غلام رضا شفق (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
==جایگاه ساختاری زنان در شهر== | ==جایگاه ساختاری زنان در شهر== | ||
زنان در ساختارهای شهری جایگاه مناسب‌تری از زنان روستایی دارند و به‌طور کلی الگوی زندگی شهری، امکان ترقی زنان را بیشتر فراهم می‌کند. زمینه‌های ساختاری، فعالیت‌های زنان شهری را تسهیل می‌کند.<ref>- [https://ensani.ir/file/download/article/1550488707-9755-26-1.pdf نقدی و دیگران، «جنسیت و شهر: مطالعه مصرف‌گرایی و بازتعریف هویت زنان، مورد مطالعه زنان دهه‌های 50، 60 و 70 شهر اصفهان»، 1397ش، ص9.]</ref> کنترل بیشتر زنان بر منابع فرهنگی نظیر ارزش‌ها و هنجارها و همچنین دسترسی به منابع اقتصادی نمونه‌ای از آن است. با وجود این دسترسی‌ها، زنان شهری در برابر تحمیل هویت از بیرون، مقاومت می‌کنند و همچنین به تأمل در هویت زنانه و مؤلفه‌های آن می‌پردازند.<ref>- [https://jwdp.ut.ac.ir/article_13273_5b537756b4684c0f6d8c9768e3e9c879.pdf ساروخانی و رفعت‌جاه، «عوامل جامعه‌شناختی مؤثر در بازتعریف هویت اجتماعی زنان»، 1383ش، ص72.]</ref> | [[زنان]] در ساختارهای شهری جایگاه مناسب‌تری از زنان روستایی دارند و به‌طور کلی الگوی زندگی شهری، امکان ترقی زنان را بیشتر فراهم می‌کند. زمینه‌های ساختاری، فعالیت‌های زنان شهری را تسهیل می‌کند.<ref>- [https://ensani.ir/file/download/article/1550488707-9755-26-1.pdf نقدی و دیگران، «جنسیت و شهر: مطالعه مصرف‌گرایی و بازتعریف هویت زنان، مورد مطالعه زنان دهه‌های 50، 60 و 70 شهر اصفهان»، 1397ش، ص9.]</ref> کنترل بیشتر زنان بر منابع فرهنگی نظیر ارزش‌ها و هنجارها و همچنین دسترسی به منابع اقتصادی نمونه‌ای از آن است. با وجود این دسترسی‌ها، زنان شهری در برابر تحمیل [[هویت جنسیتی|هویت]] از بیرون، مقاومت می‌کنند و همچنین به تأمل در هویت زنانه و مؤلفه‌های آن می‌پردازند.<ref>- [https://jwdp.ut.ac.ir/article_13273_5b537756b4684c0f6d8c9768e3e9c879.pdf ساروخانی و رفعت‌جاه، «عوامل جامعه‌شناختی مؤثر در بازتعریف هویت اجتماعی زنان»، 1383ش، ص72.]</ref> | ||
==سبک زندگی زنان شهری== | ==سبک زندگی زنان شهری== | ||
آر باولبی بر این باور است که خرید از فروشگاه‌های بزرگ از دو دهه آخر قرن نوزدهم به یک فعالیت عادی برای زنان مبدل شد.<ref>- [https://ensani.ir/file/download/article/1550488707-9755-26-1.pdf نقدی و دیگران، «جنسیت و شهر: مطالعه مصرف‌گرایی و بازتعریف هویت زنان، مورد مطالعه زنان دهه‌های 50، 60 و 70 شهر اصفهان»، 1397ش، ص11.]</ref> گافمن معتقد است جنسیت بیشتر یک دستاورد است؛ انسان‌ها برای آن که مذکر یا مؤنث جلوه کنند، باید به اشکال خاصی کنش و گفت‌وگو کنند.<ref>- ریتزر، نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر، 1377ش، ص377.</ref> | آر باولبی بر این باور است که خرید از فروشگاه‌های بزرگ از دو دهه آخر قرن نوزدهم به یک فعالیت عادی برای زنان مبدل شد.<ref>- [https://ensani.ir/file/download/article/1550488707-9755-26-1.pdf نقدی و دیگران، «جنسیت و شهر: مطالعه مصرف‌گرایی و بازتعریف هویت زنان، مورد مطالعه زنان دهه‌های 50، 60 و 70 شهر اصفهان»، 1397ش، ص11.]</ref> گافمن معتقد است [[جنسیت]] بیشتر یک دستاورد است؛ انسان‌ها برای آن که مذکر یا مؤنث جلوه کنند، باید به اشکال خاصی کنش و گفت‌وگو کنند.<ref>- ریتزر، نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر، 1377ش، ص377.</ref> | ||
