بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
<big>'''بدن'''</big>، تفاوتهای جسمی زن و مرد از رویکردهای مختلف.<br>بدن انسان، موضوعی پیچیده با گونههای متفاوت است که موضوع علوم گوناگونی چون فلسفه، زیستشناسی، فیزیولوژی، طب و جامعهشناسی واقع شده است. در آموزههای دینی نیز با دو رویکرد هنجاری و تبیینی در مورد بدن، سخنان فراونی مطرح شده است. امروزه مدیریت بدن با انگیزهها و شیوههای مختلف، به یک پدیده اجتماعی تبدیل شده است. | <big>'''بدن'''</big>، تفاوتهای جسمی زن و مرد از رویکردهای مختلف.<br>بدن انسان، موضوعی پیچیده با گونههای متفاوت است که موضوع علوم گوناگونی چون فلسفه، زیستشناسی، فیزیولوژی، طب و جامعهشناسی واقع شده است. در آموزههای دینی نیز با دو رویکرد هنجاری و تبیینی در مورد بدن، سخنان فراونی مطرح شده است. امروزه مدیریت بدن با انگیزهها و شیوههای مختلف، به یک پدیده اجتماعی تبدیل شده است. | ||
==مفهومشناسی== | ==مفهومشناسی== | ||
[[بدن]]، در لغت به معنای جسم انسان غیر از سر، دستها و پاها و مترادف با پیکر، تنه، تن، جثه، کالبد، جسم، جسد، لاشه،<ref> [https://vajehyab.com/dehkhoda/%D8%A8%D8%AF%D9%86-2 دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه بدن.]</ref> و متضاد با روح و روان است.<ref> [https://vajehyab.com/motaradef/%D8%A8%D8%AF%D9%86?q=%D8%A8%D8%AF%D9%86 فرهنگ مترادف و متضاد، وبسایت واژهیاب، ذیل واژه بدن.]</ref> | |||
==انواع بدن== | ==انواع بدن== | ||
*'''بدنهای زنانه و مردانه''' | *'''بدنهای زنانه و مردانه''' | ||
[[تفاوتهای جسمی زن و مرد|تفاوتهای جسمی زنان و مردان]] مورد توجه اندیشمندان بسیاری قرار گرفته است. از جمله تفاوت در دستگاه تناسلی، امکان [[باروری]] و [[شیر مادر|شیردهی]]، هورمونها، طول عمر، مغز و اعصاب، قلب و ریه، میزان چربی، اندازه و وزن، ماهیچه و عضلات، ضخامت پوست، ناخن و مو، فعالیتهای بدنی، حواس پنجگانه و صدا. هر دختر با منبع کاملی از تخمک در تخمدان متولد میشود. با فرارسیدن بلوغ و آغاز دوره قاعدگی، شرایط مناسبی برای آزادسازی تخمک ایجاد میشود و با فرارسیدن دوران یائسگی و پایان دوره باروری، درصد بسیار کمی از تخمکها در بدن باقی مانده و ترشح هورمونها کاهش مییابد.<ref>شیالی، اسرار بدن زن، 1382ش، ص301.</ref> | |||
*'''بدنهای رام و خودسر''' | *'''بدنهای رام و خودسر''' | ||
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
*'''بدنهای عرفی و بازیگر''' | *'''بدنهای عرفی و بازیگر''' | ||
بدنهاي عرفي بيشتر بر حفظ و بازنمایی هويت جمعي تاکيد دارند، اما بدنهاي بازيگر، تلاش میکنند از طریق آرایش یا زیباسازی اندام، در مبادلات اجتماعی، منافع بیشتری به چنگ آورند. این | بدنهاي عرفي بيشتر بر حفظ و بازنمایی هويت جمعي تاکيد دارند، اما بدنهاي بازيگر، تلاش میکنند از طریق آرایش یا زیباسازی اندام، در مبادلات اجتماعی، منافع بیشتری به چنگ آورند. این تقسیمبندی نیز میان زنان و مردان مشترک است، اما در نوع بدنهای بازیگر، در دوره کنونی زنان بیشتر به دنبال [[بدن و مصرف|مصرف]] و [[آرایش زن در اسلام|آرایش]] و مردان به دنبال تناسب اندام هستند. | ||
==بدن از نگاه علم== | ==بدن از نگاه علم== | ||
خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
*آموزههای هنجاری | *آموزههای هنجاری | ||
آموزههای هنجاری، در ابواب فقهی چون طهارت، صلاه، | آموزههای هنجاری، در ابواب فقهی چون طهارت، صلاه، [[سفر حج|حج]]، تجارت، [[نکاح]] و حدود، دستهبندی شده است. تفاوت پوشش و آراستگی زن و مرد، تفاوت حدود (مجازاتها) و [[دیه]] زن و مرد در صورت صدمه دیدن بدن، حکم رویت و لمس بدن دیگری از آن جمله است. مثلا این که انسان تنها مجاز است به بدن محارم یا همجنس خود، به جز عورت، آن هم بدون قصد لذت بنگرد؛ اما در مورد نگاه به بدن همسر، محدودیتی وجود ندارد.<ref> [https://fa.wikifeqh.ir/%D8%A8%D8%AF%D9%86_(%D9%81%D9%82%D9%87) «بدن»، ویکیفقه.]</ref> تاکيد بر آراستگي، تعيين مصاديق آن، تفاوت احکام آرایش مردان و زنان، عرصههاي مختلف خصوصي و عمومي و ملاکهاي عقلي، علمي، شرعي و عرفي حد و مرزهاي آراستگي و آرایش، مورد توجه این دسته از آموزهها قرار گرفته است. از منظر آموزههای اسلامی، بدن امانتی الهی است و فرد مالک بدن خود نیست که به دلخواه در آن دخل و تصرف کند. بنابراین هرگونه مواجهه با بدن و مدیریت آن، تنها در چهارچوب شرع، مجاز است.<ref>مصباحیزدی، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن، 1398ش، ص459</ref> انسان مجاز نیست به بدن خود آسیب برساند و هرگونه صدمه زدن به بدن یا خودکشی حرام است. همچنین بدن انسان، مال محسوب نمیشود و نه تنها خرید و فروش آن جایز نیست، بلکه بهرهمندی از بدن دیگری نیز محدودیتهای قانونی و اخلاقی دارد. | ||
*آموزههای تبیینی | *آموزههای تبیینی | ||
خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
==مدیریت بدن== | ==مدیریت بدن== | ||
[[مدیریت بدن]] بهمعنای نظارت و کنترل بدن، توسط خود فرد یا سیاست و [[بدن و مناسبات قدرت|قدرت]]، ساختارها و سیطره فرهنگی برخی از علوم است، مثلا گفتمان پزشکی به بهانه ارتقاي | [[مدیریت بدن]] بهمعنای نظارت و کنترل بدن، توسط خود فرد یا سیاست و [[بدن و مناسبات قدرت|قدرت]]، ساختارها و سیطره فرهنگی برخی از علوم است، مثلا گفتمان پزشکی به بهانه ارتقاي [[حق سلامتی زنان|سلامت]]، تغييرات قاعدهمند بدن افراد را مدیریت میکند.<ref>بارکر، مطالعات فرهنگي نظريه و عملکرد، ترجمة مهدي فرجي، ص216.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} |