنلاین.]</ref> تعداد همسران برای مردان حد معینی نداشت و آنها هر کدام از زنان خود را که نمی‌خواستند به‌راحتی [[طلاق]] می‌دادند. گونۀ دیگری از [[چندهمسری]] چنین بود که مردان دو نفرى یا چند نفرى یك زن می‌گرفتند و در بهره‌‏گیرى از او و استفاده از كارهایش با هم شریك بودند. چنین زنی اگر بچه‏‌دار مى‏شد، معمولاً فرزند از آنِ مردى بود كه كودك شباهت بیشتری با او داشت.<ref>. طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج‏2، ص397.</ref>  


بر مبنای آیین کنفوسیوس، خانوادۀ آرمانی، چهار نسل را در خود داشته و قدرت در اختیار مرد کهن‌سال است. اطاعت از پدر و مادر، از اصلی‌ترین آموزه‌‌های این آیین محسوب می‌شود.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%85-%D9%83%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3%D9%8A%D9%88%D8%B3/119436 «تعالیم کنفوسیوس»، وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان.]</ref>
==خانوادۀ آرمانی در چین قدیم==


به‌گزارش محققین، دیدگاه‌های کنفوسیوس تأثیر جدی بر نظام ارزشی‌ مردم چین داشته و دارد؛ روابط خانوادگی واعضای خانواده براساس سلسله مراتب در نسل، سن و جنسیت تعریف می‌شود. اعضای پیرتر خانواده نسبت به جوان‌ها جایگاه برتری داشته و مرد ارزشمندتر از زن شمرده می‌شود.<ref>[https://www.javanonline.ir/fa/news/803575/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D9%88-%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82-%D9%88-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7 آزاد، «ازدواج و طلاق و نقش زن در فرهنگ چینی‌ها»، وب‌سایت جوان آنلاین.]</ref>  
بر مبنای آیین کنفوسیوس، خانوادۀ آرمانی، چهار نسل را در خود داشته و قدرت در اختیار مرد کهن‌سال است. اطاعت از پدر و مادر، از اصلی‌ترین آموزه‌‌های این آیین محسوب می‌شود.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%85-%D9%83%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3%D9%8A%D9%88%D8%B3/119436 «تعالیم کنفوسیوس»، وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان.]</ref> به‌گزارش محققین، دیدگاه‌های کنفوسیوس تأثیر جدی بر نظام ارزشی‌ مردم چین داشته و دارد؛ روابط خانوادگی واعضای خانواده براساس سلسله مراتب در نسل، سن و [[جنسیت]] تعریف می‌شود. اعضای پیرتر خانواده نسبت به جوان‌ها جایگاه برتری داشته و مرد ارزشمندتر از زن شمرده می‌شود.<ref>[https://www.javanonline.ir/fa/news/803575/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D9%88-%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82-%D9%88-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7 آزاد، «ازدواج و طلاق و نقش زن در فرهنگ چینی‌ها»، وب‌سایت جوان آنلاین.]</ref>  


در الگوی خانواده چینی، مادر از موقعیت رفیعی برخوردار بوده است؛ حرمت مادری در افسانه چینی «هاکوگا» بازتاب یافته و چینی‌ها معتقدند؛ هاکوگا هر روز از مادرش تازیانه می‌خورد و هیچ‌گاه مویه نمی‌کرد. تنها زمانی که مادرش پیر شده و قادر به زدن ضربت‌های شدید نبود، برای ناتوانی مادر گریست. <ref>[https://tarikhema.org/ancient/china/11450/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C/ «اخلاق چینی»، وب‌سایت تاریخ ما.]</ref>
در الگوی خانواده چینی، مادر از موقعیت رفیعی برخوردار بوده است؛ حرمت مادری در افسانه چینی «هاکوگا» بازتاب یافته و چینی‌ها معتقدند؛ هاکوگا هر روز از مادرش تازیانه می‌خورد و هیچ‌گاه مویه نمی‌کرد. تنها زمانی که مادرش پیر شده و قادر به زدن ضربت‌های شدید نبود، برای ناتوانی مادر گریست. <ref>[https://tarikhema.org/ancient/china/11450/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C/ «اخلاق چینی»، وب‌سایت تاریخ ما.]</ref>


== نقش‌های خانوادگی زنان در چین قدیم ==
==نقش‌های خانوادگی زنان در چین قدیم==
 
در چین قدیم؛ وظیفة زن کار طاقت‌فرسا در خانه و اطاعت از شوهر بود. زنان حق نداشتند با مردان و حتى با پسران خود سر يك سفره بنشينند. شوهر بعد از مرگ همسرش مى‏توانست زن جدیدی بگيرد؛ اما زن بعد از مرگ شوهرش حق ازدواج مجدد نداشت و معاشرتش با مردان ممنوع بود.<ref>. طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج‏2، ص397.</ref>
 