محیط کلان شهری و همچنین مراکز خرید شهری باعث شده است که زنان دارای سبک زندگی متفاوت باشند. از جمله تفاوت‌های زندگی شهری برای زنان، هزینه فراوان برای پوشش، آرایش و مصرف تظاهری در امور بین فردی است. شهرها امکان نمایش‌های جدیدی در خارج از خانه برای زنان فراهم ساخته‌اند. عواملی نظیر پاساژها، مراکز خرید، هایپرها، کافی‌شاپ‌ها و رستوران‌ها موجب امکان نمایش‌های دارایی اعضای جامعه و ایجاد محل مصرف نشانه‌شناختی، تظاهری، پرسه‌زنی، هویت‌یابی و تمایزیابی جنسیتی برای زنان شده است. شهر، امکان تغییر سبک زندگی را فراهم می‌کند؛ از جمله گذر از زندگی روستایی به زندگی شهری. این تغییر، هم می‌تواند به بازتعریف هویت زنانه منجر شود و هم عامل انزوای اجتماعی، افسردگی یا پریشان‌حالی آنان شود. <ref>- [https://ensani.ir/file/download/article/1550488707-9755-26-1.pdf نقدی و دیگران، «جنسیت و شهر: مطالعه مصرف‌گرایی و بازتعریف هویت زنان، مورد مطالعه زنان دهه‌های 50، 60 و 70 شهر اصفهان»، 1397ش، ص3-6.]</ref> | محیط کلان شهری و همچنین مراکز خرید شهری باعث شده است که زنان دارای سبک زندگی متفاوت باشند. از جمله تفاوت‌های زندگی شهری برای زنان، هزینه فراوان برای پوشش، [[آرایش زن در اسلام|آرایش]] و [[مصرف نمایشی]] و تظاهری در امور بین فردی است. شهرها امکان نمایش‌های جدیدی در خارج از خانه برای زنان فراهم ساخته‌اند. عواملی نظیر پاساژها، مراکز خرید، هایپرها، کافی‌شاپ‌ها و رستوران‌ها موجب امکان نمایش‌های دارایی اعضای جامعه و ایجاد محل مصرف نشانه‌شناختی، تظاهری، پرسه‌زنی، هویت‌یابی و تمایزیابی جنسیتی برای زنان شده است. شهر، امکان تغییر سبک زندگی را فراهم می‌کند؛ از جمله گذر از زندگی روستایی به زندگی شهری. این تغییر، هم می‌تواند به بازتعریف هویت زنانه منجر شود و هم عامل انزوای اجتماعی، افسردگی یا پریشان‌حالی آنان شود. <ref>- [https://ensani.ir/file/download/article/1550488707-9755-26-1.pdf نقدی و دیگران، «جنسیت و شهر: مطالعه مصرف‌گرایی و بازتعریف هویت زنان، مورد مطالعه زنان دهه‌های 50، 60 و 70 شهر اصفهان»، 1397ش، ص3-6.]</ref> | ||
==منزلت اجتماعی زنان شهری== | ==منزلت اجتماعی زنان شهری== | ||
از نظر وبلن، داشتن سبک‌های متمایز در شهرها، بیش از آنکه به اوقات فراغت مربوط باشد، راهی برای ابراز تعلق به گروه اجتماعی خاص است. به نظر وی ثروت مهم‌ترین ابزار کسب منزلت اجتماعی است؛ اما داشتن ثروت به‌تنهایی برای کسب منزلت اجتماعی کافی نیست؛ بلکه چگونگی نمایش آن از اصل داشتن آن مهم‌تر است. حضور زنان در شهرها امکان مصارف تظاهری را فراهم ساخته است و در زندگی شهری زنان نقش اصلی را در ارائه مصارف تظاهری در خانواده‌های غربی مورد نظر وبلن داشته‌اند. در آن دوره خانواده‌ها با مصرف نمایشی تلاش داشتند نزد دیگران پایگاه نمادین بیابند تا بتوانند احترام اجتماعی بیشتری کسب کنند.