حمید گلزار (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
حمید گلزار (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
قرآن در آيه ۱۳ سوره حجرات به این نکته اشاره می‌کند که زنان و مردان هيچ فرقى در حقیقت انسانی نداشته و هر کدام از پدر و مادرى از جنس بشر، متولد شده‌اند و هیچکدام نمی‌توانند بر ديگرى تكبر ورزیده، خود را از ديگران بهتر بشمارند، مگر به يك ملاك كه آن هم اکتساب تقوا است.<ref>طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج4، ص215.</ref> پسر و دختر، هر دو هديه الهى هستند.<ref>سوره شورى، آيه 50-49. </ref> زن و مرد هرچند هردو دارای منزلت انسانی مشترک بوده، آزاد و مستقل آفریده شده‌اند، اما هرکدام متناسب با جنسیت خویش، راه‌های نسبتاً متفاوتی برای ارتقای منزلت انسانی خود دارند.<ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج19، ص138.</ref> از منظر پیامبر اسلام؛ زن تجلی مهر الهی است که راه عبودیتش از مسیر همسری و [[مادري|مادری]] میگذرد.<ref>علاسوند، «اگر زن نباشی (ضرورت نگاه نظام‌مند به الگوی شخصیت زن مسلمان)»، 1386ش، ص39.</ref> زن در موقعیت همسری از منزلتی برخوردار است که نشستن شوهر در کنار او نزد خدا محبوب‌تر از اعتکاف در مسجد رسول‌الله است<ref>ابن ابى‌فراس، مجموعه ورام، بي‌تا، ج2، ص122.</ref> و جبرئيل چنان سفارشی به پیامبر درباره زن‌ها می‌کند که گمان می‌شود حتی اُف گفتن به آنها نیز ممنوع است.<ref>نوری، مستدركالوسائل، 1408ق، ج14، ص253.</ref> جهاد زن، بارداری<ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج100، ص252.</ref> و خوب شوهرداری کردن است.<ref>كلينى، الكافي، 1407ق، ج5، ص9.</ref> منزلت مادر بالاتر از پدر است و در گرفتن هدیه از پدر، فرزند دختر مقدم بر فرزندان پسر است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج101، ص69.</ref> دختر ریحانه الهی، <ref>صدوق، من لايحضره الفقيه، 1413ق، ج3، ص481.</ref> با محبت و مونس آدمی است.<ref>كلينى، الکافی، 1407ق، ج6، ص5.</ref> زنان از حقوق غیر مشابه اما مساوی با مردان برخوردار بوده، حقوق زناشویی،<ref>[http://ensani.ir/fa/article/470762/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84-%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%87-%D9%88-%D9%85%D8%A7% سلیمی و دیگران، «تحلیل تفاوت‌های حقوق زنان در فقه امامیه و ماده 16 کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان»، 1397ش، ص58.]</ref> آزادى بيان،<ref>سوره توبه، آیه 71.</ref> فعالیت‌های سیاسی،<ref>سوره ممتحنه، آیه 12.</ref> مالکیت،<ref>سوره نساء، آیه 33.</ref> مشارکت اجتماعی و [[تحصیل دختران|تحصیل]] از حقوق مسلم زنان است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، 1377ش، ج19، ص159.</ref> | قرآن در آيه ۱۳ سوره حجرات به این نکته اشاره می‌کند که زنان و مردان هيچ فرقى در حقیقت انسانی نداشته و هر کدام از پدر و مادرى از جنس بشر، متولد شده‌اند و هیچکدام نمی‌توانند بر ديگرى تكبر ورزیده، خود را از ديگران بهتر بشمارند، مگر به يك ملاك كه آن هم اکتساب تقوا است.<ref>طباطبایی، الميزان، 1363ش، ج4، ص215.</ref> پسر و دختر، هر دو هديه الهى هستند.<ref>سوره شورى، آيه 50-49. </ref> زن و مرد هرچند هردو دارای منزلت انسانی مشترک بوده، آزاد و مستقل آفریده شده‌اند، اما هرکدام متناسب با جنسیت خویش، راه‌های نسبتاً متفاوتی برای ارتقای منزلت انسانی خود دارند.<ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج19، ص138.</ref> از منظر پیامبر اسلام؛ زن تجلی مهر الهی است که راه عبودیتش از مسیر همسری و [[مادري|مادری]] میگذرد.<ref>علاسوند، «اگر زن نباشی (ضرورت نگاه نظام‌مند به الگوی شخصیت زن مسلمان)»، 1386ش، ص39.</ref> زن در موقعیت همسری از منزلتی برخوردار است که نشستن شوهر در کنار او نزد خدا محبوب‌تر از اعتکاف در مسجد رسول‌الله است<ref>ابن ابى‌فراس، مجموعه ورام، بي‌تا، ج2، ص122.