مورخین از خانوادة چینی به بهشت مردان تعبیر کرده و معتقدند زنان صیغه‌ای عملاً بَرده‌ بودند و زن اصلی وسیلة تولید مِثل به‌شمار می‌آمد. مرد به هر بهانه‌‎‌ای می‌توانست همسرش را طلاق دهد. پدر حق داشت کودکانش را به کنیزی و غلامی فروخته و در مواردی حتی حق کشتن‌شان را نیز داشت. مرد عمدتا به‌تنهایی غذا می‌خورد و به‌ندرت زن و فرزندانش را به سفرة خود می‌خواند. اگر زنی با مرگ شوهرش خود را می‌کشت، وفادار شناخته می‌شد.<ref>[https://journals.dte.ir/article_54989.html?lang=en معصومه محمدی، «زنانی که برده بودند!»، 1393ش.]</ref>
 
چینی‌ها زمین را مقدس دانسته و معتقد بودند مرد باید در خانه بر روى زمین یا حصیری با همسرش نزدیکى کند تا مادر زمین او را بارور کرده و ارواح نیاکان مادرى در جنین حلول کنند.<ref>[https://tahoor.com/fa/article/view/113701 «عقاید و باورهای ابتدایی چینیان باستان»، وب‌سایت طهور.] </ref>


== جامعه‌پذیری جنسیتی در چین قدیم ==
در چین قدیم؛ وظیفۀ زن کار طاقت‌فرسا در خانه و اطاعت از شوهر بود. زنان حق نداشتند با مردان و حتى با پسران خود سر یك سفره بنشینند. شوهر بعد از مرگ همسرش می‌‏توانست زن جدیدی بگیرد؛ اما زن بعد از مرگ شوهرش حق ازدواج مجدد نداشت و معاشرتش با مردان ممنوع بود.<ref>. طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج‏2، ص397.</ref>


در چین قدیم، خانواده‌ها عمدتا فرزندان خود را با مهربانی پرورش می‌دادند. والدین از تنبیه بدنی کودکان اجتناب کرده، با راهنمایی درست و ایجاد سرمشق شایسته به تربیت آنها می‌پرداختند. در مواردی به‌طور موقت فرزندان‌شان را با فرزندان خانواده‌اي آشنا، معاوضه می‌کردند تا محبت دایم والدین سبب نازپروردگی آنها نشود. کودکان در اندرونی خانه‌ها نزد زنان به‌سر می‌بردنـد. پیش از هفت‌سالگی، به ندرت به حضور مردان می‌رفتند. در این سن، توانگران پسران خود را به مدرسه فرستاده و از دختران دور نگاه می‌داشتند، پسران پس از ده سالگی، براي معاشرت با مردان و روسپیان، آزادی نسبی می‌یافتند.<ref>دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص855.</ref>  
مورخین از خانوادۀ چینی به بهشت مردان تعبیر کرده و معتقدند زنان صیغه‌ای عملاً بَرده‌ بودند و زن اصلی وسیلۀ تولید مِثل به‌شمار می‌آمد. مرد به هر بهانه‌‎‌ای می‌توانست همسرش را طلاق دهد. پدر حق داشت کودکانش را به کنیزی و غلامی فروخته و در مواردی حتی حق کشتن‌شان را نیز داشت. مرد عمدتا به‌تنهایی غذا می‌خورد و به‌ندرت زن و فرزندانش را به سفرۀ خود می‌خواند. اگر زنی با مرگ شوهرش خود را می‌کشت، وفادار شناخته می‌شد.<ref>[https://journals.dte.ir/article_54989.html?lang=en معصومه محمدی، «زنانی که برده بودند!»، 1393ش.]</ref> چینی‌ها زمین را مقدس دانسته و معتقد بودند مرد باید در خانه بر روى زمین یا حصیری با همسرش آمیزش داشته باشد تا مادر زمین او را بارور کرده و ارواح نیاکان مادرى در جنین حلول کنند.<ref>[https://tahoor.com/fa/article/view/113701 «عقاید و باورهای ابتدایی چینیان باستان»، وب‌سایت طهور.] </ref>
==جامعه‌پذیری جنسیتی در چین قدیم==


== رسم‌پاشکنی دختران در چین قدیم ==
در چین قدیم، خانواده‌ها عمدتا فرزندان خود را با مهربانی پرورش می‌دادند. والدین از تنبیه بدنی کودکان اجتناب کرده، با راهنمایی درست و ایجاد سرمشق شایسته به تربیت آنها می‌پرداختند. در مواردی به‌طور موقت فرزندان‌شان را با فرزندان خانواده‌ای آشنا، معاوضه می‌کردند تا محبت دایم والدین سبب نازپروردگی آنها نشود. کودکان در اندرونی خانه‌ها نزد زنان به‌سر می‌بردنـد. پیش از هفت‌سالگی، به ندرت به حضور مردان می‌رفتند. در این سن، توانگران پسران خود را به مدرسه فرستاده و از دختران دور نگاه می‌داشتند، پسران پس از ده سالگی، برای معاشرت با مردان و رابطه با روسپیان، آزادی نسبی می‌یافتند.<ref>دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص855.</ref>


