| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
در فرهنگ اسلام؛ مرد در موقعیت سرپرستی خانواده، همزمان با بیشترین مسئولیت، تصمیم‌گیرنده نهایی است؛ اما در فرهنگ رایج، وظایف مرد سنگین‌تر شده و توان تصمیم‌گیری او کاهش یافته است. به موازات کاهش اقتدار مرد، اقتدار زن افزایش یافته و خشونت‌های نمادین علیه مردها بیشتر شده است. زنان معمولا مهریه‌های سنگین تعیین می‌کنند.<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص636.</ref> در بسیاری از خانواده‌ها درآمدها و ارتباطات شوهر توسط همسرش کنترل می‌شود. همزمان با غلبه نقش مادری بر نقش همسری، توجه زن به شوهر نیز کاهش یافته است.<ref>[https://alefbalib.com/index.aspx?pid=256&PdfID=910550 محبی، «مردمی‌شدن خانواده؛ فرایند آسیب‌دیدگی و بحران خانوادگی»، 1402ش، ص95-94.]</ref> یکی دیگر از خشونت‌های نمادین علیه مردان، احساس مالکیت همسر است و زن دوست ندارد که شوهرش حتی مورد توجه خواهر و مادرش باشد،<ref>ش[https://drdr.ir/mag/%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86/ هدوست، «خشونت خانگی علیه مردان؛ بحرانی که نباید خاموش بماند»، در مجله انترنیتی دکتر دکتر»، 1403ش.] </ref> زنان معمولا خود را برای بیرون آراسته و از آراستگی برای همسران‌شان غفلت می‌کنند، حال این‌که آراستگی زن از حقوق شوهر به‌شمار می‌آید.<ref> ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص643.</ref> مردها هرچند وظیفه دارند که نیازهای زندگی مشترک‌شان را تأمین کنند اما برخی زنان بدون توجه به مشقات کاری شوهر، پرتوقع هستند و مرد بیشترین فشارهای کاری را تحمل می‌کند تا نیازهای همسرش را تأمین کند.<ref>[https://www.isna.ir/news/1400040503174/%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87 لبیبی، «عوامل خشونت علیه مردان در خانواده»، خبرگزاری ایسنا.] </ref> | در فرهنگ اسلام؛ مرد در موقعیت سرپرستی خانواده، همزمان با بیشترین مسئولیت، تصمیم‌گیرنده نهایی است؛ اما در فرهنگ رایج، وظایف مرد سنگین‌تر شده و توان تصمیم‌گیری او کاهش یافته است. به موازات کاهش اقتدار مرد، اقتدار زن افزایش یافته و خشونت‌های نمادین علیه مردها بیشتر شده است. زنان معمولا مهریه‌های سنگین تعیین می‌کنند.<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص636.</ref> در بسیاری از خانواده‌ها درآمدها و ارتباطات شوهر توسط همسرش کنترل می‌شود. همزمان با غلبه نقش مادری بر نقش همسری، توجه زن به شوهر نیز کاهش یافته است.<ref>[https://alefbalib.com/index.aspx?pid=256&PdfID=910550 محبی، «مردمی‌شدن خانواده؛ فرایند آسیب‌دیدگی و بحران خانوادگی»، 1402ش، ص95-94.]</ref> یکی دیگر از خشونت‌های نمادین علیه مردان، احساس مالکیت همسر است و زن دوست ندارد که شوهرش حتی مورد توجه خواهر و مادرش باشد،<ref>ش[https://drdr.ir/mag/%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86/ هدوست، «خشونت خانگی علیه مردان؛ بحرانی که نباید خاموش بماند»، در مجله انترنیتی دکتر دکتر»، 1403ش.] </ref> زنان معمولا خود را برای بیرون آراسته و از آراستگی برای همسران‌شان غفلت می‌کنند، حال این‌که آراستگی زن از حقوق شوهر به‌شمار می‌آید.<ref> ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص643.</ref> مردها هرچند وظیفه دارند که نیازهای زندگی مشترک‌شان را تأمین کنند اما برخی زنان بدون توجه به مشقات کاری شوهر، پرتوقع هستند و مرد بیشترین فشارهای کاری را تحمل می‌کند تا نیازهای همسرش را تأمین کند.<ref>[https://www.isna.ir/news/1400040503174/%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87 لبیبی، «عوامل خشونت علیه مردان در خانواده»، خبرگزاری ایسنا.] </ref> | ||
==خشونت‌های نمادین علیه فرزندان== | ==خشونت‌های نمادین علیه فرزندان== | ||
