Shiri (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۶: خط ۲۶:
| حرفه            = روزنامه‌نگاری
| حرفه            = روزنامه‌نگاری
}}
}}
[[نورالهدی منگنه]]، ملقب به منیر السلطنه، ننویسنده، عضو جمعیت نسوان وطن‌خواه، فعال حقوق زنان، آموزگار، شاعر.
نورالهدی منگنه، ملقب به منیر السلطنه، ننویسنده، عضو جمعیت نسوان وطن‌خواه، فعال حقوق زنان، آموزگار، شاعر.


==زندگی‌نامه==
==زندگی‌نامه==
خط ۴۵: خط ۴۵:
#روزنامه [[زن]] امروز به صاحب امتیازی [[بدرالملوک تکین (بامداد)|بدرالملوک تکین( بامداد)]] مقالات بسیاری نوشت. تالیفات قلمی او عبارت‌اند از: ره‌آموز خانواده، دوست شما، صحنه ‌ای زندگی، پندآموز، ناقوس، فانوس، آداب معاشرت، تدبیر منزل، دیوان اشعار، تگرگ، گلگشت.
#روزنامه [[زن]] امروز به صاحب امتیازی [[بدرالملوک تکین (بامداد)|بدرالملوک تکین( بامداد)]] مقالات بسیاری نوشت. تالیفات قلمی او عبارت‌اند از: ره‌آموز خانواده، دوست شما، صحنه ‌ای زندگی، پندآموز، ناقوس، فانوس، آداب معاشرت، تدبیر منزل، دیوان اشعار، تگرگ، گلگشت.
علاوه بر این‌ها خود نیز مجله ماهنامه بی بی را از سال 1334 منتشر می‌کرد که نشریه‌ای علمی، ادبی و انتقادی بود.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/109079/%DA%A9%D9%85%D8%B1-%D9%87%D9%85%D8%AA-%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D9%87%D8%A8%D9%88%D8%AF-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85- منگنه، «کمر همت بسته بودیم برای بهبود زنان عالم؛»، 1383ش]</ref>
علاوه بر این‌ها خود نیز مجله ماهنامه بی بی را از سال 1334 منتشر می‌کرد که نشریه‌ای علمی، ادبی و انتقادی بود.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/109079/%DA%A9%D9%85%D8%B1-%D9%87%D9%85%D8%AA-%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D9%87%D8%A8%D9%88%D8%AF-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85- منگنه، «کمر همت بسته بودیم برای بهبود زنان عالم؛»، 1383ش]</ref>
* '''شرکت در کمیسیون‌ها'''
*'''شرکت در کمیسیون‌ها'''
خانم منگنه در همه کمیسیون‌‏های [[جمعیت نسوان‌ وطن‌خواه]]، که مهم‏‌ترین آن‏ها، کنگره [[زنان]] شرق بود، عضوی مؤثر به شمار می‌‏آمد. هم‏سو با سیاست‏‌های دین‌‏زدایی و غرب‌‏گرایی پهلوی اول و در راه تغییر فرهنگ دینی زنان و آماده‌‏سازی زمینه کشف حجاب، در پاییز سال 1311، کنگره زنان شرق، در تهران برگزار شد. در این کنگره، زنان تجددطلب و غرب‏‌گرا، از کشورهای عرب دعوت شده بودند که در بین آنان می‌‏توان از خانم‌‏ها نورحماده از بیروت، حنیفه خوری از مصر و سید فاطمه از عراق نام برد. خانم منگنه در این باره می‏‌نویسد:« ما چندین کیمسیون تشکیل دادیم... و این‏جانب در همه این کمیسیون‏‌ها شرکت داشتم. هر روز جلسه‌‏ای به نام کنفرانس و با حضور خانم‏‌های عرب دایر می‌‏شد و مذاکراتی درباره بی حجابی و ترقی زنان مطرح می‏گردید».