<ref>- کوزر، زندگی و اندیشه بزرگان جامعه‌شناسی، 1383ش. ص362.</ref> | از نظر وبلن، داشتن سبک‌های متمایز در شهرها، بیش از آنکه به [[اوقات فراغت زنان|اوقات فراغت]] مربوط باشد، راهی برای ابراز تعلق به گروه اجتماعی خاص است. به نظر وی ثروت مهم‌ترین ابزار کسب منزلت اجتماعی است؛ اما داشتن ثروت به‌تنهایی برای کسب منزلت اجتماعی کافی نیست؛ بلکه چگونگی نمایش آن از اصل داشتن آن مهم‌تر است. حضور زنان در شهرها امکان مصارف تظاهری را فراهم ساخته است و در زندگی شهری زنان نقش اصلی را در ارائه مصارف تظاهری در خانواده‌های غربی مورد نظر وبلن داشته‌اند. در آن دوره خانواده‌ها با مصرف نمایشی تلاش داشتند نزد دیگران پایگاه نمادین بیابند تا بتوانند احترام اجتماعی بیشتری کسب کنند.<ref>- کوزر، زندگی و اندیشه بزرگان جامعه‌شناسی، 1383ش. ص362.</ref> | ||
==تقسیم کار جنسیتی در شهر== | ==تقسیم کار جنسیتی در شهر== | ||
در قرن نوزدهم، صنعتی‌شدن باعث شد رابطۀ بین مصرف و تولید در شهرها به‌طور کامل بر اساس جنسیت شکل بگیرد. با این حال، این پیوند امر ثابتی نبوده، بلکه فرایندی متغیر و در حال تحول بوده است. در آغاز این دوره، مصرف به‌عنوان کار زنانه و تولید به‌عنوان کار مردانه در نظر گرفته می‌شد. تفاوت اصلی این بود که مصرف برای زنان کاری معنادار تلقی می‌شد و قدرت انتخاب به افرادی اختصاص می‌یافت که توانایی انتخاب در مصرف را داشتند. در نتیجه، کالاهای مصرفی نقش‌های هویتی و جنسیتی به خود گرفتند.<ref>- باکاک، مصرف، 1381ش، ص142.</ref> | در قرن نوزدهم، صنعتی‌شدن باعث شد رابطۀ بین مصرف و تولید در شهرها به‌طور کامل بر اساس جنسیت شکل بگیرد. با این حال، این پیوند امر ثابتی نبوده، بلکه فرایندی متغیر و در حال تحول بوده است. در آغاز این دوره، مصرف به‌عنوان کار [[زنانه]] و تولید به‌عنوان کار مردانه در نظر گرفته می‌شد. تفاوت اصلی این بود که مصرف برای زنان کاری معنادار تلقی می‌شد و قدرت انتخاب به افرادی اختصاص می‌یافت که توانایی انتخاب در مصرف را داشتند. در نتیجه، کالاهای مصرفی نقش‌های هویتی و جنسیتی به خود گرفتند.<ref>- باکاک، مصرف، 1381ش، ص142.</ref> | ||
صنعتی‌شدن، تقسیم | صنعتی‌شدن، [[ادوار تقسیم کار جنسیتی|تقسیم کار]] اجتماعی را به وجود آورد که بر اساس آن، مراقبت از فرزندان بر عهده زنان و تولید و جنگیدن به فعالیت اصلی مردان تبدیل شد. با این وجود، شرایط تغییر کرد و در قرن بیستم، به‌دلیل کاهش جنگ‌ها، مردان نیز به صف مصرف‌کنندگان پیوستند. هدف اصلی در این شرایط، بیان هویت از طریق پوشاک، آرایش، سفر و خرید کالاهای لوکس و نمایشی بود. در این دوره، حتی ادعا شد که ارتباط بین مصرف و طبقه برای مردان و زنان از بین رفته است؛ به این معنا که مصرف تنها مختص طبقات بالا نبود و تمام طبقات در آن مشارکت داشتند. بنابراین تنها پیوند بین مصرف و هویت باقی ماند. این پیوند و نحوه مصرف، تحت تأثیر ساختارهای اجتماعی و فرهنگی و همچنین تمایل افراد جامعه به احیای هویت مصرفی خود شکل می‌گرفت.<ref>- باکاک، مصرف، 1381ش، ص151.</ref> | ||
==دینداری زنان در شهر== | ==دینداری زنان در شهر== | ||
