بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۶: خط ۶:


==مفهوم‌شناسی==  
==مفهوم‌شناسی==  
مديريت بدن، به‌معنای هرگونه نظارت، کنترل و دست‌کاري مستمر در ويژگي‌هاي ظاهري [[بدن|بدن،]] یکی از محورهای مطالعاتی مهم در حوزه [[جامعه‌شناسی بدن]] است و مصاديقي مثل رعايت نظافت، آراستگی، رعایت رژيم غذايي، [[ورزش بانوان|ورزش]]، [[کاشت ناخن]] و جراحي‌ زيبايي را دربر مي‌گيرد. مديريت بدن، که منجر به خلق [[انواع بدن]] می‌شود، در ظاهر به معنای آزادی و برخورداری از امکاناتی برای تسلط فرد بر بدن خویش است، اما برخی بر این باورند که مدیریت بدن، شاهدي بر انضباط‌بخشي گفتمان‌هايي است که با موفقيت، ما را به شکل‌دادن و زيباسازي بدن براي متناسب‌شدن با هنجارهاي فرهنگي تشويق، بلکه وادار می‌کنند و هویت‌های خاصی را برای فرد رقم می‌زنند. برای مثال نفوذ و سيطره گفتمان پزشکی بر سبک زندگي به بهانه ارتقاي [[حق سلامتی زنان|سلامت]]، همواره روايت‌هايی از تغييرات قاعده‌مند بدن ارائه<ref>بارکر، مطالعات فرهنگي نظريه و عملکرد، 1395ش، ص216.</ref> و افراد را مجبور به تبعیت از آن می‌کند.
[[مدیریت بدن|مديريت بدن]]، به‌معنای هرگونه نظارت، کنترل و دست‌کاري مستمر در ويژگي‌هاي ظاهري [[بدن|بدن،]] یکی از محورهای مطالعاتی مهم در حوزه [[جامعه‌شناسی بدن]] است و مصاديقي مثل رعايت نظافت، آراستگی، رعایت [[رژیم لاغری|رژيم غذايي]]، [[ورزش بانوان|ورزش]]، [[کاشت ناخن]] و [[جراحی زیبایی|جراحي‌ زيبايي]] را دربر مي‌گيرد. مديريت بدن، که منجر به خلق [[انواع بدن]] می‌شود، در ظاهر به معنای آزادی و برخورداری از امکاناتی برای تسلط فرد بر بدن خویش است، اما برخی بر این باورند که مدیریت بدن، شاهدي بر انضباط‌بخشي گفتمان‌هايي است که با موفقيت، ما را به شکل‌دادن و زيباسازي بدن براي متناسب‌شدن با هنجارهاي فرهنگي تشويق، بلکه وادار می‌کنند و هویت‌های خاصی را برای فرد رقم می‌زنند. برای مثال نفوذ و سيطره گفتمان پزشکی بر سبک زندگي به بهانه ارتقاي [[حق سلامتی زنان|سلامت]]، همواره روايت‌هايی از تغييرات قاعده‌مند بدن ارائه<ref>بارکر، مطالعات فرهنگي نظريه و عملکرد، 1395ش، ص216.</ref> و افراد را مجبور به تبعیت از آن می‌کند.
==بدن سرمایه‌ای نمادین==
==بدن سرمایه‌ای نمادین==
در جامعه مصرفی، به‌جای توجه به این که «بدن قادر به انجام چه کاري است»، این مسئله اولویت می‌یابد که «بدن چگونه به نظر مي‌رسد». بدین ترتیب بدن به منبعی برای سرمایه نمادین تبدیل می‌شود و مديريت بدن به محور اصلي کسب منزلت و حفظ تمايزهاي طبقاتي تبدیل<ref>بوردیو، تمایز نقد اجتماعی قضاوت‌های ذوقی، ص31، 47، 93 و 98.</ref> می‌شود.
در جامعه مصرفی، به‌جای توجه به این که «بدن قادر به انجام چه کاري است»، این مسئله اولویت می‌یابد که «بدن چگونه به نظر مي‌رسد». بدین ترتیب بدن به منبعی برای سرمایه نمادین تبدیل می‌شود و مديريت بدن به محور اصلي کسب منزلت و حفظ تمايزهاي طبقاتي تبدیل<ref>بوردیو، تمایز نقد اجتماعی قضاوت‌های ذوقی، ص31، 47، 93 و 98.</ref> می‌شود.
خط ۱۳: خط ۱۳:


===1.آراستن===
===1.آراستن===
حفظ آراستگي و رسيدگي به بدن، از طریق رعايت بهداشت و آرايش سر و صورت انجام می‌شود. توجه به بدن و حفظ ظاهر و طراوت، [[بدن و مصرف|مصرف]] را نيز تحت تاثیر قرار داده است. بدن انسان به‌ویژه نوع زنانه آن در جامعه مدرن، موضوعی است که مرتب باید برای جلوه‌گری آن هزینه شود. استفاده از لوازم آرايشي و بهداشتي و انواع [[رنگ لباس|لباس]] و حتي داروهايي که حداقل در ظاهر به آراستگي کمک مي‌کنند، از جمله مواردي است که افراد و به‌ویژه زنان هزينه زيادي برای آن پرداخت مي‌کنند. سرانه مصرف لوازم آرايشي توسط زنان در کشورهاي مختلف تفاوت بسیاری دارد، به‌عنوان نمونه رتبه بالاي زنان ايرانی در دنيا و منطقة جنوب غرب آسيا، در مصرف لوازم آرايشي، قابل توجه است.<ref>عابديني، تغييرات فرهنگي اجتماعي ايران در 30 ساله گذشته، 1396ش، ص99.</ref>
حفظ آراستگي و رسيدگي به بدن به‌عنوان یکی از [[شیوه‌های مدیریت بدن]]، از طریق رعايت بهداشت و آرايش سر و صورت انجام می‌شود. توجه به بدن و حفظ ظاهر و طراوت، [[بدن و مصرف|مصرف]] را نيز تحت تاثیر قرار داده است. بدن انسان به‌ویژه نوع زنانه آن در جامعه مدرن، موضوعی است که مرتب باید برای جلوه‌گری آن هزینه شود. استفاده از لوازم آرايشي و بهداشتي و انواع [[رنگ لباس|لباس]] و حتي داروهايي که حداقل در ظاهر به آراستگي کمک مي‌کنند، از جمله مواردي است که افراد و به‌ویژه زنان هزينه زيادي برای آن پرداخت مي‌کنند. سرانه مصرف لوازم آرايشي توسط زنان در کشورهاي مختلف تفاوت بسیاری دارد، به‌عنوان نمونه رتبه بالاي زنان ايرانی در دنيا و منطقة جنوب غرب آسيا، در مصرف لوازم آرايشي، قابل توجه است.<ref>عابديني، تغييرات فرهنگي اجتماعي ايران در 30 ساله گذشته، 1396ش، ص99.</ref>
[[پرونده:مدیریت-بدن3.jpg|بندانگشتی|321x321پیکسل]]
[[پرونده:مدیریت-بدن3.jpg|بندانگشتی|321x321پیکسل]]


خط ۲۵: خط ۲۵:
==انتقال الگوهای مدیریت بدن به نسل بعد==
==انتقال الگوهای مدیریت بدن به نسل بعد==
[[پرونده:مدیریت-بدن2.jpg|بندانگشتی|282x282پیکسل]]
[[پرونده:مدیریت-بدن2.jpg|بندانگشتی|282x282پیکسل]]
فرد عرصه‌هايي از مديريت بدن را از طريق فرايند جامعه‌پذيري دروني مي‌کند. تجربة خانواده‌هايي که کودکاني را از فرهنگ‌هاي ديگر به فرزندي پذيرفته‌اند، مطالعات مردم‌شناختي در مورد گوناگوني حيرت‌انگيز رفتارهاي انساني از يک جامعه به جامعه ديگر، کودکاني که در ميان جامعه انساني حضور نداشته‌ و نسل دومي‌ها نسبت به والدين مهاجرشان در کشورهاي پيشرفته، شاهدي بر اين است<ref>لو بروتون، جامعه‌شناسي بدن، 1392ش، ص94.</ref> که همه کودکان از ظرفيت‌هاي مشابهي براي يادگيري برخوردارند و اين قرار گرفتن‌شان در يک گروه اجتماعي خاص است که قابليت ‌ايشان را در يک جهت يا در جهتي ديگر بنا بر آموزش دريافتي، رشد مي‌دهد. موقعيت انساني فرد تابع دنيايي از معاني است که بدن او را مي‌سازد و رابطه اجتماعي او را حفظ مي‌کند.<ref>لو بروتون، جامعه‌شناسي بدن، 1392ش، ص96.</ref>
فرد عرصه‌هايي از مديريت بدن را از طريق فرايند [[جامعه‌پذیری جنسیتی در خانواده|جامعه‌پذيري]] دروني مي‌کند. تجربة خانواده‌هايي که کودکاني را از فرهنگ‌هاي ديگر به فرزندي پذيرفته‌اند، مطالعات مردم‌شناختي در مورد گوناگوني حيرت‌انگيز رفتارهاي انساني از يک جامعه به جامعه ديگر، کودکاني که در ميان جامعه انساني حضور نداشته‌ و نسل دومي‌ها نسبت به والدين مهاجرشان در کشورهاي پيشرفته، شاهدي بر اين است<ref>لو بروتون، جامعه‌شناسي بدن، 1392ش، ص94.</ref> که همه کودکان از ظرفيت‌هاي مشابهي براي يادگيري برخوردارند و اين قرار گرفتن‌شان در يک گروه اجتماعي خاص است که قابليت ‌ايشان را در يک جهت يا در جهتي ديگر بنا بر آموزش دريافتي، رشد مي‌دهد. موقعيت انساني فرد تابع دنيايي از معاني است که بدن او را مي‌سازد و رابطه اجتماعي او را حفظ مي‌کند.<ref>لو بروتون، جامعه‌شناسي بدن، 1392ش، ص96.</ref>
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}