</ref> <ref group="پانویس">در پایان این کنگره، خانم مستوره افشار، رئیس جمعیت نسوان وطن‌‏خواه، در گزارش خود، از فعالیت‌‏های خانم منگنه و بعضی دیگر از فعالان این جمعیت، مانند محترم اسکندری، نامی نمی‌‏بَرد و همین امر، باعث خشنودی آنان می‌‏شود، به‏ گونه‏‌ای که پس از این کنگره، نورالهدی و عده‏‌ای از زنان تجدد طلب، از جمعیت نسوان وطن‏‌خواه کناره‏‌گیری کردند. کناره‏‌گیری خانم منگنه فقط نه به این دلیل که در گزارش، نامی از او برده نشده است، نشان از آن دارد که شعارهای ایشان در حمایت از زنان و آزادی آنان از واقعیت تهی و تنها برای خودنمایی و کسب شهرت بوده است. نکته جالب، این است که در عکسی که خانم منگنه در کتاب خود( دیوان نورالهدی منگنه) از این کنگره چاپ کرده، دیده می‌‏شود که تنها زنان دعوت شده خارجی و بعضی از زنان متجدد، مانند او و [[صدیقه دولت ‏آبادی]]، بی ‏حجاب هستند؛ اما دیگر زنان شرکت‌کننده در کنگره، چادر و حجاب کامل دارند و این، ریشه‌‏دار بودن پوشش چادر، در بین زنان ایرانی عصر رضا شاه را نشان می‌‏دهد.</ref> <ref>[http://ensani.ir/fa/article/109079/%DA%A9%D9%85%D8%B1-%D9%87%D9%85%D8%AA-%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D9%87%D8%A8%D9%88%D8%AF-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85- منگنه، «کمر همت بسته بودیم برای بهبود زنان عالم؛»، 1383ش]</ref>
خانم منگنه در همه کمیسیون‌‏های [[جمعیت نسوان‌ وطن‌خواه]]، که مهم‏‌ترین آن‏ها، کنگره [[زنان]] شرق بود، عضوی مؤثر به شمار می‌‏آمد. هم‏سو با سیاست‏‌های دین‌‏زدایی و غرب‌‏گرایی پهلوی اول و در راه تغییر فرهنگ دینی زنان و آماده‌‏سازی زمینه کشف حجاب، در پاییز سال 1311، کنگره زنان شرق، در تهران برگزار شد. در این کنگره، زنان تجددطلب و غرب‏‌گرا، از کشورهای عرب دعوت شده بودند که در بین آنان می‌‏توان از خانم‌‏ها نورحماده از بیروت، حنیفه خوری از مصر و سید فاطمه از عراق نام برد. خانم منگنه در این باره می‏‌نویسد:« ما چندین کیمسیون تشکیل دادیم... و این‏جانب در همه این کمیسیون‏‌ها شرکت داشتم. هر روز جلسه‌‏ای به نام کنفرانس و با حضور خانم‏‌های عرب دایر می‌‏شد و مذاکراتی درباره بی حجابی و ترقی زنان مطرح می‏گردید».