حق وفاداری: تفاوت میان نسخه‌ها

وفاداری زوجین نسبت به یکدیگر، افزایش محبت و اعتماد به یکدیگر را به‌دنبال دارد که حاصل آن الفت و آرامش درونی زوجین، تعالی خانواده، تربیت صحیح فرزندان و برقراری نظم عمومی در جامعه است.<ref>[https://cwfs.ihu.ac.ir/article_201649.html محمدی سرپیری و دیگران، «ماهیت وفاداری زوجین از دیدگاه حقوقی، فقهی و روانشناسی و جایگاه آن در خانواده»، 1393ش، ص40-41.]</ref> خیانت زناشویی نه یک مشکل فردی بلکه آسیب همه‌جانبه‌ای است که برای پیشگیری و درمان هم به مداخلات چندجانبه نیاز دارد.<ref>[https://cwfs.ihu.ac.ir/article_206682.html سرمدی و احمدی نوده، «انواع آسیب‌های ناشی از خیانت زناشویی در زوجین»، 1400ش، ص47.]</ref> از نظر مشاوران خانواده، بی‌وفایی و روابط فرازناشویی از دشوارترین مشکلات برای درمان تلقی می‌شود.<ref>[https://csr.basu.ac.ir/article_5019.html شریفی ساعی، «پیامدهای خیانت زناشویی در ایران؛ مطالعۀ فراترکیب»، 1402ش، ص170.]</ref>

قرآن در مورد عقد ازدواج و رابطۀ زوجیت از عنوان میثاق غلیظ استفاده کرده است، <ref>آیات 19 تا 21 سوره نساء؛ [https://ptt.qom.ac.ir/article_864.html وزیری فرد، «مؤلفه‌های وفاداری در خانواده با معناشناسی تعبیر میثاق غلیظ در قرآن»، 1395ش، ص51.]</ref> در حالی‌که برای میثاق‌های دیگر از این عبارت استفاده نشده است؛ از این منظر، قرآن نسبت به عقد ازدواج بیش از سایر مواردی که واژۀ میثاق را در آن به‌کار برده، حساسیت داشته است.<ref>[https://ptt.qom.ac.ir/article_864.html وزیری فرد، «مؤلفه‌های وفاداری در خانواده با معناشناسی تعبیر میثاق غلیظ در قرآن»، 1395ش، ص54.]</ref>  

ضمن این‌که در آیات دیگر<ref>سوره نور، آیات 30-31؛ [https://wiki.ahlolbait.com/%D8%A2%DB%8C%D9%87_59_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%AD%D8%B2%D8%A7%D8%A8 سوره احزاب، آیه 59.]</ref> و همچنین در روایات<ref>حرعاملی، وﺳﺎﺋﻞ اﻟﺸﯿﻌﻪ الی ﺗﺤﺼﯿﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻟﺸﺮﯾﻌﻪ، 1424ق، ص192-193.</ref> با ایجاد حریم در روابط جنسی و تأکید بر حفظ عفت و پاکدامنی در زنان و مردان<ref>[https://cwfs.ihu.ac.ir/article_201649.html محمدی سرپیری و دیگران، «ماهیت وفاداری زوجین از دیدگاه حقوقی، فقهی و روانشناسی و جایگاه آن در خانواده»، 1393ش، ص44.]</ref> و نکوهش تنوع‌طلبی مردان، وفاداری زوجین نسبت به عقد ازدواج را مورد توجه قرار داده است؛<ref>[https://cwfs.ihu.ac.ir/article_201649.html محمدی سرپیری و دیگران، «ماهیت وفاداری زوجین از دیدگاه حقوقی، فقهی و روانشناسی و جایگاه آن در خانواده»، 1393ش، ص47.]</ref> زیرا حفظ نسب و نسل که از مقاصد پنج‌گانۀ شریعت است، در صورت وفاداری زوجین تضمین می‌شود. به این دلیل در فرهنگ اسلامی هرگونه ارتباط آزاد بین زن و مرد یا افراد دیگر ممنوع و ناپسند بوده و گناه فرد متأهل در صورت ارتباط نامشروع بسیار سنگین‌تر از فرد مجرد است و عقوبت آن سخت‌تر است.<ref>[https://rc.majlis.ir/fa/law/show/845048 قانون مجازات اسلامی، ماده ۲۳۰]؛  [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/845048 قانون مجازات اسلامی، ماده 234 .]</ref> به همین نحو قرآن با تأکید بر اصل تک همسری و ایجاد محدودیت در تعدد زوجات<ref>[https://wiki.ahlolbait.com/%D8%A2%DB%8C%D9%87_3_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A1 سوره نساء، آیه 3.]</ref> از یک سو و تأکید بر معاشرت به معروف با زنان حتی در صورت وجود کراهت از سوی دیگر به حق وفاداری برای زنان، رسمیت داده است.<ref>[https://wiki.ahlolbait.com/%D8%A2%DB%8C%D9%87_19_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A1 سوره نساء، آیه 19.] </ref>