بسیاری از اندیشمندان معتقدند دینداری با شهر ارتباط دارد و یکی از طرق ارتباط دینداری و شهر مصرف‌گرایی معاصر است. شهر، مصرف‌گرایی شدید را ترغیب می‌کند و مصرف‌گرایی به نوبه خود بر کیفیت دینداری تأثیر منفی دارد.<ref>- [https://ensani.ir/file/download/article/1550488707-9755-26-1.pdf نقدی و دیگران، «جنسیت و شهر: مطالعه مصرف‌گرایی و بازتعریف هویت زنان، مورد مطالعه زنان دهه‌های 50، 60 و 70 شهر اصفهان»، 1397ش، ص6.]</ref> | بسیاری از اندیشمندان معتقدند دینداری با شهر ارتباط دارد و یکی از طرق ارتباط دینداری و شهر مصرف‌گرایی معاصر است. شهر، مصرف‌گرایی شدید را ترغیب می‌کند و مصرف‌گرایی به نوبه خود بر کیفیت [[حق دینداری زن|دینداری]] تأثیر منفی دارد.<ref>- [https://ensani.ir/file/download/article/1550488707-9755-26-1.pdf نقدی و دیگران، «جنسیت و شهر: مطالعه مصرف‌گرایی و بازتعریف هویت زنان، مورد مطالعه زنان دهه‌های 50، 60 و 70 شهر اصفهان»، 1397ش، ص6.]</ref> | ||
==اقتصاد زنان شهری== | ==اقتصاد زنان شهری== | ||
در زندگی شهری زنان از طریق مصرف، هویت زنانه را تثبیت می‌کنند. دسترسی به منابع اقتصادی و تقویت حق انتخاب، امکان مصرف را برای زنان فراهم می‌سازد. علاوه بر این، وجود اراده نمایش دادن در خانواده‌ها امکان مصرف برای زنان را بیش از پیش فراهم می‌کند. همچنین زنان در فعالیت‌های اقتصادی آگاهانه‌تر مشارکت می‌کنند. تضعیف ساختار مردسالارانه زمینه کسب استقلال اقتصادی برای زنان در شهر را بیشتر از قبل فراهم کرده است.<ref>- [https://ensani.ir/file/download/article/1550488707-9755-26-1.pdf نقدی و دیگران، «جنسیت و شهر: مطالعه مصرف‌گرایی و بازتعریف هویت زنان، مورد مطالعه زنان دهه‌های 50، 60 و 70 شهر اصفهان»، 1397ش، ص9.]</ref> | در زندگی شهری زنان از طریق مصرف، هویت زنانه را تثبیت می‌کنند. دسترسی به منابع اقتصادی و تقویت حق انتخاب، امکان مصرف را برای زنان فراهم می‌سازد. علاوه بر این، وجود اراده نمایش دادن در [[خانواده|خانواده‌ها]] امکان مصرف برای زنان را بیش از پیش فراهم می‌کند. همچنین زنان در فعالیت‌های اقتصادی آگاهانه‌تر مشارکت می‌کنند. تضعیف ساختار مردسالارانه زمینه کسب استقلال اقتصادی برای زنان در شهر را بیشتر از قبل فراهم کرده است.<ref>- [https://ensani.ir/file/download/article/1550488707-9755-26-1.pdf نقدی و دیگران، «جنسیت و شهر: مطالعه مصرف‌گرایی و بازتعریف هویت زنان، مورد مطالعه زنان دهه‌های 50، 60 و 70 شهر اصفهان»، 1397ش، ص9.]</ref> | ||
==جهانی‌شدن و مسائل زنان== | ==جهانی‌شدن و مسائل زنان== | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
==امنیت زنان در شهر== | ==امنیت زنان در شهر== | ||
شهر در عین حال که به بازیابی هویت زنان کمک کرده، در برخی زمینه‌ها نیز محدودیت‌هایی برای آنان ایجاد کرده است. در دوران گذشته، فضاهای عمومی مشترک میان زنان و مردان، مانند مساجد، تکایا، مراسم تعزیه، امامزاده‌ها و بازارها، بستری برای حضور اجتماعی زنان فراهم می‌کردند. ویژگی بارز این مکان‌ها | شهر در عین حال که به بازیابی هویت زنان کمک کرده، در برخی زمینه‌ها نیز محدودیت‌هایی برای آنان ایجاد کرده است. در دوران گذشته، فضاهای عمومی مشترک میان زنان و مردان، مانند مساجد، تکایا، مراسم تعزیه، امامزاده‌ها