جهاد نکاح: تفاوت میان نسخه‌ها

جهاد نکاح از بدعت‌های گروه داعش بر مبنای نگرش فقهی وهابیت است. در این الگو، جنگجویان داعشی اجازه یافتند که با دختران، زنان و حتی با محارم خود، به‌صورت ساعتی ارتباط جنسی داشته باشند. تجویز جهاد نکاح، منجر به اسارت و بردگی‌جنسی بسیاری از زنان شد. فقهای شیعه و سنی آن را زنا و مغایر با ضروریات اسلام دانستند، نهادهای بین‌المللی این عمل را محکوم کرده و برخی افراد خواهان مقابله جهانی با آن شدند.

جهاد واژۀ عربي به‌معنایی تلاش همراه با رنج است.<ref>قرشى‌بنايى، قاموس قرآن، 1412ق،ج‏2، ص77.</ref> مراد از جهاد در متون دیني، مبارزه کردن در راه خدا با جان و مال است. نکاح نیز در عرف اسلامی، پیوند زناشویی است که بر اساس آن برای مرد و زن نسبت به یکدیگر تعهداتی اخلاقی و حقوقی پدید می‌آید. نکاح از دیدگاه فقهی دارای ارکان و شرایطی است که در صورت محقق شدن آنها صحیح شمرده می‌شود؛ اما جهاد نکاح اصطلاح جدیدی است که در حوادث چند سال گذشته در خاورمیانه برای ازدواج متعدد و ساعتی زنان و دختران با جنگجویان داعشی در زمان جنگ با دولت عراق و سوریه به‌کار گرفته شد.<ref>[https://sanad.iau.ir/Journal/jil/Article/958156 عابدیان و دیگران، «جهاد نکاح؛ بدعت یا سنت ازدیدگاه فقهی فرق اسلامی وجریان‌هاى تکفیرى»، 1398ش، ص154-153.]</ref>  

جهاد نکاح فاقد هرگونه پیشینه تاریخی در جهان اسلام است. جهاد نکاح به دنبال صدور یک فتوا بر سر زبان‌ها افتاد. این فتوا نخستین بار در سال ۲۰۱۳م، توسط یک مفتی وهابی به نام محمدالعریفی صادر شده است که براساس آن از زنان و دختران خواسته شده تا با نکاح ساعتی با مجاهدین، راه بهشت را برای خود هموار کنند. نیروهای داعشی در هر منطقه‌ای که وارد می‌شدند اعلام جهاد نکاح کرده و زنان مخالف این عمل را اعدام می‌کردند.<ref>[https://sanad.iau.ir/Journal/jil/Article/958156 عابدیان و دیگران، «جهاد نکاح؛ بدعت یا سنت ازدیدگاه فقهی فرق اسلامی وجریان‌هاى تکفیرى»، 1398ش، ص154.]</ref> داعش با انتشار بیانیه‌ای رسما از ساکنان موصل خواست که دختران خود را برای جهاد نکاح تسلیم کنند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/2315131/%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4-%D8%A8%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%88%D8%B5%D9%84-%D9%87%D9%85-%D8%A7%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86-%D9%88%D9%82%D8%AA-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D8%B3%D8%AA «بیانیه داعش به زنان موصل: هم اکنون وقت جهاد نکاح است»، وب‌سایت خبرگزاری مهر.]</ref> هدف اصلی تکفیری‌ها از جهاد نکاح تقویت روحیه جنگ‌جویان و حفظ آنها در میدان نبرد به مدت طولانی بود.<ref>[https://sanad.iau.ir/Journal/jil/Article/958156 عابدیان و دیگران، «جهاد نکاح؛ بدعت یا سنت ازدیدگاه فقهی فرق اسلامی وجریان‌هاى تکفیرى»، 1398ش، ص154.]</ref>

#فتوای جهاد نکاح، نخستین بار توسط محمد بن عبدالرحمن العریفي، مبلغ جوان سعودی صادر شد. وی در این فتوا اعلام کرد؛ برای دختران و زنان بیوه جایز است با مجاهدین ازدواج کنند و مدت آن نباید بیش از چند ساعت باشد تا نوبت به باقی مجاهدین هم برسد، چنین عملی را موجب استحکام اراده مجاهدین و باعث دخول این زنها در بهشت دانست.<ref>[https://fa.al-shia.org/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%88%D9%87%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D9%81%D8%AA%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%88%D9%87%D8%A7%D8%A8%DB%8C/ رفیعی، «جایگاه زن از دیدگاه وهابیت و مفتی‌های وهابی»، در پایگاه علمی فرهنگی اعتقادی شیعه.]</ref> پس از صدور این فتوا، موج عظیمی از خشم، جهان اسلام را فراگرفت و عریفی مجبور شد فتوای خود را پس گرفته و اعلام کند که توئیتش هک شده و این فتوا از انسان عاقل صادر نمی‌شود.<ref>[https://sanad.iau.ir/Journal/jil/Article/958156 عابدیان و دیگران، «جهاد نکاح؛ بدعت یا سنت ازدیدگاه فقهی فرق اسلامی وجریان‌هاى تکفیرى»، 1398ش، ص155.]</ref>