عدم صداقت و خیانت نسبت به زن، گاهی به‌صورت رابطۀ مشروع (ازدواج دائم یا موقت شوهر) صورت می‌گیرد، ازدواجی که فی‌نفسه مشروع است، اما شرایطی دارد که در صورت عدم رعایت آن با اصول متعالی معروف، احسان، حرمت، کرامت و صداقت که تأویلی از اصل کلان عدالت است، ناسازگار بوده و خانواده را از مسیر تکامل خارج و زمینه‌های تزلزل آن را فراهم می‌آورد. به این دلیل با تعبیر بسیار حکیمانۀ (ان خفتم الا تعدلو فواحده)<ref>[https://wiki.ahlolbait.com/%D8%A2%DB%8C%D9%87_3_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A1 سوره نساء، آیه 3.]</ref> بسیاری از مردان از ورود به این وادی که بیم عدم عدالت و خروج از حاکمیت اصول معروف و احسان می‌رود، باز داشته شده‌اند. بر این اساس حق برخورداری از صداقت و تکلیف وفای به عهد، مرد را متعهد به وفاداری نسبت به زن می‌کند.<ref>[https://journals.miu.ac.ir/article_2425.html?lang=en رحیمی سجاسی و دیگران، «نقدی بر رویکرد اقتصادمحور قوانین خانواده: تبیین خلأهای قانونی حقوق انسانی و عاطفی زن»، 1398ش، ص42.]</ref>

همچنین زن در مواجهه با ازدواج غیرقانونی شوهر که با فرض پذیرش شروط ضمن عقد توسط مرد غیرشرعی نیز تلقی می‌شود و با استناد به محدودیت‌های مرد در ازدواج مجدد بنابر موادی که در قانون حمایت خانواده ذکر شده،<ref>[https://davoudabadi.ir/page/6178932 نظریه مشورتی 7/92/558 مورخ 26/3/92 اداره حقوقی قوه قضائیه.]</ref> می‌تواند تقاضای طلاق دهد. در این شرایط به‌نظر می‌رسد تعیین ضمانت اجرا براي نقض حق وفاداري در قانون مدنی منجر به اهمیت‌بخشی و پای‌بندي بیشتر زوجین به این حق می‌شود و اهمیت و ارتباط آن با نظم عمومی را بیشتر نشان می‌دهد. همانطور که در بند دهم مادۀ 8 قانون حمایت خانواده مصوب 1353ش و عدم نسخ آن در قانون حمایت خانواده مصوب 1391ش، جواز ازدوج مجدد مرد، محدود به موارد خاص شده است (امری که بر مبنای احکام اولیه و اطلاقات این احکام قابل توجیه نیست)، اما قانون‌گذار بر مبنای حکم حکومت و بر بنیاد مصلحت در شروط ضمن عقد (بند 12 عقدنامه‌های ازدواج دائم) آن را محدود کرده است. زیرا مبنای مشروعیت احکام حکومتی فراهم آوردن شرایط استیفاء حقوق شهروندان و همچنین زمینه‌های حفظ نظام است و از جمله این حقوق در زمینه ازدواج مجدد، حق برخورداری از صداقت و تأثیر آن در تحکیم خانواده و روابط مبتنی بر اصول و ارزش‌های الهی است.<ref>[https://journals.miu.ac.ir/article_2425.html?lang=en رحیمی سجاسی و دیگران، «نقدی بر رویکرد اقتصادمحور قوانین خانواده: تبیین خلأهای قانونی حقوق انسانی و عاطفی زن»، 1398ش، ص42-43.]</ref>