بر مبنای منابع تاریخی، زنان چینی برای این‌که پاشنه پاهای خود را بلند و زیبا کنند، پاهای‌شان را محکم بسته و انگشت‌هایش را می‌شکستند. اگر خود نمی‌توانستند از دیگران می‌خواستند که پاهای‌شان را هنگام پیچیدن در پارچه بزنند تا استخوان‌های پا، شکسته و تغییر شکل تسریع شود. برخی از قبایل، شکستن انگشت پاهای دختران خود را از دوران خردسالی انجام می‌دادند و دختران زمانی که بزرگ می‌شدند پاهای خود را بیشتر می‌شکستند تا آن‌ها را به اصطلاح، خمیده‌تر و زیباتر کنند. بسیاری از قبایل بر این باور بودند که اگر پاهای دختران خود را شکسته و آن‌ها را به شکل پنجه‌های چارپایان در آورند، دخترشان پس از ازدواج ثروتمند می‌شود. <ref>[https://www.imna.ir/news/671264/%D9%BE%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D9%86%DB%8C-%D8%B1%D8%B3%D9%85-%D8%AF%D8%B1%D8%AF%D9%86%D8%A7%DA%A9-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%DA%86%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C «پاشکنی، رسم دردناک زنان چین باستان برای زیبایی»، وب‌سایت خبرگزاری ایمنا.]</ref>
==رسم‌پاشکنی دختران در چین قدیم==


رسم‌پاشکنی در چین از سال 1912م، ممنوع شد؛ اما هنوز زنانی در برخی شهر‌های کوچک و روستاهای دور افتادة چین با پاهای باندپیچی شده زندگی می‌کنند.<ref>[https://www.javanonline.ir/fa/news/803575/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D9%88-%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82-%D9%88-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7 آزاد، «ازدواج و طلاق و نقش زن در فرهنگ چینی‌ها»، وب‌سایت جوان آنلاین.]</ref>
[[خشونت علیه زنان]] نیز در چین وجود داشت. بر مبنای منابع تاریخی، زنان چینی برای این‌که پاشنه پاهای خود را بلند و زیبا کنند، پاهای‌شان را محکم بسته و انگشت‌هایش را می‌شکستند. اگر خود نمی‌توانستند از دیگران می‌خواستند که پاهای‌شان را هنگام پیچیدن در پارچه بزنند تا استخوان‌های پا، شکسته و تغییر شکل تسریع شود. برخی از قبایل، شکستن انگشت پاهای دختران خود را از دوران خردسالی انجام می‌دادند و دختران زمانی که بزرگ می‌شدند پاهای خود را بیشتر می‌شکستند تا آن‌ها را به اصطلاح، خمیده‌تر و زیباتر کنند. بسیاری از قبایل بر این باور بودند که اگر پاهای دختران خود را شکسته و آن‌ها را به شکل پنجه‌های چارپایان در آورند، دخترشان پس از ازدواج ثروتمند می‌شود.<ref>[https://www.imna.ir/news/671264/%D9%BE%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D9%86%DB%8C-%D8%B1%D8%B3%D9%85-%D8%AF%D8%B1%D8%AF%D9%86%D8%A7%DA%A9-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%DA%86%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C «پاشکنی، رسم دردناک زنان چین باستان برای زیبایی»، وب‌سایت خبرگزاری ایمنا.]</ref> رسم‌پاشکنی در چین از سال ۱۹۱۲م، ممنوع شد؛ اما هنوز زنانی در برخی شهر‌های کوچک و روستاهای دور افتادۀ چین با پاهای باندپیچی شده زندگی می‌کنند.<ref>[https://www.javanonline.ir/fa/news/803575/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D9%88-%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82-%D9%88-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7 آزاد، «ازدواج و طلاق و نقش زن در فرهنگ چینی‌ها»، وب‌سایت جوان آنلاین.]</ref>