</ref> <ref group="پانویس">در پایان این کنگره، خانم مستوره افشار، رئیس جمعیت نسوان وطن‌‏خواه، در گزارش خود، از فعالیت‌‏های خانم منگنه و بعضی دیگر از فعالان این جمعیت، مانند محترم اسکندری، نامی نمی‌‏بَرد و همین امر، باعث خشنودی آنان می‌‏شود، به‏ گونه‏‌ای که پس از این کنگره، نورالهدی و عده‏‌ای از زنان تجدد طلب، از جمعیت نسوان وطن‏‌خواه کناره‏‌گیری کردند. کناره‏‌گیری خانم منگنه فقط نه به این دلیل که در گزارش، نامی از او برده نشده است، نشان از آن دارد که شعارهای ایشان در حمایت از زنان و آزادی آنان از واقعیت تهی و تنها برای خودنمایی و کسب شهرت بوده است. نکته جالب، این است که در عکسی که خانم منگنه در کتاب خود( دیوان نورالهدی منگنه) از این کنگره چاپ کرده، دیده می‌‏شود که تنها زنان دعوت شده خارجی و بعضی از زنان متجدد، مانند او و [[صدیقه دولت ‏آبادی]]، بی ‏حجاب هستند؛ اما دیگر زنان شرکت‌کننده در کنگره، چادر و حجاب کامل دارند و این، ریشه‌‏دار بودن پوشش چادر، در بین زنان ایرانی عصر رضا شاه را نشان می‌‏دهد.</ref> <ref>[http://ensani.ir/fa/article/109079/%DA%A9%D9%85%D8%B1-%D9%87%D9%85%D8%AA-%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D9%87%D8%A8%D9%88%D8%AF-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85- منگنه، «کمر همت بسته بودیم برای بهبود زنان عالم؛»، 1383ش]</ref>
* '''شرکت در [[کانون بانوان]]'''
*'''شرکت در [[کانون بانوان]]'''
در سال 1314، رضا شاه به علی اصغر حکمت، وزیر معارف، دستوی می‌دهد که جمعیتی از زنان آزادی‏‌خواه تهرانی تشکیل دهد. این جمعیت، می‏‌بایست اساس‏نامه‏‌ای تهیه کرده، در اختیار وزیر معارف بگذارد و از او بخواهد که حمایت خود را از آنان اعلام کند. بعدها این جمعیت« کانون بانوان» نامیده شد. کانون بانوان به ریاست شمس پهلوی و زیر نظر وزارت معارف، در تاریخ 22 اردیبهشت 1314، برای زمینه‌‏سازی رفع حجاب تأسیس شد. ریاست بعدی آن را بر عهده [[هاجر تربیت]] و سپس [[صدیقه دولت آبادی]] گذاشتند  [[نورالهدی منگنه]] نیز آغاز ابتدای تأسیس، در هیأت مدیره کانون، فعالیت می‌‏کرد. خود او در این باره می‌‏گوید:« بعد از چندی، صدیقه دولت ‏آبادی( مدیرکانون بانوان) که از دور و نزدیک با هم آشنایی داشتیم ، از من خواهش کرد، که عضو هیئت مدیره [[کانون بانوان]] شوم. من هم قبول کردم. مدتی در کمیسیون ادبی [[کانون بانوان]] و سایر قسمت‏‌ها با خانم‌‏ها هم‏کاری داشتم و در مجله [[زبان زنان]]، که مدیر مسؤولش، خانم دولت ‏آبادی بود، مقالات می‏‌نوشتم و تقریبا تمام ترجمه‌‏های آن به قلم من بود. هم‏چنین به سخنرانی‏‌های تربیتی و اجتماعی خودم برای روشن نمودن اذهان، ادامه می‏‌دادم؛ چنان‏که در سخنرانی‌‏های پرورش افکار، در سال 1319، مورد تقدیر ملوکانه واقع شدم». <ref>[http://ensani.ir/file/download/article/20120413133841-1170-206.pdf «من نورالهدی منگنه از...»، پروتال جامع علوم انسانی]</ref>