</ref> و جبرئيل چنان سفارشی به پیامبر درباره زن‌ها می‌کند که گمان می‌شود حتی اُف گفتن به آنها نیز ممنوع است.<ref>نوری، مستدركالوسائل، 1408ق، ج14، ص253.</ref> جهاد زن، بارداری<ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج100، ص252.</ref> و خوب شوهرداری کردن است.<ref>كلينى، الكافي، 1407ق، ج5، ص9.</ref> منزلت مادر بالاتر از پدر است و در گرفتن هدیه از پدر، فرزند دختر مقدم بر فرزندان پسر است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج101، ص69.</ref> دختر ریحانه الهی، <ref>صدوق، من لايحضره الفقيه، 1413ق، ج3، ص481.</ref> با محبت و مونس آدمی است.<ref>كلينى، الکافی، 1407ق، ج6، ص5.</ref> زنان از حقوق غیر مشابه اما مساوی با مردان برخوردار بوده، حقوق زناشویی،<ref>[http://ensani.ir/fa/article/470762/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84-%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%87-%D9%88-%D9%85%D8%A7% سلیمی و دیگران، «تحلیل تفاوت‌های حقوق زنان در فقه امامیه و ماده 16 کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان»، 1397ش، ص58.]</ref> آزادى بيان،<ref>سوره توبه، آیه 71.</ref> فعالیت‌های سیاسی،<ref>سوره ممتحنه، آیه 12.</ref> مالکیت،<ref>سوره نساء، آیه 33.</ref> مشارکت اجتماعی و [[تحصیل دختران|تحصیل]] از حقوق مسلم زنان است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، 1377ش، ج19، ص159.</ref> | ||
==نقش‌های زنانگی== | ==نقش‌های زنانگی== | ||
زنان به‌لحاظ ساختار [[تفاوت‌های جسمی زن و مرد|جسمی]]، دستگاه | زنان به‌لحاظ ساختار [[تفاوت‌های جسمی زن و مرد|جسمی]]، دستگاه عاطفی و نیرو‌های [[جنسیت‌پذیری ادراک|ادراکی]]، تفاوت‌های جدی با مردان داشته و هرکدام دارای ظرفیت‌های متناسب با [[پایگاه‌های جنسیتی در خانواده|پایگاه‌ها]] و [[هنجارهای_جنسیتی_در_خانواده_مسلمان|هنجارهای جنسیتی]] هستند که در دستگاه تکوین و نظام تشریع برای آنها تعیین شده است. مهم‌ترین نقش‌های جنسیتی زنان، وظایف همسری و مادری است.<ref>طبرسى، مكارم الأخلاق، 1412ق، ص200.</ref> اسلام با حفظ حریم زن هرگز مخالف حضور زنان در جامعه نیست، <ref>مطهرى، مجموعه آثار (مسأله حجاب)، 1377ش، ج19، ص551.</ref> شرط حضور آنها رعایت [[عفت]] و [[حجاب]] و اجتناب از محیط‌های ناسالم است.<ref> سوره قصص، آيه 11-10.</ref> به دستور قرآن، زنان در معاشرت‌های اجتماعی باید با متانت عمل کرده و با عشوه سخن نگویند تا موجب انحراف افراد آسیب‌پذیر نشوند.<ref>سوره احزاب، آیه 32.</ref> اسلام با تشریع حجاب، میخواهد انواع التذاذهاى جنسى در چارچوب [[ازدواج]] اختصاص یافته<ref>مطهرى، مجموعه آثار، 1377ش، ج19، ص433.</ref> و فرهنگ عفاف در سطح جامعه تمهید و تقویت شود، لذا، [[خودنمایی]] زنان برای غیر شوهران‌شان تقبیح شده<ref> سوره نور، آیه 31.</ref> و [[تبرج]]<ref>سوره احزاب، آیه 33.</ref> آنها در حکم زنا دانسته می‌شود.<ref>ورام، مجموعة ورّام، 1410ق، ج1، ص28.</ref> زنان مانند مردان موظف هستند در مسائل امنیتی کشور فعال بوده و علیه نظام‌های طاغوتی مبارزه کنند.<ref>سوره قصص، آيه 11-10.</ref> | ||
==الگوهای زنان متعالی== | ==الگوهای زنان متعالی== | ||
قرآن، آسیه همسر فرعون و مریم مادر عیسی را به‌عنوان الگوهای متعالی برای زنان و مردان معرفی می‌کند؛<ref>سوره تحریم، آیه، 12-11.</ref> آسیه نقش مهمی در حفظ جان موسی پیامبر الهی داشت.<ref>ق[https://gharaati.ir/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%85%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE/ رائتی، «زنان نمونه تاریخ»، مرکز فرهنگی درسهای از قرآن.]</ref> او محیط منحط و سلطه فرعونی را در کاخ فرعون می‌شکند و با ایمان راسخ در راه اعتقاداتش با جدیت | قرآن، آسیه همسر فرعون و [[حضرت مریم|مریم]] مادر عیسی را به‌عنوان الگوهای متعالی برای زنان و مردان معرفی می‌کند؛<ref>سوره تحریم، آیه، 12-11.</ref> آسیه نقش مهمی در حفظ جان موسی پیامبر الهی داشت.