بنیادهای اصلی شخصیت افراد در خانواده پایه‌گذاری می‌شود. رابطه والدین با کودک او را با دنیای اجتماعی آشنا ساخته و مهارت‌های زندگی در جامعه را به او یاد می‌دهد.<ref> ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص512.</ref> در فرایند [[جامعه‌پذیری جنسیتی در خانواده|جامعه‌پذیری]]، برخی خشونت‌های نمادین علیه کودکان اعمال می‌شوند؛ این گونه خشونت‌‌ها، از فرهنگی به فرهنگ دیگر و از سطحی با سطوح دیگر متفاوت است و پیامدهای منفی بر شخصیت کودکان دارد. انتخاب اسم نامناسب، خشونت پنهان است که موجب آسیب‌دیدن شخصیت کودک در بزرگ‌سالی می‌شود.<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/1407579 صالحان، «تاثیر نام نیکو بر شخصیت فرزندان»، وب‌سایت راسخون.]</ref> از دیگر خشونت‌های نمادین علیه کودکان، غفلت از بهداشت، آراستگی ظاهری و سلامت جسمی، بی‌توجهی یا تبعیض عاطفی، عدم توجه به وضعیت تحصیلی، کنترل شدید و تهدیدهای متداول مانند دوست‌نداشتن است. همچنین ممنوعیت برقراری ارتباط با دیگران و حتی تصمیم‌گیری برای همه کارهای کودک که او را عملاً از حق انتخاب محروم می‌کند،<ref>[http://ensani.ir/fa/article/64477/%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%88-%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A فیروزی، «خشونت خانوادگی: خشونت خانوادگی و رفتارهای خشونت آمیز علیه کودکان»، 1388ش، بی‌ص.]</ref> انتظار اموری فراتر از توان کودک، دیده نشدن کودکان و عدم توجه به نظر آنها نیز از مصادیق خشونت نمادین علیه آنان به‌شمار می‌آیند.<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص535-532.</ref> نادیده انگاری، منشأ مهم خشونت‌های نمادین علیه کودکان بوده و پیامدهای جدی برای آنها دارد. سطوحی از تنش‌های زناشویی در حضور کودکان که معمولا عادی تلقی شده و بازتابنده اعمال قدرت نمادین در خانواده است، نوع دیگری از خشونت نمادین علیه آنها است.<ref>«[https://www.bineshnovin.com/%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D9%84-%DA%86%DB%8C/ تاثیر خشونت خانگی بر فرزندان خردسال چیست؟» وب‌سایت کلینیک تخصصی روان‌شناسی و مشاوره بنیش نوین.]</ref> | بنیادهای اصلی شخصیت افراد در خانواده پایه‌گذاری می‌شود. رابطه والدین با کودک او را با دنیای اجتماعی آشنا ساخته و مهارت‌های زندگی در جامعه را به او یاد می‌دهد.<ref> ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص512.</ref> در فرایند [[جامعه‌پذیری جنسیتی در خانواده|جامعه‌پذیری]]، برخی خشونت‌های نمادین علیه کودکان اعمال می‌شوند؛ این گونه خشونت‌‌ها، از فرهنگی به فرهنگ دیگر و از سطحی با سطوح دیگر متفاوت است و پیامدهای منفی بر شخصیت کودکان دارد. انتخاب اسم نامناسب، خشونت پنهان است که موجب آسیب‌دیدن شخصیت کودک در بزرگ‌سالی می‌شود.<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/1407579 صالحان، «تاثیر نام نیکو بر شخصیت فرزندان»، وب‌سایت راسخون.]</ref> | ||
از دیگر خشونت‌های نمادین علیه کودکان، غفلت از بهداشت، آراستگی ظاهری و سلامت جسمی، بی‌توجهی یا تبعیض عاطفی، عدم توجه به وضعیت تحصیلی، کنترل شدید و تهدیدهای متداول مانند دوست‌نداشتن است. همچنین ممنوعیت برقراری ارتباط با دیگران و حتی تصمیم‌گیری برای همه کارهای کودک که او را عملاً از حق انتخاب محروم می‌کند،<ref>[http://ensani.ir/fa/article/64477/%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%88-%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A فیروزی، «خشونت خانوادگی: خشونت خانوادگی و رفتارهای خشونت آمیز علیه کودکان»، 1388ش، بی‌ص.]</ref> انتظار اموری فراتر از توان کودک، دیده نشدن کودکان و عدم توجه به نظر آنها نیز از مصادیق خشونت نمادین علیه آنان به‌شمار می‌آیند.