و بازارها، بستری برای حضور اجتماعی زنان فراهم می‌کردند. ویژگی بارز این مکان‌ها [[امنیت زنان در فضای شهری]] بود؛ اما امروزه فضاهای امن، مشابه گذشته برای زنان وجود ندارد. این تغییر را می‌توان در نگرش کنونی زنان به محیط‌های شهری مشاهده کرد؛ جایی که آنان فضاها را به امن و ناامن تقسیم‌بندی می‌کنند. در حالی‌که در گذشته، محله‌ها به‌عنوان حریم امن زنان شناخته می‌شدند و چنین تقسیم‌بندی‌هایی در مورد آنها وجود نداشت.<ref>- [https://ensani.ir/file/download/article/1602059648-10314-99-275.pdf مولایی و لطفی، «نقش زنان در شکل‌گیری فضای شهری»، 1398ش، ص79.]</ref> | ||
==تفکیک جنسیتی فضاهای شهری== | ==تفکیک جنسیتی فضاهای شهری== | ||
حضور زنان در شهر دارای پیامدهای هویتی، منزلتی، فرهنگی و اجتماعی بوده است. به همین جهت در کشورهای اسلامی راه‌حل‌هایی برای این مسئله طراحی شده است که مسئله تفکیک فضاهای عمومی | حضور زنان در شهر دارای پیامدهای هویتی، منزلتی، فرهنگی و اجتماعی بوده است. به همین جهت در کشورهای اسلامی راه‌حل‌هایی برای این مسئله طراحی شده است که مسئله [[تفکیک جنسیتی]] در فضاهای عمومی یکی از آن راه‌حل‌ها بوده است. در مورد کارآیی [[تفکیک جنسیتی]] در شهرها نظریات مختلفی وجود دارد. برخی محققان تفکیک جنسیتی را یک نیاز برای حضور اجتماعی زنان و مقدمه حضور بیشتر آنان در فعالیت‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی می‌دانند.<ref>- مدنی‌پور، طراحی فضای شهری: نگرشی بر فرآیندهای اجتماعی-مکانی، 1379ش، ص50.</ref> | ||
برخی دیگر از محققان نیز معتقدند حضور تفکیک‌شده باعث تصاحب خدمات عمومی، نظیر ورزش و گذران اوقات | برخی دیگر از محققان نیز معتقدند حضور تفکیک‌شده باعث تصاحب خدمات عمومی، نظیر [[ورزش بانوان|ورزش]] و گذران [[اوقات فراغت زنان|اوقات فراغت]]، از سوی زنان خواهد شد؛ اما در عین حال چنین رویه‌ای فضاهای عمومی را از فضای اجتماعی بودن محروم می‌کند و در چنین فضاهایی نیازهای اجتماعی زنان مرتفع نخواهد شد. پس باید به جای تفکیک فضاها تأمین امنیت عمومی برای زنان یک هدف معتبر و مؤکد باشد. به نظر آنها در کشورهای اسلامی از جمله ایران، تفکیک‌های جنسیتی باید نیازسنجی شود و در عین‌حال تفاوت‌ها و شباهت‌های زنان و مردان در نظر گرفته شود؛ مثلاً در حالی‌که بخش‌های زنانه وسایل حمل‌ونقل عمومی ایران جواب‌گوی نیاز زنان نیست، بخش مردانه آن اکثرا خالی می‌ماند.<ref>- [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/468558/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%81%D8%B6%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C تمدن، «زنان و فضاهای شهری»، 1387ش، ص22-23.]</ref> | ||
نظریه سوم، بر اساس نظرخواهی از مردم، بیان می‌کند که افراد در شرایطی که زنان جدا از خانواده حضور دارند، مانند اتوبوس‌ها و مترو، از تفکیک جنسیتی استقبال می‌کنند و آن را برای امنیت زنان ضروری می‌دانند. در چنین مواردی، زنان و خانواده‌های آنها در صورت عدم تفکیک، احساس ناامنی می‌کنند؛ اما در فضاهایی که سایر اعضای خانواده همراه زنان هستند، مانند پارک‌ها، تفکیک را غیرضروری و حتی مخل زندگی اجتماعی و دارای پیامدهای منفی می‌دانند.