==پانویس==  
==پانویس==  
{{پانویس}}
{{پانویس}}


== منابع ==
==منابع==


* «اخلاق چینی»، وب‌سایت تاریخ ما، تاریخ درج مطلب: 9 آبان 1397ش.
*«اخلاق چینی»، وب‌سایت تاریخ ما، تاریخ درج مطلب: 9 آبان 1397ش.
*  
*
* آزاد، بهنام، «ازدواج و طلاق و نقش زن در فرهنگ چینی‌ها»، وب‌سایت جوان آنلاین، تاریخ درج مطلب: 20 مرداد 1395ش.
*آزاد، بهنام، «ازدواج و طلاق و نقش زن در فرهنگ چینی‌ها»، وب‌سایت جوان آنلاین، تاریخ درج مطلب: 20 مرداد 1395ش.
*  
*
* «پاشکنی، رسم دردناک زنان چین باستان برای زیبایی»، وب‌سایت خبرگزاری ایمنا، تاریخ درج مطلب: 13 تیر 1402ش.
*«پاشکنی، رسم دردناک زنان چین باستان برای زیبایی»، وب‌سایت خبرگزاری ایمنا، تاریخ درج مطلب: 13 تیر 1402ش.
*  
*
* «تعالیم کنفوسیوس»، وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان، تاریخ درج مطلب: 27 مرداد 1391ش.
*«تعالیم کنفوسیوس»، وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان، تاریخ درج مطلب: 27 مرداد 1391ش.
*  
*
* جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، ج17، قم، اسراء، 1389ش.
*جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، ج17، قم، اسراء، 1389ش.
*  
*
* «خانواده در جامعه سنتی چین»، وب‌سایت مجله ویستا، تاریخ بازدید مطلب: 9 اردیبهشت 1404ش.
*«خانواده در جامعه سنتی چین»، وب‌سایت مجله ویستا، تاریخ بازدید مطلب: 9 اردیبهشت 1404ش.
*  
*
* دورانت، ویلیام جیمز، تاریخ تمدن، ترجمه احمد آرام و دیگران، تهران، اقبال، 1337ش.
*دورانت، ویلیام جیمز، تاریخ تمدن، ترجمه احمد آرام و دیگران، تهران، اقبال، 1337ش.
*  
*
* «عقاید و باورهای ابتدایی چینیان باستان»، وب‌سایت طهور، تاریخ بازدید مطلب: 9 اردیبهشت 1404ش.
*«عقاید و باورهای ابتدایی چینیان باستان»، وب‌سایت طهور، تاریخ بازدید مطلب: 9 اردیبهشت 1404ش.
*  
*
* طبا‌طبایي، سيد محمدحسين، الميزان، ترجمه سيد محمدباقر موسوي‌‌ همداني، قم، جامعه ‌مدرسين، 1363ش.
*طبا‌طبایی، سید محمدحسین، المیزان، ترجمه سید محمدباقر موسوی‌‌ همدانی، قم، جامعه ‌مدرسین، 1363ش.
*  
*
* معصومه محمدی، سیف، «زنانی که برده بودند!»، پیام زن، شماره 267، خرداد 1393ش.
*معصومه محمدی، سیف، «زنانی که برده بودند!»، پیام زن، شماره 267، خرداد 1393ش.


[[رده: ویکی‌جنسیت]]
[[رده: نهاد خانواده]]
[[رده: ساختار اجتماعی]]
[[رده: ساختار فرهنگی]]
[[رده: عناصر فرهنگی]]
[[رده: ادیان غیر ابراهیمی]]
[[رده: اخلاق]]
[[رده: علوم انسانی]]
[[رده: مدیریت بدن]]
[[رده: مسائل و آسیب‌های اجتماعی]]


[[رده: ویکی‌جنسیت]]
{{#seo:
|title= زن در چین قدیم - جایگاه زن در چین قدیم - ویکی جنسیت
|title_mode=Replaced Title
|keywords=زن در چین قدیم
|description= معرفی جایگاه زن در چین قدیم - نقش های اجتماعی زنان در چین قدیم - ویکی جنسیت
}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۲ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۰:۳۰

زن در چین قدیم؛ منزلت انسانی و نقش‌های جنسیتی زنان در چین باستان.

در چین باستان، آموزه‌های فلسفی و اخلاقی کنفوسیوس نقش پررنگی در شکل‌گیری انگاره‌های شناختی مردم داشته است. الاهیات چینی توأم با تبعیض جنسیتی بود؛ نرینگی از سنخ نور و مادینگی نماد تاریکی به‌شمار می‌آمد. تبعیض علیه زنان در چین نهادینه شده و زن مستخدم مرد انگاشته می‌شد. ازدواج عاشقانه تقبیح شده و نهاد خانواده به‌منظور تولید مثل تشکیل می‌شد. تولد دختر امری منحوس دانسته شده بود. هرچند جایگاه مادری محترم شمرده می‌شد؛ اما رسم پاشکنی از شدیدترین خشونت‌هایی بود که بر دختران تحمیل می‌شد.