در سال 1314، رضا شاه به علی اصغر حکمت، وزیر معارف، دستوی می‌دهد که جمعیتی از زنان آزادی‏‌خواه تهرانی تشکیل دهد. این جمعیت، می‏‌بایست اساس‏نامه‏‌ای تهیه کرده، در اختیار وزیر معارف بگذارد و از او بخواهد که حمایت خود را از آنان اعلام کند. بعدها این جمعیت« کانون بانوان» نامیده شد. کانون بانوان به ریاست شمس پهلوی و زیر نظر وزارت معارف، در تاریخ 22 اردیبهشت 1314، برای زمینه‌‏سازی رفع حجاب تأسیس شد. ریاست بعدی آن را بر عهده [[هاجر تربیت]] و سپس [[صدیقه دولت آبادی]] گذاشتند  [[نورالهدی منگنه]] نیز آغاز ابتدای تأسیس، در هیأت مدیره کانون، فعالیت می‌‏کرد. خود او در این باره می‌‏گوید:« بعد از چندی، صدیقه دولت ‏آبادی( مدیرکانون بانوان) که از دور و نزدیک با هم آشنایی داشتیم ، از من خواهش کرد، که عضو هیئت مدیره [[کانون بانوان]] شوم. من هم قبول کردم. مدتی در کمیسیون ادبی [[کانون بانوان]] و سایر قسمت‏‌ها با خانم‌‏ها هم‏کاری داشتم و در مجله [[زبان زنان]]، که مدیر مسؤولش، خانم دولت ‏آبادی بود، مقالات می‏‌نوشتم و تقریبا تمام ترجمه‌‏های آن به قلم من بود. هم‏چنین به سخنرانی‏‌های تربیتی و اجتماعی خودم برای روشن نمودن اذهان، ادامه می‏‌دادم؛ چنان‏که در سخنرانی‌‏های پرورش افکار، در سال 1319، مورد تقدیر ملوکانه واقع شدم». <ref>[http://ensani.ir/file/download/article/20120413133841-1170-206.pdf «من نورالهدی منگنه از...»، پروتال جامع علوم انسانی]</ref>
*'''تلاش برای تغییر فرهنگ بومی‏'''
*'''تلاش برای تغییر فرهنگ بومی‏'''
خط ۵۴: خط ۵۴:
==هم‏کاری با دستگاه استبداد==  
==هم‏کاری با دستگاه استبداد==  
خانم منگنه که تقریباً در همه نوشته‌‏هایش، از تمدن و فرهنگ و مشروطیت( دموکراسی) دم می‏‌زند و حتی دلیل کناره‌‏گیری خود از [[کانون بانوان]] را استبداد رئیس آن، یعنی خانم دولت ‏آبادی می‌‏داند، مشخص نیست که چرا از استبداد بزرگ‏‌تر، یعنی رضا شاه غافل است و آن را می‌‏پذیرد. حتی وقتی به علت سخنرانی‏‌های آن‏چنانی خود، برای  روشن ساختن اذهان [[زنان]]، در سال 1319 مورد تقدیر ملوکانه قرار می‏‌گیرد، در کمال افتخار، عین تقدیرنامه را در کتاب خود چاپ می‏‌کند و اذعان می‏‌کند که نه تنها در کانون بانوان، با دستگاه حکومتی هم‏کاری می‌‏کرده، بلکه عضو هیئت رئیسه آن نیز بوده است. از آن مهم‏‌تر، عضویت او در [[جمعیت نسوان‌ وطن‌خواه]] و هم‏کاری این جمعیت با دستگاه استبداد است، به گونه‌‏ای که برگزاری و تشکیل کنگره زنان شرق، بدون هم‏کاری این جمعیت، امکان‏‌پذیر نبوده است. او در این‏‌باره می‏‌نویسد:« دو نفر از آقایان، یعنی مرحوم شاهزاده محمد هاشم میرزای افسر و آقای اورنگ گویا، از طرف تیمورتاش وزیر دربار وقت ، خانم‌‏ها را به جمعیت نسوان‌ وطن‌خواه معرفی و با دست‌یاری جمعیت ما، مقدمات تشکیل کنگره را فراهم ساختند». او نباید فراموش کرده باشد که این جمعیت، از سال 1302، محرمانه از رضاشاه کمک مالی دریافت می‏‌کرد.<ref>  