<ref>- [https://www.jgfs.ir/article_14991_ebec182528649f424363602cbc051844.pdf غیاثوند، «تأثیر فضاهای شهری مدرن بر بازاندیشی هویت جنسی زنان»، 1393ش، ص89.]</ref> | نظریه سوم، بر اساس نظرخواهی از مردم، بیان می‌کند که افراد در شرایطی که زنان جدا از خانواده حضور دارند، مانند اتوبوس‌ها و مترو، از تفکیک جنسیتی استقبال می‌کنند و آن را برای [[امنیت اجتماعی زنان|امنیت زنان]] ضروری می‌دانند. در چنین مواردی، زنان و خانواده‌های آنها در صورت عدم تفکیک، احساس ناامنی می‌کنند؛ اما در فضاهایی که سایر اعضای خانواده همراه زنان هستند، مانند پارک‌ها، تفکیک را غیرضروری و حتی مخل زندگی اجتماعی و دارای پیامدهای منفی می‌دانند.<ref>- [https://www.jgfs.ir/article_14991_ebec182528649f424363602cbc051844.pdf غیاثوند، «تأثیر فضاهای شهری مدرن بر بازاندیشی هویت جنسی زنان»، 1393ش، ص89.]</ref> | ||
==تأثیر شهر بر حیات زنانه در ایران== | ==تأثیر شهر بر حیات زنانه در ایران== | ||
در شهرهای ایران، فضاهای تفکیک‌شده‌ای مانند پارک‌های زنانه به بخشی از زندگی شهری تبدیل شده‌اند. این فضاهای اختصاصی زنان تأثیرات قابل توجهی بر ابعاد مختلف زندگی آنان داشته‌اند. یکی از این تأثیرات، مسئله | در شهرهای ایران، فضاهای تفکیک‌شده‌ای مانند پارک‌های زنانه به بخشی از زندگی شهری تبدیل شده‌اند. این فضاهای اختصاصی زنان تأثیرات قابل توجهی بر ابعاد مختلف زندگی آنان داشته‌اند. یکی از این تأثیرات، مسئله «[[مدیریت بدن]]» است. در این محیط‌ها، زنان شهری با ایجاد ارتباط بین «بدن ذهنی» و «[[بدن اجتماعی]]» سعی می‌کنند با تنظیم ظاهر خود، جوان‌تر به نظر برسند. | ||
همچنین، استقبال زنان از فعالیت‌های اجتماعی و ورزشی در این فضاها نشان‌دهنده تلاش آنان برای بازتعریف هویت زنانه در عرصه شهری است. جنبه دیگر تأثیر این فضاها، نمایش جنسیت است. زنان در محیط‌های زنانه، با حضور فعال و رؤیت‌پذیر، به اشتراک‌گذاری آزادانه احساسات زنانه با هم‌نوعان خود می‌پردازند. در این فضاها، آنان می‌توانند هویت شهری مدرن را با سهولت بیشتری تجربه کنند؛ | همچنین، استقبال زنان از فعالیت‌های اجتماعی و ورزشی در این فضاها نشان‌دهنده تلاش آنان برای بازتعریف هویت زنانه در عرصه شهری است. جنبه دیگر تأثیر این فضاها، نمایش جنسیت است. زنان در محیط‌های زنانه، با حضور فعال و رؤیت‌پذیر، به اشتراک‌گذاری آزادانه احساسات زنانه با هم‌نوعان خود می‌پردازند. در این فضاها، آنان می‌توانند هویت شهری مدرن را با سهولت بیشتری تجربه کنند؛ چرا که در غیاب نگاه مردانه، احساس فرودستی نمی‌کنند. بر اساس نظریه گافمن، زنان در این محیط‌ها از طریق نمایش‌های جنسیتی، هویت زنانه خود را تقویت و مرزهای مشخصی با جنسیت مردانه ترسیم می‌کنند. | ||