بنیادهای تمدن چین قدیم

از منظر ویل دورانت؛ بنیـاد جامعه چین مبتنی بر علم نبود، بلکه معجون غریبی از دین، اخلاق و فلسـفه بود. او چینی‌ها را قومی موهـوم‌پرست، شکاک، پرهیزگار و در عین حال عقـل‌گرا و دنیـاطلب دانسته و چنین تناقضاتی را ناشی از نفوذ فیلسوفان و فقر مردم چین می‌داند.[۱] تمدن چینی متأثر از آیین کنفوسیوس بود. او به امور لاهوتی بی‌توجه و فلسفه را در خدمت کشورداری می‌خواست.[۲]

تعالیم کنفوسیوس ترکیبى از اصول اخلاقى، سیاست و اندکی از مسائل دینى بود.[۳] او بر شـعایر کهن نیاپرستی و قربانی تأکید داشت.[۴] محافظه‌کاری زاهدانه و خردمنـدی از ویژگی‌های این تمدن به‌شمار می‌آید.[۵] آیین بودا هرچند در چین فراگیر نشد؛ اما تأثیراتی بر بنیادهای تمدن چینی داشته است.[۶]

جنسیت در الاهیات چین قدیم

مردم چین پدیده‌های زیادی را می‌پرستیدند؛ اما نیروی زایندگی و بالندگی زمین را بیش از عوامل دیگر تقدیس می‌کردند. دختران و پسـران در جشـن‌های بهاری می‌رقصیدند تا رضایت مادر زمین را جلب کنند. در الاهیات ابتدایی چین؛ آسـمان و زمین دو نیمه از جهـان یگـانه، ماننـد مرد و زن، همبسـته بودنـد. از منظر مردم عادی، خدا همین نظـم اخلاقی و آسمانی بود که پدیده‌ها را در برگرفته، مناسبات زناشویی، خانوادگی و اجتماعی را نظم می‌بخشید؛ اما فیلسوفان او را مجموعۀ نیروهای بی‌تشخص می‌شمردند. با پیشرفت فلسفه، دین چینی نیز به دو سو گرایید: مردم عامی به پرستش نیاکان خود می‌پرداختند و پیروان کنفوسیوس، پرستش آسمان و مردان بزرگ را تعلیم می‌دادند.[۷]

در پرستش ارواح نیاکان باید ترتیب خاصى رعایت مى‌شد؛ ابتدا ارواح اجداد مادرى و سپس ارواح نیاکان پدرى پرستیده مى‌شدند. پرستش ارواح شوهران توسط زنان نیز رایج بود که حکایت از پیشینه طولانى نظام مردسالارى در چین داشت. بر مبنای برخی منابع؛ اقوام چینى معتقد بودند؛ در جهان دو اصل حکومت مى‌کند؛ یکى نر یا نور، دیگرى ماده یا تاریکى. تا زمانى که این دو نیروى متضاد با هم هماهنگ هستند، امور جهان بر محور خوشبختى جامعه دور مى‌زند.[۸]

تبعیض جنسیتی علیه زنان در چین قدیم

محققین معتقدند جامعه سنتی چین مردسالار بود؛ پسران بر دختران ترجیح داده می‌شدند؛ زنان باید تابع مردی می‌بودند و نمی‌توانستند نسبت به مردان داناتر و تعلیم‌دیده‌تر باشند. مطابق شواهد، میزان مرگ‌ومیر کودکان و زنان بیش از مردان بود.[۹] زنان از محروم‌ترین طبقات اجتماعی در جامعه چین بودند؛ آنان حق دختر زاییدن را نداشتند و تولد دختر مظهر خشم و غضب ارواح نیاکان شمرده می‌شد. زنان و دختران به‌عنوان برده فروخته‌ می‌شدند.[۱۰] دختران باری بر دوش خانواده به‌شمار آمده، اگر در مواقع سختی، دختری بر دختران خانواده افزوده می‌شد، امکان داشت نوزاد را رها کنند تا بمیرد.[۱۱]

هنوز این باور در حافظه تاریخی چینی‌ها وجود دارد که وقتی پسری متولد می‌شود اجازه دهید روی تخت‌خواب بخوابد. با لباس‌های زیبا او را بپوشانید، به او سنگ جِید بدهید تا با آن بازی کند؛ اما وقتی دختری متولد می‌شود او را روی زمین بخوابانید، تن او را با لباس‌های عادی پوشانده، به او کاشی شکسته‌ای بدهید تا با آن بازی کند.[۱۲] چینی‌ها مانند همۀ جوامع مردسالار، پسران را مفید دانسته، بقای خود و تدوام نسل خویش را در داشتن پسر می‌دیدند.[۱۳]