خانم منگنه که تقریباً در همه نوشته‌‏هایش، از تمدن و فرهنگ و مشروطیت( دموکراسی) دم می‏‌زند و حتی دلیل کناره‌‏گیری خود از [[کانون بانوان]] را استبداد رئیس آن، یعنی خانم دولت ‏آبادی می‌‏داند، مشخص نیست که چرا از استبداد بزرگ‏‌تر، یعنی رضا شاه غافل است و آن را می‌‏پذیرد. حتی وقتی به علت سخنرانی‏‌های آن‏چنانی خود، برای  روشن ساختن اذهان [[زنان]]، در سال 1319 مورد تقدیر ملوکانه قرار می‏‌گیرد، در کمال افتخار، عین تقدیرنامه را در کتاب خود چاپ می‏‌کند و اذعان می‏‌کند که نه تنها در کانون بانوان، با دستگاه حکومتی هم‏کاری می‌‏کرده، بلکه عضو هیئت رئیسه آن نیز بوده است. از آن مهم‏‌تر، عضویت او در [[جمعیت نسوان‌ وطن‌خواه]] و هم‏کاری این جمعیت با دستگاه استبداد است، به گونه‌‏ای که برگزاری و تشکیل کنگره زنان شرق، بدون هم‏کاری این جمعیت، امکان‏‌پذیر نبوده است. او در این‏‌باره می‏‌نویسد:« دو نفر از آقایان، یعنی مرحوم شاهزاده محمد هاشم میرزای افسر و آقای اورنگ گویا، از طرف تیمورتاش وزیر دربار وقت ، خانم‌‏ها را به جمعیت نسوان‌ وطن‌خواه معرفی و با دست‌یاری جمعیت ما، مقدمات تشکیل کنگره را فراهم ساختند». او نباید فراموش کرده باشد که این جمعیت، از سال 1302، محرمانه از رضاشاه کمک مالی دریافت می‏‌کرد.<ref>  
اسکندری نژآد، زن ایرانی و عصر روشنگری، 1399ش، ص 143</ref>
نرگسی رمضانی، رضا، زنان در تاریخ سیاسی-اجتماعی ایران، 1395ش، ص 143</ref>


==آثار==
==آثار==
خط ۷۸: خط ۷۸:
{{پانویس}}
{{پانویس}}
==منابع==
==منابع==
*ژآنت آفاری، انجمن‌های نیمه سری زنان در نهضت مشروطیت،  ترجمه دکتر جواد یوسفیان، نشر بانو، 1377ش.  
*ژآنت آفاری، انجمن‌های نیمه سری زنان در نهضت مشروطیت،  ترجمه دکتر جواد یوسفیان، نشر بانو، 1377ش.
*منگنه، نورالهدی، «کمر همت بسته بودیم برای بهبود زنان عالم»، حوراء شماره7،سال 1383ش.
*منگنه، نورالهدی، «کمر همت بسته بودیم برای بهبود زنان عالم»، حوراء شماره7،سال 1383ش.
*  
*«کمر همت بسته بودیم برای بهبود زنان عالم؛ زندگانی نورالهدی منگنه»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه، تاریخ بازدید: 14 فروردین 1402ش.
*نرگسی رمضانی، رضا، زنان در تاریخ سیاسی-اجتماعی ایران،نشر موسسه تاریخ مطالعات معاصر ایران، سال 1395ش
*نرگسی رمضانی، رضا، زنان در تاریخ سیاسی-اجتماعی ایران،نشر موسسه تاریخ مطالعات معاصر ایران، سال 1395ش.
[[رده:ویکی جنسیت]]
*منگنه، نورالهدی، دیوان اشعار نورالهدی منگنه، نشر ابن سینا، تهران، 1335ش.
[[رده:کنشگران]]
*«من نورالهدی منگنه از...»، پروتال جامع علوم انسانی، تاریخ بازدید: 14 فروردین 1402ش. 
[[رده:کنشگران داخلی]]
 
[[رده:بدون نظریه]]
[[رده:ویکی‌جنسیت]] [[رده:کنشگران]]
[[رده:ایرانی]]
[[رده:قبل از انقلاب]]
[[رده: فعالان]]