یکی از مهم‌ترین تأثیرات این فضاها، ایجاد احساس امنیت هستی‌شناختی برای زنان است. در محیط‌های تفکیک‌شده، زنان از امنیت بیشتری برخوردار هستند. البته ناامنی زنان در فضاهای عمومی پدیده‌ای جهانی است؛ برای مثال، در کشورهایی مانند آمریکا نیز زنان پس از تاریکی هوا سیزده برابر بیشتر از مردان از حضور در مکان‌هایی مانند فروشگاه‌ها هراس دارند. در ایران، یکی از راهکارهای ایجاد امنیت برای زنان، حضور در فضاهای اختصاصی زنانه است.<ref>- [https://www.jgfs.ir/article_14991_ebec182528649f424363602cbc051844.pdf غیاثوند، «تأثیر فضاهای شهری مدرن بر بازاندیشی هویت جنسی زنان»، 1393ش، ص91-94].</ref> | یکی از مهم‌ترین تأثیرات این فضاها، ایجاد احساس امنیت هستی‌شناختی برای زنان است. در محیط‌های تفکیک‌شده، زنان از امنیت بیشتری برخوردار هستند. البته ناامنی زنان در فضاهای عمومی پدیده‌ای جهانی است؛ برای مثال، در کشورهایی مانند آمریکا نیز زنان پس از تاریکی هوا سیزده برابر بیشتر از مردان از حضور در مکان‌هایی مانند فروشگاه‌ها هراس دارند. در ایران، یکی از راهکارهای ایجاد امنیت برای زنان، حضور در فضاهای اختصاصی زنانه است.<ref>- [https://www.jgfs.ir/article_14991_ebec182528649f424363602cbc051844.pdf غیاثوند، «تأثیر فضاهای شهری مدرن بر بازاندیشی هویت جنسی زنان»، 1393ش، ص91-94].</ref> | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
==نگاه زنانه در طراحی شهر== | ==نگاه زنانه در طراحی شهر== | ||
زنان از حساسیت و دقت بالاتری نسبت به مردان در پردازش جزئیات برخوردار هستند. آنان دارای ادراک حسی پیشرفته‌تری در زمینه‌های بینایی، شنوایی و بویایی هستند که این ویژگی، توانایی آنان را در طراحی بصری و توجه به عناصر حسی افزایش می‌دهد. در حوزه طراحی شهری، زنان در تشخیص رنگ‌ها، نورپردازی، ترکیب‌بندی رنگی و تأمین روشنایی باکیفیت، دقت و ظرافت بیشتری از خود نشان می‌دهند. این قابلیت‌های منحصربه‌فرد، اهمیت مشارکت زنان در طراحی و معماری شهری را برجسته می‌سازد و می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در ایجاد شهرهای امن‌تر داشته باشد.<ref>- [https://ensani.ir/file/download/article/1602059648-10314-99-275.pdf مولایی و لطفی، «نقش زنان در شکل‌گیری فضای شهری»، 1398ش، ص80-81.]</ref> | [[تفاوت‌های جسمی زن و مرد|تفاوت‌های جسمی زنان و مردان]] در نگرش آنها به طراحی شهری موثر است. زنان از حساسیت و دقت بالاتری نسبت به مردان در پردازش جزئیات برخوردار هستند. آنان دارای ادراک حسی پیشرفته‌تری در زمینه‌های بینایی، شنوایی و بویایی هستند که این ویژگی، توانایی آنان را در طراحی بصری و توجه به عناصر حسی افزایش می‌دهد. در حوزه طراحی شهری، زنان در تشخیص رنگ‌ها، نورپردازی، ترکیب‌بندی رنگی و تأمین روشنایی باکیفیت، دقت و ظرافت بیشتری از خود نشان می‌دهند. این قابلیت‌های منحصربه‌فرد، اهمیت مشارکت زنان در طراحی و معماری شهری را برجسته می‌سازد و می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در ایجاد شهرهای امن‌تر داشته باشد.<ref>- [https://ensani.ir/file/download/article/1602059648-10314-99-275.pdf مولایی و لطفی، «نقش زنان در شکل‌گیری فضای شهری»، 1398ش، ص80-81.]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۲: | ||
[[رده: ویکی‌جنسیت]] | [[رده: ویکی‌جنسیت]] | ||
[[رده: ساختار اجتماعی]] | |||
[[رده: ساختار فرهنگی]] | |||
[[رده: عناصر فرهنگی]] | |||
[[رده: آموزش و پرورش]] | |||
[[رده: مدیریت بدن]] | |||
[[رده: سلامت جسمانی]] | |||
[[رده: تقسیم کار]] | |||
[[رده: دینداری]] | |||