نقش‌های اجتماعی زنان در چین قدیم

بر مبنای منابع تاریخی، زنان چینی حق مداخله در شئون اجتماعى را نداشتند و فقط در اشتغالاتی مانند زراعت و هیزم‏‌شكنى با مردان همکاری می‌کردند. برخی محققین معتقدند زنان چینی ظاهراً در مواردی از حقوق اجتماعی برخوردار بودند، از جمله؛ ارث برده و در امر ازدواج مختار بودند؛ اما در واقع همین امور نیز تحت اختیار سرپرست‌شان قرار می‌گرفت.[۱۴] انتظار جامعه چین از زنان این بود که پس از ازدواج باید مطیع شوهران و خویشاوندان او باشند.[۱۵] زنان نیز معتقد بودند؛ زن حق تصمیم‌گیری نداشته، وظیفه‌ او اطاعت است، در کودکی مطیع پدر، پس از ازداواج مطیع شوهر و با فوت شوهر باید مطیع فرزند خود باشد.[۱۶]

آزادی جنسی در چین قدیم

به گزارش ویل دورانت؛ در چین، همجنس‌گرایی رایج بود و همجنس‌گرایان تهدیدی برای نوجوانان شمرده می‌شدند. هرچند دختران، عفت و پاکدامنی را ارج نهاده و هرگاه دامن‌شان آلوده می‌شد، خودکشـی می‌کردند؛ اما پاکدامنی مرد مجرد نه‌تنها مهم نبود که انتظار می‌رفت از روسپی‌خانه‌ها دوری نکند. شهوت مرادنه مانند تشنگی نیاز طبیعی تلقی می‌شد. مردان آشکارا وارد روسپی‌خانه می‌شدند؛ اما روابط زناشویی‌شان نیز آسیب می‌دید. روسپیان جواز رسمی‌ داشته و دولت زیباترین آنها را رایگان نزد سفیران بیگانه می‌فرستاد. به‌تدریج گروه جدیدی در چین پدید آمد که به دختران نغمه‌پرداز شهرت یافتند. آنها که عمدتاً با فسلفه و هنر آشنایی داشتند، جوانان مجرد و شوهران آبرومند را با صحبت، موسـیقی و رقص سرگرم می‌کردند.[۱۷]

سنت ازدواج در چین قدیم

محققین معتقدند در چین باستان، تجرد قطعی برای مردان و حتی روحانیان، ناپسند و در حکم جنایتی نسبت به نیاکان و جامعه شمرده می‌شد. حکومت کارگزارانی را می‌گماشت تا مردان را پیش از سی‌سالگی و زنان را پیش از بیست‌سالگی به زناشویی وادار کنند. والدین، بعـد از بلوغ و در مواردی پیش از بلوغ و حتی پیش از تولـد فرزندان‌شان، برای آنها نامزدهایی را انتخاب می‌کردند.[۱۸]

زناشویی با عشق آغاز نمی‌شد و به‌نظر چینی‌ها نباید خانواده را بر بنیاد عواطف و هیجانات بنا کرد؛ زیرا هدف ازدواج صرفا پیوند دو فرد سالم به‌منظور تشکیل خانواده و تولید مثل دانسته می‌شد.[۱۹] برخی معتقدند؛ آزادی پسران و مقید بودن دختران، اساسا زمینۀ ایجاد عشق میان آنها را سلب می‌کرد؛ لذا عشق رمانتیک در ادبیات چینی کم‌ترین بازتاب را دارد.[۲۰]

ازدواج اجباری در چین مرسوم بود، دختران بدون این‌که همسر خود را ببینند ازدواج می‌کردند.[۲۱] داماد نیز غالباً تا جشن عروسی چهره عروس را نمی‌دید.[۲۲] در هر خانه‌اى ضریحى قرار داده و در مقابل آن عقد ازدواج منعقد می‌شد تا عروس و داماد همیشه به یاد نیاکان خود باشند.[۲۳] با انعقاد عقد، دختر فروخته شده و ملک شوهرش می‌شد.[۲۴]

چند همسری در چین قدیم

به گزارش منابع تاریخی، چندزنی در چین باستان رایج بود و تک همسری برای مردان ننگ تلقی می‌شد.[۲۵] تعداد همسران برای مردان حد معینی نداشت و آنها هر کدام از زنان خود را که نمی‌خواستند به‌راحتی طلاق می‌دادند. گونۀ دیگری از چندهمسری چنین بود که مردان دو نفرى یا چند نفرى یك زن می‌گرفتند و در بهره‌‏گیرى از او و استفاده از كارهایش با هم شریك بودند. چنین زنی اگر بچه‏‌دار مى‏شد، معمولاً فرزند از آنِ مردى بود كه كودك شباهت بیشتری با او داشت.[۲۶]