محمد العریفی هرچند در توجیه جهاد نکاح، آن را سنت حسنه معاویه در جنگ صفین دانسته و معتقد است؛ معاویه با پیشنهاد عمرو‌عاص، شخصاً دستور داد همۀ زنان حتی زنان شوهردار، برای جهاد نکاح به صفین بیایند؛<ref>[https://www.asriran.com/fa/news/335178/%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%88%D8%B3%D8%B3-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%AD-%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B4%D8%AF «از موسس جهاد نکاح رونمایی شد!»، وب‌سایت تحلیلی خبری عصر ایران.]</ref> اما دلیل عمده قایلین به جهاد نکاح روایت تحریف‌شده‌ای از صحیح بخاری است که بر مبنای آن، رسول خدا در یکی از جنگ‌ها به مسلمانان اجازه می‌دهد که به‌جای اخته‌کردن خود، به‌صورت جمعی با زنی که با آنها در جنگ حضور داشت ازدواج کرده و دسته‌جمعی مهریه‌اش را بپردازند. این روایت از منظر بسیاری از علمای فریقین، تحریف شده است.<ref>[https://sanad.iau.ir/Journal/jil/Article/958156 عابدیان و دیگران، «جهاد نکاح؛ بدعت یا سنت ازدیدگاه فقهی فرق اسلامی وجریان‌هاى تکفیرى»، 1398ش، ص157-156.]</ref>  

نگاه داعش به زنان، دیدگاهی غیر اخلاقی است و با بهره‌کشی جنسی از زنان در پوشش‌های گوناگون به استثمار آنان می‌پردازد.<ref>[https://razi.ac.ir/fa/w/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84-%D9%88-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%88%D9%87%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%86-%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86-%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D9%82%D8%A8%D9%88%D8%B1- فتاحی، «تحلیل و نقد دیدگاه وهابیون پیرامون زیارت اهل قبور توسط زنان بر اساس آراء فریقین»، وب‌سایت دانشگاه رازی.]</ref> به گزارش خبرگزاری‌ها؛ در تشکیلات داعش برخی دختران و زنان حضور دارند که روزها در جبهه و شب‌ها در بستر می‌جنگند.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/1663643448-10284-1400-1-120.pdf رهبر و بهار، «مطالعه رفتارداعش با زنان»، 1399ش، ص313.]</ref> بسیاری از زنان كه تحت تأثیر گروه تروریستی داعش قرار گرفته و به آن پیوسته‌ بودند، تبدیل به بردگان جنسی شده‌اند.<ref>[https://www.irna.ir/news/81604902/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4-%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C-%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AF «مردان مالایی انتحاری داعش وزنان برده جنسی می شوند»، وب‌سایت ایرنا.]</ref>  

داعش در سال 2014م، پنج تا هفت هزار زن ایزدی را به بردگی جنسی گرفت. داعش در سال ۲۰۱۸م، با طراحی یک اپلیکیشن و انتشار تصاویر زنان و دختران ایزدی، آنها را به‌صورت آنلاین به فروش می‌رساند.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/1663643448-10284-1400-1-120.pdf رهبر و بهار، «مطالعه رفتارداعش با زنان»، 1399ش، ص318.]</ref> یک دختر ایزدی ۱۴ ساله اعلام کرد که پس از ربوده‌شدنش توسط اعضای داعش در عراق بیش از ۱۸۰ بار مورد تجاوز آنها قرار گرفته است.<ref>[https://fararu.com/fa/news/323603/%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%86-%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D9%88%D8%B2-%D8%B4%D8%AF «دختر ایزدی: ۱۸۰ بار به من تجاوز شد!»، وب‌سایت فرارو.]</ref> نادیا، یکی از برده‌های جنسی داعش از جامعه بشری خواست برای مقابله با داعش متحد شوند.<ref>[http://irdiplomacy.ir/fa/news/1956517/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4- «واقعیت‌هایی درباره برده‌های جنسی داعش»، وب‌سایت دیپلماسی ایران.]</ref>