<ref>ق[https://gharaati.ir/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%85%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE/ رائتی، «زنان نمونه تاریخ»، مرکز فرهنگی درسهای از قرآن.]</ref> او محیط منحط و سلطه فرعونی را در کاخ فرعون می‌شکند و با ایمان راسخ در راه اعتقاداتش با جدیت مقاومت می‌کند تا این‌که به شهادت می‌رسد. مریم، بانوی برگزیدۀ خدا، پاک و مطهر، بهترین زنان عصر خود، مظهر عفاف، الگوی مؤمنان، دختر عابد، بسیار راستگو و هم سخن با فرشتگان بود.<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/105408/%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87%D8%A7%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%AA%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9% «ویژگی‌های مریم(س) در منابع اسلامی»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه.]</ref> همچنین قرآن از زنانی نام می‌برد که هرچند در ابعاد مختلف دارای صفات متعالی بودند، اما در هرکدام یکی از ویژگی‌های متعالی برجسته‌‌تر بوده است. حوا همسر آدم جلوه‌ای از ادب در توبه، <ref>سوره اعراف، آیه 23.</ref> مادر موسی تجلی ایمان و تسلیم،<ref>سوره قصص، آیه 10.</ref> ملکه سبأ نمونه هوش و درایت بود که با حسن تدبیر و تصمیم درست سیاسی ملتی را از هلاکت رهانید و به رستگاری رساند.<ref>سوره نمل، آیه 33 و 44.</ref> دختران شعیب، نماد [[حیا]] و عفت در متن مناسبات اجتماعی،<ref>سوره قصص، آیه 25.</ref> خدیجه اولین زنی که با درایت و بلند نظری به پیامبر ایمان آورد، نمادی از بخشندگی و ایثار بود<ref>سوره ضحی، آیه 8.</ref> که همسرش پیامبر اسلام را از تهیدستى رهانید و ثروت فراوانش را برای ترویج و اعتلای اسلام هزینه کرد.<ref>طباطبایی، المیزان، 1374ش، ج20، ص524.</ref> این زنان دارای مقامات عالی بودند که در قرآن از آنها تمجید شده است و نشان‌دهنده توجه اسلام به منزلت زنان و نقش ویژه آنها در رستگاری انسان و جامعه بشری است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/2689/6588/76818/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%85%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-(2) رضوانی پور، «زنان نمونه در قرآن»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه.] </ref> | ||
==زنان منحط در قرآن== | ==زنان منحط در قرآن== | ||
در قرآن، همسران نوح و لوط به‌عنوان زنان منحط<ref>سوره تحریم، آیه، 10.</ref> و | در قرآن، همسران نوح و لوط به‌عنوان زنان منحط<ref>سوره تحریم، آیه، 10.</ref> و نمونه برای مردم تبهکار مطرح شده‌اند. آنها همسران پیامبران الهی بودند، به رغم این‌که امکانات فراوانی برای رشد و تعالی معنوی‌شان فراهم بود اما کفران نعمت کرده، به پیامبران و پیام الهی آنها خیانت کردند.<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/5595/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 جوادی آملی، «زنان الگو از نظر قرآن«، پایگاه اطلاع رسانی حوزه.] </ref> مراد از خيانت آنها هرگز انحراف از جاده عفت نبود، زيرا، بر مبنای معارف دینی، همسر هيچ پيامبرى آلوده به بیعفتى نمی‌شود، خيانت آنها اين بود كه نه‌تنها همسران خوب و منشأ آرامش برای شوهران خود نبودند که آنها را آزار می‌دادند، الزامات عهد زناشویی را شکسته، برای دشمنان همسران خود جاسوسی کرده و اسرار خانواده و خانه‌های‌شان را افشا می‌کردند.<ref>مکارم شیرازی، تفسير نمونه،1374ش، ج24، ص301.</ref> یکی دیگر از زنانی که در قرآن مذمت شده است خواهر ابوسفیان همسر ابولهب است.<ref>سوره مسد، آیه 4.</ref> او زن بخیل و نمامی بود که در عداوت شوهرش با پیامبر مشارکت داشت و به‌گونه‌های مختلف از جمله گذاشتن بوته‌های خار در مسیر راه می‌خواست به رسول خدا آسیب رساند، او چنان خودخواه بود که قرآن تصریح می‌کند؛ او هرگز ایمان نمی‌آورد و در قیامت به عذاب دردناکی گرفتار شده و با گردن‌بندی از لیف خرما به شدت تحقیر می‌شود.<ref>مکارم شیرازی، تفسير نمونه،1374ش، ج27، ص422-421.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