<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص535-532.</ref> نادیده انگاری، منشأ مهم خشونت‌های نمادین علیه کودکان بوده و پیامدهای جدی برای آنها دارد. سطوحی از تنش‌های زناشویی در حضور کودکان که معمولا عادی تلقی شده و بازتابنده اعمال قدرت نمادین در خانواده است، نوع دیگری از خشونت نمادین علیه آنها است.<ref>«[https://www.bineshnovin.com/%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D9%84-%DA%86%DB%8C/ تاثیر خشونت خانگی بر فرزندان خردسال چیست؟» وب‌سایت کلینیک تخصصی روان‌شناسی و مشاوره بنیش نوین.]</ref> | |||
==خشونت‌های نمادین علیه والدین== | ==خشونت‌های نمادین علیه والدین== | ||
آزار والدین، در قالب يک آسيب پنهان نه‌تنها مي‌تواند بنياد خانواده را تضعيف كند بلكه موجب خشونت‌های اجتماعي دیگر نيز مي‌شود.<ref>[https://rjsw.atu.ac.ir/article_9649_c4d7eeffae4b6fccf32a92453048e124.pdf صادقي فسايي و شعباني افاراني، «مطالعه درک و تفسیر والدین از پدیده ولی آزاری: یک مطالعه داده بنیاد در شهر تهران»، 1396ش، ص5.]</ref> پدر و مادری که زمانی خود را صاحب قدرت و نفوذ می‌دانستند در ایام سالمندی خود را ناتوان می‌یابند، در این شرایط بسیاری از رفتارهای فرزندان که عادی تلقی می‌شوند حامل نوعی از خشونت نمادین است که از محوری‌ترین آنها نادیده‌انگاری است.<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص618.</ref> برهمین مبنا و با توجه به‌جایگاه والدین در نهاد خانواده، اموری از قبیل تنها زندگی‌کردن، سر زدن دیر به دیر فرزندان، افسردگی، غصه‌های پنهان، خستگی‌های ناشی از یکنواختی روزها، شاد نبودن سالمندان،<ref>ایرانفر، «تجارب خشونت علیه سالمندان شهر تهران سال 1397»، در مجله ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت‌ها، ص225.</ref> منع پدر یا مادر بیوه از ازدواج مجدد، فرستادن آنها به آسايشگاه سالمندان، يا محدود كردن استقلال و آزادي آنها از مصادیق بارز خشونت نمادین علیه والدین شمرده می‌شوند.<ref>[https://rjsw.atu.ac.ir/article_9649_c4d7eeffae4b6fccf32a92453048e124.pdf صادقي فسايي و شعباني افاراني، «مطالعه درک و تفسیر والدین از پدیده ولی آزاری: یک مطالعه داده بنیاد در شهر تهران»، 1396ش، ص13.]</ref> | آزار والدین، در قالب يک آسيب پنهان نه‌تنها مي‌تواند بنياد خانواده را تضعيف كند بلكه موجب خشونت‌های اجتماعي دیگر نيز مي‌شود.<ref>[https://rjsw.atu.ac.ir/article_9649_c4d7eeffae4b6fccf32a92453048e124.pdf صادقي فسايي و شعباني افاراني، «مطالعه درک و تفسیر والدین از پدیده ولی آزاری: یک مطالعه داده بنیاد در شهر تهران»، 1396ش، ص5.]</ref> پدر و مادری که زمانی خود را صاحب قدرت و نفوذ می‌دانستند در ایام سالمندی خود را ناتوان می‌یابند، در این شرایط بسیاری از رفتارهای فرزندان که عادی تلقی می‌شوند حامل نوعی از خشونت نمادین است که از محوری‌ترین آنها نادیده‌انگاری است.<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص618.</ref> برهمین مبنا و با توجه به‌جایگاه والدین در نهاد خانواده، اموری از قبیل تنها زندگی‌کردن، سر زدن دیر به دیر فرزندان، افسردگی، غصه‌های پنهان، خستگی‌های ناشی از یکنواختی روزها، شاد نبودن سالمندان،<ref>ایرانفر، «تجارب خشونت علیه سالمندان شهر تهران سال 1397»، در مجله ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت‌ها، ص225.</ref> منع پدر یا مادر بیوه از ازدواج مجدد، فرستادن آنها به آسايشگاه سالمندان، يا محدود كردن استقلال و آزادي آنها از مصادیق بارز خشونت نمادین علیه والدین شمرده می‌شوند.<ref>[https://rjsw.atu.ac.ir/article_9649_c4d7eeffae4b6fccf32a92453048e124.pdf صادقي فسايي و شعباني افاراني، «مطالعه درک و تفسیر والدین از پدیده ولی آزاری: یک مطالعه داده بنیاد در شهر تهران»، 1396ش، ص13.]</ref> | ||
