خط ۱: خط ۱:
<big>'''جنسیت'''</big>؛ تکالیف و رفتارهای مورد انتظار یا منتسب به جنس.<br>
<big>'''جنسیت'''</big>؛ تکالیف و رفتارهای مورد انتظار یا منتسب به جنس.<br>جنسیت (Gender) به‌معنای فاصلۀ حداکثری میان [[جنس]] (بیولوژی و ذخیره ژنتیکی هر فرد) و انتظارات منتسب به آن است. اگر جنس به خصوصیات ثابت، طبیعی و همیشگی اطلاق می‌شود، [[جنسیت]] به خصوصیات فرهنگی، تربیتی، وابسته به شرایط و محیط زیست، تغییرپذیر و تاریخی مربوط است. گروه‌های حامی حقوق زنان واضع واژه و مفهوم جنسیت بوده‌اند. بنابراین تا زمان‌های اخیر، جنسیت انحصاری زنانه داشته است و مردان خارج از بررسی رابطه میان جنس طبیعی (تذکیر) و تکالیف مرتبط با آن (مردانگی) بوده‌­اند.
 
جنسیت (Gender) به‌معنای فاصلۀ حداکثری میان [[جنس]] (بیولوژی و ذخیره ژنتیکی هر فرد) و انتظارات منتسب به آن است. اگر جنس به خصوصیات ثابت، طبیعی و همیشگی اطلاق می‌شود، [[جنسیت]] به خصوصیات فرهنگی، تربیتی، وابسته به شرایط و محیط زیست، تغییرپذیر و تاریخی مربوط است. گروه‌های حامی حقوق زنان واضع واژه و مفهوم جنسیت بوده‌اند. بنابراین تا زمان‌های اخیر، جنسیت انحصاری زنانه داشته است و مردان خارج از بررسی رابطه میان جنس طبیعی (تذکیر) و تکالیف مرتبط با آن (مردانگی) بوده‌­اند.


==تاریخچه مفهوم جنسیت==
==تاریخچه مفهوم جنسیت==
خط ۷: خط ۵:
در نیمۀ دوم قرن بیستم میلادی، گسترش مطالعات انسان­‌شناختی و افزایش آگاهی دربارۀ تفاوت رفتارهای وابسته به جنس در قومیت­‌ها و ملل گوناگون، سرآغاز تردید در جهان‌شمول بودن زنانگی و مردانگی (با استناد به وضعیت ثابت زیست‌­شناسی) شد.<ref>. رید، فمنیسم و مردم­شناسی؛ زن در تحلیل­ها و دیدگاه­های انسان­شناختی، 1387ش، ص145.</ref>  
در نیمۀ دوم قرن بیستم میلادی، گسترش مطالعات انسان­‌شناختی و افزایش آگاهی دربارۀ تفاوت رفتارهای وابسته به جنس در قومیت­‌ها و ملل گوناگون، سرآغاز تردید در جهان‌شمول بودن زنانگی و مردانگی (با استناد به وضعیت ثابت زیست‌­شناسی) شد.<ref>. رید، فمنیسم و مردم­شناسی؛ زن در تحلیل­ها و دیدگاه­های انسان­شناختی، 1387ش، ص145.</ref>  


جنسیت به‌عنوان مفهومی اجتماعی، فرهنگی و برساختی در مقابل دیدگاه طبیعی جنس­‌محور (Sex-oriented) ظهور یافت. جنسیت در این دیدگاه، مجموعه رفتارها، تکالیف و حقوق را انتسابات توافقی و تاریخی می‌شناسد. توافقی یا برساختی بودن این انتسابات به آن معنا است که جنس شخص، پیوند ذاتی و همیشگی با رفتارهای مورد انتظار از او ندارد؛ بلکه حاصل انتخاب شخص یا تحمیل ساختارهای اجتماعی بر او است.<ref>. رفعت­‌جاه، هویت و امر زنانه، 1384ش، ص5.</ref>  
جنسیت به‌عنوان مفهومی اجتماعی، فرهنگی و برساختی، در مقابل دیدگاه طبیعی جنس­‌محور (Sex-oriented) ظهور یافت و زمینه‌ساز حوزه جدیدی با عنوان [[جامعه شناسی بدن|جامعه‌شناسی بدن]] شد. جنسیت در این دیدگاه، مجموعه رفتارها، تکالیف و حقوق را انتسابات توافقی و تاریخی می‌شناسد. توافقی یا برساختی بودن این انتسابات به آن معنا است که جنس شخص، پیوند ذاتی و همیشگی با رفتارهای مورد انتظار از او ندارد؛ بلکه حاصل انتخاب شخص یا تحمیل ساختارهای اجتماعی بر او است.<ref>. رفعت­‌جاه، هویت و امر زنانه، 1384ش، ص5.</ref>  


ریزمن و دیویس اشاره دارند که جنسیت، ساختاری اجتماعی است که افراد در آن مشغول تکرار و انجام تجویزات آن هستند.<ref>. Risman &amp; Davis, From sex roles to gender structure,2013, 734</ref> جنسیت در این دیدگاه، مناسباتی انجام‌شدنی است<ref>Gender is what we are doing not who we are.</ref> نه تعریف کسی که آن را اجرا می کند.<ref>. Zimmer, 1988, Tokenism and women in the workplace: The limits of gender-neutral theory</ref>  
ریزمن و دیویس اشاره دارند که جنسیت، ساختاری اجتماعی است که افراد در آن مشغول تکرار و انجام تجویزات آن هستند.<ref>. Risman &amp; Davis, From sex roles to gender structure,2013, 734</ref> جنسیت در این دیدگاه، مناسباتی انجام‌شدنی است<ref>Gender is what we are doing not who we are.</ref> نه تعریف کسی که آن را اجرا می کند.<ref>. Zimmer, 1988, Tokenism and women in the workplace: The limits of gender-neutral theory</ref>