خانوادۀ آرمانی در چین قدیم

بر مبنای آیین کنفوسیوس، خانوادۀ آرمانی، چهار نسل را در خود داشته و قدرت در اختیار مرد کهن‌سال است. اطاعت از پدر و مادر، از اصلی‌ترین آموزه‌‌های این آیین محسوب می‌شود.[۲۷] به‌گزارش محققین، دیدگاه‌های کنفوسیوس تأثیر جدی بر نظام ارزشی‌ مردم چین داشته و دارد؛ روابط خانوادگی واعضای خانواده براساس سلسله مراتب در نسل، سن و جنسیت تعریف می‌شود. اعضای پیرتر خانواده نسبت به جوان‌ها جایگاه برتری داشته و مرد ارزشمندتر از زن شمرده می‌شود.[۲۸]

در الگوی خانواده چینی، مادر از موقعیت رفیعی برخوردار بوده است؛ حرمت مادری در افسانه چینی «هاکوگا» بازتاب یافته و چینی‌ها معتقدند؛ هاکوگا هر روز از مادرش تازیانه می‌خورد و هیچ‌گاه مویه نمی‌کرد. تنها زمانی که مادرش پیر شده و قادر به زدن ضربت‌های شدید نبود، برای ناتوانی مادر گریست. [۲۹]

نقش‌های خانوادگی زنان در چین قدیم

در چین قدیم؛ وظیفۀ زن کار طاقت‌فرسا در خانه و اطاعت از شوهر بود. زنان حق نداشتند با مردان و حتى با پسران خود سر یك سفره بنشینند. شوهر بعد از مرگ همسرش می‌‏توانست زن جدیدی بگیرد؛ اما زن بعد از مرگ شوهرش حق ازدواج مجدد نداشت و معاشرتش با مردان ممنوع بود.[۳۰]

مورخین از خانوادۀ چینی به بهشت مردان تعبیر کرده و معتقدند زنان صیغه‌ای عملاً بَرده‌ بودند و زن اصلی وسیلۀ تولید مِثل به‌شمار می‌آمد. مرد به هر بهانه‌‎‌ای می‌توانست همسرش را طلاق دهد. پدر حق داشت کودکانش را به کنیزی و غلامی فروخته و در مواردی حتی حق کشتن‌شان را نیز داشت. مرد عمدتا به‌تنهایی غذا می‌خورد و به‌ندرت زن و فرزندانش را به سفرۀ خود می‌خواند. اگر زنی با مرگ شوهرش خود را می‌کشت، وفادار شناخته می‌شد.[۳۱] چینی‌ها زمین را مقدس دانسته و معتقد بودند مرد باید در خانه بر روى زمین یا حصیری با همسرش آمیزش داشته باشد تا مادر زمین او را بارور کرده و ارواح نیاکان مادرى در جنین حلول کنند.[۳۲]

جامعه‌پذیری جنسیتی در چین قدیم

در چین قدیم، خانواده‌ها عمدتا فرزندان خود را با مهربانی پرورش می‌دادند. والدین از تنبیه بدنی کودکان اجتناب کرده، با راهنمایی درست و ایجاد سرمشق شایسته به تربیت آنها می‌پرداختند. در مواردی به‌طور موقت فرزندان‌شان را با فرزندان خانواده‌ای آشنا، معاوضه می‌کردند تا محبت دایم والدین سبب نازپروردگی آنها نشود. کودکان در اندرونی خانه‌ها نزد زنان به‌سر می‌بردنـد. پیش از هفت‌سالگی، به ندرت به حضور مردان می‌رفتند. در این سن، توانگران پسران خود را به مدرسه فرستاده و از دختران دور نگاه می‌داشتند، پسران پس از ده سالگی، برای معاشرت با مردان و رابطه با روسپیان، آزادی نسبی می‌یافتند.[۳۳]

رسم‌پاشکنی دختران در چین قدیم

خشونت علیه زنان نیز در چین وجود داشت. بر مبنای منابع تاریخی، زنان چینی برای این‌که پاشنه پاهای خود را بلند و زیبا کنند، پاهای‌شان را محکم بسته و انگشت‌هایش را می‌شکستند. اگر خود نمی‌توانستند از دیگران می‌خواستند که پاهای‌شان را هنگام پیچیدن در پارچه بزنند تا استخوان‌های پا، شکسته و تغییر شکل تسریع شود. برخی از قبایل، شکستن انگشت پاهای دختران خود را از دوران خردسالی انجام می‌دادند و دختران زمانی که بزرگ می‌شدند پاهای خود را بیشتر می‌شکستند تا آن‌ها را به اصطلاح، خمیده‌تر و زیباتر کنند. بسیاری از قبایل بر این باور بودند که اگر پاهای دختران خود را شکسته و آن‌ها را به شکل پنجه‌های چارپایان در آورند، دخترشان پس از ازدواج ثروتمند می‌شود.[۳۴] رسم‌پاشکنی در چین از سال ۱۹۱۲م، ممنوع شد؛ اما هنوز زنانی در برخی شهر‌های کوچک و روستاهای دور افتادۀ چین با پاهای باندپیچی شده زندگی می‌کنند.[۳۵]