مبارزه زنان علیه داعش، نخست توسط زنان و دختران کرد کوبانی و ایزدی آغاز شد، به‌‌تدریج تبدیل به جنبش فراگیر در خاورمیانه شد. پس از حمله داعش به عراق، زنان زیادی کشته یا مورد تجاوز قرار گرفتند این عمل باعث شد که زنان و دخترانی از کشورهای مختلف در پادگانی نظم یافته و وارد مبارزه شدند.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/1663643448-10284-1400-1-120.pdf رهبر و بهار، «مطالعه رفتارداعش با زنان»، 1399ش، ص318- 317.]</ref> نیروهای داوطلب در این پادگان به ۵۰۰ تن می‌رسید که برای استفاده از سلاح‌هایی رزمی آموزش دیده و آماده اعزام به مناطق جنگی می‌شدند.<ref>[https://www.isna.ir/news/93062916773/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4-%D9%85%DB%8C-%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%86%D8%AF-%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1 «زنانی که با داعش می‌جنگند»، وب‌سایت خبرگزاری ایسنا.]</ref> شورای امنیت سازمان‌ملل در بیانیه‌ای اعلام کرد که ۴۰% از مبارزان با داعش، زنان هستند که در این بیانیه از آنان باعنوان شیرزن یاد شده است.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/1663643448-10284-1400-1-120.pdf رهبر و بهار، «مطالعه رفتارداعش با زنان»، 1399ش، ص318- 317.]</ref>

از منظر فقهای شیعه و سنی؛ نکاح دارای ارکان و شرایطی است. نکاح مشروع دارای مهریه و نفقه است. در عقد نکاح، عده نگه‌داشتن زن، انشاء درست صیغه عقد، اذن ولی دختر، محرم نبودن و شوهر نداشتن زن، از شرایط صحت عقد محسوب شده و جهاد نکاح فاقد همه یا برخی از این شروط است.

نکاح در اسلام معطوف به اهدافی از قبیل آرامش زوجین، تولیدنسل صالح و نهادینه شدن فرهنگ عفت و پاکدامنی است، حال این‌که در جهاد نکاح نه‌تنها چنین اهدافی تعقیب نمی‌شوند که برخلاف آنها موجب تشویش روحی، آلودگی نسلی و ترویج فحشا در جامعه می‌شود این برخلاف آیات صریح قرآن و سبک زندگی مؤمنانه است.<ref>[https://sanad.iau.ir/Journal/jil/Article/958156 عابدیان و دیگران، «جهاد نکاح؛ بدعت یا سنت ازدیدگاه فقهی فرق اسلامی وجریان‌هاى تکفیرى»، 1398ش، ص164-160.]</ref>  

از پیامدهای مهم جهاد نکاح می‌توان به فحشای اجباری، بارداری اجباری، اختلاط نسلی و بی‌هویتی آنها اشاره کرد.<ref>[https://sanad.iau.ir/Journal/jil/Article/958156 عابدیان و دیگران، «جهاد نکاح؛ بدعت یا سنت ازدیدگاه فقهی فرق اسلامی وجریان‌هاى تکفیرى»، 1398ش، ص164-163.]</ref> برخی از زنان که مجبور به این کار شده بودند دست به خودکشی زدند. <ref>[https://www.mehrnews.com/news/2315131/%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4-%D8%A8%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%88%D8%B5%D9%84-%D9%87%D9%85-%D8%A7%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86-%D9%88%D9%82%D8%AA-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D8%B3%D8%AA «بیانیه داعش به زنان موصل: هم اکنون وقت جهاد نکاح است»، وب‌سایت خبرگزاری مهر.]</ref>این فتوا فسادهای اخلاقی را بیشتر ترویج کرده و منجر به شکل‌گیری پدیدۀ لواط و همجنس‌گرایی در میان گروهای شورشی شد.<ref>[https://sanad.iau.ir/Journal/jil/Article/958156 عابدیان و دیگران، «جهاد نکاح؛ بدعت یا سنت ازدیدگاه فقهی فرق اسلامی وجریان‌هاى تکفیرى»، 1398ش، ص155.]</ref> یک متخصص بیماری‌های عفونی و فلوشیپ آموزش پزشکی با تشریح ۳۰ نوع بیماری بر اثر جهاد نکاح، نسبت به گسترش عفونت‌ها در جهان اسلام هشدار داد. از این منظر، جهاد نکاح نوعی نسل‌کشی است و با تولد ‏هزاران فرزند نامشروع، جنگ‌های خونین در جهان اسلام گسترش می‌یابد.<ref>[https://fararu.com/fa/news/206448/%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%B9-%D9%86%D9%88%D8%B9-%D8%B9%D9%81%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%AD ناظر، «شیوع ۳۰ نوع عفونت به خاطر جهاد نکاح»، وب‌سایت فرارو.]</ref>

*«صحيفۀ الرياض السعوديۀ: جهاد النكاح. نار شياطين داعش»، وب‌سایت وکالۀ نادی المراسلین الشباب للأنباء، تاریخ درج مطلب: 20 ستمبر ‬2014م. 

*عابدیان، سید حسن و دیگران، «جهاد نکاح؛ بدعت یا سنت ازدیدگاه فقهی فرق اسلامی وجریان‌هاى تکفیرى»، فصلنامه علمي- پژوهشي فقه و مباني حقوق اسلامی، سال دوازدهم، شماره1، بهار 1398ش.

*قرشى‌بنايى، على‌اكبر، قاموس قرآن، تهران، دار الكتب الاسلاميۀ چاپ: ششم، 1412ق.