پانویس

  1. ↑ دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص849.
  2. ↑ دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص854.
  3. ↑ «تعالیم کنفوسیوس»، وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان.
  4. ↑ دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص743.
  5. ↑ دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص751.
  6. ↑ دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص853.
  7. ↑ دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص850.
  8. ↑ «عقاید و باورهای ابتدایی چینیان باستان»، وب‌سایت طهور.
  9. ↑ آزاد، «ازدواج و طلاق و نقش زن در فرهنگ چینی‌ها»، وب‌سایت جوان آنلاین.
  10. ↑ «عقاید و باورهای ابتدایی چینیان باستان»، وب‌سایت طهور.
  11. ↑ معصومه محمدی، «زنانی که برده بودند!»، 1393ش.
  12. ↑ آزاد، «ازدواج و طلاق و نقش زن در فرهنگ چینی‌ها»، وب‌سایت جوان آنلاین.
  13. ↑ «خانواده در جامعه سنتی چین»، وب‌سایت مجله ویستا.
  14. ↑ . طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج‏2، ص397- 396.
  15. ↑ آزاد، «ازدواج و طلاق و نقش زن در فرهنگ چینی‌ها»، وب‌سایت جوان آنلاین.
  16. ↑ معصومه محمدی، «زنانی که برده بودند!»، 1393ش.
  17. ↑ دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص856 - 855.
  18. ↑ دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص856.
  19. ↑ معصومه محمدی، «زنانی که برده بودند!»، 1393ش.
  20. ↑ «اخلاق چینی»، وب‌سایت تاریخ ما.
  21. ↑ «خانواده در جامعه سنتی چین»، وب‌سایت مجله ویستا.
  22. ↑ دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص857.
  23. ↑ «عقاید و باورهای ابتدایی چینیان باستان»، وب‌سایت طهور.
  24. ↑ . طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج‏2، ص397.
  25. ↑ آزاد، «ازدواج و طلاق و نقش زن در فرهنگ چینی‌ها»، وب‌سایت جوان آنلاین.
  26. ↑ . طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج‏2، ص397.
  27. ↑ «تعالیم کنفوسیوس»، وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان.
  28. ↑ آزاد، «ازدواج و طلاق و نقش زن در فرهنگ چینی‌ها»، وب‌سایت جوان آنلاین.
  29. ↑ «اخلاق چینی»، وب‌سایت تاریخ ما.
  30. ↑ . طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج‏2، ص397.
  31. ↑ معصومه محمدی، «زنانی که برده بودند!»، 1393ش.
  32. ↑ «عقاید و باورهای ابتدایی چینیان باستان»، وب‌سایت طهور.
  33. ↑ دورانت، تاریخ تمدن،1337ش، ج1، ص855.
  34. ↑ «پاشکنی، رسم دردناک زنان چین باستان برای زیبایی»، وب‌سایت خبرگزاری ایمنا.
  35. ↑ آزاد، «ازدواج و طلاق و نقش زن در فرهنگ چینی‌ها»، وب‌سایت جوان آنلاین.

منابع

  • «اخلاق چینی»، وب‌سایت تاریخ ما، تاریخ درج مطلب: 9 آبان 1397ش.
  • آزاد، بهنام، «ازدواج و طلاق و نقش زن در فرهنگ چینی‌ها»، وب‌سایت جوان آنلاین، تاریخ درج مطلب: 20 مرداد 1395ش.
  • «پاشکنی، رسم دردناک زنان چین باستان برای زیبایی»، وب‌سایت خبرگزاری ایمنا، تاریخ درج مطلب: 13 تیر 1402ش.
  • «تعالیم کنفوسیوس»، وب‌سایت پرسمان دانشگاهیان، تاریخ درج مطلب: 27 مرداد 1391ش.
  • جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، ج17، قم، اسراء، 1389ش.
  • «خانواده در جامعه سنتی چین»، وب‌سایت مجله ویستا، تاریخ بازدید مطلب: 9 اردیبهشت 1404ش.
  • دورانت، ویلیام جیمز، تاریخ تمدن، ترجمه احمد آرام و دیگران، تهران، اقبال، 1337ش.
  • «عقاید و باورهای ابتدایی چینیان باستان»، وب‌سایت طهور، تاریخ بازدید مطلب: 9 اردیبهشت 1404ش.
  • طبا‌طبایی، سید محمدحسین، المیزان، ترجمه سید محمدباقر موسوی‌‌ همدانی، قم، جامعه ‌مدرسین، 1363ش.
  • معصومه محمدی، سیف، «زنانی که برده بودند!»، پیام زن، شماره 267، خرداد 1393ش.


برگرفته از «https://fa.gender.wiki/w/index.php?title=زن_در_چین_قدیم&oldid=40553»